ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ - ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ - ΠΕΚΙΝΟ - ΤΟΚΙΟ.--

Φουντώνει ο οικονομικός πόλεμος, μετά τους νέους δασμούς που επέβαλε από την 1η Ιούνη η κυβέρνηση των ΗΠΑ, σε μία προσπάθεια να θωρακίσει τα συμφέροντα αμερικανικών μονοπωλίων. Οι δασμοί ύψους 25% στον εισαγόμενο χάλυβα και 10% στο αλουμίνιο δεν αφορούν μόνο γεωπολιτικούς και εμπορικούς ανταγωνιστές των ΗΠΑ όπως η Κίνα. Αφορούν πλέον και «παραδοσιακούς» συμμάχους τόσο στη Βόρεια Αμερική (Καναδάς, Μεξικό) όσο και την ΕΕ, που είχαν προσωρινά εξαιρεθεί, μαζί με τις Αυστραλία, Βραζιλία, Αργεντινή που εξακολουθούν να εξαιρούνται.

Η κίνηση αυτή, όπως αναμενόταν, προκάλεσε αντιδράσεις και προμηνύει αντίποινα και προσφυγές στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), αλλά και συνέχιση του παζαριού.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ήταν από τους πρώτους που χαρακτήρισε τους δασμούς των ΗΠΑ «καθαρό εμπορικό προστατευτισμό», απειλώντας με προσφυγή στον ΠΟΕ και ανάλογους δασμούς, αξίας περίπου 3,3 δισ. δολαρίων, σε σειρά αμερικανικών προϊόντων (π.χ. από ουίσκι έως τις μηχανές «Χάρλεϊ-Ντάβιντσον»). Αργότερα η ΕΕ προσέφυγε στον ΠΟΕ ζητώντας διαβούλευση με τις ΗΠΑ, ενώ η επίτροπος Εμπορίου, Σεσίλια Μάλμστρομ, σημείωσε και ότι «οι ΗΠΑ παίζουν επικίνδυνο παιχνίδι και αδυνατίζουν τις διατλαντικές σχέσεις», ενώ ανέφερε με νόημα ότι «η πόρτα του διαλόγου προς το παρόν μένει κλειστή». Επίσης, σημείωσε ότι θα παρθούν μέτρα στον ΠΟΕ και κατά της Κίνας για «κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας».

Η επικεφαλής της ΕΕ για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Ασφάλεια, Φεντερίκα Μογκερίνι, πάντως έσπευσε την Παρασκευή να συναντηθεί στο Παρίσι με τον Κινέζο υπουργό Εξωτερικών Γουάνγκ Γι. «Ζούμε σε εποχή γεωπολιτικών αναταράξεων και αβεβαιότητας. Επομένως η συνεργασία ΕΕ και Κίνας γίνεται πιο σημαντική!» τόνισε, με τον Κινέζο αξιωματούχο να εκφράζει την ελπίδα πως έστω και τώρα μπορεί να βρεθεί «λύση», καλώντας ωστόσο «όλα τα μέρη να σεβαστούν τις δεσμεύσεις τους».

Σχετική αίσθηση προκάλεσε η κοινή ανακοίνωση ΕΕ - Ιαπωνίας, πως οι αμερικανικοί δασμοί «δεν δικαιολογούνται υπό το πρόσχημα της εθνικής ασφάλειας», με την προειδοποίηση ότι πιθανοί αμερικανικοί δασμοί στις εισαγωγές και ανταλλακτικών αυτοκινήτων «θα προκαλέσουν σοβαρή ταραχή στην παγκόσμια αγορά και θα οδηγήσουν στο θάνατο το πολυεθνικό εμπορικό σύστημα και τους κανονισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου».

Παράλληλα, την Παρασκευή ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Αμερικανό ομόλογό του, επισημαίνοντάς του πως «οι δασμοί είναι παράνομοι και θα απαντήσουμε με σταθερό και ανάλογο τρόπο». Λίγο αργότερα, ο Μακρόν θυμήθηκε τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, λέγοντας πως «ο οικονομικός εθνικισμός οδηγεί σε πόλεμο και αυτό ακριβώς συνέβη τη δεκαετία του 1930»...

Ακόμη πιο έντονη ήταν η αντίδραση του Καναδά, που ανακοίνωσε δασμούς ύψους 12,8 δισ. σε αμερικανικό χάλυβα, αλουμίνιο και άλλα προϊόντα από την 1η Ιούλη. Το Μεξικό, που εδώ και μήνες μαζί με τον Καναδά διαπραγματεύεται με τις ΗΠΑ μία νέα «Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής» (NAFTA), επίσης ανακοίνωσε δασμούς σε αμερικανικά κτηνοτροφικά, αγροτικά και ορισμένα βιομηχανικά προϊόντα.

Επίσης, ο γγ του ΠΟΕ Ρομπέρτο Αζεβέδο εκτίμησε πως πλέον υπάρχει «πραγματικά πολλή ανησυχία για αύξηση των εμπορικών εντάσεων και περαιτέρω κλιμάκωσης».

