Εντονη είναι η ανησυχία στο προσωπικό της Εθνικής Τράπεζας για τις συνέπειες της συγχώνευσής της με την Alpha, όπως προκύπτει από τις πρώτες περιοδείες που έκαναν σε υποκαταστήματα συνδικαλιστές, στελέχη της ΕΣΑΚ Τραπεζών. Η εμπειρία των εργαζομένων από ιδιωτικοποιήσεις, συγχωνεύσεις ή «απορροφήσεις» άλλων τραπεζών δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού. Την ίδια ώρα, ταυτόχρονα με τις διαβεβαιώσεις αρμοδίων και μη για προστασία της απασχόλησης, διαρρέουν ήδη οι πρώτες πληροφορίες που αναγάγουν τα στελέχη των δυο τραπεζών σε ομάδα «υψηλού κινδύνου» για τις πρώτες απολύσεις και αναφέρονται επίσης σε «περιορισμένη» μείωση καταστημάτων.

Τη Δευτέρα θα συνεδριάσει σχετικά η διοίκηση του Συλλόγου Εργαζομένων στην Εθνική (ΣΥΕΤΕ), το προεδρείο του οποίου είχε μια πρώτη συνάντηση με τον διοικητή της Εθνικής Τράπεζας Θ. Καρατζά. Τόσο ο ΣΥΕΤΕ, όσο και ο Σύλλογος Εργαζομένων στην Alpha Bank, ο οποίος έχει εκφραστεί προς το παρόν με δηλώσεις του προέδρου του Αν. Γκιάτη, δηλώνουν πανηγυρικά υπέρ της συγχώνευσης. Για τη συμβολή της στην... επιτυχία της δεσμεύτηκε και η ΟΤΟΕ!

Κάτω από αυτό το πρίσμα, δέχονται χωρίς επιφυλάξεις τις προφορικές διαβεβαιώσεις για την προστασία των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων τους, καθώς και την προστασία της απασχόλησης. Στην κατεύθυνση της απαίτησης «γραπτών δεσμεύσεων» και νομοθετικής ρύθμισης για την προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων κινούνται στελέχη της «Αυτόνομης Παρέμβασης», ενισχύοντας τις αυταπάτες που στη δήλωσή τους εμφανίζονται να καταγγέλλουν.

Η ανησυχία των εργαζομένων είναι αυτή τη στιγμή ο κύριος παράγοντας που σκιάζει τις θετικές εντυπώσεις που επιθυμούν να εδραιώσουν οι διοικήσεις των δυο τραπεζών και η κυβέρνηση από τη συγχώνευση. Γι' αυτό και υπήρξαν από την πρώτη στιγμή δηλώσεις καθησυχασμού, οι οποίες συνεχίστηκαν χτες και από κυβερνητικά στελέχη. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, υπουργός Τύπου Χρ. Πρωτόπαππας, δήλωσε ότι «δε θα υπάρχουν προβλήματα απολύσεων. Και αυτό διαβεβαιώνεται με τέτοιο κατηγορηματικό τρόπο από την κυβέρνησή μας».

Στο ίδιο μήκος κύματος, αλλά με λιγότερη σιγουριά, κινήθηκε και ο υπουργός Εργασίας, Δ. Ρέππας, ο οποίος δήλωσε ότι «δε δικαιολογείται τουλάχιστον σε αυτή τη φάση ανησυχία» και ότι «οι εργαζόμενοι δε θα πρέπει να αντιμετωπίζουν με φόβο ή με αρνητισμό τέτοιου είδους εξελίξεις».

Οι δηλώσεις αυτές μπορούν να θεωρηθούν λογοπαίγνια, καθώς για τα κυβερνητικά στελέχη δε θεωρείται απόλυση η «εθελούσια έξοδος», που για τους εργαζόμενους οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα: την ανεργία.

Ζωηρές επιφυλάξεις και ενστάσεις για τη σκοπιμότητα της συγχώνευσης ανάμεσα στην Εθνική Τράπεζα και την Alpha εκφράζουν στελέχη διαφόρων τραπεζών, που ανησυχούν προφανώς ότι δε θα αντέξουν τον ανελέητο ανταγωνισμό με τον υπό δημιουργία νέο τραπεζικό κολοσσό. Οι ανησυχίες αυτές - που αποσιωπούνται από τον οικονομικό Τύπο και την κυβέρνηση - στηρίζονται στην εκτίμηση ότι η συγχώνευση δεν πρόκειται να δημιουργήσει πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα, ούτε για τις ίδιες τις συγχωνεύομενες τράπεζες, ούτε, πολύ περισσότερο, για το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας. Αντίστοιχη στάση κρατούν και οι ρεντιέρηδες του διεθνούς χρηματεμπορίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο διεθνής οίκος «Fitch», που προχώρησε σε υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας τόσο της Εθνικής Τράπεζας όσο και της Alpha. Στο σχετικό μνημόνιο η «Fitch» δεν αποκλείει το ενδεχόμενο επιβολής από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάποιων όρων στη συγχώνευση, με δεδομένο την κυρίαρχη θέση που θα αποκτήσουν οι συγχωνευόμενες τράπεζες στην εγχώρια αγορά.

