Η πανδημία δημιούργησε πρωτόγνωρες καταστάσεις για όλους. Από τη μία έφερε στην επιφάνεια τη δραματική κατάσταση στο δημόσιο σύστημα Υγείας και τους κινδύνους που απορρέουν για το λαό. Από την άλλη λειτούργησε ως «καταλύτης» εξελίξεων στην καπιταλιστική οικονομία.

Κυβέρνηση και μεγαλοεργοδοσία μεταφέρουν τις συνέπειες της κρίσης στην πλάτη του λαού. Παράλληλα, με το βλέμμα στην «επόμενη μέρα», αξιοποιούν τις ιδιαίτερες συνθήκες αυτής της περιόδου για να προχωρήσουν μακροχρόνιους σχεδιασμούς, που θωρακίζουν την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων.

Ο φόβος απέναντι στον «αόρατο εχθρό», όπως ονόμασαν τον κορονοϊό, τα μέτρα «κοινωνικής αποστασιοποίησης», η ένταση της εκμετάλλευσης στους εργασιακούς χώρους και το κλίμα εθνικής συναίνεσης που καλλιεργείται από κυβέρνηση και εργοδοσία διαμορφώνουν ένα πρωτόγνωρο και σύνθετο περιβάλλον, μέσα στο οποίο καλούμαστε να δράσουμε.

Οι κίνδυνοι για την εργατική τάξη θέτουν επιτακτικά την ανάγκη να ανέβουν η παρέμβαση και η δράση μας στους χώρους δουλειάς. Δεν υπάρχει χρόνος για μετάθεση αυτής της δράσης σε πιο «κανονικές» περιόδους.

Χωρίς να χαθεί χρόνος, από τις αρχές Μάρτη οργανώσαμε την παρέμβασή μας στο κίνημα, ώστε κανείς εργαζόμενος να μη μείνει ανυπεράσπιστος απέναντι στην εργοδοτική αυθαιρεσία, να μη γίνει θύμα των συνεπειών της πανδημίας.

Το Εργατικό Κέντρο πραγματοποίησε συνάντηση με τη διοίκηση του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου και τις διοικήσεις μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων στη βιομηχανία τροφίμων, απαιτώντας να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα προστασίας.

Εγιναν παρεμβάσεις στην Επιθεώρηση Εργασίας, καταγγέλθηκαν χώροι δουλειάς με ελλιπή μέτρα υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων. Σε πολλές περιπτώσεις αναλάβαμε να καλύψουμε ανεπάρκειες του κρατικού μηχανισμού, να ενημερώνουμε με δική μας ευθύνη τους εργαζόμενους για τους κινδύνους και τα μέτρα προστασίας.

Επιδιώξαμε άμεση επικοινωνία και επαφή με τα μητρώα μελών των σωματείων. Δόθηκε στη δημοσιότητα τηλέφωνο καταγγελιών, παρέχοντας τη δυνατότητα επικοινωνίας με τα σωματεία σε 24ωρη βάση. Με αφίσα, ντουντούκα, πανό, διαδικτυακά σποτ, φέιγ βολάν, κλούβα με ηχητικά μηνύματα, σπάσαμε το σιωπητήριο κυβέρνησης και εργοδοσίας.

Με δύο ειδικές εκδόσεις εφημερίδας του Εργατικού Κέντρου που διανέμεται δωρεάν και συνολικό τιράζ 12.000 φύλλα, επισκεφτήκαμε δεκάδες χώρους στη βιομηχανία, στο εμπόριο, στα γιαπιά, στον επισιτισμό. Στόχος, να φτάσουμε σε μεγάλο μέρος των μελών των σωματείων. Να μη διαταραχθεί στη νέα κατάσταση η προσωπική επαφή με εργάτες που έχουμε συναντηθεί κατά καιρούς σε διάφορους αγώνες.

