Χαμηλοί μισθοί, απλήρωτη δουλειά, εντατικοποίηση που τσακίζει κόκαλα, εργασιακή ανασφάλεια, δικαιώματα υπό εξαφάνιση, εργοδοτική τρομοκρατία. Κομμάτια του παζλ της σκληρής πραγματικότητας που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στον κλάδο της καθαριότητας, πίσω από την οποία βρίσκεται η επιχείρηση κάθετης μείωσης του λεγόμενου «μισθολογικού κόστους», είτε πρόκειται για ιδιωτικές επιχειρήσεις είτε για υπηρεσίες που βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο του αστικού κράτους.

Πλευρές αυτής της πραγματικότητας φέρνουν στην επιφάνεια οι αγωνιστικές κινητοποιήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη αυτές τις μέρες, η πολυήμερη απεργία των καθαριστριών που δουλεύουν μέσω της εταιρείας ISS στο Ε.Μ. Πολυτεχνείο, καθώς και οι κινητοποιήσεις των εργολαβικών εργαζομένων στα νοσοκομεία. Αγώνες μέσα από τους οποίους επιβεβαιώνεται παράλληλα ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι είναι κοινά, παρά τις διαφορετικές εργασιακές σχέσεις και τους διαφορετικούς χώρους στους οποίους δουλεύουν.

Για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα, αλλά και τις συνέπειες που έχει συνολικά για το λαό, τους ασθενείς, τους μαθητές κ.ο.κ. αυτό το απαράδεκτο καθεστώς σε μια σειρά από δημόσιες υπηρεσίες, νοσοκομεία κ.ά., μιλούν στον «Ριζοσπάστη» η Χριστίνα Καραμαλίκη και ο Χρήστος Καλούσης, πρόεδροι των κλαδικών Σωματείων Καθαριστών - Καθαριστριών του Πειραιά και της Λάρισας, αντίστοιχα.

«Ο,τι περιλαμβάνει καθαριότητα περιλαμβάνει και εργολαβία», μας λέει η Χρ. Καραμαλίκη.

Οπως εξηγεί, τα εργολαβικά συνεργεία καθαριότητας βρίσκονται παντού, από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, εταιρείες και τα σούπερ μάρκετ, μέχρι τα μέσα μαζικής μεταφοράς, τα πανεπιστήμια και τα νοσοκομεία. Οι μισθοί των εργαζομένων σε αυτά φτάνουν το πολύ μέχρι τα 600 ευρώ. Ο όγκος της δουλειάς είναι δυσανάλογος, αφού σε καθέναν αναλογούν χίλια τετραγωνικά μέτρα. Τα απαραίτητα μέσα ατομικής προστασίας, γάντια, μάσκες, φόρμες εργασίας, είτε δεν χορηγούνται καθόλου είτε δίνονται με το σταγονόμετρο. Την ίδια στιγμή, ο κλάδος έχει εξαιρεθεί από τα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα.

Οι εργολαβικοί στο Νοσοκομείο «Μεταξά», για παράδειγμα, πιάνουν δουλειά στις 7 το πρωί και φεύγουν στις 12 το μεσημέρι. Δεν πάνε όμως στο σπίτι τους. Συνεχίζουν να καθαρίζουν, αρχικά στο κτίριο της ΕΥΔΑΠ και στη συνέχεια στο Νοσοκομείο «Ελπίς», που βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, γιατί ο ίδιος εργολάβος έχει αναλάβει την καθαριότητα και σε αυτά τα κτίρια. Ωράριο δεν υπάρχει και η δουλειά συνεχίζεται μέχρι να βγει το έργο.

«Κυρίαρχο αίτημα των σωματείων είναι να φύγουν οι εργολαβικές εταιρείες από κάθε νοσοκομείο, φορέα, πανεπιστήμιο, σχολείο και δημόσιο κτίριο, και να προσληφθούν όλοι οι εργαζόμενοι με πλήρη, σταθερή εργασία και ασφαλιστικά δικαιώματα», αναφέρει ο Χρ. Καλούσης.

