ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 19 Ιούλη 2001
Σελ. /32
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΡΙΟΒΟΛΟΣ
«Ο δρόμος ως το Θιάκι»

Μυθιστόρημα. Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή». Αθήνα 2001

Οταν τελειώνεις ένα βιβλίο και σταματάει αναγκαστικά η επικοινωνία, αισθάνεσαι πόνο βαθύ, σα να 'χασες αγαπημένα πρόσωπα, που δε θα τα ξαναδείς. Αυτή είναι η μεγαλοσύνη της τέχνης, να σ' ανασταίνει τη ζωή μέσα από τις μαύρες αράδες της γραφής, μ' ένα καταρράχτη χρωμάτων, μυρουδιών κι αισθημάτων.

Αυτά νιώσαμε κατάβαθα, μόλις ξεκόψαμε οριστικά φτάνοντας στην τελευταία σελίδα του «Δρόμου για το Θιάκι» του Γιάννη Πριόβολου. Λίγες γραμμές κι ανασαίνει μέσα σου η Ελένη με την ομορφιά και τη λεβεντιά της, τον αυθόρμητο κι ευθύ χαρακτήρα της, τέλεια Ελληνίδα, κι η αφήγησή της κεφαλόβρυσο με άφθονο νερό, πηγαίο, που τρέχει κελαρυστό, εμπλουτισμένο με τα μέταλλα της ντοπιολαλιάς. Υμνητικό για την ανυπέρβλητη καλλονή της αχαϊκής φύσης, δοξαστικό και πένθιμο στη μνήμη του παλικαριού, του αγαπημένου, του καπετάνιου Αντρέα, με τα σπάνια αισθήματα και την τρανή αλύγιστη πίστη για το καλύτερο του ανθρώπου.

Γυναίκα και μάνα η Ελένη, πιστή στα βήματα του Αντρέα, ακόμα πιο δυνατή στη μνήμη του, διαβαίνει στράτες κι ατραπούς, φυλακές, εξορίες, μεταγωγών μ' ένα μωρό αγκαλιά, το άλλο στ' ορφανοτροφείο κι άλλα δυο σκορπισμένα στο πουθενά. Η ακατάβλητη ψυχή της μάνας καταφέρνει τα ακατόρθωτα. Βρίσκει το δήθεν «πεθαμένο» μωρό του ορφανοτροφείου, τα χαμένα κι ανασκουμπωμένη στη σκληρή βιοπάλη, βγαίνει νικήτρια με την άσβηστη φλόγα της αγάπης, της κατανόησης, του αγώνα, της θυσίας.

Ομως, όλη αυτή τη συναρπαστική αφήγηση, από τ' αντάρτικο ως τις μέρες μας, πλαισιώνουν σοβαρά ιστορικά ντοκουμέντα για προσωπικότητες της περιοχής, γεγονότα και συγκεκριμένες καταστάσεις, όπως διαμορφώθηκαν κατά τη γερμανική κατοχή και κυρίως την περίοδο του Εμφυλίου.

Ο συγγραφέας, που με τόση μαστοριά ύψωσε στο πνεύμα μια τέτοιας ποιότητας προσφορά, μας ενημερώνει: «Δεν ξέρω... έχω μια τάση ν' αναζητάω μνήμες. Στο δρόμο της αναζήτησης, πάνε κάνα δυο χρόνια τώρα, μου σύστησαν την "Ελένη" και μ' έφεραν στο κατώφλι της, ν' αφουγκραστώ το βίωμά της», από το οποίο απορρέει ως συμπέρασμα η αφιέρωση: «Το βιβλίο αφιερώνεται σε όσους έχουν μάθει να παλεύουν κι όχι να καρτερούν».

Εντυπωσιακό το εξώφυλλο, η μακέτα από τον Αλέξανδρο Γαγγάδη.


Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ

Ταξίδι και διάβασμα

Η «Στοά του Βιβλίου», για να τιμήσει τη συμβολή ορισμένων ταξιδιωτικών περιοδικών («ΓΕΩ», «ΓΑΙΟΡΑΜΑ», «National Geografic», «Traveler») στην ανάπτυξη μιας νέας ελληνικής ταξιδιωτικής λογοτεχνίας, κλείνοντας τον κύκλο εκδηλώσεων «Το βιβλίο στις διακοπές», οργανώνει στις 24/7 (8μμ) στον κεντρικό διάδρομο της «Στοάς» εκδήλωση με σύνθημα «Ταξιδέψτε διαβάζοντας». Στην εκδήλωση θα μιλήσουν ο δημοσιογράφος Γιάννης Ντρενογιάννης για τους «Ταξιδευτές της πένας» και ο συγγραφέας Γιάννης Σπαβέρας, ο οποίος θα προβάλει και διαφάνειες από μακρινά ταξίδια του. Στη διάρκεια της εκδήλωσης όλα τα βιβλιοπωλεία της «Στοάς» θα λειτουργούν και σε κάθε αγορά βιβλίου θα προσφέρουν έναν ταξιδιωτικό χάρτη.

