Το θεσμικό πλαίσιο που έχουν διαμορφώσει κυβερνήσεις και ΕΕ, αποκλείει από κάθε είδους αποζημίωση σημαντικό ποσοστό των παραγωγών
Αυτό που προσπέρασε, και όχι τυχαία, ο υπουργός, είναι το ισχύον θεσμικό πλαίσιο (Κανονισμός ΕΛΓΑ και Κανονισμός Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων), το οποίο η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ παρέλαβε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις NΔ - ΠΑΣΟΚ και το «εξελίσσει» προς το χειρότερο, στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ. Και λέμε όχι τυχαία, γιατί η ισχύουσα νομοθεσία φράζει εκ των προτέρων «το δρόμο της αποζημίωσης» για σημαντικό ποσοστό των παραγωγών, κόντρα σε όσα ανερυθρίαστα εξήγγειλε ο υπουργός, τα οποία αποτελούν ανοιχτή κοροϊδία απέναντι στους πυρόπληκτους αγροτοκτηνοτρόφους.
Συγκεκριμένα, ο Κανονισμός του ΕΛΓΑ, που λειτουργεί ανταποδοτικά με υπέρογκα ασφάλιστρα των αγροτοκτηνοτρόφων, δεν καλύπτει τις απώλειες φυτικού, παγίου κεφαλαίου και παραγωγής από πυρκαγιές, αλλά αυτές υπάγονται στον Κανονισμό Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΠΣΕΑ).
Ο εν λόγω κανονισμός, που επικαιροποιήθηκε με πρόσφατη ΚΥΑ (619/146296 ΦΕΚ Β' 4562/30-12-2016), θέτει τεράστια εμπόδια: Διάφορους περιορισμούς (18 γενικούς, 10 ειδικούς για το φυτικό κεφάλαιο, 15 για το πάγιο, 6 για τα αποθηκευμένα προϊόντα και 7 για το ζωικό κεφάλαιο), κατώτατα όρια ζημιών και κριτήρια καθορισμού των δικαιούχων, που με μαθηματική ακρίβεια οδηγούν στον αποκλεισμό σημαντικό ποσοστό των πληγέντων παραγωγών και περιοχών. Επίσης, για να ενταχθεί μια πυρόπληκτη περιοχή στις «επιλέξιμες» προς αποζημίωση, απαιτείται η κατάρτιση συγκεκριμένου προγράμματος, στο πλαίσιο του κανονισμού, που υποβάλλεται προς έγκριση στις υπηρεσίες της ΕΕ.
Ενδεικτικά, αποκλείονται από κάθε ενίσχυση όσοι παραγωγοί:
Πρόκειται για εμπόδια που οδήγησαν στον αποκλεισμό από κάθε αποζημίωση εκατοντάδες αγροτοκτηνοτρόφους που επλήγησαν από πυρκαγιές τα τελευταία χρόνια, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση την πυρκαγιά της Καλλιράχης Θάσου το 2013, η οποία δεν εντάχθηκε καν στις «επιλέξιμες» για αποζημίωση πυρκαγιές.
Αλλά, ακόμα και στην περίπτωση που καταφέρει κάποιος να ξεπεράσει τις αλλεπάλληλες σκοπέλους στο... «δρόμο της αποζημίωσης» στον οποίο αναφέρθηκε ο υπουργός, έρχεται αντιμέτωπος με τον τρόπο υπολογισμού του ύψους της ενίσχυσης, ο οποίος είναι ρυθμισμένος με τέτοιο τρόπο ώστε τελικά να δίνονται ψίχουλα.
Χαρακτηριστικά αναφέρονται τα εξής:
-- Από το ποσοστό ζημιάς που θα εκτιμηθεί, αφαιρείται ένα 20%, καθώς με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο θεωρείται ως ποσοστό που «βαρύνει τον δικαιούχο» (!) και γι' αυτόν το λόγο δεν ενισχύεται.
-- Το ποσοστό ζημιάς που θα προκύψει ύστερα από την αφαίρεση του 20%, υφίσταται και άλλη καρατόμηση, καθώς για τον καθορισμό της κρατικής ενίσχυσης για την ανασύσταση του φυτικού, ζωικού και παγίου κεφαλαίου πολλαπλασιάζεται με συντελεστή 0,8 για το φυτικό και το ζωικό κεφάλαιο, 0,7 για το πάγιο και 0,6 για τα αποθηκευμένα προϊόντα.
-- Σε ό,τι αφορά, δε, την απώλεια παραγωγής, για τον καθορισμό του ύψους της ενίσχυσης, το ποσοστό ζημιάς, από το οποίο και σε αυτήν την περίπτωση αφαιρείται ένα 20%, πολλαπλασιάζεται με μόλις το 50% της απολεσθείσας παραγωγής.
Ολα αυτά είναι αναμενόμενα από τη στιγμή που ο προϋπολογισμός προβλέπει το... «αστρονομικό» ποσό των 16 εκατομμυρίων ευρώ για το 2017 και 18 εκατομμυρίων ευρώ για το 2018 για κρατικές οικονομικές ενισχύσεις, οι οποίες δεν αφορούν μόνο τις απώλειες των πυρκαγιών αλλά το σύνολο των απωλειών που έχουν προκληθεί από θεομηνίες (κατολισθήσεις, πλημμύρες κ.λπ.) και δυσμενείς καιρικές συνθήκες (παγετός, χαλάζι, ξηρασία, χιονοπτώσεις κ.λπ.).