Η ανταπόκριση που συναντήσαμε έδωσε ώθηση στη δουλειά των σωματείων. Βοήθησε να σχεδιάσουμε τολμηρά ενέργειες για την Υγεία στα σούπερ μάρκετ, να παρέμβουμε για την οικονομική ενίσχυση των οικοδόμων, να ανοίξουμε ζητήματα για την εκπαίδευση των παιδιών της εργατικής τάξης.

Αποδείχτηκε ένας πρακτικός τρόπος επικοινωνίας, που βοήθησε να φτάσει το μήνυμα «να μην πληρώσει ο λαός τα σπασμένα της νέας κρίσης». Εξάλλου, η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων το αντιλαμβάνονται και συμφωνεί. Αυτό που πρέπει όμως να συνειδητοποιηθεί, είναι ότι για να γίνει πράξη, απαραίτητος όρος είναι η οργάνωση, η ανάδειξη της προοπτικής μιας άλλης ζωής, σε σύγκρουση με το κράτος των μονοπωλίων.

Ολη αυτή η παρέμβαση διαμόρφωσε ένα ορισμένο κλίμα που έσπασε στην πράξη τη λογική της συναίνεσης, ότι «θα λογαριαστούμε μετά». Εδωσε φωνή σε δεκάδες εργαζόμενους που ήρθαν αντιμέτωποι με την εργοδοτική αυθαιρεσία. Βοήθησε να έχουμε άμεση και καλή εικόνα για το τι γίνεται μέσα στους χώρους δουλειάς, να είμαστε έγκαιροι και εύστοχοι στη δράση μας, στα αιτήματα, στο σχεδιασμό μας.

Οι εργατοϋπάλληλοι έχουν πείρα. Την τελευταία δεκαετία γνώρισαν τι σημαίνει καπιταλιστική κρίση και ανάπτυξη, ποιος βγαίνει κερδισμένος και ποιος χαμένος στη ζωή. Εχουν όμως και μνήμη. Στην «Πίνδο», στον «Νιτσιάκο», στη ΒΙΚΗ, στον Πτηνοτροφικό της Αρτας, στις ιχθυοκαλλιέργειες στη Θεσπρωτία, στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ στα Γιάννενα, θυμούνται ποιος μέσα από τα συνδικάτα μπήκε πάντα μπροστά για να οργανωθεί ο λαός, να μην πληρώσει τα σπασμένα. Το θέμα είναι να αξιοποιήσουν αυτήν την πείρα προς όφελός τους. Να μη ματώσουν ακόμη μία φορά για ξένα προς αυτούς συμφέροντα.

Αξιοποιήσαμε τη θετική πείρα άλλων Εργατικών Κέντρων της περιοχής, με τα οποία το προηγούμενο διάστημα είχαμε αναλάβει κοινές πρωτοβουλίες.

Στην Αρτα, για παράδειγμα, το να απευθυνθούν οι εργάτες γνωστής γαλακτοβιομηχανίας στο Εργατικό Κέντρο και να ζητήσουν την παρέμβασή του ώστε να ελεγχθούν τα μέτρα προστασίας που έλαβε ο εργοδότης μπροστά στην εμφάνιση κρούσματος κορονοϊού σε συνάδελφό τους, είναι ένα βήμα μπροστά. Οι εργάτες έπρεπε να αψηφήσουν την εντολή της εργοδοσίας «να μην ανακατεύουν το Εργατικό Κέντρο», να αγνοήσουν τις καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις Πολιτικής Προστασίας και Περιφέρειας Ηπείρου ότι «όλα βαίνουν καλώς».

Η άμεση παρέμβασή μας απέτρεψε την προσπάθεια συγκάλυψης των πραγματικών γεγονότων, ακολουθήθηκε η προβλεπόμενη διαδικασία, με προσωρινό κλείσιμο του εργοστασίου, ενώ ήδη προέκυπταν και άλλα δύο κρούσματα. Η δράση αυτή δημιούργησε κλίμα σε όλη την πόλη. Γνωστή αλυσίδα σούπερ μάρκετ έσπευσε να ενημερώσει το Εργατικό Κέντρο για το χρονοδιάγραμμα τοποθέτησης πλεξιγκλάς στα ταμεία για την προστασία των εργαζομένων της.

