Δημιουργούν νέα σώματα κατασταλτικά (αστυνομία συνόρων, πιλοτικά σχέδια και δημιουργία δικτύου αξιωματικών συνδέσμων κ.ά), κατάλληλη νομοθεσία (νέος κατάλογος με χώρες για θεώρηση, κοινό σύστημα ευρωπαϊκών δεδομένων των θεωρήσεων (ρήτρα για διαχείριση μεταναστευτικών ρευμάτων και υποχρεωτική επανεισδοχή με τρίτες χώρες, συνεργασία ΕΕ με τρίτες χώρες και δυνατότητα λήψης μέτρων εάν μία τρίτη χώρα δε συνεργαστεί κλπ.), με χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης τον Ιούνη 2003 επί ελληνικής προεδρίας. Αυτό σημαίνει ότι σκληραίνουν τα μέτρα κατά των μεταναστών. Βέβαια, όποτε θέλουν φτηνό εργατικό δυναμικό ανοίγουν πόρτες και παράθυρα, όποτε έχουν πρόβλημα σηκώνουν τείχη και στήνουν πολεμίστρες. Η ουσία είναι ότι στο όνομα των μεταναστών μετατρέπουν σε φρούριο την Ευρώπη. Καλλιεργούν την ξενοφοβία και το ρατσισμό, καταλογίζουν τα οικονομικοκοινωνικά προβλήματα, που γεννά το καπιταλιστικό σύστημα στους μετανάστες, κρύβουν τα αίτια των μεταναστευτικών κυμάτων (πόλεμοι, εκμετάλλευση, ανισότητα, φτώχεια).

Ομως υπάρχει και μια άλλη σημαντικότατη πλευρά της κοινής μεταναστευτικής πολιτικής. Δημιουργούν νέους κατασταλτικούς μηχανισμούς για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων (με ευρωπαϊκή αστυνομία συνόρων, δίκτυο αξιωματικών συνδέσμων, κοινή εκπαίδευση, κατανομή δαπανών), ευθύνη που έχει σήμερα ο στρατός κάθε χώρας, εκχωρώντας κυριαρχικά δικαιώματα στο Διευθυντήριο της ΕΕ.

Υπάρχει, λοιπόν, παραπέρα αντιδραστικοποίηση της πολιτικής της ΕΕ με βασικό εργαλείο την καταστολή και την εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της εξωτερικής πολιτικής.

Αυτή την πολιτική θα διαχειριστεί στο πρώτο εξάμηνο 2003 η κυβέρνηση με την ελληνική προεδρία. Ωστόσο, η Ελλάδα έχει την προεδρία της ΕΕ από τον Ιούλη 2002, στα θέματα Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ασφάλειας - Αμυνας(ΕΠΑΑ) και ζώνης του ευρώ, αφού η Δανία έχει εξαιρεθεί και δε συμμετέχει σε αυτές τις επιμέρους πολιτικές. Ηδη η Ελλάδα ετοιμάζει την αποστολή ευρωπαϊκής δύναμης στα Σκόπια για αντικατάσταση της αντίστοιχης ΝΑΤΟικής.

Ακόμη, η ελληνική προεδρία θα ασχοληθεί με την προώθηση ενιαίας πολιτικής στον τομέα της Υγείας. Βιωσιμότητα και αποτελεσματικότητα των συστημάτων Υγείας, ονομάζουν την ιδιωτικοποίησή της. Την προώθηση αποστολής διεθνούς αστυνομικής δύναμης σε Βοσνία και Ερζεγοβίνη, τα θέματα τρομοκρατίας, ασύλου και μετανάστευσης, Παιδείας, αναθεώρησης της στρατηγικής για την απασχόληση, τη διεύρυνση, την προετοιμασία της νέας Διακυβερνητικής Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης, που σχεδιάζεται πιο αντιδραστικό, πιο σκοτεινό για τους λαούς.

(1) Μία Ευρώπη: Πρόγραμμα της δανικής προεδρίας της ΕΕ, Ιούλιος 2002, σελ.12,13

(2) Στο ίδιο, σελ.15,

Παπαγεωργίου Βασίλης

Οι εκλογές αυτές, όπως και κάθε εκλογές, είναι έντονα πολιτικές. Ιδιαίτερα σήμερα οι εκλογές για τις Νομαρχίες και τους δήμους, και η αντιπαράθεση συνεπώς που γίνεται γύρω από αυτές, οδηγούν κάθε κόμμα, κάθε συνδυασμό, κάθε υποψήφιο, θέλει δε θέλει, του αρέσει δεν του αρέσει, να τοποθετηθεί πολιτικά, να φτάσει στην καρδιά των ζητημάτων, να απαντήσει καθαρά στα ερωτήματα και στις διεξόδους που προτείνει.

