Copyright 2018 The Associated

Κοσσοβάροι αστυνομικοί περιπολούν στον σερβικό τομέα της Μιτρόβιτσα

Οι επισκέψεις που προγραμματίζουν στα μέσα Γενάρη σε Αθήνα και Βελιγράδι οι ηγέτες Γερμανίας, Αγκελα Μέρκελ, και Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, υπογραμμίζουν το ζωηρό ενδιαφέρον τους για ενεργότερο ρόλο στις εξελίξεις, όπως συμβαίνει άλλωστε και με τις ΗΠΑ, που πιέζουν για ενσωμάτωση στο ΝΑΤΟ όσων βαλκανικών χωρών δεν έχουν ακόμα ενταχθεί, με τις ανάλογες βέβαια «διευθετήσεις», όπως ανάμεσα στην Ελλάδα και την ΠΓΔΜ, στη Σερβία και το Κόσσοβο.

Στα Σκόπια, οι διαδικασίες προώθησης των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων που υπαγορεύει η (ευρωΝΑΤΟικής κοπής) συμφωνία των Πρεσπών εντείνονται, με την τελευταία, κρίσιμη ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο να προγραμματίζεται το αργότερο έως τις 15 Γενάρη, αφού προηγηθεί γύρω στις 9/1 η έναρξη συνεδρίασης της Ολομέλειας του.

Ο Σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός, Ζόραν Ζάεφ, μιλώντας μεσοβδόμαδα σε τηλεοπτικό δίκτυο των Σκοπίων, εξέφρασε την πεποίθηση πως μέχρι την κρίσιμη ψηφοφορία θα εξασφαλιστούν οι 80 ψήφοι της ενισχυμένης πλειοψηφίας που απαιτούνται, τονίζοντας πως έως τώρα έχει «σίγουρες» τις 76.

Δεν απέκλεισε επίσης το ενδεχόμενο να βρει «υποστήριξη από 85 - 90 βουλευτές και ακόμα περισσότερους», καθώς αργά το βράδυ της Πέμπτης ανακοινώθηκε πως δόθηκε χάρη σε 12 στελέχη του αντιπολιτευόμενου VMRO-DPMNE (εκ των οποίων οι πέντε είναι βουλευτές...) που αντιμετώπισαν διώξεις για συμμετοχή στις βίαιες ταραχές τον περασμένο Απρίλη στο Κοινοβούλιο των Σκοπίων.

Σε κάθε περίπτωση, την περίοδο αυτή, όπως και στον προηγούμενο γύρο των ψηφοφοριών στο Κοινοβούλιο για τις τροπολογίες της συνταγματικής αναθεώρησης, βρίσκεται σε εξέλιξη ένα μεγάλο παζάρι, με παρέμβαση των ΗΠΑ - ΕΕ, που «ανακατεύει την τράπουλα» στο πολιτικό σύστημα της ΠΓΔΜ, με στόχο να περάσει η συμφωνία και να ενταχθεί η χώρα στο ΝΑΤΟ, προκειμένου να μπουν εμπόδια στην προσπάθεια της Ρωσίας να διατηρήσει και να αυξήσει την επιρροή της στην περιοχή.

Σ' αυτόν το σχεδιασμό η ελληνική κυβέρνηση έχει αναλάβει αναβαθμισμένο ρόλο και «ειδικές αποστολές», διαφημίζοντας μάλιστα τη συμφωνία των Πρεσπών ως πρότυπο για τη διευθέτηση κι άλλων «εκκρεμοτήτων» στα Βαλκάνια.

Σε μία προσπάθεια, εξάλλου, να αποτραπεί και το παραμικρό εμπόδιο που θα μπορούσε να προβάλει έναντι της εφαρμογής της συμφωνίας των Πρεσπών ο Πρόεδρος της ΠΓΔΜ, Γκιόργκι Ιβάνοφ, ο πρόεδρος της Βουλής στα Σκόπια, Ταλάτ Τζαφέρι, ανακοίνωσε πως ο σχετικός νόμος για την επικύρωση της συμφωνίας θα δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης ακόμη και χωρίς την υπογραφή του Προέδρου Ιβάνοφ, σε περίπτωση που ο τελευταίος «δεν τηρήσει την συνταγματική υποχρέωση να τον υπογράψει...».

