Με μια μεγάλη εκδήλωση στην πλατεία Παντοκράτορος της Ανω Πόλης της Πάτρας, όπου θα μιλήσει ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, την Κυριακή 8 Μάη, ολοκληρώνεται το δίμηνο εκδηλώσεων της ΕΠ Δυτικής Ελλάδας του Κόμματος, αφιερωμένο στα 70 χρόνια από την εκτέλεση του κομμουνιστή ήρωα Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του.

Δίμηνο, που ξεκίνησε από την Ηλεία και αφετηρία - σταθμό την εκδήλωση στην Αμαλιάδα, «ταξίδεψε» στην Αιτωλοακαρνανία, συνεχίζεται στη Ζάκυνθο αυτό το Σαββατοκύριακο και κορυφώνεται στην Πάτρα, όπου έζησε και αγωνίστηκε μαζί με τον λαό της πόλης για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ο Νίκος Μπελογιάννης.

Μέσα απ' αυτήν την προσπάθεια, η ΕΠ Δυτικής Ελλάδας φέρνει στο «φως» της δημοσιότητας με δωδεκασέλιδο αφιέρωμα που θα το κυκλοφορήσει πλατιά, στοιχεία, ορισμένα και για πρώτη φορά, για την παρουσία, τη ζωή και δράση του Μπελογιάννη στην αχαϊκή πρωτεύουσα, τα δύσκολα χρόνια από το 1937 και τη μεταξική δικτατορία και στη συνέχεια, από την Κατοχή από τους Γερμανούς κατακτητές έως την απελευθέρωση της πόλης και της χώρας.

Το αφιέρωμα αναφέρεται σε σημαντικά γεγονότα ιδιαίτερα από το 1937 και μετά για «ένα όνομα θρύλος» και έναν κομμουνιστή ήρωα, που η αφοσίωσή του στο Κόμμα και στον λαό «παραμένει φάρος στους σύγχρονους αγώνες. Για καθέναν και καθεμία που δεν βολεύεται με τ' άδικο. Που παλεύει να ξεπατώσει την ταξική του ρίζα, να ανατρέψει το σύστημα που το γέννησε και το γεννά», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην εισαγωγή.

Στο σύντομο βιογραφικό, παρουσιάζονται καταρχάς δημοσιεύματα του «Ριζοσπάστη» από την πρώτη «σύνδεση» του Μπελογιάννη με την Πάτρα, τη Δευτέρα 20 Απρίλη 1936 στο Εφετείο της πόλης, όπου σύμφωνα με την εφημερίδα την προηγούμενη μέρα (19/4/36), θα δικαζόταν μαζί με τον συνάδελφό του φοιτητή Γ. Ντάβο και τον μαθητή Γυμνασίου της Αμαλιάδας Ν. Τσαγκάρη, με την κατηγορία ότι ήταν κομμουνιστές και έκαναν προπαγάνδα στους μαθητές.

Στέκεται στην επόμενη παρουσία του στην πόλη (αφού προηγουμένως εξιστορείται και η εξορία που του είχε επιβληθεί), σε περίοδο πλέον μεταξικής δικτατορίας, με το Κόμμα στην παρανομία, όπου υπηρετούσε ως απλώς φαντάρος στο 12ο Σύνταγμα, Γραμματέας της Στρατιωτικής Οργάνωσης με βοηθό τον συμπατριώτη του, Γιάννη Ντάβο. Παρά τη νέα σύλληψή τους και οι δύο κράτησαν ανυποχώρητη στάση, δεν μπόρεσαν να τους κατηγορήσουν, ενώ η Στρατιωτική Οργάνωση έμεινε άθιχτη.

Μετά από νέα εξορία στον Πειθαρχικό Ουλαμό Κεφαλονιάς, απ' όπου κατάφερε να φύγει τον Ιούλη του 1937, ο Μπελογιάννης με κομματική εντολή φτάνει παράνομα στην Πάτρα, δουλεύοντας ως οργανωτής της ΠΕ και αργότερα ως βοηθός του Γραμματέα της Οργάνωσης.

