Θα μπορούσε να είναι πράγματι γιορτή του ποδοσφαίρου η διεξαγωγή των αγώνων του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Αν το ίδιο το ποδόσφαιρο, ως άθλημα, συνέχιζε να παραμένει παιχνίδι που παίζεται αποκλειστικά μέσα στο γήπεδο και όχι κυρίως έξω απ' αυτό. Γιατί το ποδόσφαιρο αφ' ενός σε επίπεδο ομάδων έχει πλήρως επαγγελματοποιηθεί και εμπορευματοποιηθεί, ενώ σε επίπεδο Εθνικών ομάδων δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει την εμπλοκή του στην πολιτική ανάμεσα στις διάφορες ισχυρές καπιταλιστικές χώρες. Ας θυμηθούμε μόνο στο παρελθόν, 1986, τον τρόπο αποκλεισμού της Εθνικής ομάδας της ΕΣΣΔ από την ημιτελική φάση. Και δεν είναι μόνον αυτό. Αλλά ακόμη και στο επίπεδο τέτοιων διοργανώσεων μεταξύ Εθνικών ομάδων, αν αναλογιστούμε μόνο τα τηλεοπτικά δικαιώματα μετάδοσης των αγώνων, τις διαφημίσεις, τις αγοραπωλησίες παικτών, που θεωρούνται περιουσιακά στοιχεία των ομάδων τους, οι μπίζνες είναι μεγάλες για να τις εναποθέσουν μόνο μέσα στο γήπεδο.

Σε λίγες μέρες, λοιπόν, η καρδιά του παγκόσμιου ποδοσφαίρου θα χτυπάει στα γήπεδα της Κορέας και της Ιαπωνίας, όπου και θα διεξαχθεί το Μουντιάλ. Για έναν μήνα εκατομμύρια φίλαθλοι σ' όλο τον κόσμο θα καρφωθούν μπροστά στις οθόνες της τηλεόρασης προκειμένου να δουν τα παιχνίδια. Υποτίθεται και να θαυμάσουν τις καλύτερες ομάδες. Αλλά είπαμε: Πίσω από τη βιτρίνα κρύβονται μπίζνες. Και οι μπίζνες θέλουν και φιέστες. Καπιταλιστικές φιέστες. Τέτοιες θα κατακλύσουν και τα γήπεδα της Απω Ανατολής και τις τηλεοπτικές οθόνες. Γιατί το σύγχρονο φουτμπόλ έχει καταντήσει δυστυχώς μια ανελέητη μονομαχία, χειρότερη και από αυτή της ρωμαϊκής εποχής, αφού τα συμφέροντα είναι τόσο μεγάλα που πραγματικά αναρωτιέται κανείς αν παρακολουθώντας κανείς το παιχνίδι ενός λαοφιλούς συλλογικού αθλήματος βλέπει συναγωνισμό για την ανάδειξη των καλύτερων ομάδων ή ανταγωνισμό συμφερόντων. Ο καπιταλισμός δεν είναι διόλου τυχαίο ότι επενδύει στο ποδόσφαιρο με σκοπό όχι μόνο τη μεγιστοποίηση του κέρδους αλλά και τη χειραγώγηση του κόσμου. Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι όλες οι πολυεθνικές έχουν απλώσει τα πλοκάμια τους με μοναδικό στόχο να μοσχοπουλήσουν το προϊόν τους. Και ποιοι είναι οι πρώτοι αποδέκτες της άθλιας αυτής προπαγάνδας; Τα μικρά παιδιά, οι νέοι, το μέλλον αυτού του κόσμου, που το μόνο πράγμα που θυμούνται από μια ποδοσφαιρική διοργάνωση αυτού του βεληνεκούς είναι, π.χ., η τάδε μάρκα παπούτσια που φοράει ο Ζιντάν και η δείνα ο Μπέκαμ. Τα είδωλα που το σύστημα, αξιοποιώντας τις ικανότητές τους, τα χρησιμοποιεί για τους δικούς του σκοπούς. Και μετά; Μπαμπά θέλω τα ίδια παπούτσια με αυτά των σταρ, που κοστίζουν σχεδόν μισό μηνιάτικο! Για να εμβαθύνουμε περισσότερο. Τα χρήματα που παίρνουν οι πρωτοκλασάτοι παίκτες, που θα δούμε σε αυτή τη διοργάνωση, είναι εξωπραγματικά. Ενα... μεροκάματο του Ριβάλντο, για παράδειγμα, φτάνει για να σωθούν 30 ψυχούλες στην Αφρική, όπως έχει αναφέρει σε άρθρο της η γαλλική αθλητική εφημερίδα «ΕΚΙΠ». Τώρα αν δούμε το σύνολο των αποδοχών του Λουίς Φίγκο ή του Ζινεντίν Ζιντάν; Ισως οι λεγόμενες τριτοκοσμικές χώρες να ήταν σε καλύτερη μοίρα. Ομως τίνος το αυτί να ιδρώσει; Των πολυεθνικών που έχουν πολιορκήσει τις συνειδήσεις των ανθρώπων; Και βεβαίως καμιά φορά και οι ίδιοι οι παίκτες-αθλητές γίνονται θύματα αυτού του συστήματος.

