Σε ύψος ρεκόρ, παραμένει η «μαύρη τρύπα» των ελλειμμάτων της Ελλάδας με τις άλλες χώρες του κόσμου, παρά τη μικρή βελτίωση που εμφάνισε τον περασμένο Μάη το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, στο οποίο περιλαμβάνονται οι κάθε είδους συναλλαγές. Αυτή είναι η γενική εικόνα που προκύπτει από το επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, που δόθηκαν χτες στη δημοσιότητα, στα οποία αποτυπώνονται τα φτωχά αποτελέσματα του συγκεκριμένου μοντέλου ανάπτυξης, στην ενίσχυση της θέσης της Ελλάδας στο διεθνή καταμερισμό εργασίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά το Μάη του 2001, το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (στο οποίο περιλαμβάνονται οι εμπορικές και όλες οι άλλες συναλλαγές της Ελλάδας με το εξωτερικό), έκλεισε τελικά στα 815 εκατ. ευρώ (από 1.002,5 εκατ. ευρώ το Μάη του 2000). Ηταν, δηλαδή, μειωμένο κατά 187 εκατ. ευρώ χαμηλότερο εκείνου του ίδιου μήνα του προηγούμενου έτους. Η βελτίωση αυτή οφείλεται στη μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και την αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων, ενώ το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε σε σχέση με εκείνο του Μάη του 2000 και το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων αυξήθηκε.

Βελτίωση (μείωση κατά 104 εκατ. ευρώ) παρουσίασε το Μάη και το εμπορικό έλλειμμα (περιλαμβάνονται μόνο οι εισαγωγές και εξαγωγές εμπορευμάτων) που έκλεισε στα 1.959,5 εκατ. ευρώ από 2.063,5 εκατ. ευρώ το Μάη του 2000.

Η μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου τον Μάη 2001 κατά 104 εκατ. ευρώ, συγκριτικά με το Μάη του 2000 είναι αποτέλεσμα κυρίως του περιορισμού του ελλείμματος των αγαθών εκτός καυσίμων και του περιορισμού των καθαρών εισαγωγών καυσίμων, ενώ η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων οφείλεται στην αύξηση των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη.

Οσον αφορά την περίοδο του πενταμήνου Γενάρη- Μάη 2001, οι σημαντικότερες εξελίξεις στο ισοζύγιο, είναι οι ακόλουθες:

• το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περιορίστηκε κατά 289 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το αντίστοιχο πεντάμηνο του 2000 και διαμορφώθηκε σε 3.257 εκατ. ευρώ. Παρά τη μικρή βελτίωση, που εμφανίζει, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έχει σημάνει εδώ και αρκετό καιρό «σήμα κίνδυνο». Κι αυτό, γιατί το ύψος, σαν ποσοστό του ΑΕΠ, κινείται στα ίδια ή και υψηλότερα επίπεδα από εκείνα του 1985, όταν η τότε κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ με πρωθυπουργό τον Α. Παπανδρέου και υπουργό Εθνικής Οικονομίας τον Κ. Σημίτη, είχε προσφύγει στη «βοήθεια» από τα Ταμεία της κοινότητας, θέτοντας την ελληνική οικονομία υπό τον έλεγχο του Διευθυντηρίου των Βρυξελλών, στα πρότυπα του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου. Αυτό, είναι εμφανές, αν συγκρίνει κανείς, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών του φετινού πενταμήνου, με το έλλειμμα του πενταμήνου του 1999, (ήταν 1.881,8 εκατ. ευρώ) που είναι σχεδόν... διπλάσιο!
• Το εμπορικό έλλειμμα στο πεντάμηνο παρουσίασε μικρή μόνο άνοδο (16 εκατ. ευρώ), που αποδίδεται στην αύξηση των καθαρών εισαγωγών καυσίμων και διαμορφώθηκε τελικά στα 9.160,1 εκατ. ευρώ, έναντι 9.144,1 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο πεντάμηνο του 2000 και 6.022,7 εκατ. ευρώ το 1999.

