«H μυθολογία των ζωδίων - Η ιστορία των αστερισμών», της Marianne mcDonalnd. Ο εξαιρετικά καλαίσθητος τόμος, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Περίπλους». Αυτό το βιβλίο -λεύκωμα είναι εικονογραφημένο με παραστάσεις από τις καλύτερες στιγμές της ιστορίας της ζωγραφικής και γραμμένο από μια καθηγήτρια του πανεπιστημίου, γνωστή για τη σχέση της με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, ειδική στο χώρο της συγκριτικής μυθολογίας. Ο αναγνώστης αυτού του βιβλίου θα κάνει ένα αλησμόνητο ταξίδι στη μυθολογική παράδοση πολιτισμών, από τον ελληνικό μέχρι τον αιγυπτιακό και το νορβηγικό.

Και επειδή ως γνωστόν ο παπάς πάντα ευλογάει τα γένια του, η γράφουσα θα ευλογήσει το Λέοντα, μιας και είχε γεννηθεί κάποτε, πριν από πολλά..(πόσα δε μαρτυράει), θα αντιγράψει από το ευχάριστο και ενημερωτικό βιβλίο πώς αρχίζει η συγγραφέας γι' αυτόν τον περίεργο και φλογερό αστερισμό: «Υπάρχει ένας αιγυπτιακός μύθος που λέει ότι ο ήλιος βρισκόταν στον αστερισμό του Λέοντα και η σελήνη στον αστερισμό του Καρκίνου, όταν δημιουργήθηκε το σύμπαν! Σ' αυτόν τον αστερισμό οι Ελληνες έβλεπαν το λιοντάρι της Νεμέας, που σκότωσε ο Ηρακλής, ενώ ο Διόνυσος εμφανιζόταν συχνά με τη μορφή του λιονταριού, και όπως ο Ηρακλής συχνά φορούσε το δέρμα του». Αυτά λοιπόν για όσους ενδιαφέρονται γι' αυτού του είδους βιβλία. Οσο για μένα, αφού τώρα πια έμαθα ότι γεννήθηκα την ώρα που γεννιόταν το σύμπαν... αναγεννήθηκα.

Και πάλι στα Κύθηρα; Μα δεν το κουνήσαμε από την περασμένη Κυριακή που φτάσαμε. Κάτι ακαθόριστο μας τράβηξε και δε μας επέτρεψε να απομακρυνθούμε. Η γοητεία μάλλον, αυτή μας αιχμαλώτισε δεν υπάρχει αμφιβολία, διότι μονάχα αυτή είναι ανεξήγητη και απερίγραπτη, έτσι δεν είναι; Τι κάναμε τόσες μέρες; Θα σας τα πούμε τώρα που επιστρέφουμε στο σπίτι μας. Και πού δεν πήγαμε. Με τη σειρά όμως:

Ενα παλιό ψαράδικο χωριό με ξεχωριστή ομορφιά και γραφικότητα, που την οφείλει στις δαντελένιες του ακτές και στους συνεχείς γαλανούς κολπίσκους του. Καινούρια παραδοσιακά σπίτια απλώνονται σε θαμνώδες τοπίο με ελάχιστα δέντρα, ενώ δυο χιλιόμετρα πιο πέρα, στην περιοχή της Παλαιοπόλης απλώνεται η πιο εύφορη γη του νησιού με τους υπέροχους ελαιώνες του και με μια απέραντη παραλία. Εκεί, στο λιμάνι του Αλβέμονα ναυάγησε το 1802 το πλοίο «Μέντωρ», με το οποίο ο λόρδος Ελγιν μετέφερε τα γλυπτά αριστουργήματα του Παρθενώνα.

Παραλιακό επίνειο του Ποταμού, είναι το κύριο λιμάνι του νησιού, αλλά και παραθεριστικό κέντρο που συνεχώς αναπτύσσεται. Τι είδαμε εκεί; Μα φυσικά το φαράγγι της Λαγκάδας, που άλλοτε σχημάτιζε λίμνη, το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου Κρασά που η παράδοση το θέλει να είναι χτισμένο από κρασί από κάποιον καπετάνιο που κινδύνευσε να πνιγεί ενώ μετέφερε κρασί.