Συμβάλλει στη συγκρότηση των πρώτων κομματικών πυρήνων (τριάδες), ενώ δρα και στο Αίγιο. Στην Πάτρα, όπως αναφέρει και στο αναμνηστικό, εργάζεται με τους Γιώργο Σουλελέ και Γιώργο Πόθο, εκδίδοντας και την παράνομη πολυγραφημένη εφημερίδα, τη «Λαϊκή Γνώμη, όργανο συσπείρωσης των λαϊκών αντιδικτατορικών δυνάμεων της Πελοποννήσου».

«Η "Λαϊκή Γνώμη" κυκλοφορούσε από το 1937, παράνομα, περιοδικά, όπως και ο "Ριζοσπάστης" και καλούσαν τον λαό στον αντιδικτατορικό αγώνα. Τον Φλεβάρη του 1938, όταν σχηματίστηκε η ξεχωριστή Περιφερειακή Οργάνωση Ηλείας - Ολυμπίας - Ζακύνθου, ο Μπελογιάννης ανέλαβε Γραμματέας της, χρεώνεται και την κομματική συγκρότηση στον Πύργο Ηλείας, καθήκον που εκπληρώνει πολύ γρήγορα», σημειώνεται.

Γίνεται ειδική αναφορά σε χειρόγραφη προκήρυξή του στις 30 Ιούλη 1938, όπου αναφερόμενος στη δικτατορία Μεταξά έγραφε: «Ο χειρότερος εχθρός της πατρίδας είναι ο Μεταξάς... αυτός είναι που ψήφισε τον αντισταφιδικό νόμο και καταδίκασε τριάντα χιλιάδες σταφιδοπαραγωγές οικογένειες στην πείνα και τη δυστυχία... προετοιμάζει να ρίξει τη χώρα μας σε νέο πολεμικό μακελειό και έχει μετατρέψει την Ελλάδα σε χιτλερική επαρχία. Εργαζόμενε λαέ! Η σωτηρία της Ελλάδας βρίσκεται στα χέρια σου. Μόνο εσύ, ενωμένος και οργανωμένος στο λαϊκό αντιδικτατορικό μέτωπο, μπορείς να γκρεμίσεις την τυραννία του μοναρχοφασισμού».

Το αφιέρωμα συνεχίζει με τις χειρόγραφες προκηρύξεις του και τη διάδοσή τους, που στις 13 Γενάρη 1939 «προκαλούν την αντίδραση του τότε αστυνομικού διευθυντή Πατρών που με αναφορά του ενημερώνει για την κομμουνιστική δραστηριότητα στην πόλη και αναγνωρίζει, από τον γραφικό χαρακτήρα, τη συμμετοχή και καθοδήγηση του Μπελογιάννη».

Πρόκειται για προκηρύξεις οι οποίες αφορούσαν την καμπάνια σωτηρίας του Ν. Ζαχαριάδη και άλλων πολιτικών κρατουμένων, που προκάλεσαν την αντίδραση των διωκτικών αρχών και «για τον Μπελογιάννη εκδόθηκε έκτακτο παράρτημα αναζητήσεων με τη φωτογραφία του (που είχαν κατασχέσει από το πατρικό του σπίτι) και έτσι η αναζήτησή του έλαβε πανελλαδικό χαρακτήρα», με αποτέλεσμα, όπως σημειώνεται, στις 16 Απρίλη 1938 να συλληφθεί ξανά και αφού δημοσιοποιείται δική του μαρτυρία σημειώνεται:

«Η είδηση της σύλληψής του από τις Αρχές Ασφαλείας Ηλείας δεν πέρασε απαρατήρητη από τις αντίστοιχες των Πατρών. Ο εισαγγελέας και η Ασφάλεια Πατρών φρόντισαν πολύ γρήγορα να ζητήσουν τη μεταγωγή του Μπελογιάννη στην Πάτρα. Η μεταγωγή έγινε πολύ γρήγορα. Ο Μπελογιάννης στην κατάθεσή του αναλαμβάνει την ευθύνη για τις δραστηριότητές του που ήταν ήδη γνωστές στην Ασφάλεια. Τότε δικάστηκε σε 5 χρόνια φυλακή και σε 2 εξορία. Τον στέλνουν στις φυλακές της Αίγινας και στη συνέχεια της Ακροναυπλίας».

