Από το χώρο της έκθεσης

Κατά τη διάρκεια των εγκαινίων της έκθεσης στις 3 Αυγούστου, παρουσιάστηκε το Λεύκωμα «Βασίλης Βλασίδης, "Ο ανυπότακτος του ονείρου"». Στη σημασία της έκθεσης, που εντάσσεται στο πλαίσιο της δραστηριότητας για τα 100 χρόνια ζωής και δράσης του ΚΚΕ, αναφέρθηκε χαιρετίζοντας την εκδήλωση εκ μέρους του Κόμματος ο Δημήτρης Ψωμαδάκης. Στη ζωή, στις συνθήκες κάτω από τις οποίες δημιούργησε τα έργα του, σε στιγμές από τη ζωή του και στην προσωπικότητα του σημαντικού εικαστικού αναφέρθηκε ο εκδότης του Λευκώματος, Κώστας Λυγιαζής, ο οποίος υπήρξε και προσωπικός φίλος του και συνέβαλε με την έκδοση αυτή στο να μάθουμε για τον Βασίλη Βλασίδη.

Την παρουσίαση του Λευκώματος έκανε η ζωγράφος - χαράκτρια, πρόεδρος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας (ΕΕΤΕ) Εύα Μελά, που μίλησε μεταξύ άλλων για την αξιοσημείωτη παρουσία των καλλιτεχνών, και ειδικότερα εικαστικών, σε όλα τα μετερίζια του αγώνα. Παρουσιάζοντας ενδιαφέρουσες πλευρές του έργου, της πορείας και των επιρροών του Βασίλη Βλασίδη, σημείωσε μεταξύ άλλων πως «στα έργα που ο Βλασίδης πραγματοποίησε στην Ικαρία και στη Μακρόνησο, μέχρι το 1949 και στον Αη - Στράτη, από το 1950, στα χρόνια της εξορίας, αποδίδεται μέσα από τα πορτραίτα εξορίστων ένας πολιτικός και κοινωνικός προβληματισμός. Δεν είναι πορτραίτα περιγραφικά αλλά αγγίζουν το συναίσθημα, διεισδύουν στο βάθος της προσωπικότητας των αγωνιστών που απεικονίζουν».

Με αφετηρία το έργο του, η ομιλήτρια αναφέρθηκε στη στράτευση και συμβολή καλλιτεχνών στην Αντίσταση: «Οι περισσότεροι από τους εικαστικούς καλλιτέχνες που στρατεύτηκαν στον πόλεμο κατά των Ιταλών συνέχισαν τον αγώνα στην Κατοχή και εμπνεύστηκαν έργα βιωματικά από την Κατοχή για την Αντίσταση, που τα ολοκλήρωσαν μετά την απελευθέρωση. Η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων καλλιτεχνών, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, εντάχθηκε στην Αντίσταση. Μια τεράστια δραστηριότητα αναπτύχθηκε από τους καλλιτέχνες. Τα σωματεία των καλλιτεχνών αγωνίστηκαν για την επιβίωση των καλλιτεχνών και του λαού. Οι καλλιτέχνες κατέβηκαν μαζί με το λαό στις μεγάλες διαδηλώσεις και συγκρούστηκαν στους δρόμους με τα στρατεύματα Κατοχής και με τους συνεργάτες τους (...) Τον Σεπτέμβριο του 1941, με την ίδρυση του ΕΑΜ, ιδρύεται και το ΕΑΜ Καλλιτεχνών, με πυρήνα μέλη της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών που έπαιρναν συσσίτιο σε αίθουσα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Eνα χρόνο αργότερα, τον Νοέμβριο του 1942, η Ηλέκτρα Αποστόλου συσπείρωσε στο ξύλινο καφενείο του Ζαππείου μεγάλη ομάδα χαρακτών, μελών του ΕΑΜ Καλλιτεχνών, ως καλλιτεχνικό συνεργείο για τις ανάγκες της προπαγάνδας: Τις προκηρύξεις, τις αφίσες και τα συνθήματα· όλα χαρακτικά σε ξύλο και λινόλαιουμ».

Οπως τόνισε, «με τη λήξη του πολέμου πολλοί καλλιτέχνες σύρθηκαν στην εξορία. Γνωστοί για το έργο τους και την πολιτική τους δράση, όχι μόνο δημιούργησαν έργα σημαντικά αλλά και έστησαν τα μεγάλα "πανεπιστήμια της εξορίας", δίδαξαν και διδάχθηκαν μαζί με τους άλλους εξόριστους Πολιτική, Ιστορία, Φιλοσοφία αλλά και Τέχνη».

«Βλέποντας τη δουλειά του Βασίλη Βλασίδη, αλλά και των άλλων μεγάλων καλλιτεχνών της εξορίας, αναρωτιέται κανείς: Τι είναι εκείνο που κάνει να βγαίνει τέτοια δύναμη μέσα από τον ίσκιο του θανάτου; Δίπλα τους κείτονταν νεκροί. Και ήξεραν κάθε στιγμή και οι ίδιοι ότι μπορεί να ήταν την άλλη μέρα νεκροί. Απίστευτα βασανιστήρια, η φάλαγγα, το τσουβάλι με τη γάτα, το μαρτύριο της πέτρας, οι εκτελέσεις, η Χαράδρα και τόσα άλλα... Πόσοι τρελάθηκαν, πόσοι πέθαναν. Κι όμως, μέσα από τη ζωγραφική του Βασίλη Βλασίδη βλέπουμε σκηνές καθημερινές, ανθρώπινες...