Ενα παραδοσιακό χωριό, κέντρο μιας από τις διοικητικές περιφέρειες του νησιού στην Ενετοκρατία (1363-1797), με πλούσια βλάστηση και πολλά τρεχούμενα νερά. Το χωριό πήρε το όνομά του από τους πολλούς μύλους, που λειτουργούσαν με τα άφθονα νερά του ποταμού που διασχίζει το χωριό. Τα πλατάνια ρίχνουν την ευεργετική σκιά τους, ενώ η ωραία εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπους, το κάστρο αλλά και η αρχιτεκτονική μάς εντυπωσίασε. Επισκεφτήκαμε το μοναστήρι της Παναγίας της ορφανής που απέχει 4 χιλιόμετρα από το Μυλοπόταμο μέσα σε πευκώνα και είναι χτισμένο μέσα σε μια σπηλιά, πήγαμε στον καταρράκτη που βρίσκεται στην τοποθεσία της Φόνισσας, έχει ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον το ενετικό κάστρο με τις εκκλησίες του, στο συνοικισμό Κάτω Χώρα και το δημοτικό σχολείο χτισμένο επί αγγλοκρατίας, αλλά και το σπήλαιο της Αγίας Σοφίας με τους σταλακτίτες και τους σταλαγμίτες του.

Το επίνειο της χώρας και η πιο γραφική αλλά και τουριστική γωνιά των Κυθήρων. Εχει ένα μικρό οικισμό με λίγους κατοίκους και διαθέτει ένα φυσικό δίδυμο λιμανάκι που κόβεται ακριβώς στη μέση από μια μικρή χερσόνησο, με το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου και το φάρο στο βάθος σκαρφαλωμένο στο λόφο, το Εγκρεμνό, το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου (1592), εκεί όπου μόνασε ο Ιωάννης και άρχισε να συγγράφει την Αποκάλυψη, πριν πάει στην Πάτμο.

Το μεγαλύτερο χωριό του νησιού, απέχει 19 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα και έχει μόλις 390 κατοίκους. Είναι ένα εμπορικό κέντρο και έχει πλακόστρωτη πλατεία γεμάτη πεύκα. Στην είσοδο του χωριού το μικρό πευκοδάσος δίνει ζωή στον τόπο και τα παραδοσιακά σπίτια προσθέτουν την αρχοντιά. Κάθε Κυριακή γίνεται παζάρι με αγροτικά προϊόντα που έρχονται από τα γύρω χωριά, κυρίως από τα Μητάτα, που έχουν πολλά περιβόλια.

Τέλος, πήγαμε και στον πανέμορφο Καραβά, που είναι ένα πανέμορφο χωριό χτισμένο ανάμεσα σε αμυγδαλιές και σε πλατάνια, κάνει τον επισκέπτη να φαντάζεται ότι κάπως έτσι πρέπει να είναι ο παράδεισος. Και τι δεν είδαμε στα Κύθηρα, και τι δε χαρήκαμε: φιλοξενία, φυσική ομορφιά, θάλασσα, ουρανό, φρέσκο ψάρι. Αλίμονο, επιστρέφουμε. Σε ένα λεπτό θα ποτίζουμε τις γλάστρες μας, μαράζωσαν οι δύστυχες.

