Μεγάλες προσδοκίες για το ελληνικό κεφάλαιο προσπαθεί να καλλιεργήσει η κυβέρνηση σχετικά με την επίσκεψη στην Ελλάδα στις αρχές Σεπτέμβρη του Προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν. Ταυτόχρονα, επιχειρεί να παρουσιάσει την επικείμενη επίσκεψη ως ψήφο εμπιστοσύνης της Γαλλίας και της ΕΕ στην αντιλαϊκή της πολιτική, σε μια περίοδο που προετοιμάζει την κλιμάκωσή της, όπως γίνεται άλλωστε και στη Γαλλία, συνολικά στην ΕΕ.
Σε κάθε περίπτωση, η επίσκεψη Μακρόν επιβεβαιώνει το αυξανόμενο ενδιαφέρον ισχυρών ιμπεριαλιστικών κέντρων για την ευρύτερη περιοχή, όπου η Γαλλία έχει ούτως ή άλλως ισχυρή στρατιωτική και οικονομική παρουσία, ανταγωνιστικά προς άλλες δυνάμεις, ακόμα και εντός της ΕΕ. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναβαθμίζεται και το ενδιαφέρον των γαλλικών μονοπωλίων, όπως δείχνουν οι γεωτρήσεις της «Total» στην κυπριακή ΑΟΖ, οι ενεργειακές μπίζνες που «ανοίγουν» στο Ιράν, αλλά και το ενδιαφέρον για έρευνες υδρογονανθράκων σε ελληνικά ενεργειακά «οικόπεδα».
Ανεξάρτητα από το πώς η πορεία της ελληνικής καπιταλιστικής οικονομίας αξιοποιείται σε ευρύτερες ενδοϊμπεριαλιστικές κόντρες, σχετικές και με το μέλλον της λυκοσυμμαχίας της ΕΕ, οι ισορροπίες και οι συνεργασίες στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο μπορούν να αποκτήσουν ιδιαίτερη αξία για την εξέλιξη διαφόρων γεωπολιτικών αλλά και επενδυτικών σχεδιασμών.
Συν τοις άλλοις, τον Μακρόν θα συνοδεύουν και πρωτοκλασάτα ονόματα μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου παζαριού για μπίζνες στη χώρα και όλη την περιοχή. Ενδεικτικά, στελέχη τους στέλνουν η ALSTOM (μεταφορές), οι «Trigano» και ACCOR (τουρισμός), η «Avril» (τρόφιμα), οι «Sanofi» και «Servier» (φάρμακο), η «Suez» (διαχείριση νερού, ηλεκτρικού, φυσικού αερίου), η «Vinci» (Κατασκευές), οι EDF και «Total» (Ενέργεια) κ.τ.λ. Ακόμα, σύμφωνα με τον Τύπο, στη συνοδεία του Μακρόν θα υπάρχουν και εκπρόσωποι από τις «Aerospace Valley», «Airbus», «Ardian», «Avril», BPCE, BPI, «Bred Bank», CMA CGM, EDF, «Groupe PSA», «Idel», «Orpea», «OT Morpho», «Thales», από το χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας, του χρηματοπιστωτικού, των ερευνών.
Στο τραπέζι θα βρεθούν και άλλα θέματα, που ο Γάλλος Πρόεδρος συζητά το τελευταίο διάστημα σε διάφορες επαφές, όπως η «αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών», αλλά και η «αμυντική συνεργασία» στην Ευρώπη, ως κομμάτια ευρύτερων γεωπολιτικών ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών.
Σχέδια και αναλύσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας με αφορμή την επίσκεψη Μακρόν στην Ελλάδα
Λίγο μετά την έναρξη των γεωτρήσεων της «Total» (που κάνει μαζί με την ιταλική «ENI», βέβαια), δύο φρεγάτες του γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού που ανήκαν στην πολυεθνική δύναμη που πλέει ανοιχτά του Λιβάνου, επιλέχτηκε να ελλιμενιστούν στη Λάρνακα, στέλνοντας μηνύματα προς διάφορες κατευθύνσεις.