«Σ' αυτήν την κατεύθυνση, το σωματείο μας οργάνωσε κινητοποιήσεις των εργαζομένων που ήρθαν αντιμέτωποι με τις διώξεις και τις απολύσεις που εξαπέλυσαν οι εταιρείες καθαριότητας, παλιότερα η ISS και έπειτα η "Ηπειρωτική", για να τους τρομοκρατήσουν».

Ειδικά όσον αφορά τα νοσοκομεία, οι υποσχέσεις της κυβέρνησης πως θα καταργήσει τους εργολάβους, στην πραγματικότητα έριξαν τους εργαζόμενους στην καθαριότητα στις ατομικές συμβάσεις έργου, δίπλα στο καθεστώς των εργολάβων που εξακολουθεί να υπάρχει.

Τώρα, η κυβέρνηση προσανατολίζεται στη σύναψη ατομικών συμβάσεων εξαρτημένης εργασίας με διετή διάρκεια. Πρόκειται για συμβάσεις που έχουν ημερομηνία λήξης, ενώ για να εξασφαλίσουν μια θέση εργασίας, έστω και προσωρινή, νυν εργαζόμενοι και άνεργοι πρέπει να επιδοθούν σε διαγωνισμό μεταξύ τους προκειμένου να επικρατήσει ο πιο εξαθλιωμένος, μέχρι τον επόμενο γύρο ανακύκλωσης της ανεργίας...

«Το Σωματείο Καθαριστών - Καθαριστριών Νομού Λάρισας προειδοποίησε και αποκάλυψε στους συναδέλφους στα δύο νοσοκομεία της πόλης μας το σχεδιασμό της κυβέρνησης, που αντί να ανταποκριθεί στο αίτημα για μόνιμη δουλειά, έβαλε κριτήρια, όρους και προϋποθέσεις για να προσλάβει προσωπικό καθαριότητας με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, χωρίς να διασφαλίζει τη συνέχιση της εργασίας των μέχρι σήμερα εργαζομένων», λέει ο Χρ. Καλούσης.

Οπως εξηγεί, ως αποτέλεσμα αυτής της επιλογής, «το 95% των μέχρι σήμερα εργαζομένων οδηγούνται στην ανεργία. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ εφαρμόζει τη λογική του μοιράσματος της φτώχειας και της ανακύκλωσης της ανεργίας, στήνοντας σκηνικό ανθρωποφαγίας εργαζομένων και ανέργων, στρέφοντας τους ανέργους εναντίον των εργαζομένων».

Οι συμβάσεις έργου είναι καθεστώς εδώ και χρόνια στα σχολεία. Οι σχολικές καθαρίστριες, σε μεγάλο μέρος τους, δουλεύουν με δεκάμηνες συμβάσεις έργου, που αρχίζουν και τελειώνουν μαζί με τη σχολική χρονιά. Οι μισθοί τους είναι πολύ χαμηλοί, κάτω από 400 ευρώ, καθώς υπολογίζονται με βάση τις αίθουσες που καθαρίζουν, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι υπόλοιποι χώροι των σχολείων.

Οπως σημειώνει ο Χρ. Καλούσης, οι εργαζόμενοι με το καθεστώς αυτό υπολογίζονται σε 9.000 πανελλαδικά, ενώ στη Λάρισα φτάνουν τους 150. «Η ανανέωση των συμβάσεών τους κάθε χρόνο στην έναρξη της σχολικής χρονιάς δεν είναι δεδομένη, είναι αποτέλεσμα αγωνιστικής διεκδίκησης. Για να ανανεωθούν οι συμβάσεις πρέπει να δίνουμε μάχη κάθε χρόνο με την κυβέρνηση, αλλά και τους δήμους», υπογραμμίζει.

