Το προηγούμενο διάστημα ολοκληρώθηκε η διαδικασία χρηματοδότησης της επένδυσης στις Σκουριές, ύψους 680 εκατ. ευρώ, με τη σύναψη συμφωνίας με ελληνικές τράπεζες και δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ετσι, προχωρούν οι σχεδιασμοί της «Eldorado Gold» (μητρική εταιρεία) για εκμετάλλευση του σημαντικού πορφυριτικού κοιτάσματος χρυσού - χαλκού στις Σκουριές, από το οποίο προβλέπεται να έχει ετήσια παραγωγή κατά μέσο όρο 140.000 ουγγιές χρυσού και 67 εκατομμύρια λίβρες χαλκού για τουλάχιστον 20 χρόνια.

Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) της «Ελληνικός Χρυσός», που πρόσφατα τέθηκε σε ανοιχτή διαβούλευση, διαφημίζει ότι το έργο των Σκουριών θα δημιουργήσει σε βάθος 25ετίας περίπου 1.400 σταθερές θέσεις εργασίας, ενώ η πλήρης ανάπτυξη των Μεταλλείων Κασσάνδρας θα δημιουργήσει συνολικά 5.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας. Διαφημίζει επίσης ότι θα συνεισφέρει φορολογικά έσοδα άνω των 2 δισ. δολαρίων για το Ελληνικό Δημόσιο από φόρους και εισφορές και κατά τη διάρκεια ζωής των μεταλλείων θα επενδυθούν 80 εκατ. δολάρια σε προγράμματα εταιρικής ευθύνης που θα ωφελήσουν την τοπική οικονομία.

Η διοίκηση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας προσπάθησε να άρει κάθε εμπόδιο στη νέα επενδυτική συμφωνία φέρνοντας για συζήτηση το θέμα χριστουγεννιάτικα στην Επιτροπή Ανάπτυξης. Προσπάθησε επίσης να κρυφτεί πίσω από επιμέρους παρατηρήσεις στη ΜΠΕ και τελικά προχώρησε σε ελιγμό αναβάλλοντας το θέμα για επόμενη φορά!

Το θέμα θα έπρεπε να είχε συζητηθεί ήδη στο Περιφερειακό Συμβούλιο διά ζώσης με ευθύνη της διοίκησης. Το χρονικό περιθώριο της διαβούλευσης έχει παρέλθει και το αρμόδιο υπουργείο έχει τη δυνατότητα ακόμα και αν υπάρχει αρνητική γνωμοδότηση να την αγνοήσει.

Μέσα και από αυτήν την υποτιθέμενη συζήτηση που έγινε αναδείχθηκε ότι μόνο το ΚΚΕ τοποθετήθηκε καθαρά, βάζοντας στο επίκεντρο τους εργαζόμενους, τα δικαιώματά τους, την κλοπή του πλούτου και το πραγματικό πολιτικό πρόβλημα, την περιβαλλοντική νομοθεσία που κόβεται και ράβεται στα συμφέροντα των επενδυτών, και ανέδειξε τις προϋποθέσεις φιλολαϊκής αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου.

Η παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ ανέδειξε μια σειρά από κινδύνους σε περιβαλλοντικό επίπεδο κυρίως γύρω από τις Σκουριές, με πυρήνα της πρότασής του τη λεγόμενη «ισόρροπη και αειφόρο ανάπτυξη της Χαλκιδικής», γενικόλογα τη σταδιακή εγκατάλειψη της εξόρυξης (χωρίς να λέει γενικά όχι στην εξόρυξη) με απασχόληση των εργαζομένων σε άλλες επενδύσεις που πρέπει να χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης, εναλλακτική που ούτε τους εργαζόμενους εξασφαλίζει ούτε προφανώς μπορεί να ακυρώσει την ανισομετρία και την αναρχία της παραγωγής.