Στις ιχθυοκαλλιέργειες στη Θεσπρωτία, συνέπεια της συγχώνευσης «Σελόντα», «Νηρέα» και «Ανδρομέδας» ήταν το κλείσιμο συσκευαστηρίου στη Σαγιάδα και η απόλυση 11 εργατών. Η παρέμβαση του Εργατικού Κέντρου, παρά το γεγονός ότι δεν απέτρεψε τις απολύσεις, συνέβαλε στο να αυξηθεί η εμπιστοσύνη των εργατών στο κλαδικό σωματείο, οδήγησε σε νέες εγγραφές.

Στα Γιάννενα, μια μέρα μετά τη μέρα πανελλαδικής δράσης για τους εργαζόμενους στα σούπερ μάρκετ, εργαζόμενοι τοπικής αλυσίδας απευθύνθηκαν στο σωματείο εμποροϋπαλλήλων προκειμένου να καταγγείλουν τη μη καταβολή του Δώρου Πάσχα. Με παρέμβαση στην Επιθεώρηση Εργασίας διασφαλίστηκε η καταβολή.

Τα παραπάνω παραδείγματα δείχνουν ότι η δράση μας μπορεί να δημιουργήσει καλύτερες προϋποθέσεις για να αυξηθεί ο βαθμός οργάνωσης των εργατών, αρκεί να συνοδεύεται από αντίστοιχο σχεδιασμό.

Δεν αποσπόμαστε από την πραγματικότητα. Το κλίμα συναίνεσης είναι κυρίαρχο, οι μειωμένες απαιτήσεις «σπάνε κόκαλα». Ο βαθμός οργάνωσης των εργατών είναι πολύ χαμηλός. Ομως η σταθερή αντιπαράθεση με τα ιδεολογήματα της εργοδοσίας και των κυβερνήσεών της, όλα τα προηγούμενα χρόνια, διαμορφώνει κριτήριο σε έναν κόσμο, τον βοηθάει να βγάζει πιο ουσιαστικά συμπεράσματα.

Ταυτόχρονα, η δράση μας κάτω από δύσκολες συνθήκες φόβου και ανασφάλειας εμπνέει, δημιουργεί προϋποθέσεις να απεγκλωβίζονται εργατικές δυνάμεις, να δημιουργείται μια πιο μόνιμη υποδομή για το μέλλον.

Το Εργατικό Κέντρο Ιωαννίνων πήρε την πρωτοβουλία να καλέσει σε συντονισμό κοινής δράσης την Ενωση Νοσοκομειακών Ιατρών Ηπείρου μπροστά στην Παγκόσμια Μέρα Υγείας στις 7 Απρίλη. Οργάνωσε μαζί της δύο κινητοποιήσεις έξω από τα νοσοκομεία της πόλης, ενώ ταυτόχρονα συντόνισε τη δράση των πρωτοβάθμιων σωματείων του με τον Εμπορικό και τον Αμπελουργικό Σύλλογο έξω από ΤΟΜΥ και την Περιφέρεια Ηπείρου.

Προσαρμόσαμε τη δράση μας στις ιδιαίτερες συνθήκες, λαμβάνοντας όλα τα αναγκαία μέτρα προστασίας. Συμβάλαμε στην αποκάλυψη των συνεπειών της εμπορευματοποίησης του δημόσιου συστήματος Υγείας στα δύο νοσοκομεία. Στηρίξαμε τα δίκαια αιτήματα των υγειονομικών. Το Συνδικάτο Οικοδόμων πραγματοποίησε παράσταση διαμαρτυρίας στην Αποκεντρωμένη Περιφέρεια για την καταβολή του ειδικού επιδόματος στους εργαζόμενους του κλάδου. Επιβάλαμε στην πράξη τη συνδικαλιστική δράση, σπάσαμε το αρχικό μούδιασμα από την απαγόρευση των συναθροίσεων.

