ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 12 Απρίλη 2001
Σελ. /32
ΜΑΡΟΥΣΚΑ ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ
«Ενα παλιό πολύ παλιό τρενάκι»

(Ζωγραφιές: Εύα Μελά, «Σύγχρονη Εποχή»)

Τα παιδιά θα πλουτίσουν τις γνώσεις και θ' αναπτύξουν τη φαντασία τους αποκτώντας το Πάσχα ένα βιβλίο γραμμένο γι' αυτά. Ενα παιδί για πρώτη φορά αντικρίζει ένα παλιό τρενάκι προκατοχικό, στο βιβλίο. «Ενα παλιό πολύ παλιό τρενάκι», της Μαρούσκας Χατζηγιάννη. Βοήθημα σπουδαίο στο χτίσιμο της φαντασίας των παιδιών οι θαυμαστές ζωγραφιές της Εύας Μελά.

Το τρενάκι είχε τη «δική του ιστορία». Το πρώτο του ταξίδι με τους ομορφοστολισμένους ευτυχισμένους ταξιδιώτες από πόλη σε πόλη κι ύστερα κάθε μέρα το ίδιο δρομολόγιο μ' ανθρώπους της δουλιάς και άλλους, χαρούμενους ή θλιμμένους. Ωσπου ακούστηκε η λέξη ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ. Το τρενάκι πληγωνόταν, χτυπιόταν, μα άντεχε. Είδε πράματα και θάματα, μπαρουτοκαπνισμένους, γνωστούς του ή άγνωστους, με φισεκλίκια και τ' όνομα «ΑΝΤΑΡΤΕΣ» να ορμούν σε σιδερένια θεριά να τ' ανατινάζουν, να εξουδετερώνουν κάτι σιδεροφορεμένους, με φάτσες κακές, μισητές. «Θυμάμαι ήτανε μια μέρα σκοτεινή, δύσκολη και θλιβερή που μπήκαν πάνω μου και μέσα μου κάτι άγνωστοι, μοχθηροί και κακοί και είπανε, ναι μ' αυτό θα τους στέλνουμε, μ' αυτό θα τους πηγαίνουμε και με γέμισαν με τους δικούς μου ανθρώπους που τους γνώριζα και τους αναγνώρισα, ήταν όμως οι άνθρωποί μου κι οι σύντροφοί μου αλλιώτικοι κι αδύνατοι και απεριποίητοι και τρομοκρατημένοι και με έστειλαν μαζί τους μακριά, πολύ μακριά και δεν τους ξανάδα ποτέ μα ποτέ, χάθηκαν λέγανε σε κάτι κρεματόρια μακρινά και στρατόπεδα συγκέντρωσης φριχτά...».

Ωσπου πάλι ένα πλήθος όμορφα πρόσωπα, λαμπροντυμένα, με λουλούδια, με τραγούδια, με φωνές χαράς και ωραία λόγια το πλημμύρισαν. Και τώρα στην απόσυρση όλο σκέφτεται: «Είμαι περήφανο μα πολύ περήφανο γιατί έκανα πάντα τη δουλιά μου σωστά κι αν πόνεσα κι αν πληγώθηκα το άντεξα και το 'κρυψα καλά κι ας είμαι τώρα μόνο μου εδώ, έχω κοντά μου τις πιο όμορφες και ηρωικές στιγμές μου και στις έδωσα τώρα και εσένα και μην τις ξεχνάς, μην τις απολησμονείς, πες τες και συ και ξέρε το μικρέ μου κότσυφα εσύ, κελαρυστό ρυάκι, δροσερή στιγμή, ξέρε και μάθε το καλά ότι η ιστορία σου πέρασε μέσα κι από μένα και δεν κιότεψα ποτέ συντροφάκι μου, λουλουδάκι μου, δε λύγισα ποτέ ανθέ μου ολάνθιστε, καμαρωτέ μου, κόκκινό μου γαρούφαλό μου εσύ».

Ετσι παιδιά, γράφτηκε αυτή η ιστορία για να θυμούμαστε πάντα τα μεγάλα και ωραία, να τα 'χουμε γκόλφι ακριβό τις ώρες που πρέπει να αντιμετωπίσουμε το κακό. Και καλή ΑΝΑΣΤΑΣΗ που θα 'ρθει, δεν μπορεί, πάντα έρχεται.


Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ

Στην Μπολόνια για τα παιδιά

Μεγάλη επιτυχία σημείωσε η Διεθνής Εκθεση Παιδικού Βιβλίου, που όπως κάθε χρόνο πραγματοποιήθηκε στη Μπολόνια της Ιταλίας (4-7/4), στην οποία η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών - Βιβλιοπωλών παρουσίασαν 500 νέους τίτλους ελληνικών παιδικών βιβλίων. Το ελληνικό περίπτερο διένεμε δωρεάν κατάλογο, ο οποίος περιείχε: Μια συλλογή με εξήντα επτά βιβλία, με αναλυτική περιγραφή του περιεχομένου τους. Λίστα με 173 εκδοτικούς οίκους παιδικού βιβλίου. Παρουσίαση έργων Ελλήνων εικονογράφων παιδικών βιβλίων της εταιρίας «Αίσωπος», με θέμα «Νέοι δρόμοι προς την Ιθάκη». Τα βιβλία που απέσπασαν κρατικά βραβεία τα δύο τελευταία χρόνια. Εξάλλου στο περίπτερο φιλοξενήθηκαν και εκδηλώσεις των εικονογράφων και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου.


ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

- Η «Νεφέλη» κυκλοφόρησε το σπουδαίο, πρωτότυπο θεματολογικά θεατρολογικό δοκίμιο του διακεκριμένου θεατρολόγου, προέδρου του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών Βάλτερ Πούχνερ. Πρόκειται για «Είδωλα και ομοιώματα (πέντε θεατρολογικά μελετήματα)» για τις απαρχές του κουκλοθεάτρου, τα είδωλα, σαν λατρευτικά αντικείμενα και παιχνίδια.

- η «Εστία» κυκλοφόρησε το επίσης σημαντικό βιβλίο του πολυγραφότατου Βάλτερ Πούχνερ«Ο μίτος της Αριάδνης (Δέκα θεατρολογικά μελετήματα)». Τη μελέτη του πανεπιστημιακού καθηγητή Πίτερ Μπράουν «Η δημιουργία της ύστερης αρχαιότητας» (μετάφραση Θεοδόσης Νικολαΐδης).

- Ο «Ολκός» κυκλοφόρησε την αρχαιολογική μελέτη των Γάλλων πανεπιστημιακών καθηγητών Φρανζουάζ Φροντιζί - Ντινρού και Ζαν Πιερ Βερνάν «Στο μάτι του καθρέφτη», η οποία περιέχει πλουσιότατο φιλολογικό και αρχαίο εικαστικό υλικό, για τη χρήση του καθρέφτη από τις γυναίκες στην αρχαιότητα και την «αντανάκλαση» μέσα από αυτές των ανδρών. Μετάφραση Βάσω Μέντζου επιμέλεια Παντελής Μπουκάλας.

- Από το «University Studio Press» (Θεσσαλονίκη 54.635, Αρμενοπούλου 32, τηλ. 209.637) κυκλοφόρησε το βιβλίο του καθηγητή της Νεότερης Ιστορίας στο ΑΠΘ Ιωάννη Κ. Χασιώτη «Μεταξύ οθωμανικής κυριαρχίας και ευρωπαϊκής πρόκλησης (Ο ελληνικός κόσμος στα χρόνια της Τουρκοκρατίας)» (κοινωνική, οικονομική, πολιτική και πολιτιστική μελέτη μιας μακρόχρονης περιόδου).

- Το «Μεταίχμιο» κυκλοφόρησε: Το πλούσια εικονογραφημένο με ντοκουμέντα βιβλίο της Μαρίας Στασινοπούλου «Χρονολόγιο - Εργοβιογραφία του Γιώργου Σεφέρη (1900 - 1971)» (το πρώτο πλήρες χρονολόγιο για τον ποιητή). Το μυθιστόρημα του Μάνουελ Βάθκεθ - Μονταλμπάν «Οι θάλασσες του Νότου» (μετάφραση Βέρα Δαμόφλη).

- Ο «Καστανιώτης» κυκλοφόρησε: Το βιβλίο του διακεκριμένου μελετητή και κριτικού της λογοτεχνίας Αλέξη Ζήρα «Η τέχνη της γραφής στον 20ό αιώνα», η οποία περιλαμβάνει σαράντα τέσσερις συνεντεύξεις με ποιητές και πεζογράφους μας, οι οποίες χρονολογούνται από το 1966 μέχρι και το 1990. Την ιστορικοπολιτική μελέτη του Κύπριου δημοσιογράφου Κώστα Γενάρη «Εξ Ανατολών» που αποκαλύπτει την εξ Ανατολών συνωμοσία κατά της Κύπρου με τη συνδρομή διεθνών παραγόντων που και σήμερα διεκδικούν «καθοδηγητικό» ρόλο στην υπόθεση του Κυπριακού. Το νέο μυθιστόρημα της Ντόρας Γιαννακοπούλου «Οι τρεις χήρες». Το μυθιστόρημα του Απόστολου Δοξιάδη «Ο θείος Πέτρος και η εικασία του Γκόλντμπαχ».

- Ο «Αίολος» κυκλοφόρησε: Την ενδιαφέρουσα αποδεικτικά εικονογραφημένη (με αρχαία έργα τέχνης) μελέτη της Ειρήνης Λ. Μπουρδάκου «Δαίδαλος - Ο πρώτος μηχανικός». Το ερωτικό ποιητικό έργο του Σολομώντα «Ασμα Ασμάτων» σε μετάφραση της εξαιρετικής ποιήτριας Μάχης Μουζάκη. Το ποιητικό βιβλίο του Αλέξανδρου Κων. Οικονόμου «Πολλαπλούς έρως». Το μυθιστόρημα του Τομ Ρόμπινς «Αγριεμένοι, ανάπηροι επιστρέφουν από καυτά κλίματα» (μετάφραση Γιώργος Μπαρουξής). Το μυθιστόρημα του Ρόμπερτ Γ. Τσέιμπερς «Ο βασιλιάς με τα κίτρινα» (μετάφραση Μάκης Πανώριος). Τη μελέτη του Ισπανού πανεπιστημιακού καθηγητή, αντιφρανκιστή Χοσέ Ορτέγκα Υ Γκασέτ «Δοκίμια για τον έρωτα» (μετάφραση Κυριάκος Φιλιππίδης).

