Σαφείς δεσμεύσεις ενώπιον εκπροσώπων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της «εφοδιαστικής αλυσίδας» (logistics) κατέθεσε την περασμένη βδομάδα η υφυπουργός Βιομηχανίας, Θ. Τζάκρη, εκ μέρους της κυβέρνησης, για την πολύπλευρη στήριξη και ενίσχυσή τους. Είναι γνωστό από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας το δίδυμο ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, πως στο «νέο παραγωγικό μοντέλο» που ευαγγελίζονται, ο συγκεκριμένος κλάδος έχει περίοπτη θέση. Στο πλαίσιο αυτού του στρατηγικού σχεδιασμού, οι κρατικές υποδομές μεταφορών της χώρας, λιμάνια, σιδηρόδρομος, αεροδρόμια, οδικές διελεύσεις, αλλά και εμπορευματικά κέντρα, πωλούνται το ένα μετά το άλλο και με ταχύτατους ρυθμούς, για τη διευρυμένη αναπαραγωγή της κερδοφορίας των μονοπωλιακών ομίλων που δραστηριοποιούνται logistics.

Χαρακτηριστική όσο και σαφής, αναφορικά με το θεσμικό πλαίσιο που επιδιώκει να διαμορφώσει η κυβέρνηση με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων στον κλάδο, ήταν η τοποθέτηση της Θ. Τζάκρη κατά τη διάρκεια του 20ού Πανελλήνιου Συνεδρίου Logistics, που διοργανώθηκε στα μέσα του Οκτώβρη στην Αθήνα. Στο πλαίσιο του νέου αναπτυξιακού νόμου εντάσσονται φυσικά και οι επιχειρήσεις εφοδιαστικής αλυσίδας. Και όπως σημείωσε, η εγκατάσταση και λειτουργία Κέντρων Αποθήκευσης και Διανομής θα ξεκινά με μια απλή υπεύθυνη δήλωση. Αυτό θα έχει προωθηθεί από την κυβέρνηση έως τα τέλη Νοέμβρη 2016. Η υφυπουργός Οικονομίας αποκάλυψε πως κατά τις διαπραγματεύσεις με τους «θεσμούς» έχουν κατατεθεί ολοκληρωμένες προτάσεις για το παραπάνω ζήτημα και εκτίμησε πως αυτές θα γίνουν αποδεκτές. Ξεκαθάρισε, ακόμη, ότι στόχος της κυβέρνησης είναι η ενίσχυση των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην αποθήκευση και τη διαχείριση φορτίων, όπως και των μεταφορικών εταιρειών, ενώ αυτή την περίοδο γίνεται επεξεργασία συγκεκριμένου σχεδίου για ένταξη των επιχειρήσεων του χώρου στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ).

Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι των επιχειρήσεων ζήτησαν την άμεση επίλυση προβλημάτων που εμποδίζουν την ανάπτυξή τους και που έχουν να κάνουν με τη «βελτιστοποίηση» της νομοθεσίας της εφοδιαστικής αλυσίδας, την τροποποίηση των χρήσεων γης, την απλοποίηση των διαδικασιών ίδρυσης και λειτουργίας επιχειρήσεων, τον εκσυγχρονισμό και την ολοκλήρωση έργων υποδομής, τον εκσυγχρονισμό του στόλου οχημάτων, την προώθηση επιχειρηματικών πάρκων εθνικής εμβέλειας και τη δημιουργία πανεπιστημιακών τμημάτων στα logistics. Οπως επίσης και ζητήματα που αφορούν τον τρόπο λειτουργίας των τελωνειακών και φορολογικών αποθηκών.

Στο ζήτημα των υποδομών, το οποίο θεωρούν, και έτσι είναι αντικειμενικά, ως άμεσης προτεραιότητας ζήτημα, τέθηκαν η γρήγορη ολοκλήρωση των οδικών αξόνων, ο εκσυγχρονισμός του σιδηροδρομικού δικτύου και η ένωση του Πειραιά με το Θριάσιο, όπου προγραμματίζεται η κατασκευή και λειτουργία σύγχρονου εμπορευματικού κέντρου. Εργα ανάλογης εμβέλειας απαιτούνται και στον εκσυγχρονισμό υποδομών ελλιμενισμού και θαλάσσιων μεταφορών. Αλλωστε, ο συνδυασμός όλων των παραπάνω οδηγεί στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, άρα και της κερδοφορίας, αλλά και στην ανάδειξη της χώρας σε διαμετακομιστικό κόμβο εμπορευμάτων της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Σημαντικά στοιχεία, όπου καταγράφεται το «προφίλ» του κλάδου των logistcs στη χώρα, περιέχει η έρευνα που παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου και εκπονήθηκε από την «Ελληνική Εταιρεία Logistics» και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Σύμφωνα με αυτήν, στον κλάδο σήμερα δραστηριοποιούνται 30.000 επιχειρήσεις, που απασχολούν πάνω από 50.000 εργαζόμενους και παράγουν το 11% του ΑΕΠ περίπου, έναντι 14% που είναι ο μέσος όρος της ΕΕ. Συνολικά, ο κλάδος μεταφοράς και αποθήκευσης (χωρίς την ποντοπόρο ναυτιλία) συγκεντρώνει το 5% της συνολικής απασχόλησης, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται στην 44η θέση από ένα σύνολο 130 χωρών, στο σχετικό δείκτη μέτρησης επιδόσεων του κλάδου που παρουσιάζει η Παγκόσμια Τράπεζα, λαμβάνοντας υπόψιν τις υποδομές κάθε χώρας, το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των επιχειρήσεων κ.ά. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η Ρουμανία βρίσκεται στην 40ή θέση και η Τουρκία στην 30ή.

