ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 5 Γενάρη 2023
Σελ. /24
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Απώλεια για τον καλλιτεχνικό χώρο ο θάνατος του Νότη Μαυρουδή

Το Σάββατο 7 Γενάρη η πολιτική κηδεία του σπουδαίου μουσικού που «έφυγε» αναπάντεχα από τη ζωή την Τρίτη

EUROKINISSI

Το Σάββατο 7 Γενάρη, στις 10.30 το πρωί, στο Κοιμητήριο Χαλανδρίου θα τελεστεί η πολιτική κηδεία του αδικοχαμένου σπουδαίου μουσικού και συνθέτη Νότη Μαυρουδή και αμέσως μετά θα ακολουθήσει η αποτέφρωσή του στη Ριτσώνα, όπως ανακοινώθηκε, ενώ επιθυμία της οικογένειας είναι, αντί στεφάνων, να δοθούν χρήματα για την αγορά μουσικών οργάνων για τη Συμφωνική Ορχήστρα Νέων του δήμου Χαλανδρίου.

Θυμίζουμε ότι ο συνθέτης έχασε τη ζωή του το βράδυ της Τρίτης μετά από ατύχημα στην αυλή του σπιτιού του στο Πήλιο, όπου έπεσε από μεγάλο ύψος και χτύπησε στο κεφάλι.

Γεννημένος στην Αθήνα στις 16 Ιούλη 1945, ο Νότης Μαυρουδής έζησε τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής του στις φυλακές Αβέρωφ δίπλα στη μητέρα του, που ήταν πολιτική κρατούμενη. Το 1958 ξεκίνησε μαθήματα κιθάρας στο Εθνικό Ωδείο με καθηγητή τον κορυφαίο Δημήτρη Φάμπα, απ' όπου πήρε το δίπλωμα το 1969.

Το 1970 εγκαταστάθηκε στην Ιταλία, όπου του ανατέθηκε η έδρα κλασικής κιθάρας στη Scuola Ciciva di Milano και δίδαξε έως το 1975. Επιστρέφοντας στην Αθήνα άρχισε να διδάσκει κλασική κιθάρα στο Εθνικό Ωδείο, όπου πολλοί μετέπειτα δημοφιλείς καλλιτέχνες υπήρξαν μαθητές του, όπως οι Μανόλης Ανδρουλιδάκης, Σωκράτης Μάλαμας, Παναγιώτης Μάργαρης, Γιώργος Μελάς, Λάμπρος Ντούσικος, Δημήτρης Σωτηρόπουλος κ.ά.

Ως συνθέτης και σολίστ έδωσε ρεσιτάλ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, όπως στο Φεστιβάλ Κλασικής Κιθάρας του Esztergom της Ουγγαρίας, στο Διεθνές Φεστιβάλ Πολιτικού Τραγουδιού στο Ανατολικό Βερολίνο, στο 11ο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών στην Αβάνα της Κούβας.

Ο Νότης Μαυρουδής μπήκε στη δισκογραφία το 1964 με τα τραγούδια «Ακρη δεν έχει ο ουρανός» και «Τα γιορτινά σου φόρεσε», σε στίχους Γιάννη Κακουλίδη, με ερμηνευτή τον Γιώργο Ζωγράφο. Το 1968 μελοποίησε το έργο του Οδυσσέα Ελύτη «Ασμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον Χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας». Το 1977 μελοποίησε ποιήματα του Μάνου Χατζιδάκι στον δίσκο «Παιδί της Γης». Υπήρξε ένας από τους συντελεστές του ρεύματος του νέου κύματος στην Ελλάδα.

Το 1990 κυκλοφορεί τον δίσκο «Ισως φταίνε τα φεγγάρια», με το ομώνυμο τραγούδι να γίνεται μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του.