Μπροστά σε αυτές τις εξελίξεις, συνεχίζονται οι αντιδράσεις στο εσωτερικό της ΠΓΔΜ. Κάνοντας την Παρασκευή την τελευταία ετήσια ομιλία του στο Κοινοβούλιο των Σκοπίων, ο Πρόεδρος της χώρας, Γκ. Ιβάνοφ, επανέλαβε ότι το δημοψήφισμα επί της συμφωνίας είναι άκυρο και επομένως δεν νομιμοποιούνται οι αλλαγές στο Σύνταγμα. Αναφέρθηκε επίσης στις αμφισβητήσεις που δέχεται η ΠΓΔΜ από τη Βουλγαρία και την Αλβανία.

Ο Ιβάνοφ τάχθηκε αναφανδόν υπέρ της ένταξης σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, λέγοντας ότι «το ΝΑΤΟ σημαίνει ασφάλεια και η ΕΕ σημαίνει ευημερία». Εξέφρασε όμως αμφιβολίες για το κατά πόσο η έγκριση της συμφωνίας των Πρεσπών ανοίγει το δρόμο για ΝΑΤΟ και ΕΕ, λέγοντας ότι «πολλοί από τους ξένους εταίρους μας δεν μας διαβεβαίωσαν ότι η συμφωνία των Πρεσπών θα ανοίξει την πόρτα» και κατηγόρησε την κυβέρνηση για καθυστέρηση στις αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις που προϋποθέτει η πορεία προς την «ευρωατλαντική ολοκλήρωση»...

Οπως και να 'χει, η ολοκλήρωση της κοινοβουλευτικής διαδικασίας στην ΠΓΔΜ θα δρομολογήσει εξελίξεις και στην Ελλάδα, καθώς η κυβέρνηση θα ξεκινήσει αμέσως μετά την κοινοβουλευτική έγκριση της συμφωνίας των Πρεσπών.

Το ίδιο διάστημα σε Βελιγράδι και Πρίστινα οι ανταγωνισμοί ΗΠΑ - ΕΕ - ΝΑΤΟ με τη Ρωσία, την Κίνα και άλλες δυνάμεις προκαλούν «πυρετό» διαβουλεύσεων, ζυμώσεων και προετοιμασιών ενόψει του επικείμενου νέου γύρου διαπραγμάτευσης, με στόχο την επίτευξη μίας «τελικής συμφωνίας ομαλοποίησης» των σχέσεων Σερβίας - Κοσσυφοπεδίου με «καρότο» τη μελλοντική ένταξη αμφοτέρων των χωρών στην ΕΕ.

Οι ΗΠΑ δεν κρύβουν ότι επιθυμούν άμεση συμμετοχή στο νέο τραπέζι διαπραγμάτευσης, με τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Μάθιου Πάλμερ να προωθείται σε ανάλογο ρόλο, με τα διαπιστευτήρια του «καλού γνώστη» των εξελίξεων στα Δυτικά Βαλκάνια, εδώ και τουλάχιστον μία 20ετία.

Το αυξανόμενο αμερικανικό ενδιαφέρον προδίδει μεταξύ άλλων και η πρόσφατη επιστολή του Ντόναλντ Τραμπ στους Προέδρους Σερβίας, Αλεξάντερ Βούτσιτς, και Κοσσυφοπεδίου, Χασίμ Θάτσι, με την οποία τους καλεί να αδράξουν την ευκαιρία και να προχωρήσουν σε συμφωνία. Από διάφορες πλευρές, μάλιστα, διακινείται το σενάριο να συνεχιστεί ο διάλογος στην Ουάσιγκτον και όχι στις Βρυξέλλες.

Από την πλευρά της Σερβίας, ο υπουργός Εξωτερικών, Ιβιτσα Ντάτσιτς, εμφανίστηκε θετικός μπροστά σε ένα «νέο, διαφορετικό σχήμα» διαλόγου ανάμεσα σε Βελιγράδι και Πρίστινα, προκειμένου να δοθούν «ευρύτερες διεθνείς εγγυήσεις» σε ό,τι συμφωνηθεί.