Κι αναρωτιέμαι, τι ήταν αυτό το στοιχείο που είχαν αυτοί οι καλλιτέχνες; Ποια προσωπικότητα είχαν αναπτύξει μέσα από τη σχέση τους με την οργανωμένη πάλη, με το ΚΚΕ, και τους έκανε τόσο μα τόσο δυνατούς;

Το συλλογικό όραμα μιας νέας κοινωνίας, μια κοινωνίας δικαίου, ισότητας. Το όραμα της Λαϊκής Εξουσίας, της εργατικής εξουσίας, χωρίς διαμεσολαβητές. Με τη βεβαιότητα του δίκιου, της σωστής επιλογής, της καθαρότητας στον προσανατολισμό: Η με την πλουτοκρατία και τους εκφραστές της ή με την εργατική τάξη και τους δικούς της Χριστούς, τους δικούς της άγιους, που μας λέει ο Γ. Ρίτσος... Και σίγουρα με την πεποίθηση ότι εδώ, στον αγώνα, στη φυλακή, στην εξορία, ήταν ο ένας για όλους και όλοι για τον ένα... Χωρίς καμία μικροαστική σκέψη στο πίσω μέρος του κεφαλιού, να κυνηγήσουν μια ζωή "τακτοποιημένη", νοικοκυρεμένη, ήσυχη, μακριά από κινδύνους, να ιδιωτεύσουν. Αντίθετα, αντέχανε τον πόνο και το θάνατο, γιατί ήταν σύντροφοι. Και δεν υπάρχει σπουδαιότερη λέξη από αυτή. Η λέξη αυτή, που σηματοδοτεί την απόφαση, τη συλλογικότητα, την αυταπάρνηση. Την κοινή πορεία προς έναν κοινό στόχο, με ένα κοινό ιδανικό. Το σοσιαλισμό - κομμουνισμό».

Dimitra PSichogiou

Πρώτοι σταθμοί: Στις 2 Σεπτέμβρη ξεκινάει από το θέατρο Ρεματιάς στο Χαλάνδρι στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ρεματιάς - Νύχτες αλληλεγγύης 2018.

Στις 8 και 9 Σεπτέμβρη, ο «Αρης» φιλοξενείται από το Θεσσαλικό Θέατρο, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Καλοκαίρι 2018 - Νύχτες Τέχνης στην Αυλή του Μύλου».

Στις 10 Σεπτέμβρη θα παρουσιαστεί στην Κατερίνη, στο Δημοτικό Θέατρο Πάρκου Κατερίνης.

Ενώ στις 11 Σεπτέμβρη ο «Αρης» θα είναι στον ιστορικό χώρο Καλύβα του Στεφανή, στη Σπερχειάδα, απ' όπου ξεκίνησε η πρώτη ανταρτοομάδα του ΕΛΑΣ, με επικεφαλής τον Αρη.

Οι επόμενες παραστάσεις θα ανακοινωθούν σύντομα.

Μουσική: Villagers of Ioannina City (VIC). Το τραγούδι «Αρη μου», σε στίχους Αγλαΐας Κλάρα, μελοποίησε και ερμηνεύει η Ερωφίλη. Το μουσικό κομμάτι της έναρξης και του τέλους είναι του Βασίλη Καραγιάννη. Ο ηθοποιός Θοδωρής Τσουανάτος και ο μικρός Πέτρος Φλωράκης «έδωσαν» τις φωνές τους. Κινησιολογία: Αγγέλα Πατσέλη. Φωτισμοί: Λάμπρος Παπούλιας. Επιμέλεια video: Ηλίας Φλωράκης. Ειδικά εφέ: Προκόπης Βλασερός. Φωτογραφίες: Δήμητρα Ψυχογυιού. Σκίτσο αφίσας: Γιώργος Γούσης. Σχεδιασμός αφίσας: Νικολέττα Διολή. Εκτέλεση παραγωγής: Φαίη Τζήμα.

Το έργο - που γνώρισε τεράστια επιτυχία στη δεκαετία του '80 - είναι μια πικρή σάτιρα για μια πραγματικότητα επίκαιρη ακόμα. «Σκουπίδια» είναι τα όνειρα κάποιων ανθρώπων που ζωντανεύουν στη σκηνή, για να καυτηριάσουν όσα συμβαίνουν στις ζωές μας χωρίς δική μας υπαιτιότητα.

Το έργο ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη και μουσική του Φίλιππου Παχνιστή. Τη διδασκαλία των τραγουδιών έχει αναλάβει η Νένη Ζάππα και τις χορογραφίες ο Ακης Σιδέρης.

Παίζουν οι ηθοποιοί: Ελένη Γερασιμίδου, Αντώνης Ξένος, Ακης Σιδέρης και Αγγελική Ξένου.

Κρατήσεις θέσεων για τις επόμενες μέρες, στο τηλέφωνο 211 4057249.