Δικαίως καμαρώνει φέτος το καλοκαίρι η Ανδρος, για τη συλλογή των έργων του Ισπανού ζωγράφου, του Χουάν Μιρό που θα εκτίθενται στο Μουσείο «Γουλανδρή», δικαιολογημένη όμως είναι και η περηφάνια της Σύρου, που θα φιλοξενεί στην Πινακοθήκη των Κυκλάδων (από την Παρασκευή 5 του Ιούλη) τη μεγάλη έκθεση της Ελληνίδας ζωγράφου, της Οπυς Ζούνη, που παρουσιάζεται στα πλαίσια των πολιτιστικών εκδηλώσεων «Ερμουπόλεια 2002». Στις υποβλητικές λιθόκτιστες αίθουσες της Πινακοθήκης θα παραταχτούν έργα της καλλιτέχνιδος, δημιουργίες της τελευταίας δεκαετίας, ενώ θα δοθεί περισσότερη έμφαση στην πιο πρόσφατη δουλιά της. Πρόκειται για εικαστική «ανθοδέσμη» των πλούσιων χρωματικών συνθέσεων της ζωγράφου, με τη χαρακτηριστική γεωμετρική δομή τους, μέσα στο απέριττο κτιριακό περιβάλλον.

Στο εισαγωγικό σημείωμα της ιστορικού τέχνης Μπίας Παπαδοπούλου διαβάζουμε: «Απόλυτα αφοσιωμένη στο προσωπικό της ιδίωμα εδώ και χρόνια, η Οπυ Ζούνη συνυφαίνει την αυστηρότητα και λακωνικότητα της γεωμετρίας με το συναίσθημα που εκπέμπει η εξπρεσιονιστική της πινελιά. Η διαλογική σχέση που δημιουργείται από την αντιπαράθεση των αντιθετικών μορφολογικών απόψεων παράγει οπτικές συγκρούσεις που εναρμονίζονται μεταξύ τους με Ηρακλίτειο τρόπο. Οι μνήμες ξυπνούν από τη λήθη και η συνειρμική ανταπόκριση του θεατή συμβάλλει στη φανταστική ερμηνεία έργων που τον καλούν σε μια αέναη και μοναχική, νοητική περιπλάνηση».

Δεν έχουμε λοιπόν παρά να ανταποκριθούμε στην εικαστική προσκληση - πρόκληση και των δυο πανέμορφων νησιών των Κυκλάδων που κάθε χρόνο μας εντυπωσιάζουν με την πνευματική ευρηματικότητά τους.

Αφού θα πάμε στην Ανδρο και στη Σύρο καλά θα κάνουμε να «πεταχτούμε» και μέχρι την Τήνο διαβάζοντας το ανθολόγιο λογοτεχνίας και πολιτισμού του Αλέκου Φλωράκη με τον τίτλο «Τηνίων Πολιτεία» (Εκδοση Δήμου Τήνου). Πρόκειται για ένα πανόραμα εντόπιου πολιτισμού μέσα από κείμενα λογοτεχνικά, γραμμένα από τηνιακούς, από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα. Εργο του λαογράφου και ποιητή Αλέκου Φλωράκη, που πραγματώθηκε χάρη στη βούληση δυο δημάρχων, του Νίκου Κορνάρου και του Σάββα Απέργη. Ο τίτλος παραπέμπει στο έργο του Αριστοτέλη «Τηνίων Πολιτεία», χαμένο σήμερα, ενώ ο υπότιτλος εκφράζει τη διττή - λογοτεχνική και ανθρωπολογική - οπτική με την οποία συντάχτηκε το ανθολόγιο: κατάθεση τέχνης του λόγου και μαζί τεκμήριο μικροϊστορίας και καθημερινής ζωής. Το βιβλίο περιλαμβάνει 119 κείμενα, 74 συγγραφέων, σε εφτά ενότητες: «Οδοιπορώντας στο νησί», «Ωρες και πρόσωπα», «Ω Παναγιά μου Τηνιακά», «Αναρριπίζοντας τη μνήμη», «Τα εύθυμα». Τα περισσότερα από τα κείμενα είναι άγνωστα ή ξεχασμένα και απαίτησαν συστηματική έρευνα. Το έργο συνοδεύεται από εκτενές γλωσσάρι ιδιωματικών λέξεων, βιογραφικά στοιχεία των ανθολογουμένων και ευρετήρια.