Σε ένα ακόμα βήμα αμφισβήτησης του υφισταμένου καθεστώτος στο Αιγαίο Πέλαγος, που αντικειμενικά εντάσσεται σε μια διαδικασία κλιμάκωσης των τουρκικών προκλήσεων και διεκδικήσεων, οι οποίες τελευταία έχουν αναζωπυρωθεί, προέβη η Τουρκία με την έκδοση ΝΟΤΑΜ (οδηγία πτήσης προς πληρώματα πολιτικών αεροσκαφών), με την οποία ζητάει την υποβολή σχεδίων πτήσης στις τουρκικές αρχές της Κωνσταντινούπολης από κάθε πολιτικό αεροσκάφος που κινείται από Αθήνα και Χίο προς Ρόδο και Κύπρο.

Το θέμα ήρθε μόλις χτες στη δημοσιότητα από την εφημερίδα «ΕΘΝΟΣ», παρόλο που η τουρκική ενέργεια είχε εκδηλωθεί στις 24 του Οκτώβρη 2001. Να σημειωθεί δε ότι το διάστημα αυτό από την έκδοση της τουρκικής ΝΟΤΑΜ προς τον ICAO, τον διεθνή οργανισμό που ρυθμίζει την εναέρια κυκλοφορία, δεν έχει υπάρξει αντίδραση από την ελληνική Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ). Η Τουρκία για την έκδοση της ΝΟΤΑΜ επικαλείται λόγους ασφάλειας με πρόσχημα τα τρομοκρατικά χτυπήματα της 11ης του Σεπτέμβρη και προειδοποιεί, πως όσα αεροσκάφη δε συμμορφώνονται με τις υποδείξεις της θα αναχαιτίζονται από μαχητικά αεροσκάφη της.

Η οδηγία αυτή αφορά στους αεροδιαδρόμους G-18 και R-19, εκ των οποίων ο μεν πρώτος περνάει πάνω από τουρκική επικράτεια στα παράλια απέναντι από την Κω, πράγμα βέβαια που είναι σύνηθες για τις πτήσεις των πολιτικών αεροσκαφών, ο δεύτερος όμως απλώς αγγίζει το τουρκικό FIR των παραλίων απέναντι από Νίσυρο και Τήλο. Τα αεροσκάφη που διέρχονται από τους διαδρόμους αυτούς, με βάση τα ισχύοντα, δίνουν σχέδια πτήσης στην Αθήνα, αφού οι εν λόγω αεροδιάδρομοι σχεδόν εξ ολοκλήρου διέρχονται από το ελληνικό FIR. Πάντως, από τις ελληνικές αρχές, στρατιωτικές και πολιτικές, εκτιμάται ότι δεν πρέπει να δοθεί επίσημη απάντηση από την ελληνική πλευρά και παραπέμπουν στην υπηρεσία του ICAO, στο EUROCONTROL, το ευρωπαϊκό κέντρο συντονισμού των πτήσεων.

Να σημειωθεί ότι δεν είναι η πρώτη φορά που σημειώνεται η συγκεκριμένη τουρκική διεκδίκηση. Σχετική ΝΟΤΑΜ έχει εκδοθεί και κατά το παρελθόν, ενώ έχει εκδοθεί και τουρκικό διάβημα για την πτήση ελληνικού μεταγωγικού αεροσκάφους από τον αεροδιάδρομο R-19.

Για το θέμα ρωτήθηκε χτες σχετικά ο εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών, Π. Μπεγλίτης, που δήλωσε ότι έχουν γίνει όλες οι απαραίτητες ενέργειες προς τα διεθνή φόρα που είναι υπεύθυνα για την ασφάλεια των πτήσεων. Οταν όμως ρωτήθηκε μέχρι ποιο σημείο έχει φτάσει η διαδικασία αυτή, απάντησε ότι το θέμα είναι αρμοδιότητας της ΥΠΑ, η οποία δεν ανήκει στο ΥΠΕΞ, ενώ αρνήθηκε να απαντήσει εάν σήμερα ισχύει η ΝΟΤΑΜ αυτή ή έχει ακυρωθεί λόγω των ελληνικών ενεργειών.

Από την πλευρά του υπουργού Τύπου, Χρ. Πρωτόπαππα, διατυπώθηκε η άποψη ότι «δεν πρόκειται για αμφισβήτηση του ελληνικού FIR ή κυριαρχικών δικαιωμάτων» και συμπλήρωσε ότι «θα υπάρξουν οι αναγκαίες συνεννοήσεις από την ΥΠΑ, όταν εκτιμηθεί ότι ο χρόνος είναι κατάλληλος». Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τόνισε ότι και το 1998 η τουρκική κυβέρνηση είχε εκδώσει σχετική ΝΟΤΑΜ, θέμα που αντιμετωπίστηκε κατόπιν συνεννοήσεων μεταξύ των δύο πλευρών και δήλωσε ότι δε θα πρέπει να αποδίδεται στο γεγονός μεγαλύτερη σημασία από αυτή που πραγματικά έχει.

Στο χορό της υποβάθμισης μπήκε και ο υπουργός Εθνικής Αμυνας, Γ. Παπαντωνίου, που χαρακτήρισε την υπόθεση «συνήθη» και τόνισε ότι την παρακολουθούν η ΥΠΑ και ο ICAO. Ενώ ο υπουργός Εξωτερικών, Γ. Παπανδρέου, δήλωσε: «Εχω δώσει εντολή να ενημερωθώ από τις υπηρεσίες του υπουργείου και από άλλες υπηρεσίες που εμπλέκονται στο θέμα και θα σας ενημερώσω».

Στο μεταξύ, συνεχίστηκε και χτες ο χορός των τουρκικών παραβιάσεων και παραβάσεων στο Αιγαίο. Συγκεκριμένα, 25 αεροσκάφη σε 10 σχηματισμούς παραβίασαν 10 φορές το FIR Αθηνών και 6 φορές τον ελληνικό εναέριο χώρο. Η δραστηριότητα εκδηλώθηκε στο κεντρικό και στο νοτιοανατολικό Αιγαίο.