ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 15 Ιούλη 2001
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Μίκη, κάνε τη φωτιά να είναι μεγάλη

Εναστρη μέρα κι εσείς ποιητές που από ψηλά τα γνωρίζετε όλα και μας κατευθύνετε, εσείς που μας έχετε διδάξει πως ο θάνατος είναι μια πρόσθεση κι όχι αφαίρεση, πλησιάστε. Για πρώτη φορά ακούγεται στο Ηρώδειο ο «Επιτάφιος» και το «Τραγούδι του νεκρού αδελφού» του Μίκη Θεοδωράκη. Ετσι λειτουργεί η παράδοσή μας. Πρέπει να πέσει νεκρός ο αδελφός, να ακουστεί πάνω του ο «Επιτάφιος» και οι άλλοι να συνεχίσουν μ' ένα «Πνευματικό εμβατήριο» έως ότου αγαπήσουν τη ζωή, φωνάξουν «Αξιον εστί» και αφεθούν στον τόπο της Ιλιάδας.

Ναι, όσο κι αν φαίνεται παράξενο, βρισκόμαστε στο κέντρο της Ιλιάδας και αργήσαμε να το καταλάβουμε!

Την Τροία αποτελούν, χωρίς καμία εξαίρεση, όλες οι δισκογραφικές εταιρίες. Και η Ελένη δεν είναι το γνωστό «άδειο πουκάμισο» του Γιώργου Σεφέρη, αλλά η ίδια μας η φωνή. Ας προσέξουν οι τεχνικοί της εξουσίας: έπαιξαν με το λαϊκό τραγούδι όσο κανείς άλλος. Δεν το έκαναν για χρήματα. Αν ήταν αυτό το θέμα, θα έριχναν τα λεφτά τους μόνο στο εμπόριο όπλων και στο χρηματιστήριο. Η πείνα τους όμως για εξουσία τους αναγκάζει, μέσω του τραγουδιού, να παράγουν σκουπίδια, να καταστρέφουν τη γλώσσα, να χοροπηδάνε στο ερείπια του πολιτισμού μας.

Πρέπει να πάρουμε πίσω τη φωνή μας, με κάθε τρόπο. (Θυμάμαι στη Χούντα, μέσα στη φωτιά του Πολυτεχνείου, στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Κατάληψης είχε προταθεί να καταληφθούν, ανάμεσα στα άλλα, και τα κτίρια των δισκογραφικών εταιριών). Η συναυλία λοιπόν στο Ηρώδειο είναι για όσους έχουν χάσει τη φωνή τους. Στον «Επιτάφιο» του Γιάννη Ρίτσου θα καταλάβουμε γιατί όλοι είμαστε ίσοι. Και με το «Τραγούδι του νεκρού αδελφού» θα βρεθούμε μπροστά στα καθήκοντά μας.

Το έργο αφορά κυρίως τη γενιά μου, που είναι σταυρωμένη στον τροχό της πραγματικότητας. Με τον Μίκη αισθάνομαι όπως ο μεγάλος γιος, ο Αταμάνος του Τάρας Μπούλμπα, που, ενώ τον βασανίζουν δημόσια, αυτός, χωρίς να γνωρίζει ότι ο πατέρας του βρίσκεται μέσα στο πλήθος, του φωνάζει: «Αλήθεια, τα βλέπεις, τα ακούς όλα αυτά;».

Η γενιά μου δεν πήγε εξορία, δε βασανίστηκε όσο οι παλιοί αγωνιστές, δεν της έσπαγαν κάθε μέρα το κεφάλι σε μια διαδήλωση. Εχουν βάλει το μυαλό μας σε μια γυάλα και το αναλύουν άνθρωποι που ασκούν το πιο βαρύ επάγγελμα, αυτό του ιατρού ψυχής (δηλαδή του Θεού;) και μετά το τέλος της ανάλυσης, χωρίς να το θέλουν, μας παραδίδουν στους δύο φανατικούς μας εχθρούς: την πρέζα και τους παπάδες. Η πρέζα μας βάζει να σκάβουμε μόνοι τον τάφο μας, όπως στο Αουσβιτς, και οι παπάδες περιμένουν σαν τα κοράκια να αρπάξουν ό,τι έχει απομείνει από την κουρασμένη μας ψυχή. Χάθηκε χρόνος. Και μέσα στην Ιλιάδα της καθημερινότητας ποιος μπορεί να το συγχωρέσει αυτό σ' έναν πολεμιστή...