Ποιες είναι όμως οι αντιστάσεις του κόσμου όταν του κάνουν «πλύση εγκεφάλου», δημιουργώντας του συνείδηση υποταγής στις σύγχρονες καπιταλιστικές κοινωνίες;

Πρέπει να αντισταθεί. Να βγει στους δρόμους να φωνάξει: «Φτάνει, ως εδώ και μη παρέκει. Ακόμη και το ποδόσφαιρο το καταντήσατε σαν τα μούτρα σας, κύριοι καπιταλίστες, δυνάστες των λαών. Θα δούμε αλλά δε θα πάρουμε αυτό που μας πουλάτε».

Το ποδόσφαιρο είναι αθλητισμός και θέαμα. Σε αυτό κανείς δεν μπορεί να πει το αντίθετο. Υπάρχει όμως μια διαφορά: Αλλο θέαμα και άλλο... σόου μπιζ. Η αίσθηση που πλέον κυριαρχεί είναι ότι δε διαγωνίζονται Εθνικές ομάδες αλλά πολυεθνικές. Τελικά μήπως δεν πρέπει να ονομάζεται Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου, αλλά παγκόσμιο κύπελλο συμφερόντων των μεγάλων εταιριών;

Λίγες μέρες απομένουν μέχρι την έναρξη Μουντιάλ, που κάθε τέσσερα χρόνια το παρακολουθούν εκατομμύρια φίλαθλοι, μπροστά σε τηλεοπτικούς δέκτες, σε κάθε γωνιά της υφηλίου. Το ποδόσφαιρο συνεχίζει να είναι λαϊκό παιχνίδι, παρά την αναπόφευκτη επαγγελματική του διάσταση, την άκρατη εμπορευματοποίηση και το γεγονός οτι οι ομάδες μετατρέπονται ολοένα και σε πιο μεγάλες επιχειρήσεις.

Τους αγώνες στη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία θα παρακολουθήσουν φυσικά και οι Ελληνες φίλαθλοι μολονότι για μια ακόμα φορά απουσιάζει η δική μας Εθνική ποδοσφαιρική ομάδα.

Για το σημαντικό αυτό πολυεθνικό ποδοσφαιρικό ανταγωνισμό, έχουν γραφεί πολλά, έχουν προβλεφτεί ακόμα περισσότερα και απομένει να ξεκινήσει, για να δούμε τις νέες τάσεις, τις καινούριες σχολές, τις προχωρημένες αντιλήψεις που κυριαρχούν στο ποδόσφαιρο σήμερα, για να γίνουν αντίγραφα και αντικείμενα μάθησης αύριο από όλους τους ασχολούμενους με το άθλημα.

Για το νέο Παγκόσμιο Κύπελλο, το καινούριο Μουντιάλ, μιλήσαμε πριν αυτό ξεκινήσει με τον Γιώργο Κωστίκο, παλιότερα διεθνή ποδοσφαιριστή του ΠΑΟΚ και του Ολυμπιακού, σήμερα προπονητή.

Ο ίδιος γεννήθηκε στις 26 Απρίλη του 1958 στην Τασκένδη και στα παιδικά του χρόνια ήρθε με την οικογένειά του στην Ελλάδα όπου και εγκαταστάθηκε στην Κατερίνη. Αγωνίστηκε στον Πιερικό, όπου σε ηλικία 19 ετών, το 1977, έγινε βασικός άξονας της τότε ομάδας. Στον ΠΑΟΚ ήρθε τον επόμενο χρόνο (1978) και η μεταγραφή του ήταν ταυτόχρονα το οικονομικό ρεκόρ της εποχής για την ομάδα του «Δικεφάλου» της Θεσσαλονίκης. Αγωνίστηκε ως το 1986 και πήρε με τον ΠΑΟΚ ένα πρωτάθλημα. Μεταπήδησε στο '87 στο πρώτο λιμάνι της χώρας και φόρεσε τα «ερυθρόλευκα», όπου έπαιξε μόνο δυο χρονιές κατακτώντας ένα δεύτερο πρωτάθλημα. Εκλεισε την ποδοσφαιρική του καριέρα στο Διαγόρα Ρόδου το '89 σε ηλικία 31 ετών μόνο.

Στην Εθνική αγωνίστηκε 35 φορές και στην καλύτερη περίοδό του πήρε μέρος στην τελική φάση του Κυπέλλου Εθνών Ευρώπης το καλοκαίρι του '80 στην Ιταλία. Στην Α΄ Εθνική κατηγορία πήρε μέρος σε 13 περιόδους και με σύνολο 322 παιχνίδια. Σήμερα είναι προπονητής, και αφού πέρασε από ομάδες σαν το Ναυπακτιακό, την Κοζάνη, τον Πιερικό, το Λεβαδειακό, φέτος «οδήγησε» τον Εθνικό. Επομένως είναι άνθρωπος που μπορεί να εκφράσει σφαιρική άποψη σε θέματα ποδοσφαίρου και έγκυρη γνώμη για το Παγκόσμιο Κύπελλο.