Ο Καρπεντιέρ γοητεύει

Το ελληνικό αναγνωστικό κοινό άργησε πολύ να ανακαλύψει το έργο του κορυφαίου συγγραφέα - «οροσήμου» της λατινοαμερικάνικης προοδευτικής λογοτεχνίας. Αναφερόμαστε στον Κουβανό Αλέχο Καρπεντιέρ (1904 - 1980), του οποίου το πανέμορφο σπίτι στην Αβάνα στεγάζει το Μουσείο - Κέντρο Μελέτης της Λατινοαμερικάνικης Λογοτεχνίας «Αλέχο Καρπεντιέρ». Σημειώνουμε ότι οι εκδόσεις «Εξάντας», λόγω της αυξημένης ζήτησης, θα επανεκδώσουν ένα από τα σπουδαιότερα μυθιστορήματα του 20ού αιώνα, το αριστουργηματικό έργο του «Ο Αιώνας των Φώτων», ενώ κυκλοφορούν και τα έργα του «Χαμένα βήματα», «Η άρπα και η σκιά», «Το κονσέρτο Μπαρόκ».

Ο Καρπεντιέρ γεννήθηκε και σπούδασε στην Αβάνα. Εργαζόταν ως δημοσιογράφος. Το 1928 λόγω της υπογραφής του σε ένα μανιφέστο κατά της δικτατορίας του Ματσάδο, αναγκάστηκε να αυτοεξοριστεί στο Παρίσι. Επέστρεψε στην Κούβα το 1939, αλλά και πάλι, λόγω της δικτατορίας του Μπατίστα, αναγκάστηκε να ζήσει στην Αϊτή και τη Βενεζουέλα, μέχρι την επικράτηση της Επανάστασης του Κάστρο. Το 1959 επέστρεψε στην πατρίδα του, όπου έζησε μέχρι το 1968, οπότε ξανάφυγε για το Παρίσι, ως Σύμβουλος της εκεί πρεσβείας της Κούβας. Πέθανε στο Παρίσι το 1980.


ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

- Ο «Παπαδήμας» κυκλοφόρησε: Το βιβλίο του ιστορικού της διατροφής - από αρχαιοτάτων χρόνων Αντριου Ντάλμπι και της ιστορικού και επαγγελματία της αρχαιοελληνικής και ρωμαϊκής μαγειρικής Σάλλυ Γκρέινγκερ με τίτλο «Η μαγειρική της αρχαιότητας», σε μετάφραση της αρχαιολόγου Νίκης Ζωγράφου και επιμέλεια της φιλολόγου Μανουέλα Μπέρκι. Το βιβλίο - καλαίσθητο λεύκωμα, που εικονογραφείται με 31 έγχρωμες και 57 ασπρόμαυρες εικόνες σχετικών αρχαίων έργων, είναι το πρώτο στη διεθνή βιβλιογραφία, που διερευνά τη μεσογειακή μαγειρική της αρχαιότητας από το 750 π.Χ. έως το 450 μ.Χ. Τη μαγειρική - όχι μόνο για τους άρχοντες, αλλά και για το στρατό και τους σκλάβους - και δίνει προτάσεις για την αξιοποίησή της από τη σύγχρονη μαγειρική. Στη σειρά «Αρχαίοι Ελληνες τραγικοί ποιητές», τις «Ευμενίδες» του Αισχύλου, σε έμμετρη μετάφραση, εισαγωγή και ερμηνευτικά σχόλια του Χαράλαμπου Α. Μπάλτα. (Περιέχεται και το αρχαίο κείμενο). Στη σειρά «Ελληνικός Πολιτισμός», τη μελέτη του δημοσιογράφου Δημήτρη Λ. Στεργίου «Τα βλάχικα έθιμα της Παλαιομάνινας με αρχαιοελληνικές ρίζες», εικονογραφημένη με 25 έγχρωμες και μαυρόασπρες φωτογραφίες.