Αρκετοί συνέδεσαν την εμφάνιση των γαλλικών φρεγατών με τις «προειδοποιήσεις» που είχε απευθύνει η Αγκυρα σε εταιρείες που στηρίζουν τις «μονομερείς ενέργειες της ελληνοκυπριακής διοίκησης». Ωστόσο, η ενίσχυση της παρουσία της Γαλλίας στη Ν/Α Μεσόγειο δεν αφορά μόνο έναν «παίκτη», ούτε φυσικά και οι ενδοϊμπεριαλιστικές ισορροπίες καθορίζονται από τις εξελίξεις σε ένα μόνο πεδίο, ή ανάμεσα σε δύο μόνο δυνάμεις. Πόσο μάλλον σε μια περιοχή που παραμένει τυλιγμένη στις «φλόγες» εδώ και δεκαετίες, στην οποία ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η ΕΕ, αλλά και άλλα όπως η Κίνα, διεκδικούν να διευρύνουν το ρόλο και το μερίδιό τους, με το βλέμμα στραμμένο καταρχήν στην αξιοποίηση παλιών και νέων αποθεμάτων πετρελαίου και αερίου, παλιών και νέων ενεργειακών δρόμων μεταφοράς των υδρογονανθράκων, προς τη Δύση αλλά και την Ανατολή.
Ισως δεν είναι τυχαίοι οι τίτλοι που επέλεξαν να δώσουν σε δημοσιεύματά τους σημαντικές αστικές εφημερίδες στη Γαλλία, όπως αυτό που εμφανίστηκε πριν μερικές βδομάδες στην οικονομική «Λεζ Εκο» για τη «Μεσόγειο, αυτό το νέο Ελντοράντο του φυσικού αερίου». Αναφερόμενη στις γεωτρήσεις της «Total», η συντάκτρια υπενθύμιζε επισημάνσεις επιχειρηματικών ομίλων συμβουλευτικής επενδυτών (όπως η IHS Markit), που θεωρούσαν πως η γεώτρηση της «Total» στην κυπριακή ΑΟΖ είναι «μια από τις πιο κρίσιμες της χρονιάς σε όλο τον κόσμο». Η εφημερίδα κατέγραφε ακόμα επίσημες εκτιμήσεις γεωλογικών ινστιτούτων των ΗΠΑ, σύμφωνα με τις οποίες η «λεκάνη της Λεβαντίνης» - που ανήκει στην Ανατολική Μεσόγειο - διαθέτει σήμερα 3.400 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. «Αυτά δεν θα ανακτηθούν στο σύνολό τους, αλλά αποθέματα τέτοιας έκτασης θα μπορούσαν να διασφαλίσουν την κατανάλωση μιας χώρας όπως η Γαλλία για τουλάχιστον 50 χρόνια», σχολίαζε η συντάκτρια. Η ίδια μετέφερε επισημάνσεις του προέδρου του Γαλλικού Συμβουλίου για την Ενέργεια (Conseil Francais de l' Energie - CFE) Ολιβιέ Απέρτ, σύμφωνα με τον οποίο: «Από γεωλογικής πλευράς, η λεκάνη έχει τις ίδιες προοπτικές με τη Βόρεια Θάλασσα... Μόνο που περιστοιχίζεται από εφτά χώρες που συγκρούονται μεταξύ τους εδώ και δεκαετίες: Το αέριο (λοιπόν) κινδυνεύει να αξιολογηθεί δύσκολα!».
Το CFE είναι το γαλλικό «παράρτημα» του Παγκόσμιου Συμβουλίου για την Ενέργεια, ενός διεθνούς ερευνητικού οργανισμού όπου με τη «βούλα» του ΟΗΕ εκπρόσωποι επιχειρήσεων και αστικών κυβερνήσεων προωθούν τα συμφέροντα της μίας ή της άλλης πλευράς στον κρίσιμο τομέα της Ενέργειας.
Η Βόρεια Θάλασσα περιστοιχίζεται από τη Σκανδιναβική χερσόνησο, τη Μεγάλη Βρετανία και τις γερμανικές ακτές και θεωρείται 7η σημαντικότερη περιοχή στην παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Επισημάνσεις για την ανάδυση και ειδικότερα της Κύπρου ως «νέο σταυροδρόμι αερίου στη Μεσόγειο» εμφανίστηκαν και σε άλλα γαλλικά ΜΜΕ, όπως η «Φιγκαρό», όπου τα ενδεχόμενα «θετικά αποτελέσματα των γεωτρήσεων στην Κύπρο» μπλέκονταν με τις «έρευνες στα (ενεργειακά) οικόπεδα της Αιγύπτου, του Λιβάνου και του Ισραήλ», που μαζί «με τη συμμετοχή της "Total" δημιουργούν τεράστιες προοπτικές για την οικονομία της Γαλλίας». Η εφημερίδα φιλοξενούσε και επισημάνσεις για τη σημασία που έχει η δραστηριοποίηση της «Total» στην κυπριακή ΑΟΖ γενικά «για τη διεύρυνση της παρουσίας των γαλλικών συμφερόντων στην Ανατολική Μεσόγειο και την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης».