Με φρενήρεις ρυθμούς συνεχίζει να αυξάνει η καταναλωτική πίστη στην Ελλάδα και η υπερχρέωση των νοικοκυριών. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, δάνεια μέσω πιστωτικών καρτών, προσωπικά δάνεια κλπ., τον προηγούμενο Μάη, αυξήθηκαν σε ετήσια βάση με ρυθμό μέχρι και 60%! Τον ίδιο αυτό μήνα, τα υπόλοιπα του συνόλου των καταναλωτικών δανείων, ανέρχονταν σε 2.180 δισ. δραχμές και είναι αυξημένα κατά 51,8% ως προς τον αντίστοιχο μήνα του 2000. Αν, τώρα, προσθέσουμε στα καταναλωτικά και τα στεγαστικά δάνεια, τα υπόλοιπα των οποίων στο τέλος του Μάη ανέρχονται σε 4.361 δισ. δραχμές, το σύνολο υπολοίπων καταναλωτικών και στεγαστικών δανείων, ανέρχονται σε 6.541 δισ. δραχμές, ή το 15% του τρέχοντα ονομαστικού ΑΕΠ της χώρας.

Η εξέλιξη αυτή αναδεικνύει δύο πράγματα. Κατά πρώτο η κίνηση στην αγορά και κατ' επέκταση η άνοδος του τζίρου που καταγράφει η στατιστική υπηρεσία, στηρίζονται στα τραπεζικά καταναλωτικά δάνεια. Πρόκειται ασφαλώς για μια παράλογη εξέλιξη. Μη δυνάμενοι πολλοί εργαζόμενοι να καλύψουν τις διάφορες ανάγκες από τα προσωπικά τους εισοδήματα, καταφεύγουν στη λύση του τραπεζικού δανεισμού, με επιτόκια βέβαια που φτάνουν τα 16 - 16,5%. Οι καταναλωτικές τους, δηλαδή, προτιμήσεις πληρώνονται πανάκριβα με τα τοκογλυφικά επιτόκια. Κατά δεύτερο και αυτό είναι το επικίνδυνο, αυξάνει η υπερχρέωση των νοικοκυριών, τα οποία αναγκάζονται πλέον να δεσμεύσουν ένα σημαντικό μέρος των μελλοντικών τους εισοδημάτων, για να ξεπληρώσουν μακροχρόνιες τοκοχρεολυτικές δόσεις.

Το ενδιαφέρον του τελευταίου στατιστικού δελτίου της Τράπεζας της Ελλάδας, είναι ότι για πρώτη φορά παρουσιάζει την εξέλιξη της καταναλωτικής πίστης αναλυτικά. Δηλαδή, παραθέτει στοιχεία για την εξέλιξη των δανείων με πιστωτικές κάρτες, την εξέλιξη των προσωπικών δανείων και τέλος των δανείων με δικαιολογητικά. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, τα υπόλοιπα των δανείων με πιστωτικές κάρτες, από το τέλος του 1999 μέχρι το Μάη του 2001, σχεδόν διπλασιάστηκαν. Από 520,9 δισ. δραχμές έφτασαν αισίως τα 954,1 δισ. δραχμές. Στο δε δωδεκάμηνο Μάη 2001/Μάη 2000 αυξήθηκαν κατά 60%, μεταβολή ρεκόρ για όλη την τριετία. Αντίστοιχα, τα προσωπικά δάνεια από το τέλος του '99 μέχρι το Μάη του 2001, αυξήθηκαν κατά 50%, από 458 δισ. δραχμές σε 681,5 δισ. δραχμές, ενώ στο δωδεκάμηνο Μάη 01/00, αυξήθηκαν κατά 38,4%. Τέλος, τα καταναλωτικά δάνεια με δικαιολογητικά, αυξήθηκαν από τα τέλη του 99 κατά 61,7%, από 493,5δισ. δραχμές, σε 545,2 δισ. δραχμές και στο δωδεκάμηνο Μάη 01/00 κατά 56,6%.