Αναφερόμενος συγκεκριμένα στη στάση της δημοτικής αρχής στη Λάρισα, σημειώνει: «Η "αριστερή" δημοτική αρχή του Δήμου Λαρισαίων επιχείρησε πρόσφατα να μειώσει τους πενιχρούς μισθούς των καθαριστριών δύο φορές, μία φορά τις παραμονές των εκλογών το Σεπτέμβρη του 2015 και μια φορά πριν από μερικούς μήνες. Ταυτόχρονα, επιτίθεται με κάθε τρόπο σε στοιχειώδη εργασιακά δικαιώματα, όπως, για παράδειγμα, με διακοπή της σύμβασης σε έγκυο εργαζόμενη. Εφτασε στο σημείο να πει δημόσια στους εργαζόμενους διά στόματος προέδρου της σχολικής επιτροπής: "Λυπάμαι, αλλά δεν έχετε το δικαίωμα να απεργήσετε"!».

Προσθέτει ακόμα ότι οι συμβάσεις αυτές, εκτός από τις δυσμενείς συνέπειες που έχουν για τους εργαζόμενους, προκαλούν προβλήματα και στην καθαριότητα των σχολείων. Ενώ οι εργαζόμενοι αναλαμβάνουν καθήκοντα μετά τη λήξη των μαθημάτων, οι ανάγκες των σχολείων σε καθαριότητα προκύπτουν και κατά τη διάρκεια της λειτουργίας τους, ιδιαίτερα σε δημοτικά και νηπιαγωγεία. «Η μόνη ρεαλιστική απάντηση, τόσο στο πρόβλημα της επαρκούς καθαριότητας των σχολείων όσο και στο εργασιακό ζήτημα των εργαζομένων, είναι η άμεση μονιμοποίηση των καθαριστριών σε όλα τα σχολεία, με 8ωρη απασχόληση, αλλά και με νέες προσλήψεις όπου το προσωπικό δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες. Πάγια θέση του σωματείου είναι να μονιμοποιηθούν όλοι οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα, χωρίς όρους και προϋποθέσεις, χωρίς κριτήρια αιθουσών. Οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα των σχολείων πρέπει να αξιοποιήσουν την πείρα που έχει συσσωρευτεί τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και από τις εξελίξεις στα δημόσια νοσοκομεία, να μην ξεγελαστούν και να μην πέσουν στην παγίδα των κριτηρίων και των μοριοδοτήσεων της κυβέρνησης», καταλήγει.

Την ανάγκη για προσλήψεις προσωπικού με μόνιμη και σταθερή δουλειά επιβεβαιώνει και η Χριστίνα Καραμαλίκη. Οπως αναφέρει, δίνοντας ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, στο ΕΠΑΛ Περάματος, από τις επτά εργαζόμενες που δούλευαν πριν από λίγα χρόνια, σήμερα έχουν απομείνει μόνο τρεις συμβασιούχοι. Στις εργαζόμενες αυτές αναλογούν 68 αίθουσες εργαστηρίων, βοηθητικοί και αύλειοι χώροι, γραφεία καθηγητών, τουαλέτες. «Αυτό που μπορεί να καλύψει τις ανάγκες μαθητών, ασθενών, εργαζομένων για καθαριότητα σε σχολεία και νοσοκομεία είναι η μόνιμη και σταθερή δουλειά, οι προσλήψεις με βάση τις μεγάλες ανάγκες που σήμερα μένουν ακάλυπτες», αναφέρει.

Η ίδια υπογραμμίζει ότι οι εργαζόμενοι πρέπει «να αντιμετωπίσουν τα "κοράκια" των δικηγορικών γραφείων που τους καλούν να διεκδικήσουν τη δουλειά τους στις αίθουσες των δικαστηρίων», προσπαθώντας να βάλουν χέρι στο πενιχρό τους εισόδημα.

Αντίστοιχα, επισημαίνει την ανάγκη να ξεπεραστούν οι «ψεύτικες διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στους εργαζόμενους, οι οποίοι από την άποψη των αμοιβών, των δικαιωμάτων και των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν βράζουν όλοι στο ίδιο καζάνι, και να δυναμώσει ο αγώνας μέσα από τα σωματεία τους για το δικαίωμα στη μόνιμη και σταθερή εργασία, για αυξήσεις στους μισθούς, για εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, για την ένταξη στα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα».