Στο οικονομικό δελτίο του ΣΕΒ της περασμένης βδομάδας, επισημαίνεται ως στοιχείο υπονόμευσης της ανταγωνιστικότητας του κλάδου ο «κατακερματισμός και οι περιορισμένες οικονομίες κλίμακας», η ύπαρξη και λειτουργία δηλαδή πολλών μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεων, η οποία καταγράφεται στην έρευνα της «EEL». Συγκεκριμένα, καταγράφεται ότι τα 2/3 των αποθηκών έχουν έκταση κάτω των 10.000 τ.μ., με το 45% να είναι κάτω από τα 5.000 τ.μ., ενώ αναφορικά με τον κύκλο εργασιών, περίπου οι μισές εταιρείες εφοδιαστικής αλυσίδας προς τρίτους (3PL) κατατάσσονται στην κατηγορία των μικρών επιχειρήσεων με ετήσιο κύκλο εργασιών κάτω των 10 εκατ. ευρώ.

Σχολιάζοντας περαιτέρω την έρευνα, το οικονομικό δελτίο του ΣΕΒ επισημαίνει το «περιοριστικό καθεστώς που εξακολουθεί να διέπει τα φορτηγά ιδιωτικής χρήσης», το οποίο οδηγεί σε ακόμα χαμηλότερη αποτελεσματικότητα τις επιχειρήσεις του κλάδου, γεγονός που, σύμφωνα πάντα με τον ΣΕΒ, έχει ιδιαίτερα αυξημένη επίπτωση, λόγω του ότι ο σιδηρόδρομος καταλαμβάνει εξαιρετικά περιορισμένο μερίδιο των εμπορευματικών μεταφορών (περίπου 1%). Παρά το γεγονός ότι ο ΣΕΒ χαρακτηρίζει ως «ημιτελές» το νομοθετικό πλαίσιο που διαμορφώθηκε τα προηγούμενα χρόνια για την «απελευθέρωση» των οδικών εμπορευματικών μεταφορών, κρίνει θετικά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού για το λιμάνι του Πειραιά, την προώθηση ιδιωτικοποίησης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και τη διαφαινόμενη θετική κατάληξη του διαγωνισμού για το εμπορευματικό κέντρο Θριασίου. Εύσημα και εδώ στην κυβέρνηση, αφού προωθεί ό,τι ζητήσουν, για να αναπτύσσονται και να κερδοφορούν οι επιχειρηματικοί όμιλοι.

Βέβαια, παρά τις όποιες «ελλείψεις» διαπιστώνει ο ΣΕΒ από την πλευρά του, οι αστικές κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων έχουν πάρει πολύ στα σοβαρά το ζήτημα της ανάδειξης της Ελλάδας σε διαμετακομιστικό εμπορευματικό κόμβο της ΝΑ Ευρώπης, όπως αντίστοιχα συμβαίνει και με τον τομέα της Ενέργειας, για λογαριασμό φυσικά της άρχουσας τάξης. Με αυτό ως δεδομένο, πυκνώνουν αντίστοιχα επιχειρηματικές κινήσεις, με χαρακτηριστικότερη την είσοδο της COSCO στην εγχώρια αγορά και τη διαρκή ισχυροποίηση της θέσης της. Δεν είναι όμως μόνο η COSCO. Και άλλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο, προωθούν ποικίλα επενδυτικά σχέδια, διαπιστώνοντας το «θετικό νεύμα» των εγχώριων κυβερνήσεων, ιδιαίτερα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Καθοριστικής σημασίας βήμα στην κατεύθυνση υλοποίησης του αστικού στρατηγικού σχεδιασμού αποτελεί φυσικά η πώληση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στην ιταλική σιδηροδρομική εταιρεία «Trenitalia», η οποία έχει ανακοινώσει την εκτέλεση σημαντικού επενδυτικού πλάνου για την αναβάθμιση των σιδηροδρομικών υποδομών και των διεθνών διασυνδέσεων με ενίσχυση των εμπορευματικών μεταφορών. Το επόμενο διάστημα, επίσης, αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί και ο διαγωνισμός για το εμπορευματικό κέντρο Θριασίου, στον οποίο έχει καταθέσει προσφορά η κοινοπραξία «ΕΤΒΑ - Goldair», έργο που θεωρείται καθοριστικής σημασίας για την περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου στη χώρα.

Σε κάθε περίπτωση, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, όπως και οι προκάτοχοί της, υποστηρίζει με κάθε τρόπο την υλοποίηση και ολοκλήρωση των επιχειρηματικών αυτών σχεδιασμών, παρέχοντας πολύπλευρη θεσμική στήριξη και οικονομική, αλλά και δημόσια - κρατική περιουσία, για αξιοποίηση προς όφελος της κερδοφορίας του κεφαλαίου και ειδικά των επιχειρηματικών ομίλων εκείνων που τελικά θα αναλάβουν την εκμετάλλευσή τους. Στην προκειμένη περίπτωση, ο κλάδος των logistics, αλλά και οι σιδηροδρομικές μεταφορές, αποτελούν στρατηγικής σημασίας τομείς της καπιταλιστικής οικονομίας, ενώ η γεωγραφική θέση της Ελλάδας σημαίνει κέντρο μεταφοράς εμπορευμάτων από και προς την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική, ενισχύοντας αυτή τη στρατηγική και την ανάπτυξη του συγκεκριμένου τομέα οικονομίας σε όφελος του κεφαλαίου. Το μόνο βέβαιο είναι πως απ' όλον αυτόν το σχεδιασμό, η εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα τίποτα δεν έχουν να κερδίσουν, εκτός ίσως από ορισμένες, επισφαλείς και κακοπληρωμένες θέσεις εργασίας.