Copyright 2022 The Associated

Οδοφράγματα και αποκλεισμοί δρόμων από τους Σέρβους του Κοσόβου, σε απάντηση της αποστολής αστυνομικών δυνάμεων της Πρίστινα στο βόρειο Κόσοβο

Μάλιστα η Πρίστινα προκήρυξε αρχικά και δημοτικές εκλογές στο βόρειο Κόσοβο για τις 18 Δεκέμβρη, ύστερα από τις μαζικές παραιτήσεις των Σέρβων από τα τοπικά όργανα (ως διαμαρτυρία στις αποφάσεις των αρχών του Κοσόβου να επιβάλουν ποινές στους κατόχους οχημάτων με σερβικές πινακίδες). Η Πρόεδρος του Κοσόβου, Βιόσα Οσμάνι, τελικά ανακοίνωσε ότι οι εκλογές αναβάλλονται για τον Απρίλη του 2023.

Ωστόσο, ρίχνοντας κι άλλο «λάδι στη φωτιά», η Πρίστινα προχώρησε στη σύλληψη του πρώην αστυνομικού Ντέγιαν Πάντιτς, ενός από τους παραιτηθέντες Σέρβους αστυνομικούς από τον Νοέμβρη και ο οποίος επιστρέφοντας από τη Σερβία κατηγορείται ως ύποπτος για «τρομοκρατία».

Από τη μεριά τους, Σέρβοι της περιοχής έχουν αναπτύξει οδοφράγματα από το Σαββατοκύριακο σε δύο σημαντικά σημεία διέλευσης προς τη Σερβία.

Οι κοσοβάρικες ειδικές δυνάμεις έχουν ήδη «επέμβει» στο φράγμα Gazivode (κύρια πηγή υδροδότησης σερβικών δήμων του Κοσόβου, ενώ τροφοδοτεί και τον σταθμό παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας για τους σερβικούς δήμους της περιοχής), απομακρύνοντας σερβικές σημαίες και απελαύνοντας έναν Σέρβο φρουρό.

Ο δε Κοσοβάρος πρωθυπουργός, Αλμπιν Κούρτι, κάλεσε τη ΝΑΤΟική στρατιωτική δύναμη KFOR να απομακρύνει τα σερβικά οδοφράγματα και δήλωσε ότι οι δυνάμεις ασφαλείας του προτεκτοράτου είναι έτοιμες να αναλάβουν οι ίδιες δράση αν η KFOR αρνηθεί.

Το Σαββατοκύριακο αναφέρθηκαν διάφορα σκηνικά έντασης, μεταξύ άλλων με ισχυρές εκρήξεις στην περιοχή Ζβέκαν και πυροβολισμούς στο Ζούμπιν Πότοκ, ενώ Σέρβοι φέρονται να ενίσχυαν οδοφράγματα, ακόμα και με βαριά μηχανήματα, στήνοντας σκηνές για όσους είχαν αποκλείσει τους δρόμους.

Από τη σερβική πλευρά, ο επικεφαλής του μεγαλύτερου σερβικού κόμματος του Κοσόβου, Γκόραν Ράκιτς, ανακοίνωσε τη δημιουργία «στρατηγείου κρίσης» των σερβικών δήμων, που - όπως είπε - «θα ενημερώνει τους πολίτες και τα μέσα ενημέρωσης για την κατάσταση επιτόπου», καλώντας τους «να είναι ειρηνικοί και συγκρατημένοι, αλλά και σε επαγρύπνηση». Σύμφωνα με απόφαση του «στρατηγείου», τα σχολεία στους σερβικούς δήμους παρέμειναν κλειστά.

Στο Βελιγράδι, μετά από έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας της Σερβίας, ο Πρόεδρος Αλ. Βούσιτς κατέθεσε επίσημο αίτημα στον διοικητή της ΝΑΤΟικής κατοχικής δύναμης KFOR να επιτρέψει την ανάπτυξη του σερβικού στρατού και της αστυνομίας στο Κόσοβο, κάνοντας λόγο για παραβίαση και επιλεκτική εφαρμογή ψηφισμάτων του ΟΗΕ.

Η δε πρωθυπουργός Αννα Μπρνάμπιτς επέκρινε ειδικά το Βερολίνο (καθώς η Γερμανίδα ΥΠΕΞ, Αν. Μπέρμποκ, κατηγόρησε τη Σερβία για «απαράδεκτη ρητορική και προτάσεις»), αποδίδοντάς του «απίστευτο επίπεδο παραλογισμού».