Συνεχίζονται οι εκδηλώσεις ΚΟ του ΚΚΕ στο πλαίσιο της πολιτικής εξόρμησης με θέμα τις Θέσεις της ΚΕ για το 20ό Συνέδριο, με ομιλητές στελέχη του Κόμματος. Πιο συγκεκριμένα:

• Σήμερα, Κυριακή:

-- Στις 11.00 π.μ., οι ΚΟ Εμπορίου καλούν στην αίθουσα του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων (Αγ. Φιλοθέης 5β πλ. Συντάγματος). Θα μιλήσει ο Γιώργος Σκιαδιώτης, μέλος της ΚΕ.

-- Στις 6.30 μ.μ., στο Χαϊδάρι, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δήμου, θα μιλήσει η Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου, μέλος της ΚΕ.

--Στις 11 π.μ., στην Αρτέμιδα, στο Γυάλινο κτίριο - αίθουσα «Ξενοφών» (5η στάση Βραυρώνας) θα μιλήσει ο Γιάννης Γκιόκας, μέλος της ΚΕ.

-- Στις 11.30 π.μ., η ΚΟΒ Τηλεπικοινωνιών 1 καλεί στο Στέκι της ΚΝΕ με ομιλήτρια την Αθηνά Τσάμη, μέλος της ΕΠ Αττικής.

• Αύριο, Δευτέρα:

-- Στις 7.30 μ.μ., στο Αιγάλεω, στο Πνευματικό Κέντρο «Γιάννης Ρίτσος», θα μιλήσει ο Δημήτρης Αρβανιτάκης, μέλος του ΠΓ της ΚΕ.

• Την Τρίτη 7 Μάρτη:

-- Στις 12.30 μ.μ., στη Φιλοσοφική Σχολή, στην αίθουσα 313, θα μιλήσει η Αλέκα Παπαρήγα, μέλος της ΚΕ και βουλευτής.

-- Στις 7 μ.μ., στην Πετρούπολη, στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου (Μπουμπουλίνας & Αθ. Διάκου) θα μιλήσει ο Πέτρος Αλέπης, μέλος της ΚΕ.

-- Στις 7 μ.μ., σε σύσκεψη Ηπειρωτών στο Πνευματικό Κέντρο Ηπειρωτών (Κλεισθένους 15, 7ος ορ.) θα μιλήσει ο Γιάννης Τασιούλας, μέλος της ΚΕ.

• Αύριο, Δευτέρα:

-- Στις 6.30 μ.μ., στην Κέρκυρα, στην αίθουσα του Εργατικού Κέντρου θα μιλήσει ο Κώστας Μπάτσικας, μέλος της Γραμματείας της ΚΕ.

-- Στις 7 μ.μ., σε εκδήλωση της ΤΟ Σερρών, στην αίθουσα της ΔΕΠΚΑ, θα μιλήσει ο Σάκης Βαρδαλής, μέλος της ΚΕ.

• Την Τρίτη 7 Μάρτη:

-- Στις 6.30 μ.μ., στην πλατεία Ιστιαίας (καφετέρια «Αίγλη»), θα μιλήσει ο Κώστας Μπασδέκης, μέλος της ΚΕ και Γραμματέας της ΕΠ Αν. Στερεάς - Εύβοιας.

Οι εργολαβικοί εργαζόμενοι στον «Ευαγγελισμό», που είναι απλήρωτοι εδώ και τρεις μήνες, έχουν αποφασίσει να προχωρήσουν σε επίσχεση εργασίας. Εφόσον μέχρι την Τρίτη δεν καταβληθούν τα δεδουλευμένα, θα ξεκινήσουν επίσχεση και παράλληλα θα κάνουν συγκέντρωση στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του νοσοκομείου.

«Δεν ζητάμε ελεημοσύνη, τα δεδουλευμένα μας απαιτούμε, με ψίχουλα δεν ζούμε, να το φωνάζουμε δεν θα κουραστούμε».