Σε κάθε περίπτωση, εξελίξεις αναμένεται να προκαλέσει και η εμφάνιση του Ρώσου Προέδρου, Βλ. Πούτιν, στις 17 Γενάρη στο Βελιγράδι, καθώς σχεδιάζονται 20 στρατηγικές σερβο-ρωσικές συμφωνίες σε υποδομές, Αμυνα, Ενέργεια, Μεταφορές, Γεωργία, Εκπαίδευση, Τουρισμό.

Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση Βούτσιτς «επενδύει» στην ανάπτυξη των σχέσεων με τη Ρωσία και ταυτόχρονα παζαρεύει την ένταξη της Σερβίας στην ΕΕ, για λογαριασμό της αστικής τάξης, ενώ συνεργάζεται σε χαμηλότερο επίπεδο και με το ΝΑΤΟ. Και αντίστροφα, ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ προσπαθούν να μπουν «σφήνα» στις σχέσεις Ρωσίας - Σερβίας, με στόχο να περιορίσουν τη ρωσική επιρροή στην ευρύτερη περιφέρεια της Βαλκανικής.

Σ' αυτόν το σχεδιασμό εντάσσεται εκ των πραγμάτων και η διευθέτηση της διαφοράς με το Κόσσοβο, που θεωρείται προϋπόθεση για να μπει η Σερβία στην ΕΕ, πυροδοτώντας ένα μεγάλο παζάρι, με πολλές παραμέτρους.

Στα Τίρανα, τέλος, η κυβέρνηση του Εντι Ράμα προωθεί την κατάργηση των συνόρων και των τελωνείων μεταξύ Αλβανίας και Κοσσυφοπεδίου μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2019, υπηρετώντας και μ' αυτόν τον τρόπο τα σχέδια για «Μεγάλη Αλβανία», χωρίς ουσιαστικές αντιρρήσεις ή εμπόδια από ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ.

Ο Αλβανός υπουργός Εσωτερικών, Σαντέρ Λεσάι, ανακοίνωσε ότι καταργούνται οι διπλοί έλεγχοι στα σύνορα με το Κοσσυφοπέδιο και ότι αστυνομικοί αμφοτέρων των χωρών θα ασκούν σύντομα τα υπηρεσιακά τους καθήκοντα «υπό μία αρχή».

Ρεπορτάζ του αλβανικού τηλεοπτικού δικτύου «Ζjarr», επικαλούμενο κυβερνητικές πηγές, μετέδωσε πως η κυβέρνηση Ράμα ενέκρινε «απόφαση για την ελεύθερη κυκλοφορία μεταξύ Αλβανίας και Κοσσυφοπεδίου» μελετώντας την εφαρμογή μέτρων για την «καθιέρωση πλήρως των ευρωπαϊκών προτύπων στα σύνορα των δύο χωρών»...

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, ο Ράμα προχώρησε την Παρασκευή σε ευρύ ανασχηματισμό της κυβέρνησης, αλλάζοντας 8 από τους 15 υπουργούς, μεταξύ των οποίων οι υπουργοί Παιδείας, Εξωτερικών (τη θέση του Ντ. Μπουσάτι αναλαμβάνει ο Γκέντι Τσάκαζ), Αμυνας, Οικονομικών, Υποδομών, Γεωργίας και Πολιτισμού.

ΔΑΜΑΣΚΟΣ - ΜΟΣΧΑ.--

Η εξέλιξη, το πρωί της Παρασκευής, της κατάληψης από ισχυρές δυνάμεις του συριακού στρατού της πόλης Μανμπίτζ με κουρδικό πληθυσμό σηματοδοτεί οπωσδήποτε μια νέα κατάσταση στη Βόρεια Συρία. Οπως αναφέρουν πολλά ΜΜΕ, η είσοδος του συριακού στρατού έγινε μετά από πρόσκληση που απηύθυνε στη διοίκησή του η ηγεσία των Κούρδων μαχητών των λεγόμενων «Μονάδων Λαϊκής Προστασίας» (YPG), σε μία προσπάθεια να αποτρέψει την κλιμάκωση της τουρκικής επέμβασης. Η Τουρκία, που έχει κάνει δύο επεμβάσεις στην περιοχή, τώρα με αφορμή την πρόσφατη απόφαση των ΗΠΑ για αποχώρηση των στρατιωτικών δυνάμεών τους από τη Συρία (στην πραγματικότητα αναδιάταξη δυνάμεων στην περιοχή), προωθεί το σχέδιο νέας στρατιωτικής χερσαίας επέμβασης, ειδικά στις περιοχές με κουρδικό πληθυσμό.