Αμείωτα συνεχίζονται οι επαφές γύρω από την Κορεατική Χερσόνησο, στον απόηχο της υπογραφής της Διακήρυξης της Πανμουντζόμ ανάμεσα στις ηγεσίες της Βόρειας και της Νότιας Κορέας στα τέλη Απρίλη, αλλά και ο προγραμματισμός της Συνόδου Κορυφής ΗΠΑ - Βόρειας Κορέας.

Ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, μετά από σειρά συναντήσεων που είχε στην Ουάσιγκτον την Πέμπτη με τον Κιμ Γιονγκ Τσολ, ανώτατο στέλεχος της κυβέρνησης και του Κόμματος Εργατών της Βόρειας Κορέας, μίλησε για «αληθινή πρόοδο» που έγινε όσον αφορά τη διασφάλιση συνθηκών για μια «επιτυχημένη Σύνοδο» (ΗΠΑ - Βόρειας Κορέας).

Ο Πομπέο επιβεβαίωσε ότι συνομιλίες Αμερικανών - Βορειοκορεατών (για την προετοιμασία μιας πιθανής Συνόδου Κορυφής) γίνονται και στη Σιγκαπούρη, αλλά και στην ίδια τη Χερσόνησο, σχολιάζοντας ότι «θα υπάρξουν δύσκολες στιγμές», ότι «αποστολή μας είναι να βρούμε γέφυρες ώστε να πετύχουμε αυτό το ιστορικό αποτέλεσμα» και ότι η Πιονγιάνγκ χρειάζεται να κάνει «τολμηρά βήματα».

Το βράδυ της Παρασκευής, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, διαβεβαίωσε ότι η Σύνοδος Κορυφής με τον Βορειοκορεάτη ηγέτη, Κιμ Γιονγκ Ουν, θα διεξαχθεί - όπως προβλεπόταν αρχικά - στις 12 Ιούνη στη Σιγκαπούρη, εκτιμώντας ότι θα είναι «πολύ επιτυχημένη».

Παράλληλα, ενδεικτική ήταν η επίσκεψη που έκανε ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, στην Πιονγιάνγκ, όπου συνάντησε και τον Κιμ Γιονγκ Ουν, μεταφέροντας την «εκτίμηση» της Μόσχας για τη Διακήρυξη του Πανμουντζόμ, αλλά και τη διάθεσή της «να διευκολύνει την εφαρμογή της». Ο Λαβρόφ τόνισε ότι «ενδιαφερόμαστε να δούμε ειρήνη, σταθερότητα και ευημερία στη Χερσόνησο και σε όλη τη Βορειοανατολική Ασία» και μετέφερε επίσημη πρόσκληση στον Κιμ να επισκεφτεί τη Ρωσία.

Φυσικά, τις εξελίξεις παρακολουθεί στενά η Κίνα, με την εκπρόσωπο του ΥΠΕΞ, Χούα Τσουνουίνγκ, να «ενθαρρύνει» τις «προσπάθειες Βόρειας Κορέας και ΗΠΑ να επιδείξουν περαιτέρω καλή θέληση, να δεσμευτούν σε θετικές αλληλεπιδράσεις».

Εντονες αντιδράσεις έχει προκαλέσει η σκηνοθετημένη, από τη μυστική υπηρεσία της Ουκρανίας (SBU), δολοφονία του Ρώσου δημοσιογράφου Αρκάντι Μπαμπτσένκο στο Κίεβο, που ανακοινώθηκε την Τρίτη και αποδόθηκε στη Ρωσία. Στη συνέντευξη που δόθηκε την επόμενη μέρα, παρουσία του Μπαμπτσένκο, και τις δηλώσεις που ακολούθησαν διατυπώθηκε ο ισχυρισμός ότι η σκηνοθεσία (και η συνεργασία του Ρώσου δημοσιογράφου με τη SBU που ήταν εν γνώσει μόνο του Ουκρανού Προέδρου Πέτρο Ποροσένκο) έγινε για να αποτραπούν οι δολοφονίες άλλων δεκάδων πολιτών που υποτίθεται τα ονόματά τους έχουν σε λίστα οι ουκρανικές αρχές.

Ο Μπαμπτσένκο είχε φύγει το 2017 από τη Ρωσία, διαφωνώντας με τη δράση της Ρωσίας τόσο στη Συρία όσο και στην Ουκρανία, ενώ την Παρασκευή έγινε γνωστό ότι η ουκρανική κυβέρνηση του έδωσε την υπηκοότητα της χώρας, κάτι που αποδέχτηκε.

Οπως ήταν φυσικό, η ρωσική κυβέρνηση σχολίασε επικριτικά την όλη υπόθεση. Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών κατήγγειλε «μια νέα αντιρωσική πρόκληση» και η εκπρόσωπός του, Μαρία Ζαχάροβα, χαρακτήρισε την ουκρανική επιχείρηση «μασκαράτα», η οποία στήθηκε «για προπαγανδιστικούς σκοπούς», θυμίζοντας και την υπόθεση της δηλητηρίασης, στη Βρετανία, του πρώην πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ και της κόρης του.