- Ο «Δρυμός» κυκλοφόρησε λαογραφικά σημειώματα του Γιώργου Κονδυλάκη «Μέσα Μουλιανά» (Γ.Ε. Κονδυλάκης. Μέσα Μουλιανά Κρήτης, 0843-95.244).

- Οι ιστορικές εκδόσεις Σ.Δ. Βασιλόπουλος κυκλοφόρησαν την ογκώδη εικονογραφημένη με αρχαία έργα, πρωτότυπη μελέτη του Κωστή Η. Θεοδωρόπουλου «Η άγνωστη Μεσσηνία των προϊστορικών χρόνων» (638 σελ.)

- Ο «Πατάκης» κυκλοφόρησε: Το μυθιστόρημα της Τζόις Κάρολ Οουτς «Ο πρώτος έρωτας» (μετάφραση Ιωάννα Καρατζαφέρη). Το μυθιστόρημα της Κάρολιν Σι «Ενας άνθρωπος για όλες τις δουλιές» (μετάφραση Χίλντα Παπαδημητρίου). Το μυθιστόρημα της Μάιρα Μοντέρο «Ο βάτραχος της Αϊτής» (μετάφραση Χριστίνα Θεοδωροπούλου). Το μυθιστόρημα του Ντανιέλ Πενάκ «Τα φρούτα του πάθους» (μετάφραση Μελίνα Καρακώστα). Το βιβλίο για παιδιά «Ομήρου Οδύσσεια» (διασκευή Στέλλα Βογιατζόγλου, εικονογράφηση Νικόλας Ανδρικόπουλος).

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΑΝΤΩΝΗΣ
«Παράθυρα»

Οι λέξεις «έρωτας», «θάνατος», «ζωή», «τρέλα», «παιγνίδι», «περιπέτεια», κλείνουν το θεματικό πυρήνα της ποίησης του Γιώργου Καραντώνη. Λέξεις - κλειδιά που ο ποιητής μας παραδίνει για να μπούμε στην ψυχή του, που έχει τα «παράθυρα» ανοιχτά στην καθημερινότητα. Ο ποιητής γεννήθηκε μ' αυτά, ανοιχτά, κι όλο κοιτά έξω χωρίς να φοβάται μήπως το φως της κάθε μέρας «θα 'ναι - γι' αυτόν - μια νέα τυραννία». Καθώς η ψυχή του αναζητά περισσότερο φως, κυνηγά το ανείπωτο:... Κάτι με σπρώχνει να βγω έξω απ' τους τοίχους / βιάζομαι να πάω να κυνηγήσω στίχους... Η ποίηση μαζί του σε κάθε του αναζήτηση στη ζωή. Για παράδειγμα δεν ξεχωρίζει την ποίηση, απ' τη γυναίκα: «Κυρία μου / δος ημίν σήμερον / τον στίχον ημών τον επιούσιον». Για τον Γ.Κ., «όσα ψευδώνυμα κι αν μεταχειρίστηκε ο έρωτας / δεν μπόρεσε να κρύψει τ' όνομά του». Η ποίηση κι ο έρωτας, πρωταρχικά στοιχεία στους απερίφραστους κ' ευρηματικούς στίχους του: «Μέσα από τ' ανοιγμένα ποιήματα / ο επίμονος έρωτας έρχεται και ξανάρχεται».

Αν ο έρωτας είναι ζωή, η άλλη όψη του είναι ο θάνατος, και της ίδιας της ποίησης που δεν ξεχωρίζει απ' την έννοια της ζωής: «Σειρήνες περιπολικών / κι ασθενοφόρων / διαρκώς αναγγέλλουν / ποιητικά ατυχήματα / που συμβαίνουν / σε ώρες αιχμής / της ποιητικής κυκλοφορίας». Η τρέλα είναι θάνατος εν ζωή, κ' η ζωή λαχείο που σπάνια κερδίζει σήμερα: «Λαός - Λαϊκό Λαχείο / Εθνικό Λαχείο / Κράτος - Κρατικό Λαχείο / Δηλαδή γενικά την κάναμε λαχείο», ειρωνεύεται ο ποιητής παίζοντας με τις λέξεις. Μια περιπέτεια η ποίηση για τον Γ.Κ. στο κυνήγι του ανείπωτου. «Πρώτα το ανείπωτο / μετά θα 'ρθει το ποίημα», λέει κάπου, τοποθετώντας το ανέκφραστο, στο ανυλοποίητο ακόμα, της αγάπης του ανθρώπου, για τον άνθρωπο (Εκδόσεις Πανδώρα).


Γιάννης ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