Ο επικεφαλής της ευρωενωσιακής διπλωματίας, Ζ. Μπορέλ, ανέφερε ότι «τα δύο μέρη είναι πρόθυμα να αποκλιμακώσουν και τα καλώ αμφότερα μετ' επιτάσεως να το πράξουν». Μεταξύ άλλων χαρακτήρισε «απαράδεκτο» το ότι τεθωρακισμένο όχημα της EULEX (αποστολής της ΕΕ που περιπολεί στο βόρειο Κόσοβο) δέχτηκε μια βομβίδα κρότου - λάμψης το βράδυ του Σαββάτου, χωρίς ωστόσο να υπάρξουν τραυματίες.

Ο πρέσβης των ΗΠΑ, Τζεφ Χοβενιέρ, εξέφρασε «βαθύ προβληματισμό» για «την κατάσταση στο βόρειο Κόσοβο. Εκείνοι που έστησαν παράνομα οδοφράγματα θα πρέπει αμέσως να τα απομακρύνουν».

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντ. Πεσκόφ είπε ότι «τα μέρη πρέπει να κάνουν προσπάθειες ειρηνικής φύσης, ώστε αυτή η κατάσταση να διευθετηθεί με διπλωματικά μέσα», για να προσθέσει πως «υποστηρίζουμε ότι όλα τα δικαιώματα των Σέρβων πρέπει να είναι εγγυημένα».

Τέλος, ο Ρώσος πρέσβης στο Βελιγράδι, Αλεξάντερ Μπότσαν Χαρτσένκο, μιλώντας στο δίκτυο «Rossiya 24» είπε ότι «όλη η κατάσταση, εντελώς ολόκληρη, περιλαμβανομένης της συμπεριφοράς της Πρίστινας προς τους Σέρβους του Κοσόβου, φυσικά, μοιάζει - σε μια χαμηλότερη κλίμακα - με αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία. Τα ίδια σχέδια, η ίδια συμπεριφορά από τη Δύση...».

Τον κώδωνα για πιθανές ελλείψεις φυσικού αερίου σε χώρες της ΕΕ έκρουσε χτες για μία ακόμα φορά η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ).

Μολονότι εκτίμησε πως η ΕΕ διαθέτει επί του παρόντος επαρκείς ποσότητες φυσικού αερίου ώστε να ξεχειμωνιάσει, η IEA δεν απέκλεισε ελλείψεις εντός του 2023, ειδικά σε περίπτωση που η Ρωσία μειώσει περαιτέρω τις εξαγωγές προς τις χώρες της ΕΕ.

Προβάλλοντας αυτό το σκεπτικό, η ΙΕΑ κάλεσε τις κυβερνήσεις της ΕΕ να κινηθούν πιο γρήγορα στις «πράσινες» μπίζνες για την αύξηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και την «εξοικονόμηση» Ενέργειας.

«Πρόκειται για μια σοβαρή πρόκληση», δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του ΔΟΕ, Φατίχ Μπιρόλ, σε συνέντευξη Τύπου με την Κομισιόν στις Βρυξέλλες, για να προσθέσει ότι το έλλειμμα θα έφτανε περίπου τα 60 δισ. κυβικά μέτρα αν δεν είχαν ληφθεί από την ΕΕ μέτρα αντιμετώπισης της έκτακτης ανάγκης.

Το ενδεχόμενο ελλείψεων ενδέχεται να αποφευχθεί μέσω της επέκτασης των επιδοτήσεων και των πολιτικών εξοικονόμησης Ενέργειας, μέσω της ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών και την αντικατάσταση των συστημάτων θέρμανσης ορυκτών καυσίμων με αντλίες θερμότητας, σε συνδυασμό με τη συνέχιση των σχεδίων της ΕΕ για τη μαζική επέκταση των ΑΠΕ, σημειώνει ο ΔΟΕ.

Από την πλευρά της η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Κομισιόν, δήλωσε ότι ο εφοδιασμός του μπλοκ με φυσικό αέριο είναι «εξασφαλισμένος αυτόν τον χειμώνα», καθώς και ότι η ΕΕ προετοιμάζεται ήδη για τον επόμενο χειμώνα.

Υποστήριξε πως η ΕΕ πρέπει να επανεξετάσει τον προϋπολογισμό της και να εξετάσει το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός νέου ταμείου για πρόσθετες επενδύσεις στην Ενέργεια, που είναι απαραίτητες για να απεξαρτηθεί το μπλοκ από το ρωσικό φυσικό αέριο. «Το ερώτημα είναι αν αυτός (σ.σ. ο προϋπολογισμός της ΕΕ) εξακολουθεί να ανταποκρίνεται στον σκοπό του. Μια αναθεώρηση του προϋπολογισμού θα άνοιγε την πόρτα για τη δημιουργία ενός Ταμείου Κυριαρχίας», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν σε δημοσιογράφους, καθώς το ζήτημα του ενεργειακού εφοδιασμού είναι κρίσιμο για τα ευρωπαϊκά μονοπώλια.