Αλλαγές στη διοίκηση του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, αποφάσισε η κυβέρνηση, που δεν αποκλείεται να έχουν σχέση και με τα πρόσωπα που θα θέσουν βουλευτική υποψηφιότητα στις εθνικές εκλογές, που εκτός απροόπτου, θα γίνουν τον Απρίλη του 2004. Χτες, ανακοινώθηκε επίσημα, ότι νέος πρόεδρος του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, διορίστηκε ο Α. Κιντής, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Αθήνας (θα αντικαταστήσει τον κ. Αλεξόπουλο, που είναι και πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας) και Αντιπρόεδρος ο κ. Καραγιαννάκος μηχανικός στο επάγγελμα.

Η θητεία του νέου 11μελούς Διοικητικού Συμβουλίου είναι τριετής, ενώ τις υπόλοιπες θέσεις στο συμβούλιο συμπληρώνουν εκπρόσωποι του υπουργείου Οικονομικών, του υπουργείου Εσωτερικών, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της ΑΔΕΔΥ και του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

Επεκτείνονται σε όλες τις εμπορικές τράπεζες, τα προνόμια που συνόδευαν τη χρηματοδότηση της στεγαστικής πίστης (στεγαστικά δάνεια κλπ) που είχαν μόνο δύο τράπεζες. Συγκεκριμένα, με Πράξη του διοικητή της ΤτΕ, καταργείται το ειδικό προνομιακό καθεστώς, μέσα στο οποίο λειτουργούσαν οι κτηματικές τράπεζες (Εθνική και Ασπίς). Τα προνόμια που απαλάμβαναν αυτές οι δύο τράπεζες ήταν η καταβολή μειωμένης εισφοράς του Ν.128/75 για κάθε χορήγηση στεγαστικού δάνειου, η απαλλαγή από το σύστημα των υποχρεωτικών καταθέσεων που τηρούνται στην Τράπεζα της Ελλάδας και το αποκλειστικό δικαίωμα να χορηγούν επιδοτούμενα από το κράτος και την Εργατική Εστία, στεγαστικά δάνεια.

Με τη χτεσινή Πράξη του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, τα δύο από τα τρία αυτά προνομία καταργούνται, ενώ το τρίτο - η χορήγηση επιδοτούμενων δάνειων - επεκτείνεται σε όλες τις τράπεζες. Βέβαια, μετά τις συγχωνεύσεις των δύο θυγατρικών στεγαστικών τραπεζών της Εθνικής, της Εθνικής Στεγαστικής και της Κτηματικής Εθνικής Τράπεζας, η μονή καθαρά στεγαστική τράπεζα που λειτουργεί είναι η μικρή ιδιωτική «Ασπίς Μπανκ».

Στην απόφαση της ΤτΕ, αναφέρεται τέλος ότι ο θεσμός του στεγαστικού ταμιευτηρίου, επεκτείνεται σε όλες της εμπορικές τράπεζες, με όρους που θα αναφέρονται ρητά στα προαναφερόμενα στο εξής συνδυασμένα προγράμματα στεγαστικής αποταμίευσης. Η απόφαση αυτή της Τράπεζας της Ελλάδας, εντάσσεται στα πλαίσια των κυβερνητικών ρυθμίσεων για τη διασφάλιση... «ίσων όρων ανταγωνισμού» και στον τομέα της στεγαστικής πίστης, που στην ουσία δίνει το το δικαίωμα σε ΟΛΕΣ τις εμπορικές (κρατικές και ιδιωτικές) τράπεζες να εκμεταλλεύονται στο έπακρο τους εργαζόμενους που έχουν την ατυχία να ζουν ακόμη με το «βραχνά του ενοικίου» και θέλουν να αποκτήσουν δική τους στέγη.

Να σημειώσουμε επίσης ότι το δικαίωμα χορήγησης επιδοτούμενων στεγαστικών δάνειων σε όλες τις τράπεζες, έχει δοθεί πριν από μερικούς μήνες, όταν παρουσιάστηκε και το τραγελαφικό φαινόμενο, ιδιωτικές τράπεζες να διαφημίζουν τα χαμηλά στεγαστικά επιτοκία που προκύπτουν από την κρατική επιδότηση, σαν δικά τους...