Σήμερα είναι ακόμα πιο καθαρό από χτες, ότι κριτήριο ψήφου, αποτελεί η στάση απέναντι στις αλλαγές που έχουν επέλθει και στο θεσμικό πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με αφετηρία τις αλλαγές το 1994 και τις υπόλοιπες που έγιναν μέχρι σήμερα, έως και το Σύνταγμα. Ταυτόχρονα όμως, δεν μπορεί το κριτήριο αυτό να αποκοπεί από το καθολικότερο κριτήριο που εχει να κάνει με το πολιτικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται ο θεσμός.

Δεν μπορεί κανένας συνδυασμός να προσπεράσει το γεγονός ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει υποστεί σοβαρές αρνητικές αλλαγές ως θεσμός και ότι αυτός ο θεσμός αποτελεί σήμερα ένα ακόμη εργαλείο προώθησης των νεοφιλελεύθερων αναδιαρθρώσεων.

Είναι λόγια κενά περιεχομένου, λόγια του αέρα, αυτά που ακούγονται από διάφορους υποψήφιους και συνδυασμούς, οι οποίοι μάλιστα μοστράρονται και ως «ανεξάρτητοι», «υπερκομματικοί» και κατά προτίμηση και «αριστερόστροφοι»! Στην Υπερνομαρχία, μάλιστα, Αθηνών - Πειραιώς υπάρχει μεγάλος συνωστισμός τοιούτων. Από τον κύριο Τζαννετάκο της ΝΔ και την κυρία Φώφη του ΠΑΣΟΚ μέχρι τον κύριο Γλέζο του ΣΥΝ. Διακηρύξεις για αποκέντρωση και αυτοδιοίκηση, για αυτοτέλεια έναντι της κεντρικής κρατικής εξουσίας, στέκουν εντελώς στον αέρα, αφού δεν υπάρχει - εκτός των άλλων - σαφής τοποθέτηση για το χαρακτήρα του θεσμού. Αυτοτέλεια και ταυτόχρονα πειθαρχία στο θεσμικό πλαίσιο είναι πράγματα ασυμβίβαστα μεταξύ τους!

Τα κόμματα, συμμετέχουν, στηρίζουν συνδυασμούς και υποψήφιους για τις εκλογές. Τα κόμματα δεν έχουν πολιτικές θέσεις, δεν ασκούν πολιτική; Και για την Τοπική και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση ειδικά και γενικότερα; Δεν παίρνουν ενεργότατο μέρος στις εκλογές και στη διαμάχη; Στελέχη τους, μέλη τους, οπαδοί τους, ή συνεργαζόμενοι μαζί τους - που σημαίνει ότι αποδέχονται τον πυρήνα της πολιτικής και τις κατευθύνσεις των προτεινόμενων λύσεων - δεν είναι όλοι οι υποψήφιοι;

Ρητορικά τα ερωτήματα, γιατί οι απαντήσεις είναι λίγο ως πολύ κοινές για όλους. Τότε, προς τι η υποκρισία, περί ανάγκης «μη κομματικοποίησης» των εκλογών; Η μόνη πειστική απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι μία: «προς άγραν ψήφων»! Και η αιτία της; Σαφώς το γεγονός ότι δεν μπορεί να υπάρξει μεταξύ αυτών των συνδυασμών διαφορετική προσέγγιση στα βασικά ζητήματα της εκλογικής αντιπαράθεσης, γιατί όλοι τους κινούνται στην ίδια όχθη, άσχετα αν κρατούν «αποστάσεις ασφαλείας» μεταξύ τους, για να αλιεύουν τις ψήφους λαϊκών στρωμάτων...

***

Οι περισσότεροι δήμαρχοι και νομάρχες, με την πλειοψηφία βεβαίως των αντίστοιχων Συμβουλίων, ιδιαίτερα οι πρώτοι - λόγω αρμοδιοτήτων - αποδείχτηκαν καλοί μάνατζερ, καλοί φορομπήχτες, άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο, σύμμαχοι της κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, στη λογική της επιχειρηματικότητας, της ανταγωνιστικότητας, της ανταποδοτικότητας, που αποτελούν κορυφαία νεοφιλελεύθερα συνθήματα.