Από την ίδια περίοδο έγραφε επίσης τραγούδια για παιδική χορωδία και συνεργαζόταν με την Παιδική Χορωδία Δημήτρη Τυπάλδου. Το 1992 κυκλοφορεί ένα από τα πλέον γνωστά κι αγαπημένα τραγούδια για παιδικές χορωδίες, «Ο παλιάτσος», σε στίχους Μέλπως Ζαρόκωστα, που πήρε το Α' βραβείο στον 12ο Διεθνή Διαγωνισμό Παιδικών Χορωδιών, στη Λισαβόνα. Το 1999 κυκλοφορεί ο δίσκος «Λούνα Παρκ», με την Παιδική Χορωδία του Δημήτρη Τυπάλδου και συμμετοχή του Γιώργου Νταλάρα.

Ο Νότης Μαυρουδής συνεργάστηκε με δεκάδες σπουδαίους ποιητές και καταξιωμένους ερμηνευτές.

Το 1994 ανέλαβε καθήκοντα προέδρου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του υπουργείου Πολιτισμού και το 1995 ανέλαβε καλλιτεχνικός διευθυντής στο Διεθνές Φεστιβάλ της Πάτρας.

Στη διάρκεια της καλλιτεχνικής του πορείας τιμήθηκε με βραβεία, όπως, το 1965 με το Α' βραβείο στο 4ο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης, το 1969 με το Α' βραβείο στον διεθνή διαγωνισμό κιθάρας στο Μιλάνο και το βραβείο του ιταλικού μουσικού Τύπου «Mario de Luigi». Το 2005 και το 2006 του απονεμήθηκε το βραβείο «Αρίων» για τους δίσκους «Cafe de l' art - Cinema» και «Cafe de l' art - Τσιτσάνης - Βαμβακάρης».

Παράλληλα έχει γράψει τα βιβλία «Περί ελληνικού τραγουδιού το ανάγνωσμα», «Ηχολογήματα», «Μετά πάσης ειλικρινείας», «Book Face», «Επίκαιρα και διαχρονικά», καθώς και το «Παγκόσμιο μουσικό χρονολόγιο», μια πολύχρονη μουσική έρευνα που περιλαμβάνει ονόματα, χρονολογίες, δράσεις, καταγωγή συνθετών - ερμηνευτών - κατασκευαστών της παγκόσμιας κοινότητας, με 75.000 λήμματα, που παρέχουν πληροφόρηση γύρω από προσωπικότητες της μουσικής που απασχόλησαν την ανθρωπότητα.

Τα θέματα των βιβλίων, όπως είχε πει ο ίδιος σε συνέντευξή του, «έχουν ως πηγή τη μουσική και τις προεκτάσεις της. Η μουσική δεν είναι μια Τέχνη που έχει όρια και σύνορα. Εχει διασυνδέσεις με όλες τις Τέχνες και απλώνεται στην κοινωνική ζωή. Θα έλεγα πως η μουσική είναι η ίδια η ζωή. Βλέπω και συνειδητοποιώ πως, αν θέλεις να νιώσεις την κοινωνία, νιώσε πρώτα τη μουσική»...

Πήγε την «ελληνική κιθάρα» ένα βήμα παραπέρα

Με αφορμή την απώλεια του σπουδαίου μουσικού και συνθέτη, ο μαθητής του Μανόλης Ανδρουλιδάκης δήλωσε στον «Ριζοσπάστη»:

«Ο Νότης Μαυρουδής υπήρξε ο πρώτος μου δάσκαλος στην κιθάρα. Ηταν αυτός που, με τη βαθιά γνώση του οργάνου, έβαλε τα δάκτυλά μου σωστά πάνω στην ταστιέρα και για τούτο τον ευγνωμονώ.

Ηταν ο κιθαρίστας που, παίρνοντας τη σκυτάλη από τον Δημήτρη Φάμπα, πήγε την "ελληνική κιθάρα" ένα βήμα παραπέρα.

Ως συνθέτης ήταν εύκολα αναγνωρίσιμος, είχε προσωπικό στιλ και ήταν πολύ αγαπητός.

Χάρη σ' αυτόν η κλασική κιθάρα απέκτησε σημαντικό ρόλο στο ελληνικό τραγούδι και οι κιθαρίστες που δεν αρκούμαστε στο παραδοσιακό ρεπερτόριο του οργάνου (όπως αυτό αναπαράγεται ή τουλάχιστον αναπαραγόταν παγκοσμίως μέχρι πριν 20 - 30 χρόνια), είδαμε ότι υπάρχει κι ένα άλλο ρεπερτόριο πιο κοντά στον προλετάριο, μακριά από ελιτισμούς και βαθύτατα λαϊκό.