Το ΠΑΣΟΚ περιορίστηκε σε ένα «είναι απαράδεκτη η ΜΠΕ». Η Χρυσή Αυγή δήλωσε ότι γενικά συμφωνεί με την επένδυση αλλά όχι με αυτούς τους όρους.

Η «Λαϊκή Συσπείρωση» ανέδειξε τον προσχηματικό χαρακτήρα των διαβουλεύσεων και το γεγονός ότι η όποια περιβαλλοντική νομοθεσία είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα των συμφερόντων των επενδυτών. Επίσης, ανέδειξε τις ευθύνες της διοίκησης της Περιφέρειας. Και έκρινε τη σκοπιμότητα του έργου, που εντάσσεται στο πλαίσιο της πολιτικής παράδοσης ενός κρίσιμου και μη ανανεώσιμου ορυκτού πόρου για τον λαό και τη χώρα στους επιχειρηματικούς ομίλους.

Η ΜΠΕ είναι μέρος της υλοποίησης των επενδυτικών σχεδίων της εταιρείας, ύστερα από τη νέα ληστρική σύμβαση που υπέγραψε με το Ελληνικό Δημόσιο το 2021. Η ΜΠΕ υποβαθμίζει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, που κατά βάση είναι αρνητικές, και υπερτονίζει τα υποτιθέμενα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη. Ετσι οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον, ως επί το πλείστον αρνητικές, παρουσιάζονται ως «ασήμαντης» ή «μεσαίας» σημαντικότητας ενώ οι, κατά την εταιρεία, θετικές οικονομικές επιπτώσεις «υψηλής» σημαντικότητας.

Στην τοποθέτησή τους οι σύμβουλοι της «Λαϊκής Συσπείρωσης» αποδόμησαν την επιχειρηματολογία της εταιρείας.

Σε ό,τι αφορά τις 1.500 επιπλέον θέσεις άμεσης απασχόλησης και την αύξηση των «έμμεσων» θέσεων εργασίας, ανέδειξαν ότι αυτό εξαρτάται από τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της εταιρείας, όπως αναφέρει και η ΜΠΕ. Προκειμένου λοιπόν να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα της εταιρείας, η υποτιθέμενη αύξηση των θέσεων εργασίας ξεκίνησε με... απολύσεις!

Στο πλαίσιο αυτό, άλλωστε, εφαρμόζοντας εσωτερικό πρόγραμμα αναδιάρθρωσης με στόχο «την αύξηση της παραγωγικότητας και τη μείωση του κόστους», η εταιρεία έλυσε τη συνεργασία με την εργολήπτρια «Edilmac» στο μεταλλείο Ολυμπιάδας με αποτέλεσμα την απόλυση 100 εργαζομένων. Είχαν προηγηθεί άλλες απολύσεις εργαζομένων της «Ελληνικός Χρυσός», αποτυχημένες προσπάθειες ποινικοποίησης της δράσης πρωτοπόρων αγωνιστών μέσα από τα συνδικάτα τους, η υπογραφή άθλιας επιχειρησιακής ΣΣΕ, που καταδικάστηκε από τις Γενικές Συνελεύσεις των μεταλλωρύχων.

Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι συνειδητή απόφαση της εταιρείας λιγότεροι εργαζόμενοι να βγάζουν περισσότερη εργασία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στα εργασιακά δικαιώματα και στη μεγιστοποίηση των ήδη σοβαρών κινδύνων της εργασίας.

Η διατήρηση της κερδοφορίας και η επέκταση της επένδυσης προϋποθέτουν περικοπές κόστους με απολύσεις και επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα, αξιοποιώντας φυσικά στο έπακρο τις Οδηγίες της ΕΕ, τους αντεργατικούς νόμους όλων των κυβερνήσεων και ιδιαίτερα της σημερινής κυβέρνησης ΝΔ και της προηγούμενης του ΣΥΡΙΖΑ (π.χ. νόμοι Χατζηδάκη και Βρούτση - Αχτσιόγλου).