- Ο «Εξάντας» κυκλοφόρησε: Το μυθιστόρημα του κορυφαίου νομπελίστα Γερμανού συγγραφέα του 20ού αιώνα Τόμας Μαν «Η Λότε στη Βαϊμάρη». Ο δημιουργός του «Μαγικού βουνού» ολοκλήρωσε τη «Λότε» το 1933, περιοδεύοντας στο εξωτερικό και μη μπορώντας να επιστρέψει στην πατρίδα του, αφού το χιτλερικό καθεστώς του αφαίρεσε την ιθαγένεια. Ετσι, στη «Λότε» (αναφορά στη γυναίκα που αγάπησε στα νιάτα του ο Γκαίτε), συμβολικά βάζει τον Γκαίτε να λέει «Η Γερμανία είμαι εγώ!», υπονοώντας ότι η Γερμανία είναι οι δημιουργοί της και όχι ο Χίτλερ. (Μετάφραση Θόδωρος Παρασκευόπουλος, επίμετρο του πανεπιστημιακού καθηγητή Κοσμά Ψυχοπαίδη). Ενα βιβλίο με τους μιμίαμβους του Ηρώνδα «Η μαστροπός», «Ο πορνοβοσκός» και άλλα μονόπρακτα. Τη μετάφραση, εισαγωγή και τα σχόλια υπογράφει ο γνωστός σκηνοθέτης και ασχολούμενος σοβαρά με την αρχαία Ελληνική Γραμματεία Ροβήρος Α. Μανθούλης. Τη μελέτη της καθηγήτριας της Οθωμανολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου Σουράιγια Φαρόκι «Κουλτούρα και καθημερινή ζωή στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (Από το Μεσαίωνα ως τις αρχές του 20ού αιώνα)» (μετάφραση Κατερίνα Παπακωνσταντίνου). Το ιστορικό μυθιστόρημα - έρευνα των Μάικλ Μπέιζεντ - Ρίτσαρντ Λι - Χένρι Λίνκολν «Το άγιο αίμα και το άγιο Γκράαλ», το οποίο αφορά στη διαμόρφωση της πολιτικής και θρησκευτικής ιστορίας της Δύσης, από το Μεσαίωνα και εντεύθεν (μετάφραση Τάκης Κίρκης). Εναν τόμο με τίτλο «Ευρωπαϊκή Ενωση - Επίκαιροι προβληματισμοί», σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εδρα Ζαν Μονέ του Πανεπιστημίου Κρήτης και το Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (Επιμέλεια Ανδρέας Μοσχονάς). Σε συνεργασία με τον Ομιλο Ελλήνων Ψυχαναλυτών, το 4ο τεύχος (Νοέμβριος 2000) του ψυχαναλυτικού περιοδικού «Εκ των υστέρων», με υπότιτλο «Το όνειρο» (αφορά στην ψυχαναλυτική ερμηνεία των ονείρων).

- Το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ) κυκλοφόρησε τη βιβλιογραφική εργασία του Δ. Π. Κοκκινίδη «Βιβλιογραφία Roger Milliex (1939-1999)». Η εργασία καλύπτει περισσότερο από το 98% του έργου και της δραστηριότητας του Ροζέ Μιλλιέξ για την Ελλάδα και την Κύπρο.

- Ο «Ζήτρος» στην εξαιρετική σειρά «Αρχαίοι συγγραφείς» κυκλοφόρησε έναν τόμο με τίτλο «Λυρική ποίηση», ο οποίος περιλαμβάνει ποίηση των Αλκαίου, Αριστοτέλη, Αρχίλοχου, Βακχυλίδη, Θέογνη, Καλλίνου, Σιμωνίδη, Σόλωνα, Τυρταίου. Κείμενα, μετάφραση, σχόλια, ερμηνεία του Ιωάννη Αχ. Μπάρμπα.

- Ο «Φιλίστωρ» κυκλοφόρησε την ιστορική μελέτη του πανεπιστημιακού καθηγητή Δημήτρη Ι. Φαρσόλα «Ο Αλέξανδρος Πούσκιν και η Ελληνική Επανάσταση (1821-1829)».

- Ο μαθηματικός, τέως λυκειάρχης Αθηνών Τάκης (Δημ.) Π. Χιουρέας (πρόεδρος του ΣΕ Τοπικών Οργανώσεων Ελλάδας - Επαρχιωτών) εξέδωσε το βιβλίο του «Η ζωή στην Καλαμάτα και την περιοχή της (Η ελληνική επαρχία)» (Τ. Χιουρέας, Ευρυδίκης 1α, 17671 Καλλιθέα).

- Οι εκδόσεις «Χατζηνικολή» κυκλοφόρησαν το βιβλίο του Ζορζ Περέκ «Cantatrix sopranica C. και άλλα επιστημονικά συγγράμματα». Πρόκειται για καυστικά κείμενα με αναφορές σε επώνυμα πρόσωπα της πολιτικής, της επιστήμης και τέχνης (Μετάφραση Μπερναντέτ Ντελαέ - Μαζαράκη, Μίρκα Σκάρα).

- Τα «Ελληνικά Γράμματα» κυκλοφόρησαν το μυθιστόρημα της Ιφιγένειας Χρυσοχόου «Μελέκ θα πει άγγελος».