Γι' αυτό στο Ηρώδειο η συναυλία αφορά όσους έχασαν χρόνο και όσους πιστεύουν ότι το παιχνίδι δεν έχει τελειώσει. Ο Μίκης είναι ο ηνίοχος που θα μας πηγαίνει για πάντα στη μάχη, μέσα από τους στίχους της Ιλιάδας (κεφ. Τ, 397-402): «Πίσω του ανέβηκε ο Αχιλλέας οπλισμένος, αστράφτοντας μέσα στα όπλα του σαν φωτοβόλος Υπερίονας, και φώναζε φοβερά προστάζοντας τα άλογα του πατέρα του: Ξάνθε και Βαλίε, ξακουσμένα παιδιά της Παδάργης, έχετε το νου σας τούτη τη φορά να σώσετε τον ηνίοχό σας πάλι πίσω στο στρατό των Αχαιών, όταν πια σταματήσουμε τον πόλεμο».


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ


Δημιουργική προσπάθεια

«Γιάννης Ρίτσος. Του απείρου εραστής», από τη «His Master's Voice»
«Γιάννης Ρίτσος. Του απείρου εραστής», από τη «His Master's Voice»
Είναι αλήθεια πως η δισκογραφία έχει πολλές και μεγάλες δυνατότητες να φέρει το κοινό κοντά σε σημαντικές δημιουργίες, όχι μόνο της μουσικής, αλλά και της ποίησης, της λογοτεχνίας, γενικότερα. Και αν αυτό δεν το πράττει, είναι γιατί οι δισκογραφικές παραγωγές, στη συντριπτική πλειοψηφία, αντιμετωπίζονται από τις εταιρίες ως αντικείμενο κερδοφορίας και μάλιστα άμεσης. Το άκρατο κέρδος είναι κυρίως αυτό που κινεί τα νήματα στη δισκογραφία και διαμορφώνει το σημερινό ομιχλώδες τοπίο, μέσα στο οποίο είναι ελάχιστες οι δυνατότητες ύπαρξης ενός ποιοτικού λόγου. Γι' αυτό κάθε προσπάθεια, που προβάλλει το έργο αξιόλογων δημιουργών και προσφέρει μια πρόταση διαφορετική από αυτήν την κυρίαρχη αντιαισθητική ισοπέδωση που ζούμε, είναι καλοδεχούμενη και αξιέπαινη. Στα πέντε χρόνια από την επαναλειτουργία της (1993) η ιστορική «His Master's Voice», που ενεργοποιήθηκε κάτω από την καλλιτεχνική διεύθυνση του Θάνου Μικρούτσικου, έχει τη δική της συμβολή στην υπόθεση της αναβάθμισης της μουσικής και όχι μόνο, παρουσιάζοντας εκδόσεις με ξεχωριστό ενδιαφέρον. Κάτω από την ετικέτα της μέσα σε αυτή την πενταετία έχουν δει το φως CD, που κινούνται στο χώρο της ποίησης, της λογοτεχνίας, της κλασικής και της πειραματικής μουσικής και του θεάτρου.


Ανάμεσα στις δεκαέξι εκδόσεις περιλαμβάνονται: Το CD με τίτλο «Γιάννης Ρίτσος. Του απείρου εραστής», την παραγωγή του οποίου επιμελήθηκε ο Θάνος Μικρούτσικος, λάτρης «της ποίησης, της στάσης και του ήθους» του αξέχαστου ποιητή. Πρόκειται για ένα μοναδικό ηχητικό «ταξίδι», στο έργο και τη ζωή του αξέχαστου δημιουργού, με «ξεναγό» τον ίδιο, που ακούγεται ν' απαγγέλλει ποιήματά του, προσωπικά, αγωνιστικά, ποιήματα με φιλοσοφική διάθεση, τα οποία συνδέει με κείμενα - εικόνες της ζωής του. Ενα συγκλονιστικό ντοκουμέντο, από το οποίο αναβλύζει η ομορφιά της ποίησης του Γ. Ρίτσου, το ήθος του και η αγάπη του στον άνθρωπο. Ο συνθέτης, ειδικά για την έκδοση, έγραψε κάποιες μελωδίες, που διακριτικά συνοδεύουν το λόγο, ενώ συμπεριέλαβε και μουσική από τα έργα του «Καντάτα για τη Μακρόνησο» και «Επιστροφή της Ελένης», σε ποίηση του Γ. Ρίτσου.