Οι χαρακτηρισμοί της Ανατολικής Μεσογείου ως «Ελντοράντο του αερίου» πρωτοεμφανίστηκαν σε ανάλυση της γαλλικής «δεξαμενής σκέψης» IRIS (Institute des Relations Internationales et Strategiques - Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών) στα τέλη του περασμένου Ιούνη. Εκεί γίνονταν διάφορες επισημάνσεις, όπως ότι «τα διαπιστωμένα και εκτιμώμενα αποθέματα (αερίου) στην Ανατολική Μεσόγειο θα μπορούσαν να επανακαθορίσουν το συσχετισμό δύναμης ανάμεσα στις ενδιαφερόμενες χώρες, όπως και να έχουν σοβαρές επιπτώσεις για τα ρωσικά και τα ευρωπαϊκά συμφέροντα στην περιοχή...». Μεταξύ άλλων, γινόταν αναλυτική αναφορά στο ρόλο που ενδεχόμενα θα διεκδικήσει η Αίγυπτος, αξιοποιώντας το γιγάντιο «Ζορ» για να αναδειχθεί ως ευρύτερος εξαγωγέας Ενέργειας. Ακόμα, η εφημερίδα υπενθύμιζε και τα δύο πολεμικά πλοία τύπου «Μιστράλ» που το Κάιρο αγόρασε από το Παρίσι - αν και αρχικά προορίζονταν για τη Μόσχα - «δίνοντας στο αιγυπτιακό Πολεμικό Ναυτικό μια ικανότητα να προστατέψει τις υποδομές αερίου της χώρας». Μάλιστα, σημειωνόταν ότι «η ασφάλεια των πετρελαϊκών υποδομών θα μπορούσε να γίνει πρωταρχική πρόκληση για τις εμπλεκόμενες χώρες σε μια θαλάσσια περιοχή όπου συναντιούνται ναυτικές δυνάμεις πολλών χωρών, στην καρδιά μιας ήδη εμπόλεμης ζώνης...».
Χρήσιμο είναι σε αυτό το σημείο να θυμίσουμε πως στην τελευταία της επίσκεψη στην Κύπρο - λίγες ώρες πριν αρχίσουν οι νέες έρευνες της «Total» στην κυπριακή ΑΟΖ - η Γαλλίδα υπουργός Αμυνας Φλοράνς Παρλί σημείωσε την «καίρια γεωστρατηγική θέση» της Κύπρου και αναφέρθηκε στη διμερή «Αμυντική Συμφωνία» που υπογράφτηκε πριν πέντε μήνες, αναβαθμίζοντας τη συνεργασία Γαλλίας - Κύπρου με «ιδιαίτερη έμφαση» στα θέματα «θαλάσσιας και ενεργειακής ασφάλειας».
Ενδεικτικό το πώς η «Total» αναπροσαρμόζει γενικά τις φιλοδοξίες της
Copyright 2017 The Associated |
Αυτό που πρέπει να είναι σίγουρο είναι πως οι όποιες επιλογές των μονοπωλίων αφορούν κινήσεις στη συνολική σκακιέρα της περιοχής. Χρήσιμα συμπεράσματα βγαίνουν από τις κινήσεις πολλών επιχειρηματικών επιτελείων άλλωστε. Για παράδειγμα, το ενδιαφέρον του αμερικανικού κολοσσού «ExxonMobil» για τα ελληνικά «οικόπεδα» εκφράζεται ενώ προ μηνών υπέγραψε συμβόλαιο με την Κυπριακή Δημοκρατία για έρευνα και αξιοποίηση του οικοπέδου «10» της ΑΟΖ της. Μάλιστα, στη σχετική τελετή είχε παραστεί και η Αμερικανίδα αναπληρώτρια υφυπουργός Εξωτερικών για θέματα Ενέργειας, Ρόμπιν Ντάντιγκαν. Η ίδια, πριν πάει στη Λευκωσία, είχε περάσει από την Αθήνα για να επισημάνει το ρόλο - κλειδί της Ελλάδας για ευρύτερα σχέδια που αφορούν την «ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης» και τη «διαφοροποίηση» των ενεργειακών δρόμων (για απεξάρτηση από τη ρωσική Ενέργεια).