Τις συνθήκες δουλειάς και τον αγώνα που δίνουν περιέγραψε με στίχους μια από τις απεργούς καθαρίστριες που δουλεύουν στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) μέσα από την εργολαβική εταιρεία «ISS». Οι καθαρίστριες στο ΕΜΠ απεργούν από την Πέμπτη 16 Φλεβάρη ενάντια στις μειώσεις μισθών που επιχειρεί να επιβάλει ο εργολάβος. Αύριο, Δευτέρα, θα προχωρήσουν σε παράσταση διαμαρτυρίας, στις 13.00, στην προγραμματισμένη συνεδρίαση της Συγκλήτου του Ιδρύματος.

Οι κινητοποιήσεις ξεκίνησαν όταν οι εργαζόμενες διαπίστωσαν μειώσεις από 40 έως 90 ευρώ στη μισθοδοσία τους. Οι μισθοί τους είναι ήδη χαμηλοί, όπως συμβαίνει σε όλα τα εργολαβικά συνεργεία, ενώ οι περικοπές προστίθενται στις αυθαίρετες μειώσεις που κάνει η εταιρεία σε δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδόματα αδείας.

Η εταιρεία «ISS» δραστηριοποιείται στον τομέα παροχής υπηρεσιών σε 77 χώρες και απασχολεί πάνω από 500.000 εργαζόμενους. Με βάση τα στοιχεία που είναι δημοσιευμένα στην ιστοσελίδα της, ο τζίρος της για το 2015 ήταν 10,34 δισ. ευρώ, ενώ τα καθαρά της κέρδη πάνω από 288 εκατ. ευρώ. «288 εκατομμύρια ευρώ κέρδη από τη δική μας απλήρωτη δουλειά», όπως γράφουν οι καθαρίστριες στο πανό που κρατούν στις κινητοποιήσεις τους.

Απευθυνόμενες στον εργολάβο, οι εργαζόμενες, που «χρόνια και ζαμάνια δουλεύουν με την ίδια ποδιά», τον προσκαλούν με τους στίχους τους «να έρθει κι αυτός λίγο στη δουλειά». Τον διαβεβαιώνουν, μάλιστα, πως δεν θα τον υποχρεώσουν να δουλέψει στις άθλιες συνθήκες που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι ίδιες. «Εμείς δεν θα κάνουμε τσιγκουνιά, θα του χαρίζουμε - όχι μια - πολλές ποδιές και μπότες αρκετές», λένε οι εργαζόμενες που ζουν στο πετσί τους τις περικοπές, όχι μόνο στους μισθούς, αλλά και στα απορρυπαντικά και τα απαραίτητα υλικά, που τους χορηγούνται με το σταγονόμετρο για να κάνουν τη δουλειά τους.

Το κάλεσμά τους συνεχίζεται: «Να έρθετε από τα χαράματα, να παλεύετε με τη βρωμιά, ξέβγαλμα καλό να κάνετε στη σφουγγαρίστρα και τα πανιά, αφεντικό, κι όταν κουραστείτε, μην φοβηθείτε. Διάλειμμα θα σας δώσουμε, δεν θα σας το χρεώσουμε!». Οπως εξηγούν, το δικό τους διάλειμμα αφαιρείται από τις ώρες εργασίας, ώστε να μην πληρώνονται για τα λίγα λεπτά ξεκούρασης που δικαιούνται κατά τη διάρκεια του εξαντλητικού τους ωραρίου.

Χαρακτηριστικό για τις συνθήκες εντατικοποίησης είναι το γεγονός ότι η εταιρεία, αντί για 78 άτομα, που προβλέπει η σύμβαση που έχει υπογράψει, απασχολεί μόνο 67 εργαζόμενες για τις ανάγκες καθαριότητας των κτιρίων της Πολυτεχνειούπολης Ζωγράφου, του συγκροτήματος στην Πατησίων και των εγκαταστάσεων στο Μέτσοβο και τον Διόνυσο. Το αποτέλεσμα είναι οι καθαρίστριες να εργάζονται με εξοντωτικό ρυθμό, για να προλάβουν να καθαρίσουν τα αμέτρητα τετραγωνικά που τους αναλογούν.