Σε ό,τι αφορά τα «αυξημένα οικονομικά οφέλη για το Ελληνικό Δημόσιο», με την επίκληση ότι σε βάθος 25ετίας το ελληνικό κράτος θα λάβει 2,3 δισεκατομμύρια δολάρια σε φόρους, δικαιώματα εξόρυξης και προγράμματα κοινωνικής ανταπόδοσης, ανέδειξαν ότι πρόκειται για ψίχουλα μπροστά στα έσοδα και τα κέρδη που προσδοκά ο όμιλος από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, ειδικά αυτήν την περίοδο που οι τιμές του χρυσού και άλλων μεταλλευμάτων έχουν εκτοξευθεί.

Ψίχουλα όμως είναι και τα περίπου 80 εκατομμύρια που θα δαπανήσει η εταιρεία σε επενδύσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, προκειμένου να αποσπάσει τη συναίνεση της τοπικής κοινωνίας για την αδιατάρακτη υλοποίηση του επενδυτικού της σχεδίου.

Σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσαν τα έσοδα του Δημοσίου να είναι τέτοια που να εμποδίζουν την κερδοφορία της επένδυσης. Επιπλέον, τα έσοδα του αστικού κράτους δεν ισοδυναμούν με κάλυψη των λαϊκών αναγκών, αλλά κυρίως με την πολύμορφη, έμμεση και άμεση στήριξη των επιχειρηματικών ομίλων.

Τέτοια στήριξη είναι οι ανακεφαλαιοποιήσεις και η αναβολή της φορολογίας των τραπεζικών ομίλων, οι οποίοι τώρα δανείζουν 680 εκατ. στην «Ελληνικός Χρυσός», αλλά και το Ταμείο Ανάκαμψης.

Ταυτόχρονα, τίποτα δεν αλλάζει το γεγονός πως ο πολύτιμος και μη ανανεώσιμος ορυκτός πλούτος της περιοχής έχει παραδοθεί σε έναν επιχειρηματικό όμιλο, μέχρι να εξαντληθεί ή τα εναπομείναντα κοιτάσματα κριθούν μη εκμεταλλεύσιμα, επειδή δεν θα του αποφέρουν το επιθυμητό κέρδος.

Σε ό,τι αφορά τους ισχυρισμούς της εταιρείας και την προσπάθειά της να παρουσιαστεί ως «ευσυνείδητος θεματοφύλακας του περιβάλλοντος», η «Λαϊκή Συσπείρωση» ανέδειξε ότι σχεδόν όλες οι βασικές επιλογές της «Ελληνικός Χρυσός», για τη διαμόρφωση της παραγωγικής διαδικασίας της, την ανάπτυξη και λειτουργία των εγκαταστάσεών της βρίσκονται στον αντίποδα αυτού του ισχυρισμού.

Συγκεκριμένα, προκαλούν επικίνδυνες και μη αντιστρεπτές αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Ενδεικτικά:

Παραμένει ως κύρια παραγωγική δραστηριότητα η παραγωγή συμπυκνωμάτων με τη χρήση κυανίου και αποτέλεσμα την παραγωγή τοξικών αποβλήτων που μπορούν να περιέχουν και βαρέα μέταλλα.

Η ΜΠΕ συνολικά υποβαθμίζει τον κίνδυνο ατυχήματος μεγάλης έκτασης. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Διατηρείται ο ΧΥΤΕΑ του Κοκκινόλακκα, στον οποίο έχουν αποτεθεί επικίνδυνα απόβλητα και το φράγμα εδράζεται πάνω σε ενεργό σεισμικό ρήγμα, ενώ δεν γίνεται κανονική σεισμική αξιολόγηση του Λάκκου Καρατζά, όπου επίσης θα αποτεθούν απόβλητα της παραγωγικής διαδικασίας. Επιπλέον, δεν προβλέπεται η στεγάνωση του πυθμένα, του Λάκκου Καρατζά, με την αιτιολόγηση ότι το υπέδαφος (αργιλικής σύστασης) κατά την εταιρεία δεν παρουσιάζει σημαντική διαπερατότητα!