Η συντριπτική πλειοψηφία δημάρχων και νομαρχών, προτίμησαν τη σιγή για τα μεγάλα λαϊκά προβλήματα. Βεβαίως, έκαναν λόγο για ανεργία, για ερήμωση της υπαίθρου, μόνο και μόνο όμως για να μη βρεθούν σε πλήρη αντίθεση με τη λαϊκή δυσαρέσκεια. Κι αυτό συνεχίζουν να κάνουν και προεκλογικά. Πρακτικά δε στήριξαν αγώνες, παρά μόνο κατά περίπτωση εθιμικά, ενώ ευχαρίστως έστησαν τους γνωστούς πελατειακούς μηχανισμούς της ρουσφετολογίας μέσω των τοπικών συμφώνων απασχόλησης.

Ας μη μας πουλάνε λοιπόν φούμαρα περί «μη κομματικοποίησης», περί «ανεξαρτησίας» και άλλες... μεταξωτές κορδέλες. Συγκεκριμένα κόμματα στηρίζουν συγκεκριμένους υποψήφιους. Τελεία και παύλα ως προς αυτό.

***

Στις σημερινές συνθήκες, με την εξέλιξη που έχουν πάρει τα πράγματα, ένας συνδυασμός δεν μπορεί να κριθεί, είτε στο δήμο είτε στη Νομαρχία, από το αν έχει ένα ωραίο πρόγραμμα με μπόλικες υποσχέσεις, από το εάν κάνει γενικές φιλοσοφικές διακηρύξεις, εάν τοποθετείται με κάποιες γενικές αρχές. Ακόμα και αν υπάρχουν οι καλύτερες δυνατές προθέσεις και γνώσεις, όπως, π.χ., οι πράγματι αξιόλογες γνώσεις φυσικής ιστορίας του Μ. Γλέζου.

Ο κρίσιμος κρίκος για να ξετυλιχτεί σωστά η σκέψη κάθε εργαζόμενου έτσι ώστε να προετοιμαστεί για να κάνει την αγωνιστική, ριζοσπαστική πράξη, ρίχνοντας το ψηφοδέλτιο των συμφερόντων του στην κάλπη, είναι αυτός: ποιο κόμμα στηρίζει κάθε συγκεκριμένο συνδυασμό.

Για παράδειγμα, ας πάρουμε τα νομαρχιακά ψηφοδέλτια των κομμάτων σε Αθήνα - Πειραιά:

• Ποιος στηρίζει την Φώφη Γεννηματά για υπερνομάρχη; Το κυβερνών κόμμα, το ΠΑΣΟΚ. Η ίδια άλλωστε είναι μέλος του ΕΓ της ΚΕ του ΠΑΣΟΚ. Το ΠΑΣΟΚ έχει ψηφίσει, ούτε ένα ούτε δύο αντιλαϊκά νομοσχέδια όλα αυτά τα χρόνια. Είναι γνωστή η νεοφιλελεύθερη πολιτική του.
• Ποιος στηρίζει τον Γιάννη Τζαννετάκο; Η ΝΔ. Το κόμμα δηλαδή που ως αξιωματική αντιπολίτευση έχει συμπορευτεί με την κυβέρνηση στο νομοθετικό έργο, σε ευρωενωσιακές επιλογές, κλπ. Ο ίδιος μπορεί να είναι του κεντρο-αριστερο-δέξιου χώρου, αλλά είναι απόλυτα σύμφωνος στις βασικές συντηρητικές επιλογές.
• Ποιος στηρίζει τον Μ. Γλέζο; Ο ΣΥΝ. Μήπως είναι άγνωστος ο βίος και πολιτεία αυτού του κόμματος και των εκπροσώπων του απέναντι στο θεσμό της ΤΑ, απέναντι σε αντιδραστικούς νόμους, όπως ο Καποδίστριας κ.ά.; Το ότι ο ίδιος δηλώνει ανεξάρτητος (άσχετα αν στις μεταπολιτευτικές εκλογές τον έχουμε δει να συμμετέχει σε βουλευτικά ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΝ), δε σημαίνει ότι δεν είναι όμηρος μιας πολιτικής συμπόρευσης, συγκεκριμένων επιλογών και κατευθύνσεων.
• Ποιος στηρίζει τον Θανάση Παφίλη; Το ΚΚΕ. Το ΔΗΚΚΙ. Η Κομμουνιστική Ανανέωση. Με γνωστές θέσεις και πρακτική στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Απόδειξη η δράση των μέχρι σήμερα Νομαρχιακών Συμβούλων που στήριξε και δούλεψαν όλα αυτά τα χρόνια, όπως είναι στις Νομαρχίες Αθήνας - Πειραιά, σε όλη τη χώρα. Ο ίδιος ο Θανάσης Παφίλης είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπήρξε βουλευτής, γραμματέας της ΕΕΔΥΕ, είναι Εκτελεστικός Γραμματέας του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης. Ο πανεπιστημιακός καθηγητής Η. Νικολόπουλος, είναι μέλος της ΚΕ του ΔΗΚΚΙ, πρώην υποψήφιος υπερνομάρχης. Η Ελπίδα Παντελάκη είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και νομαρχιακή σύμβουλος Πειραιά. Ολοι γνωστοί, όπως και τα κόμματα που τους στηρίζουν, για τις φιλολαϊκές θέσεις που πήραν στην Αυτοδιοίκηση αλλά και σε όλα τα μέτωπα της λαϊκής πάλης.