Δεν έδωσε περισσότερες διευκρινίσεις σχετικά με το αν αυτό το νέο ταμείο θα απαιτούσε από την ΕΕ να αναλάβει πρόσθετο κοινό χρέος, αλλά δήλωσε ότι τα κεφάλαια του μπλοκ θα πρέπει «να ενισχυθούν από άλλες πηγές».

Στη συνέχεια αναφέρθηκε σε έναν «διορθωτικό μηχανισμό» για τις τιμές του φυσικού αερίου, λέγοντας πως βρίσκεται στο τραπέζι, και «αυτό που χρειάζεται τώρα είναι μία πολιτική συμφωνία σχετικά με το είδος πλαφόν που θέλουμε».

Στη διάρκεια της επίσκεψης που ολοκλήρωσε στις 9 Δεκέμβρη στη Σαουδική Αραβία ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ υπέγραψε (σύμφωνα με ανακοίνωση του σαουδαραβικού υπουργείου Επενδύσεων) συμφωνίες συνολικής αξίας 50 δισ. δολαρίων με κρατικές και ιδιωτικές εταιρείες της χώρας. Παράλληλα υπογράφηκε διακήρυξη ανάπτυξης των διμερών σχέσεων (κείμενο έκτασης 4.000 σελίδων) σε σχεδόν όλους τους τομείς, με ιδιαίτερη έμφαση στις επενδύσεις στις Ανανεώσιμες Πηγές.

Ο Κινέζος Πρόεδρος συνέστησε επίσης στους ηγέτες των χωρών του «Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου» να κάνουν «πλήρη χρήση» του Χρηματιστηρίου Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου της Σαγκάης σαν πλατφόρμα συναλλαγών με τη χρήση του κινέζικου νομίσματος. Η κίνηση αναμένεται να αποδυναμώσει τον ρόλο του αμερικανικού δολαρίου ως κύριο νόμισμα συναλλαγών στον τομέα της Ενέργειας. Σύμφωνα με το αμερικανικό δίκτυο CNN, δεν έγινε επίσημη μετάβαση συναλλαγών από το αμερικανικό δολάριο στο κινέζικο γουάν σε ό,τι αφορά την εμπορία πετρελαίου, ούτε έγιναν άλλες ανακοινώσεις σχετικά.

Το ίδιο διάστημα η ραγδαία αύξηση στις διεθνείς τιμές Ενέργειας κάνει πλεονασματικό τον προϋπολογισμό της Σαουδικής Αραβίας, αυξάνοντας το ΑΕΠ κατά 8,8% ετησίως το τρίτο τρίμηνο. Με τον τρόπο αυτό, η Σαουδική Αραβία καταγράφεται πλέον ως η ταχύτερα αναπτυσσόμενη μεταξύ των οικονομιών του G20 φέτος.

Είναι χαρακτηριστικό επίσης πως το σχετιζόμενο με το πετρέλαιο ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 14,2% το τρίτο τρίμηνο, ελαφρά λιγότερο από την εκτίμηση για αύξηση κατά 14,5%, ενώ η μη πετρελαϊκή οικονομία αυξήθηκε κατά 6%, σε σύγκριση με το αναμενόμενο 5,6%. Οι άμεσες ξένες επενδύσεις αυξάνονται σταθερά από τότε που ανακοινώθηκε το σχέδιο μετασχηματισμού πριν από μισή και πλέον δεκαετία, αλλά μεγάλο μέρος τους εξακολουθεί να διοχετεύεται σε ορυκτά καύσιμα.

Νωρίτερα, ο υπουργός Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας, Αμπντουλαζίζ μπιν Σαλμάν σχολίασε δηκτικά τις κυρώσεις και το πλαφόν της ΕΕ και της G7 έναντι του ρωσικού πετρελαίου επισημαίνοντας πως «δεν έφεραν ακόμη σαφή αποτελέσματα» και ότι η εφαρμογή τους είναι ακόμη ασαφής. Ο Αμπντουλαζίζ δήλωσε ότι η αντίδραση της Ρωσίας και οι ενέργειες που θα λάβει ως απάντηση σε αυτά τα εργαλεία είναι μια άλλη πτυχή που πρέπει να ληφθεί υπόψη όταν εξετάζεται η κατάσταση στις παγκόσμιες αγορές.

Στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου προσέφυγε χτες η Κίνα με αφορμή την θέσπιση αμερικανικών μέτρων περιορισμού των εξαγωγών ημιαγωγών και άλλων προϊόντων υψηλής τεχνολογίας αιχμής σε βάρος κινεζικών εταιριών.

Σε σχετική ανακοίνωση του κινέζικου υπουργείου Εμπορίου επισημαίνεται πως η Κίνα στράφηκε στον ΠΟΕ ζητώντας να προστατευτούν τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα της χώρας.