Παρεμπιπτόντως, ο Μακρόν θα έχει την ευκαιρία να ανταλλάξει με την ελληνική κυβέρνηση εμπειρίες πάνω στο τσάκισμα των εργατικών - λαϊκών δικαιωμάτων, που πάει μαζί με τον επενδυτικό οίστρο των μονοπωλίων στο εσωτερικό και το εξωτερικό, ως προϋπόθεση για να αυξάνεται η ανταγωνιστικότητα και η κερδοφορία τους.
Φτάνει, άλλωστε, τις μέρες που στη χώρα του θα οριστικοποιείται το περιεχόμενο των νέων αντεργατικών μεταρρυθμίσεων. Ανατροπών που προωθούνται στο όνομα της «προσαρμογής στην εποχή μας», δηλαδή στην ανάγκη να προχωρήσει η συγκέντρωση του κεφαλαίου και η βαθύτερη εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης.
Πρόκειται για μέτρα που, μεταξύ άλλων: απελευθερώνουν κι άλλο τις απολύσεις. Γενικεύουν την απλήρωτη εργασία - μαθητεία. Πετσοκόβουν την προστασία των ανέργων και κοινωνικά επιδόματα. Θωρακίζουν τους μηχανισμούς «κοινωνικού διαλόγου». Μετατρέπουν τις Συλλογικές Συμβάσεις σε εργαλεία διασφάλισης της μεγαλοεργοδοσίας μέσα από το κουρέλιασμα των κλαδικών και τη διεύρυνση των επιχειρησιακών. Μάλιστα, το νέο πακέτο των μεταρρυθμίσεων έρχεται ενώ είχαν προηγηθεί απανωτά χτυπήματα και από την κυβέρνηση Ολάντ, της οποίας άλλωστε ο Μακρόν αποτέλεσε κρίσιμο στέλεχος για σημαντικό διάστημα (πρωτοστατώντας ως υπουργός Οικονομίας στην απελευθέρωση του ωραρίου των καταστημάτων αλλά και στη διάλυση της κυριακάτικης αργίας).
Καθώς η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ ετοιμάζει ούτως ή άλλως νέα μέτρα, στο πλαίσιο της «αξιολόγησης» του τελευταίου προγράμματος, η επίσκεψη του Προέδρου και των μεγαλοεπιχειρηματιών από τη Γαλλία θα προσφέρει πολύτιμα εφόδια στον σχεδιασμό της νέας εφόδου στις εργατικές κατακτήσεις και ανάγκες.
Μπλέκεται παραπέρα το κουβάρι των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και αντιθέσεων, στην ΕΕ και παραπέρα, για την Ενέργεια και τους διαύλους της. Αναφορά που απέστειλε στα κεντρικά στην Αθήνα, η ελληνική πρεσβεία στη Βαρσοβία, αναπαράγει έκθεση του Κέντρου Ανατολικών Σπουδών OSW, «think tank» συνεργαζόμενου με το πολωνικό υπουργείο Εξωτερικών, σχετική με το θέμα του αγωγού «Nord Stream 2», που σχεδιάζεται να μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία μέσω Βαλτικής, ακολουθώντας όδευση παράλληλη εκείνης του υφιστάμενου «Nord Stream 1».
Η δημιουργία του «Nord Stream 2», έως το 2019, προωθείται από τη Ρωσία με τη σύμφωνη γνώμη Γερμανίας, Γαλλίας, Αυστρίας, Ολλανδίας και Ηνωμένου Βασιλείου, ενώ η Πολωνία, η Ουκρανία και τα κράτη της Βαλτικής έχουν εκφράσει την ανοικτή διαφωνία τους.
Οπως αναφέρει η πρεσβεία, «η μεν Ουκρανία θεωρεί ότι υποβαθμίζεται η σημασία της διότι παρακάμπτεται (άλλοι αγωγοί μεταφοράς ρωσικού αερίου στην Ευρώπη διέρχονται από αυτήν), οι δε υπόλοιπες προαναφερθείσες χώρες ανησυχούν ότι ο Nord Stream 2 θα αυξήσει την εξάρτηση της Κεντροανατολικής Ευρώπης από το ρωσικό αέριο».