Ο Νότης Μαυρουδής ήταν στοχαστής και δε φοβόταν να γίνει δυσάρεστος υπερασπιζόμενος την άποψή του. Προσωπικά, συχνά διαφωνούσα - σπανιότατα, όμως, σε ζητήματα αισθητικής - αλλά πάντα διάβαζα τα γραπτά του με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Ο Νότης ήταν θιασώτης της "μεγαλειότητας της απλότητας", όπως μου είπε σε κάποιο μάθημα και αυτό έβγαινε τόσο στα τραγούδια του, όσο και στο παίξιμό του.

Ο Νότης ήταν μουσικός της δράσης, άνθρωπος μέσα στην καθημερινότητα, αλλά και μέσα στην Τέχνη. Είχε χιούμορ νεανικό και όποτε μιλούσαμε, πάντα έστελνε χαιρετίσματα στη μητέρα μου και ρωτούσε για τους δικούς μου.

Ηταν άνθρωπος αγαπητός.

Ο Νότης ήταν από τους "δικούς μας": Καλλιτέχνης λαϊκός και λόγιος.

Τον αποχαιρετώ με θλίψη ευχαριστώντας τον ξανά».

«Στην ελληνική μουσική πρόσφερε τα μέγιστα και οι μοναδικές του μελωδίες θα μείνουν αξέχαστες», σημειώνει μεταξύ άλλων σε ανακοίνωσή του ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος για την απώλεια του Νότη Μαυρουδή και αφού παραθέτει μια σειρά από στοιχεία για το έργο και τις διακρίσεις του τονίζει: «Ο Νότης Μαυρουδής μπορεί να "έφυγε", όμως θα συνεχίσει να είναι παρών μέσα από τα τραγούδια του». Εκφράζει στη συνέχεια θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του.


«Πρωινό τσιγάρο»

Με αφορμή την απώλεια του Νότη Μαυρουδή, πολλοί ανακάλυψαν και άλλοι θυμήθηκαν την ιστορία πίσω από το υπέροχο τραγούδι του, «Πρωινό τσιγάρο», σε στίχους Αλκη Αλκαίου, το οποίο κυκλοφόρησε το 1984, αφιερωμένο στον Μάνο Λοΐζο.

Είναι γνωστό ότι στο ξεκίνημα της στιχουργικής του ο Αλκης Αλκαίος έγραφε ποιήματα μόνο για τον Θάνο Μικρούτσικο, και μάλιστα είχε αρνηθεί στίχους του στον Μάνο Λοΐζο. Με έντονη προτροπή του Μικρούτσικου, αποφάσισε να στείλει κάποια χειρόγραφά του στον Λοΐζο, ανάμεσά τους και το «Πρωινό τσιγάρο». Ομως ο Λοΐζος πέθανε πριν προλάβει να το μελοποιήσει.

Και τότε έρχεται ο Νότης Μαυρουδής, που διηγήθηκε στον Παναγιώτη Χαραλαμπάκη (στο βιβλίο του τελευταίου για τον Αλκαίο) για το τραγούδι:

«Με τον Αλκη Αλκαίο δεν είχαμε συναντηθεί ποτέ. Οι επικοινωνίες ήταν μόνο τηλεφωνικές. Η υγεία του ήταν πολύ εύθραυστη και δεν άντεχε να συναντιέται με κόσμο. Αναφέρομαι στο 1984 και στο κλίμα της εποχής εκείνης. Πέρα από τα άλλα, να θυμηθούμε το ότι ήταν η καλή εποχή της ελληνικής δισκογραφίας και αυτό παίζει τον ρόλο του στις δισκογραφικές παραγωγές.