Οι μέρες πανελλαδικής δράσης, 15 και 28 Απρίλη, αξιοποιήθηκαν για εξειδίκευση της παρέμβασης των πρωτοβάθμιων σωματείων σε χώρους δουλειάς. Οργανώθηκε Γενική Συνέλευση στο ΚΔΑΥ Ιωαννίνων στη ΒΙΠΕ, με καθολική συμμετοχή των εργατών. Θέμα της συνέλευσης ήταν η ενημέρωση για τις αρμοδιότητες του εκπροσώπου των εργατών για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία.

Ολη αυτή η δράση εκπαίδευσε δυνάμεις μας να προσαρμόσουν τη δουλειά στις τρέχουσες συνθήκες, δημιούργησε προϋποθέσεις να εκφραστούν εργατικές - λαϊκές μάζες, με συμμετοχή τους στις εκδηλώσεις της Εργατικής Πρωτομαγιάς.

Απόφαση του Εργατικού Κέντρου ήταν για πρώτη φορά η πραγματοποίηση 14 Πρωτομαγιάτικων απεργιακών εκδηλώσεων σε γειτονιές και χωριά. Την ευθύνη της οργάνωσης ανέλαβαν στελέχη της διοίκησης και των πρωτοβάθμιων σωματείων. Οργανώθηκε οπτική προπαγάνδα, διασφαλίστηκαν ηχητικά για όλες τις εκδηλώσεις, σε ορισμένες από αυτές με συνεισφορά των ίδιων των κατοίκων, των Πολιτιστικών Συλλόγων. Εγινε προσπάθεια να συνδυαστεί η κλαδική δουλειά στους χώρους εργασίας με την παρέμβαση στις γειτονιές.

Θετική είναι η δράση του Συνδικάτου Οικοδόμων με το μητρώο στον τόπο κατοικίας. Πάρθηκαν πρωτοβουλίες για έκθεση φωτογραφίας, αφηγηματικό αφιέρωμα. Πραγματοποιήθηκε σύσκεψη νεολαίας. Δοκιμάστηκαν συνδικαλιστικά στελέχη στις οργανωτικές τους ικανότητες.

Κορύφωση της όλης προσπάθειας η συμμετοχή στις Πρωτομαγιάτικες εκδηλώσεις συνολικά εκατοντάδων εργατοϋπαλλήλων, συνταξιούχων, αυτοαπασχολούμενων, ανέργων, πολλοί από τους οποίους συμμετείχαν για πρώτη φορά. Εκατοντάδες κάτοικοι γειτονιών είδαν με έκπληξη να πραγματοποιείται πορεία έξω από τα σπίτια τους, έβγαιναν στα μπαλκόνια, χαιρετούσαν, έπαιρναν κουράγιο.

Στη νέα κατάσταση που δημιουργείται, η προπαγανδιστική εκστρατεία της κυβέρνησης και του λοιπού αστικού πολιτικού κόσμου θα σκοντάφτει ολοένα και περισσότερο στην πραγματικότητα που βιώνουν οι εργαζόμενοι και ο λαός και η οποία, σε ανάπτυξη και κρίση, σε κανονικές και έκτακτες συνθήκες, αποκαλύπτει τα αδιέξοδα του συστήματος.

Ο κίνδυνος της πανδημίας, της νέας καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, ταυτόχρονα ενδεχομένως με όξυνση της ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης στην περιοχή, δεν πρέπει να οδηγήσει το λαό σε παράλυση. Η δράση μας σήμερα ανοίγει δρόμους για το αύριο, για να παρέμβει ο λαός μας τολμηρά και αποφασιστικά στις εξελίξεις.