Ο πόλεμος βρίσκει τον Μπελογιάννη κρατούμενο να παραδίδεται από το μεταξικό καθεστώς όπως και άλλοι κομμουνιστές στους Γερμανοϊταλούς κατακτητές. Η Πάτρα ήταν η πόλη που βομβαρδίστηκε πρώτη και μάλιστα σφοδρά με το ξέσπασμα του πολέμου το 1940. Στο δωδεκασέλιδο παρουσιάζονται στοιχεία από τη λειτουργία των φυλακών της εποχής, ορισμένα για πρώτη φορά, ενώ γίνεται αναφορά στη νέα παρουσία του Μπελογιάννη στην πόλη, μετά την απόδρασή του από το Νοσοκομείο «Σωτηρία» το 1943.

Το αφιέρωμα στέκεται ιδιαίτερα στο πλήγμα που δέχτηκε η Κομματική Οργάνωση μετά τη σύλληψη και εκτέλεση του Κώστα Γαμβέτα, μέλους της ΚΕ, στις 23 Φλεβάρη 1944, στην προσπάθεια που ανέλαβε από εκεί και μετά ο Μπελογιάννης για την ανασυγκρότηση των Κομματικών Οργανώσεων, ως Γραμματέας της ΟΠ Πελοποννήσου και γνώστης της κατάστασης στην Πάτρα.

«Σύντομα οι Οργανώσεις του ΕΑΜ και του Κόμματος στην Αχαΐα αποκτούν πάλι τη δυναμική τους δραστηριότητα κάτω από την καθοδήγηση του Μπελογιάννη, που διατηρούν μέχρι την απελευθέρωση. Στο χρονικό διάστημα, από τον Μάρτη μέχρι τον Οκτώβρη του '44, ασχολείται με την ανασυγκρότηση του ΕΑΜ και του Κομμουνιστικού Κόμματος που γνωρίζουν νίκες αλλά και σκληρές δοκιμασίες με κορυφαία εκείνη του απαγχονισμού δέκα πατριωτών στα Ψηλαλώνια στις 9 του Μάη, από τους Γερμανούς, τους ταγματασφαλίτες του Κουρκουλάκου και ορισμένους οπλίτες του διαλυμένου 542ου Συντάγματος του Ψαρρού», υπογραμμίζεται.

Χαρακτηριστική είναι και η χειρόγραφη μαρτυρία του Πατρινού Ανδρέα Χατζή, που παραδόθηκε στο Κόμμα και στέκεται στην προσπάθεια σύλληψης του Μπελογιάννη από τους Γερμανούς. Πρόκειται για περιστατικό κυνηγητού του, όταν έπεσε στον φωταγωγό των γραφείων του «ΓΛΑΥΚΟΥ» (τότε στη διασταύρωση των οδών Γερμανού & Χαραλάμπη) και παραμένοντας χτυπημένος όλη τη νύχτα, τον βρήκε ο Χατζής την επομένη και με τη βοήθεια και άλλων εργαζομένων του χώρου κατάφερε να τον σώσει.

«Επειτα από τρεις - τέσσερις μέρες συνάντησα τον ΠΕΤΡΟ (σ.σ. ψευδώνυμο του Μπελογιάννη) στο σπίτι της Σάσας Τσαροπούλου - Φασόι, οδός Γούναρη 165. Με ευχαρίστησε για ό,τι έκανα για αυτόν και μου διηγήθηκε την περιπέτειά του. Ο συνωστισμός πέτυχε απολύτως. Κανείς δεν είπε στον άλλον από ό,τι είδε ή άκουσε, έστω και σαν είδηση. Κανείς μας δεν ενοχλήθηκε», γράφει ο Χατζής, μαρτυρία που βρίσκεται ολόκληρη στο αφιέρωμα της ΕΠ Δυτικής Ελλάδας.

Για τη συνολική του δράση ο Μπελογιάννης συλλαμβάνεται ξανά. Γίνεται αναφορά και στην περίοδο μετά την Απελευθέρωση και τις νέες χρεώσεις που ανέλαβε στον ΔΣΕ, ενώ το δωδεκασέλιδο κλείνει με το ποίημα «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο» του Ν. Χικμέτ.