Εκείνη την περίοδο, ο αείμνηστος φίλος Θάνος Μικρούτσικος, αναζητώντας ένα βήμα εναλλακτικής δισκογραφίας για να μπορεί να παράγει δίσκους με εναλλακτική μουσική, είχε δημιουργήσει μια ανεξάρτητη εταιρεία, την Εταιρεία Νέας Μουσικής. Είχα την τύχη να μου ζητήσει να κάνω έναν δίσκο (βινυλίου, βεβαίως) με τραγούδια μου, συνοδευόμενα από την κιθάρα μου.

Ηταν τότε που ο Θάνος ζήτησε να με φέρει σε επαφή με τον Αλκη. Μιλήσαμε από το τηλέφωνο άμεσα, επειδή το ήδη ηχογραφημένο υλικό μου δεν συμπλήρωνε τη χρονική διάρκεια ενός δίσκου. Θα έπρεπε λοιπόν να συμπληρώσω άλλα δυο τραγούδια. Ο Αλκης μου έστειλε δυο ποιήματά του. Το "Μεσαιωνικό Παραμύθι" (το ερμήνευσε ο εξαιρετικός Γιάννης Σαμσιάρης) και το "Πρωινό τσιγάρο", που ερμηνεύθηκε από μια αυτοσχέδια χορωδία αποτελούμενη από τους τότε φίλους μου (Γ. Σαμσιάρης, Θ. Νικολόπουλος, Σ. Μπουλάς, Αν. Μικρούτσικος, Γ. Μεράντζας, Κ. Θωμαΐδης), με την κιθάρα μου να συνοδεύει την ομάδα. Νομίζω πως μετά απ' αυτό το τραγούδι, που είχε πολύ καλή υποδοχή από τα ραδιόφωνα και τον κόσμο, ο Αλκαίος συνεργάστηκε και με άλλους συνθέτες εκτός από τον Θάνο».

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ
Αποχαιρετά με θλίψη και συγκίνηση τον σπουδαίο μουσικοσυνθέτη και κιθαρίστα

Σε ανακοίνωσή του για τον θάνατο του Νότη Μαυρουδή, το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ σημειώνει:

«Με θλίψη και συγκίνηση αποχαιρετούμε τον σπουδαίο μουσικοσυνθέτη και κιθαρίστα Νότη Μαυρουδή, που βρήκε τραγικό θάνατο το βράδυ της Τρίτης.

Ο Νότης Μαυρουδής ανήκε στους πρωτοπόρους του "Νέου Κύματος". Με δημιουργικά κριτική στάση απέναντι σε κάθε είδους "τυποποίηση" και στηρίζοντας όλη τη δημιουργία του στην κλασική κιθάρα, χάραξε τον δικό του ξεχωριστό δρόμο στη μουσική.

Οι μελωδίες του εκφράζουν τον λυρισμό και τις αναζητήσεις της γενιάς του σε μια εποχή ανατάσεων και ηττών, αλλά με την ελπίδα για έναν πιο φωτεινό κόσμο να μη χάνεται ποτέ.

Μαθητής του μεγάλου Δημήτρη Φάμπα, σφράγισε την εξέλιξη της ελληνικής μουσικής ως βιρτουόζος και δάσκαλος της κλασικής κιθάρας, με διεθνή παρουσία, αλλά και ως συνθέτης μέσα από την εξαιρετική μελοποίηση σπουδαίων ποιητών και τη συνεργασία του με μεγάλους ερμηνευτές.

Ο Νότης Μαυρουδής, παιδί εργατικής οικογένειας, έμεινε τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής του στις Φυλακές Αβέρωφ, καθώς η μητέρα του ήταν πολιτική κρατούμενη.

Αναπόσπαστη πλευρά της καλλιτεχνικής δημιουργίας του Νότη Μαυρουδή υπήρξε η ειλικρινής ανησυχία του για το μέλλον της πνευματικής δημιουργίας, του πολιτισμού και ιδιαίτερα των παιδιών, της νέας γενιάς. Το υψηλής καλλιτεχνικής αξίας μουσικό έργο του είναι η δική του απάντηση - παρακαταθήκη στα μεγάλα ερωτήματα κάθε ανθρώπου που ανησυχεί και προβληματίζεται.

Το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους οικείους του».



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