Βεβαίως μπορεί να ισχυριστεί κάποιος, ότι και στον πιο κακό και κακοποιημένο θεσμό τα πρόσωπα δε γίνονται κατ' ανάγκη διαχειριστές και γρανάζια, έχουν περιθώρια αντίστασης. Ισως, κάποια πρόσωπα, κάπου, μπορούν να παίξουν ένα σχετικά ανασχετικό ρόλο, μπορούν να κάνουν ακόμα και πιο καλή διαχείριση. Ομως δε θα κάνουν τίποτε, αν δεν ξεκινήσουν από την αμφισβήτηση στο θεσμικό πλαίσιο που έχει επιβληθεί. Αν δε στηριχτούν στο λαϊκό παράγοντα, στην κοινή δράση με τα κινήματα.

Πού βασίζουμε τη βεβαιότητα ότι σε διαφορετική κατεύθυνση από τους άλλους συνδυασμούς, θα δουλέψουν οι υποψήφιοι που στηρίζει το ΚΚΕ; Στο γεγονός ότι στηρίζονται σε σταθερές φιλολαϊκές κατευθυντήριες γραμμές:

• Απορρίπτουν πλήρως και χωρίς να μασάνε τα λόγια τους το μοντέλο Τοπική Αυτοδιοίκηση - επιχείρηση, δήμαρχος, νομάρχης - διαχειριστής.
• Απορρίπτουν τον εναγκαλισμό και τη διαπλοκή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με το ιδιωτικό κεφάλαιο, την ανάθεση αρμοδιοτήτων και τομέων δράσης επίσης στο ιδιωτικό κεφάλαιο.
• Απορρίπτουν τις κατ' όνομα δημοτικές εταιρίες διαχείρισης που από κοινού με ιδιωτικές επιχειρήσεις λειτουργούν με το νόμο του αδηφάγου κέρδους, ο οποίος είναι ασυμβίβαστος με την κοινωνική πολιτική υπέρ των λαϊκών στρωμάτων.
• Απορρίπτουν τη λογική της μεταφοράς αρμοδιοτήτων στους δήμους και Νομαρχίες, που, από τη φύση τους, ανήκουν στην κεντρική εξουσία, όπως της Παιδείας και της Υγείας, της κοινωνικής πολιτικής γενικότερα.

***

Συμμετέχουν ενεργά μέσω της Αυτοδιοίκησης στην εκποίηση της δημόσιας και δημοτικής περιουσίας, των πλουτοπαραγωγικών πηγών. Στην προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων, στην απελευθέρωση της αγοράς στον τομέα των μεταφορών και της ενέργειας. Συμβάλλουν στην ιδιωτικοποίηση τομέων που έχουν αρμοδιότητα, όπως στους τομέα της καθαριότητας, στην κατασκευή έργων με τη λογική της αυτοχρηματοδότησης, π.χ., πάρκιν, πλατείες, χώροι άθλησης και αναψυχής. Παίζουν σοβαρό ρόλο στην εμπορευματοποίηση υπηρεσιών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στους τομείς της Παιδείας, της Πρόνοιας, όπως στα ΚΑΠΗ και τους παιδικούς σταθμούς.

Η μάχη των τοπικών εκλογών πρέπει να φέρει ένα συντριπτικό πλήγμα στην κυρίαρχη πολιτική, στους βασικούς της φορείς - το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ - σε εκείνους που ανέχτηκαν αυτήν την πολιτική στην προηγούμενη θητεία τους, όπως ο ΣΥΝ. Το ΚΚΕ θα δώσει όλες τις δυνάμεις του σε αυτό το καθήκον, ενισχύοντας τα αγωνιστικά ψηφοδέλτια που στηρίζει με άλλες λαϊκές δυνάμεις σε όλη τη χώρα.