Υποεκτιμάται ο κίνδυνος από τις επιφανειακές αποθέσεις επικίνδυνων στερεών αποβλήτων, των εκλύσεών τους αλλά και των πιθανών υπερχειλίσεων των τελμάτων λόγω έντονης βροχόπτωσης ή και πλημμυρικών φαινομένων.

Επίσης, υποβαθμίζονται ο φυσικός σεισμικός κίνδυνος και η εξάρτηση μιας πιθανής σεισμικής διέγερσης από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες στα μεταλλεία. Συνεχίζεται η εξόρυξη κάτω από τη Στρατονίκη, παρά τους κινδύνους για τον οικισμό.

Συνεχίζεται η αποστράγγιση του υπεδάφους με την υποβάθμιση της στάθμης του υδροφορέα επιβαρύνοντας το ήδη αρνητικό υδατικό ισοζύγιο της Χαλκιδικής.

Η άντληση των υπόγειων νερών είναι τόσο μεγάλη, που ακόμα και με όσα αναφέρει η μελετητική ομάδα της ΜΠΕ, η χρονική διάρκεια της επαναφοράς της στάθμης των υπόγειων υδροφορέων μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 30 χρόνια μετά την παύση των αντλήσεων.

Διατηρούνται και επεκτείνονται οι παρεμβάσεις στη μορφολογία της περιοχής και η αποψίλωση δασικών εκτάσεων, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης πλημμυρικών φαινομένων.

Η επένδυση που σχεδιάζεται για το μεταλλείο των Σκουριών συνιστά ακόμα μεγαλύτερη παρέμβαση στη μορφολογία της περιοχής. Η εταιρεία προτίθεται σε βάθος 10 χρόνων να προχωρήσει σε επιφανειακή εξόρυξη, δημιουργώντας ανοιχτό όρυγμα με πλάτος 650 μέτρα και βάθος 245 μέτρα.

Ταυτόχρονα και λόγω των κατασκευαστικών εργασιών θα αποψιλωθούν επιπλέον δασικές εκτάσεις από το αρχέγονο δάσος των Σκουριών.

Η «Λαϊκή Συσπείρωση» έβαλε στο επίκεντρο και το κύριο, το βασικό ζήτημα της αξιοποίησης του μεταλλευτικού και ορυκτού πλούτου της χώρας που δεν είναι άλλο από το ποιος κατέχει τον φυσικό - ορυκτό πλούτο, ποιος οργανώνει και διευθύνει την παραγωγή, ποιος απολαμβάνει τον πλούτο που παράγεται.

Ανέδειξε ότι σε κάθε περίπτωση, η αξιοποίηση των ορυκτών πόρων της χώρας και του χρυσού προς όφελος του λαού, με εξασφαλισμένα σύγχρονα δικαιώματα για τους εργαζόμενους του κλάδου και ταυτόχρονη προστασία του περιβάλλοντος, έχει ως προϋπόθεση ριζικές αλλαγές σε επίπεδο εξουσίας και οικονομίας που θα διασφαλίσουν μια ανάπτυξη με κριτήριο τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες και όχι την κερδοφορία των λίγων.

Ο φυσικός - ορυκτός πλούτος της χώρας μας, οι υποδομές της εξορυκτικής δραστηριότητας και ιδιαίτερα το εξειδικευμένο εργατικό - επιστημονικό δυναμικό που απασχολείται στον τομέα της εξόρυξης, μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για την περαιτέρω ανάπτυξη της κοινωνικοποιημένης βιομηχανίας και στο πλαίσιο του σοσιαλιστικού τρόπου οργάνωσης της κοινωνίας και της παραγωγής.