- Ο «Ιωλκός» κυκλοφόρησε το δοκίμιο του ποιητή Ηλία Σιμόπουλου «Επαφές και προσεγγίσεις (21 λογοτεχνικές μορφές)». (Αφορά στους Ξενόπουλο, Κονδυλάκη, Ελύτη, Ν. Παππά, Κορδάτο, Βρεττάκο, Σημηριώτη κ.ά.).

- Ο «Πατάκης» κυκλοφόρησε: Το μυθιστόρημα του Δημήτρη Παπαδούλη «Οταν τελειώνουν οι καιροί (Βιβλίο πρώτο: Με τουτ μαγάβ)». Το μυθιστόρημα του Στέφανου Δάνδολου «Υπνοβάτες του Σεπτέμβρη» (πρόλογος Βασ. Βασιλικού). Το μυθιστόρημα του Δημήτρη Μαργαριτόπουλου «Ενα πηλήκιο άγριες φράουλες».

- Ο «Ενάλιος» κυκλοφόρησε τη μελέτη της ψυχιάτρου Αλεχάντρα Βαλέχο - Νάγκερα «Εφηβεία, η άγρια η ηλικία (Συμβουλές για να συμφιλιωθείτε με την επαναστατικότητα των εφήβων)» (μετάφραση Τιτίνα Σπερελάκη).

- Οι εκδόσεις «Bell» κυκλοφόρησαν το μυθιστόρημα της Ντέμπορα Μόγκα «Ο πυρετός της τουλίπας» (μετάφραση Στέλλα Μίμη).

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΗΠΟΥΡΟΣ
«Ταξιδεύοντας σε φουρτουνιασμένο πέλαγος»

«... Γυρίζω τη μνήμη μου στα περασμένα. Είχα μπει από παιδί ακόμα, νοερά σ' ένα καράβι. Σ' ένα καράβι των πόθων και των ονείρων μου, των πανανθρώπινων οραμάτων και ιδανικών. Ηταν και άλλοι μέσα, συνταξιδιώτες. Πόσοι; Πολλοί...».

«Συνταξιδιώτης» κι εγώ, ταξίδεψα σε άλλα φουρτουνιασμένα πελάγη μαζί με τον Δημήτρη Κηπουρό κι ας μην έσμιξαν οι ρότες μας στο ψάξιμο του ίδιου λιμανιού...

«Συνταξιδιώτης» κι εγώ, συνταράχτηκα από το βασανιστικό σκαμπανέβασμα της ζωής του, έγινα ένα με το πετσί του, με το μυαλό του, με τη δύναμή του.

Οταν η «τύχη» μάς έφερε να συνεργαστούμε στο συμμάζεμα των παλιών ΕΠΟΝιτών - στην ΠΕΑΦΕ - δοκίμασα την έκπληξη της απλότητας, της λαγαρής σκέψης, της σοβαρής προσγειωμένης άποψης, του συναγωνιστή, του ανθρώπου, του πολύπαθου μαχητή.

Η έκπληξη αυτή εδραιώνεται με τη βαρύτητα «ντοκουμέντου» διαβάζοντας το τελευταίο λογοτεχνικό του πόνημα.

Το βιβλίο αυτό δεν είναι «αυτοβιογραφικό» ούτε «μυθιστόρημα». Παρακάμπτοντας κανείς το γράψιμο σε «πρώτο πρόσωπο», δεν μπορεί παρά να αποδεχτεί ότι στις 230 σελίδες του καταγράφεται μια ιστορική μαρτυρία που πρέπει να γίνει γνωστή και να διαβαστεί, ιδιαίτερα από τη σημερινή νέα γενιά, αφού στο μεγάλο μέρος της έχει άγνοια ή μισοενημέρωση ή παραπληροφόρηση από τους τόσους και τόσους καλοθελητές και παραχαράκτες...

Με το «Ταξιδεύοντας στο φουρτουνιασμένο πέλαγος» ο αναγνώστης θα απολαύσει μια συναρπαστική «περιπέτεια» και θα σταθεί και στις τελευταίες αράδες του πολύτιμου αυτού βιβλίου:

«... είδαμε πολλά, ακούσαμε πολλά, μάθαμε πολλά μα και πολλά πάθαμε.

Ηταν ο δρόμος μας αυτός. Είναι και του παρόντος και του μέλλοντος. Είναι ο μοναδικός που οδηγεί στη λύτρωση και στον εξανθρωπισμό του ανθρώπινου γένους, μαζί και στη σωτηρία του πλανήτη μας» (Εκδόσεις «Εντός»).


Θοδωρής ΚΟΪΝΗΣ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