Σε μια εποχή που σημαντικά επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα κάνουν συχνά την εμφάνισή τους, μερικά άλλα μικρότερης σημασίας επιτεύγματα ή ερευνητικές προσπάθειες περνούν στα ψιλά των ειδήσεων από τον επιστημονικό χώρο. Τρεις τέτοιες περιπτώσεις παρουσιάζουμε εδώ.

Προμήκης μυελός ψαριού καλωδιωμένος για να ελέγχει ρομπότ

Για να ελέγξει το ρομπότ ο Μούσα Ιβάλντι χρησιμοποιεί το τμήμα του εγκεφάλου της λάμπραινας (πετρόμυζο), που επιτρέπει στο ψάρι να διατηρεί την ισορροπία του μέσα στο νερό. Αισθητήρες φωτός στο ρομπότ ανιχνεύουν το περιβάλλον και στη συνέχεια ένας υπολογιστής μετατρέπει το σήμα τους σε ηλεκτρικούς παλμούς που διοχετεύονται στους νευρώνες του εγκεφάλου του ψαριού. Αυτοί ερμηνεύουν τους ηλεκτρικούς παλμούς όπως θα έκαναν για να συνεχίσει το ψάρι να κολυμπάει με το κεφάλι προς τα πάνω. Στη συνέχεια, ο υπολογιστής μεταφράζει τα σήματα των νευρώνων σε ηλεκτρικά σήματα που δίνουν εντολή στο ρομπότ να στρέψει τις ρόδες του κατάλληλα με βάση το φωτεινό ερέθισμα.

Ο ερευνητής Μιγκέλ Νικολέλις, στο Πανεπιστήμιο Ντιούκ, έχει πετύχει ανάλογα αποτελέσματα με νευρώνες πιθήκων. Τα σήματα από τους νευρώνες χρησιμοποιούνται για να οδηγήσουν δύο ρομποτικούς βραχίονες, από τους οποίους ο ένας βρίσκεται μέσα στο εργαστήριο και ο δεύτερος 1,000 χιλιόμετρα μακριά, συνδεδεμένος μέσω Ιντερνετ. Οι νευρώνες κινούν τους βραχίονες, όπως ο πίθηκος θα κινούσε τα χέρια του.

Αυτή η έρευνα θα μπορούσε να οδηγήσει σε εξαρτήματα προσθετικής που θα κινούνταν με φυσικό τρόπο και θα παρείχαν κάποιο υποκατάστατο αφής. Ο Νικολέλις πιστεύει ότι ίσως είναι δυνατό να εκπαιδευτεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος, για να ελέγχει εντελώς καινούρια ρομποτικά σωματικά μέλη, αρκεί αυτά να συνδεθούν κατάλληλα με τους νευρώνες. «Θα μπορούσε κανείς να ελέγχει απευθείας με το μυαλό του ένα ρομπότ στον Αρη και να παίρνει εξίσου απευθείας αισθητηριακές πληροφορίες για τα αντικείμενα που αγγίζει το ρομπότ».

Ασφαλώς μια τέτοια προοπτική είναι καταπληκτική. Αγνωστο, πάντως, γιατί, στο μυαλό πολλών έρχονται πρώτα άλλου είδους εφαρμογές που ενδιαφέρουν κάποιους κυρίους και κυρίες που δουλεύουν σε ένα κτίριο σχήματος πενταγώνου... Η εποχή του βιονικού ανθρώπου, ή του σάιμποργκ αν προτιμάτε, ίσως δεν απέχει όσο νομίζουμε. Ας το έχουμε υπόψη την επόμενη φορά που θα προβληθεί στην τηλεόραση μια ταινία, ας πούμε, σαν το «Ρομποκόπ». Κι ας σηκωθούμε όσο είναι καιρός από τον καναπέ μας, για να πάρουμε θέση στα τεκταινόμενα, πριν ο Ρομποκόπ ή ο υπερστρατιώτης ή ποιος ξέρει τι άλλο, ξεπροβάλει από την πόρτα απρόσκλητος.

Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται σε όλο τον κόσμο δεκάδες εκατομμύρια ενδοσκοπήσεις της πεπτικής οδού, που αν και λιγότερο επεμβατικές από τις εγχειρήσεις δεν παύουν να ενοχλούν και να πληγώνουν: Ο ασθενής πρέπει να ναρκωθεί, ώστε ένα καλώδιο με οπτικές ίνες να εισαχθεί από το στόμα ή τη μύτη μέχρι τα έντερά του. Το χειρότερο: το ενδοσκόπιο δεν μπορεί να φτάσει στα δύο τρίτα του λεπτού εντέρου. Η κάμερα-χάπι πρόκειται σύντομα να πάρει άδεια έγκρισης από την αρμόδια ελεγκτική αρχή των ΗΠΑ. Με λίγη φαντασία μπορεί κανείς να δει τη συνέχεια. Μικροσκοπικές συσκευές μέσα σε χάπια, που όχι μόνο θα παίρνουν φωτογραφίες, αλλά και θα χορηγούν φάρμακα, θα κάνουν βιοψίες ή ακόμα και αυτόματες διαγνώσεις μερικών ασθενειών του πεπτικού συστήματος.