Η μουσική συναντά την ποίηση σε αρκετές από τις δισκογραφικές εκδόσεις με τρόπο δημιουργικό, προσφέροντας στον ποιητικό λόγο μια ακόμη ευκαιρία αιωνιότητας, αλλά και στο κοινό τη δυνατότητα να γευτεί μια ακόμη «ανάγνωση». Αυτό το δημιουργικό σμίξιμο συναντάμε στα CD: «Στην αγκαλιά της άκρης» με ποίηση της Κικής Δημουλά και μουσική Θ. Μικρούτσικου, «Η ωραία μας άγνωστη» με μελοποιημένα από τον Γιώργο Κουρουπό ποιήματα των Οδυσσέα Ελύτη, Ανδρέα Εμπειρίκου και Γιώργου Σεφέρη, καθώς και τριών σπαραγμάτων της κυπριακής ποίησης του 16ου αιώνα, «Ποίηση με μουσική» σε ποίηση Κωνσταντίνου Καβάφη και Χριστόφορου Λιοντάκη, μουσική Θ. Μικρούτσικου και ερμηνεία Κώστα Θωμαΐδη κ.ά.


Απολαυστικό για τους φίλους της μουσικής του Θ. Μικρούτσικου είναι το CD «Ο Θάνος Μικρούτσικος τραγουδά Θάνο Μικρούτσικο», με μοναδικές ερμηνείες τραγουδιών του σε ποίηση Μπρεχτ, Καββαδία και Μπάρα και στίχους Τριπολίτη και Αλκαίου. Ο συνθέτης ανοίγει τα «τετράδιά» του και επιλέγει τις καλύτερες «ζωγραφιές» του, μέσα από την πολύχρονη διαδρομή του. Με σύντροφό του το πιάνο, παρουσιάζει τραγούδια που έγιναν «εμμονές» και πείσματα ονείρων, μα πάνω απ' όλα συνοδοιπόροι στις αναζητήσεις και στις ελπίδες μας. Εκπληκτική η ερμηνεία του «Σιντάρτα» σε στίχους Αλκη Αλκαίου.

Ανάμεσα στους δίσκους, που κυκλοφόρησαν σ' αυτό το διάστημα, είναι: Ο δίσκος - αφιέρωμα στον Αντώνη Σαμαράκη, το CD «Στην άκρη ενός φιλιού», ένα «ταξίδι» με τη φωνή της Μαργαρίτας Ζορμπαλά, «Το άρωμα του χρόνου» με ερμηνευτή τον Κώστα Θωμαΐδη, «Ο,τι τραγούδησα» με την Φραντζέσκα Ιακωβίδου, «Χάδια Κόκκινα» με την Αλις Φουρουτζιάν, «Σ' αυτόν τον τόπο που άλλαξε χρώμα» με τους Κώστα και Χρήστο Κολοβό. Επίσης, οι συμπράξεις του Νίκου Τουλιάτου με άλλους μουσικούς στο CD «Duos», ο δίσκος «Κιθάρα του σεληνόφωτος» από τον Κώστα Κοτσιώλη, καθώς και οι «Αποχαιρετισμοί της θάλασσας» του Μιχάλη Γρηγορίου, σε ποίηση Τάκη Σινόπουλου και Αρη Αλεξάνδρου και ερμηνεύτρια τη Σαβίνα Γιαννάτου. Ακόμη, από τον Θ. Μικρούτσικο «Η ιστορία της Λούλου» και το «Παραμύθι του Αρχοντοχωριάτη», καθώς και «Τα παραμύθια της Γαλάζιας Γραμμής».





Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