Σύμφωνα με την έκθεση του OSW, «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αποδέκτης των παραπόνων και αντιρρήσεων των ανατολικών κρατών - μελών της ΕΕ, επιθυμεί τη διέλευση του ρωσικού αερίου από την Ουκρανία και προσπαθεί να καθυστερήσει την υλοποίηση του Nord Stream 2 πέραν του 2019 και της λήξης της ισχύουσας ρωσοουκρανικής συμφωνίας διέλευσης φυσικού αερίου, έτσι ώστε να ασκηθεί πίεση στη Ρωσία να συνάψει νέα συμφωνία διέλευσης με την Ουκρανία».
«Οι συντάκτες της έκθεσης», σημειώνει η πρεσβεία, «στηρίζουν τα συμπεράσματά τους σε πρόσφατη απάντηση της Επιτροπής (επιστολή Μαρτίου τρέχοντος έτους) σε ερώτημα Δανίας και Σουηδίας σχετικά με τις επιπτώσεις του σχεδίου του Nord Stream 2 στο δίκαιο της ΕΕ και την ενεργειακή ένωση». Σημειώνεται ότι ο αγωγός θα διέλθει από τα χωρικά ύδατα και την ΑΟΖ Σουηδίας και Δανίας.
Στην επιστολή - απάντηση της Επιτροπής αναφέρεται ότι «το επίμαχο έργο δεν εξυπηρετεί τους στόχους της ενεργειακής ένωσης, καθώς ενισχύει τον ρόλο της Ρωσίας ως βασικού προμηθευτή αερίου της ΕΕ». Επίσης, η Επιτροπή εκφράζει την άποψη ότι «η σημερινή κατάσταση της αγοράς δεν ευνοεί την κατασκευή αγωγών του μεγέθους του Nord Stream 2».
Παρουσιάζοντας την επιστολή στα μέσα ενημέρωσης, η εκπρόσωπος του οργάνου της ΕΕ, Anna Kaisa Itkonen, εξήγησε ότι «η Επιτροπή δεν υποστηρίζει το σχέδιο για πολιτικούς λόγους, αλλά δεν έχει τα νομικά μέσα για να το σταματήσει». Επιπλέον, στις 30/3, ομάδα ευρωβουλευτών ζήτησε, μέσω επιστολής προς τους προέδρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον άμεσο τερματισμό του σχεδίου.
Κατά τους συγγραφείς της έκθεσης του πολωνέζικου «think tank», «η Επιτροπή, αδυνατούσα να στηριχθεί στο δίκαιο της ΕΕ για να απορρίψει το έργο, φαίνεται να επιλέγει τη λύση της καθυστέρησης της υλοποίησής του, μην επιθυμώντας την όξυνση της διαφωνίας μεταξύ των κρατών - μελών της Ενωσης επί του συγκεκριμένου ζητήματος».
Ενδιαφέρον έχουν εκφράσει μέχρι στιγμής κολοσσοί όπως η γαλλική «Total» και η αμερικανική «Exon Mobil» για τα ελληνικά «οικόπεδα». Ηδη τα αστικά επιτελεία ξεκίνησαν να αναλύουν πάλι τα «προσόντα» που διαθέτει η χώρα για να μπει πιο χοντρά στο ενεργειακό και γεωπολιτικό «πόκερ» που απλώνεται σε όλη την περιφέρεια. Ετσι, ορισμένα ΜΜΕ έκριναν σκόπιμο να επισημάνουν ότι «η γεωπολιτική παράμετρος του ενδιαφέροντος των υπερατλαντικών παικτών του πετρελαϊκού κλάδου για τα ελληνικά και τα άλλα γειτονικά κοιτάσματα, δεν πρέπει να μας διαφεύγει».
Οπου, βέβαια, καλύτερος «προσανατολισμός» από τη σκοπιά των μονοπωλιακών συμφερόντων, σημαίνει στοχευμένες κινήσεις σε μια ήδη φλεγόμενη περιοχή, όπου άφθονα ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα παραθέτουν και υπερσύγχρονα εργαλεία εξορύξεων και γεωτρήσεων, αλλά και υπερσύγχρονα οπλικά συστήματα κ.τ.λ. για να προστατέψουν τις επενδύσεις των μονοπωλίων τους.