Δεν θα πρέπει να λησμονηθεί και το γεγονός ότι με βάση τη νομοθεσία οι καρατομημένες ενισχύσεις μπορούν να καταβάλλονται στους δικαιούχους μέχρι και 4 χρόνια μετά τη ζημιά - καταστροφή του κεφαλαίου (φυτικού, ζωικού ή παγίου) και της παραγωγής τους, υποχρεώνοντάς τους να προκαταβάλλουν σημαντικά ποσά από το υστέρημά τους για την αποκατάσταση των ζημιών. Για παράδειγμα, οι ζημιές από πυρκαγιές του 2013 πληρώνονται φέτος, ενώ οι ζημιές του 2014 θα πληρωθούν το 2018.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τις αποζημιώσεις που δίνονται μέσω του ανταποδοτικού κανονισμού του ΕΛΓΑ, στον οποίο υπάγεται μόνο η απώλεια ζωικού κεφαλαίου από πυρκαγιά (και όχι φυτικού, παγίου και παραγωγής), αξίζει να σημειωθεί ότι και εδώ οι εξαιρέσεις είναι πολλές για κάθε είδος εκτροφής (π.χ. εξαιρούνται από κάθε αποζημίωση ζημιές σε λιγότερα από 5 μελισσοσμήνη, ζημιές σε λιγότερα αμνοερίφια από αυτά που αντιστοιχούν στο 20% του συνολικού αριθμού των ζώων της εκτροφής, εκμεταλλεύσεις με λιγότερες από 10 κυψέλες κ.λπ.), η αποζημίωση δεν καλύπτει το σύνολο της ζημιάς, αλλά μέχρι το 80% (για αιγοπρόβατα και μελισσοσμήνη) και τελικά οι παραγωγοί παίρνουν ορισμένα ψίχουλα, παρά το γεγονός ότι πληρώνουν πάρα πολλά για να ασφαλιστούν στον ΕΛΓΑ.
Αυτοί είναι οι νόμοι των αστικών κυβερνήσεων (σημερινής και προηγούμενων) και της ΕΕ, με τους οποίους θα έρθουν για άλλη μια φορά αντιμέτωποι οι πληγέντες από τις πυρκαγιές αγροτοκτηνοτρόφοι, όταν θα ξεκινήσει η εκτίμηση των ζημιών και θα έχουν σβήσει τα φώτα της δημοσιότητας.
Η εμπειρία που έχει συσσωρευτεί είναι μεγάλη, καθώς το ίδιο σκηνικό επαναλαμβάνεται εδώ και δεκαετίες. Γι' αυτό η κατάσταση δεν σηκώνει καμιά αναμονή και επανάπαυση, κάτι που καλλιεργεί η κυβέρνηση με τις εξαγγελίες - απάτη του υπουργού της.
Οι κάτοικοι των πυρόπληκτων περιοχών πρέπει να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους, να συγκροτήσουν Επιτροπές Αγώνα και να διεκδικήσουν αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, ώστε να υπάρξει πλήρης αποζημίωση στο 100%, χωρίς περιορισμούς και ποσοστώσεις.
Να πληρώσουν τα μονοπώλια και το κεφάλαιο που τα μπουκώνουν οι κρατικοί προϋπολογισμοί και ευθύνονται για τα ελλείμματα.
Την ίδια ώρα, οι μικρομεσαίοι αγροτοκτηνοτρόφοι μπορούν να βγάλουν και ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα για τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης και το θεσμικό εποικοδόμημα που τον στηρίζει. Για τον καπιταλισμό και το κράτος του, η προστασία από τις πυρκαγιές και η αποκατάσταση των ζημιών των καλλιεργειών, των εκτροφών και της παραγωγής των μικρομεσαίων αγροτών θεωρούνται «κόστος», χωρίς αναμενόμενη ανταπόδοση σε κέρδη. Γι' αυτόν το λόγο, οι μικρομεσαίοι παραγωγοί μένουν μόνοι και απροστάτευτοι, ένα βήμα πιο κοντά στο ξεκλήρισμα και τον αφανισμό.
Η πραγματική προστασία μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο στο πλαίσιο μιας κεντρικά σχεδιασμένης παραγωγής, στηριγμένης στην κοινωνικοποιημένη οικονομία, με κίνητρο την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, όπου αξιοποιούνται όλα τα σύγχρονα επιτεύγματα της επιστήμης για την ανάπτυξη υποδομών και την προστασία από τις φυσικές καταστροφές των μικρομεσαίων αγροτοπαραγωγών. Των παραγωγών που μέσω των εθελοντικών παραγωγικών συνεταιρισμών εντάσσονται στην ενιαία κοινωνικοποιημένη οικονομία, όπου μπαίνει τέλος στο καθεστώς της κυριαρχίας των μονοπωλιακών ομίλων, του κεφαλαίου, της επιβίωσης των αγροτοκτηνοτρόφων με ατομική τους ευθύνη.
Γι' αυτόν το λόγο, οι μικρομεσαίοι παραγωγοί έχουν αντικειμενικά συμφέρον από τη συμπόρευση με το ΚΚΕ, που εκτός από το γεγονός ότι στέκεται πάντα στο πλευρό τους, υποστηρίζοντας τα δίκαια αιτήματα που αφορούν στην ίδια την επιβίωσή τους, δίνει προοπτική για το μέλλον τους, με την πρότασή του για μια συνολικά και ριζικά διαφορετική οργάνωση της παραγωγής με την εργατική εξουσία.