Είναι η πρώτη φορά μετά την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ που υποβαθμίζεται η πιστοληπτική ικανότητα δυο μεγαλύτερων τραπεζών της χώρας. Ελληνες τραπεζίτες κάθε άλλο παρά «κεραυνό εν αιθρία» θεωρούν την υποβάθμιση των συγχωνευόμενων τραπεζών, σημειώνοντας πως η απόφαση της συγχώνευσης ήταν «για τη βιτρίνα». Αλλοι παράγοντες αναφέρουν ότι η απόφαση πάρθηκε σε πολύ κλειστό κύκλο, χωρίς να ενημερωθούν ορισμένα από τα επιφανή στελέχη της τράπεζας του Κωστόπουλου.

Παράλληλα το ηγετικό σχήμα και η οργανωτική δομή της υπό κυοφορία υπερτράπεζας μπαίνει στη «θαλπωρή» των μεγαλοεκδοτών, με τους οποίους οι συγκεκριμένοι τραπεζίτες φρόντισαν να καλλιεργήσουν, από καιρό, ιδιαίτερα θερμές σχέσεις. Ετσι το συγκεκριμένο ηγετικό σχήμα επιχειρείται να μπει στο απυρόβλητο της όποιας μελλοντικής κυβέρνησης του δικομματισμού. Οι «σχέσεις στοργής» ανάμεσα στο τραπεζικό κεφάλαιο και την κυβέρνηση είναι βέβαια πολύ παλιό φαινόμενο.

Στην αντεπίθεση επιχειρεί να περάσει η ηγεσία της ΝΔ, η οποία, δικαιολογώντας τις επιφυλάξεις της για τη συγχώνευση Εθνικής -Alpha, ασκεί τώρα κριτική από ...«πιο προωθημένες» νεοφιλελεύθερες θέσεις. «Θα προτιμούσα να δω τις μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις να συνεργάζονται ή συγχωνεύονται με ξένες επιχειρήσεις για να εκμεταλλευτούν την ευρωπαϊκή αγορά», δήλωσε χτες Γ. Αλογοσκούφης. Ο καθ' ύλην αρμόδιος συντονιστής Οικονομίας, μιλώντας στον «Πλάνετ», είπε ότι δε συμμερίζεται τον ενθουσιασμό που επικρατεί και την απλοϊκή, όπως τη χαρακτήρισε, προσέγγιση περί «εθνικών πρωταθλητών», γιατί «το γεγονός ότι συγχωνεύονται δύο ελληνικές τράπεζες δε μας δίνει κανένα συγκριτικό πλεονέκτημα στην Ευρώπη, γιατί καμία από τις δύο δεν έχει σημαντικά μερίδια ή σημαντική εμπειρία σε καμία άλλη ευρωπαϊκή αγορά». Οσον αφορά την επιφύλαξη για το θέμα του ανταγωνισμού, επισήμανε πως «το να δημιουργούμε γίγαντες στην εθνική αγορά, οι οποίοι θα μπορέσουν να κυριαρχήσουν σε έναν μεγάλο κλάδο, όπως ο τραπεζικός, έχει και πολλές αρνητικές συνέπειες». Τέλος, αναγνώρισε ότι η συγχώνευση «δίνει ασφαλώς μια πολιτική ώθηση στην κυβέρνηση».

Σε ρόλο κολαούζου και φερέφωνου της χρηματιστικής ολιγαρχίας, η κυβέρνηση Σημίτη μόνο θετικά βλέπει στη συγχώνευση της Εθνικής με την Alpha Bank, ενώ στηρίζει με πάθος το εγχείρημα, φτάνοντας στο σημείο να διαβεβαιώνει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα απολύσεων(!), καθώς και ότι δε δημιουργούνται μονοπωλιακές καταστάσεις(!).

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρ. Πρωτόπαππας ισχυρίστηκε ότι «η συγχώνευση της Εθνικής Τράπεζας με την ALPHA BANK είναι ένα ιστορικό γεγονός για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, με πολυσήμαντες θετικές επιπτώσεις! Και θα έχει σίγουρα θετικές επιπτώσεις, τόσο στην ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος μέσα στην ΕΕ, όσο και για την εξυπηρέτηση των πολιτών». Μάλιστα, επικαλούμενος τη στάση επιχειρηματικών φορέων (διάβαζε ΣΕΒ) και εργαζομένων στις τράπεζες (ΟΤΟΕ), υποστήριξε ότι αυτή «εκφράζει και μια θετική στάση της ελληνικής κοινωνίας προς αυτό το εγχείρημα».

Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, ανέφερε πως «η εκτίμηση της κυβέρνησης είναι ότι δε δημιουργούνται μονοπωλιακές καταστάσεις». Και αυτό παρά τα στοιχεία που ο ίδιος παρέθεσε, ότι δηλαδή ότι η νέα τράπεζα θα έχει περίπου το 41% του ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών, περίπου το 36% των χορηγήσεων και το 45% των καταθέσεων(!). «Σε καμία περίπτωση δεν εμποδίζεται η είσοδος στην αγορά και άλλων επιχειρήσεων, άρα δε δημιουργείται μονοπωλιακή κατάσταση», αποφάνθηκε(!). Τέλος, επανέλαβε ότι «δε θα υπάρχουν προβλήματα απολύσεων. Και αυτό διαβεβαιώνεται με τέτοιο κατηγορηματικό τρόπο από την κυβέρνησή μας»(!). (Την ίδια στιγμή, η αγορά βοά ότι «περισσεύουν» τουλάχιστον 3.500 εργαζόμενοι)...