«Δεν ήταν εύκολη υπόθεση η πρόκριση της Εθνικής μας στο Μουντιάλ, αν αναλογιστούμε με ποιες ομάδες ήμασταν αντίπαλοι στον όμιλο. Μπορεί να έχουμε κάνει βήματα και πάντα νομίζω θα γίνονται βήματα προς τα μπρος, αλλά βήματα έκαναν και οι αντίπαλοί μας και ομάδες με την παράδοση και την προϊστορία της Αγγλίας και της Γερμανίας δεν είναι εύκολο να αποκλειστούν. Μπορεί να δείξαμε σε μερικά παιχνίδια τη δύναμή μας, αλλά δεν είναι εύκολο να έχουμε και διάρκεια, γιατί από τον εθνικό σχεδιασμό και αν υπάρχει αυτός, λείπουν οι πολλές μέρες και ώρες προετοιμασίας και κάτω από ένα συνολικό πλάνο αγωνιστικού σχεδιασμού. Η απουσία μας από το φετινό Μουντιάλ ήταν λίγο - πολύ αναπόφευκτη, γιατί επί παρουσίας Γερμανίας και Αγγλίας, το έργο μας ήταν δύσκολο. Φάνηκε πως μπορούσαμε, αλλά ήταν πολύ δύσκολο», είπε ο Γιώργος Κωστίκος.

Για το Μουντιάλ που αρχίζει, ο Γ. Κωστίκος δεν μπορεί να κάνει προβλέψεις: «Θα έχουμε και πάλι μια μονομαχία Ευρώπης και Λατινικής Αμερικής. Δεν μπορώ να προσδιορίσω ποιος θα σηκώσει το μεγάλο τρόπαιο και αν η Γαλλία θα διατηρήσει τον τίτλο της ή θα επανέλθει κάποια άλλη από τις μεγάλες δυνάμεις. Προβλέπω πως θα έχουμε καινούριες τακτικές, νέα συστήματα και όλα αυτά είναι ορατά σε μεγάλες διοργανώσεις σαν το Τσάμπιονς Λιγκ. Μπορεί να δούμε πολύ καλό ποδόσφαιρο, αν και η φαντασία και η τεχνική, είναι γεγονός, περνούν σε δεύτερη μοίρα, με την κυριαρχία της ταχύτητας, της δύναμης και της ομοιομορφίας των συστημάτων. Αυτό δε σημαίνει πως δε θα δούμε θέαμα, αρκεί να μπορέσουμε να ανακαλύψουμε μέσα από την αγωνιστική διαδικασία, την ομορφιά των τακτικών και των πλάνων που έχουν θεσπίσει οι επί μέρους προπονητές. Αν κάποιοι θα βάλουν τη σφραγίδα τους σ' αυτό το Μουντιάλ, πιστεύω πως θα είναι οι προπονητές κυρίως, αλλά και οι μεγάλες φυσιογνωμίες ποδοσφαιριστών, όπως είδαμε στον πρόσφατο μέτριο τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ, όπου ένας Ζιντάν ήταν αρκετός για να διαμορφώσει το αποτέλεσμα και να αναδείξει την ομάδα του κυπελλούχο».

Τι περιμένει αλήθεια ο Γιώργος Κωστίκος από το Μουντιάλ; Ο ίδιος επιφυλακτικός στις προβλέψεις του μπαίνει στο θέμα. «Περιμένω αρκετά από τη Γαλλία, που διατηρεί την αίγλη και τ' αστέρια της και μπορώ να πω ότι περιμένω ένα ξέσπασμα από την Αγγλία. Η Γερμανία δε μας έχει πείσει ως τώρα, και η Ισπανία διαθέτει ομάδες, όχι όμως εθνικό σύνολο. Η Ρωσία πάει με πολλές αδυναμίες και προβλήματα, ενώ γρίφος παραμένει η Ιταλία. Νομίζω πως είναι έλλειψη για το Μουντιάλ η Ολλανδία. Αυτά σε ό,τι αφορά την Ευρώπη. Από την άλλη πλευρά, η Αργεντινή παραμένει μεγάλη δύναμη, έχοντας στις τάξεις της ποδοσφαιριστές μεγάλης ακτινοβολίας, ενώ είναι άγνωστο εάν η Βραζιλία δείξει τη μεγάλη της παράδοση και δύναμη ή θα συνεχίσει να ταλαιπωρείται, όπως στα προκριματικά. Πιστεύω ότι μπορούν να ξεπεταχτούν και άλλες μικρότερες δυνάμεις. Ισως η Πορτογαλία από την Ευρώπη και η Παραγουάη από τη Λατινική Αμερική. Μεγάλη απορία είναι τι θα κάνουν οι άγνωστες σε μας χώρες, όπως αυτές της Αφρικής, που διαρκώς ανεβάζουν το επίπεδό τους και έχουν κερδίσει σε εμπειρία τα τελευταία χρόνια. Από τους διοργανωτές, κυρίως από την Κορέα, δε νομίζω ότι μπορούμε να περιμένουμε πολλά».