Πάντως, η συριακή κυβέρνηση μέσω του στρατού ανακοίνωσε ότι «εγγυάται πλήρως την ασφάλεια για όλους τους Σύρους πολίτες και τους άλλους που βρίσκονται στην περιοχή» και ότι «ανακτά κάθε σπιθαμή του συριακού εδάφους».

Από την πλευρά του, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν δήλωσε σε δημοσιογράφους ότι η κυβέρνηση Ασαντ διεξάγει μια «επιχείρηση άσκησης ψυχολογικής πίεσης», ωστόσο πρόσθεσε ότι «όταν οι τρομοκρατικές οργανώσεις (σ.σ. YPG και PYD) θα έχουν φύγει από την περιοχή, δεν θα υπάρχει τίποτε για εμάς να κάνουμε εκεί...». Σύμφωνα με το «Αναντολού», ισχυρίστηκε ότι «η Τουρκία είναι ενάντια στο διαμελισμό της Συρίας», ότι οι συγκεκριμένες περιοχές «ανήκουν στη Συρία» και ότι «στόχος της Τουρκίας ήταν να δώσει ένα μάθημα σε YPG /PKK».

Πάντως, το τουρκικό υπουργείο Αμυνας ανακοίνωσε ότι οι YPG/PKK δεν έχουν δικαίωμα να προσκαλούν άλλους στην περιοχή και προειδοποίησε όλες τις πλευρές «να απέχουν από προκλητικές ενέργειες και δηλώσεις που θα κάνουν την περιοχή πιο ασταθή».

Επίσης η Ιχάμ Αχμαντ, συμπροεδρεύουσα του «Συριακού Δημοκρατικού Συμβουλίου» (MSD) του Μανμπίτζ, αμφισβήτησε ότι ο συριακός στρατός ανακατέλαβε όλη την πόλη, επιμένοντας πως συνεχίζονταν τα παζάρια μίας σχετικής συμφωνίας με τις κυβερνήσεις Συρίας και Ρωσίας.

Το γεγονός προκάλεσε ικανοποίηση στη Ρωσία, με τον εκπρόσωπο του Προέδρου Βλ. Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, να τη χαιρετίζει ως «θετικό βήμα προς τη σταθεροποίηση της κατάστασης». Επίσης για το Σάββατο ήταν προγραμματισμένη επίσκεψη στη Μόσχα των Τούρκων υπουργών Αμυνας, Εξωτερικών, του αρχηγού των μυστικών υπηρεσιών και του εκπροσώπου Τύπου του Προέδρου, Ρ. Τ. Ερντογάν για διαβουλεύσεις με κύριο θέμα τις εξελίξεις στη Συρία.

Σημαντικές εξελίξεις παρατηρούνται και στη διπλωματική σκακιέρα. Μετά την απόφαση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων να ξανανοίξουν την Πέμπτη την πρεσβεία τους στη Δαμασκό, ο ΥΠΕΞ Ανουάρ Γκαργκάς, μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο «Αλ Αραμπίγια», έθεσε ζήτημα επιστροφής της Συρίας στον Αραβικό Σύνδεσμο, που όμως προϋποθέτει τη «συναίνεση των Αράβων». Επίσης το άνοιγμα της πρεσβείας του στη Δαμασκό ανακοίνωσε και το Μπαχρέιν.

Επιπλέον, η Ρωσία ανακοίνωσε πως μέσα στην πρώτη βδομάδα του Γενάρη θα πραγματοποιηθούν σε ρωσικό έδαφος σημαντικές διαβουλεύσεις, ως συνέχεια της διαδικασίας διαπραγμάτευσης της Αστάνας με Ιρανούς και Τούρκους αξιωματούχους στο πλαίσιο της τριμερούς συνεργασίας.