ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΤΙΜΑΡΙΘΜΟΣ

Η ακρίβεια συνεχίζει να δηλώνει «παρούσα»

Νέα άνοδος του πληθωρισμού τον Αύγουστο, ενώ δυσοίωνες αναμένονται οι εξελίξεις και το Σεπτέμβρη. Η ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία του εμποροβιομηχανικού κυκλώματος και ιδιωτικοποιημένων ΔΕΚΟ, υπεύθυνη για την άνοδο των τιμών

Eurokinissi

Η ακρίβεια που πλήττει τα λαϊκά στρώματα δεν μπορεί να καλυφθεί πλέον ούτε από τον επίσημο - κυβερνητικό - τιμάριθμο, ο οποίος τον Αύγουστο, σε ετήσια βάση (σύγκριση Αύγουστος 2002/2001), αυξανόταν με ρυθμό 3,5%, από 3,3% που ήταν ο ρυθμός αύξησης τον μήνα Ιούλη (σύγκριση Ιούλης 2002/2001). Νέα εξάλλου έξαρση της ακρίβειας αναμένεται τον τρέχοντα μήνα Σεπτέμβρη, κατά τον οποίο παραδοσιακά οι επιχειρήσεις εμφανίζουν τους νέους τιμοκαταλόγους. Και ενώ τα λαϊκά εισοδήματα ροκανίζονται από τα αλλεπάλληλα κύματα ακρίβειας, η κυβέρνηση συνεχίζει τις υποκριτικές της διακηρύξεις για μέτρα... αυτοελέγχου και αυτοσυγκράτησης των τιμών από την πλευρά των επιχειρηματιών. Ακόμα χειρότερα, η Τράπεζα της Ελλάδας επιρρίπτει τις ευθύνες της πληθωριστικής ανόδου στους εργαζόμενους και στο... αυξημένο κόστος εργασίας. Υπό τις συνθήκες αυτές, η προστασία των λαϊκών εισοδημάτων προβάλλει σαν ο αναγκαίος και ο άμεσος στόχος πάλης του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος, μακριά από τις ρεφορμιστικές λογικές των συμφωνιών κυρίων και των διαλόγων που προωθεί η σημερινή ηγεσία της ΓΣΕΕ και βέβαια η κυβέρνηση.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΣΥΕ:

Το μήνα Αύγουστο (σύγκριση Αυγούστου 2002 προς Ιούλη του ίδιου έτους), ο επίσημος τιμάριθμος αυξήθηκε 0,2% έναντι μηδενικής μεταβολής τον Αύγουστο του 2001.
Σε ετήσια δωδεκάμηνη βάση (Αύγουστος 2002 προς Αύγουστο 2001) ο ρυθμός αύξησης του πληθωρισμού «σκαρφάλωσε» στο 3,5% από 3,3% που ήταν τον προηγούμενο μήνα Ιουλη.
Σε μέσα επίπεδα, σύγκριση δωδεκαμήνου Σεπτέμβρης 2001- Αύγουστος 2002, προς το αντίστοιχο δωδεκάμηνο (2001/2002) ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 3,4%.

Και ενώ οι καταναλωτές παραμένουν απροστάτευτοι στο έλεος του εμποροβιομηχανικού κυκλώματος διαμόρφωσης των τιμών στην αγορά, δειλά - δειλά οι επίσημοι παράγοντες ομολογούν τις συνέπειες της αχαλίνωτης κερδοσκοπίας που σημειώθηκε με την εισαγωγή του Ευρώ σαν νομισματικής μονάδας στην ευρωζώνη. Για παράδειγμα, η Τράπεζα της Ελλάδας εκτιμά σήμερα ότι οι λεγόμενες στρογγυλοποιήσεις των τιμών λόγω Ευρώ επιβάρυναν μέχρι σήμερα τον πληθωρισμό κατά 0,5% της μονάδας - από τις υψηλότερες επιβαρύνσεις στην ευρωζώνη - ενώ μόλις στις αρχές του καλοκαιριού έκαναν λόγο για επιβάρυνση της τάξης του 0,1%!

Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι δεκάδες και εκατοντάδες είδη εμφανίζουν ετήσια αύξηση τιμών υψηλότερη από το 3,5%, το ρυθμό δηλαδή αύξησης του επίσημου πληθωρισμού. Ενδεικτικές, για παράδειγμα, είναι οι αυξήσεις τιμών που κατέγραψε η ΕΣΥΕ από πέρσι μέχρι φέτος τον Αύγουστο, που φτάνουν σε:

17,2% στα νωπά λαχανικά.
12,1% στα εισιτήρια των πλοίων.
10,3% στο ελαιόλαδο.
9,4% στα νωπά φρούτα.
8,3% στα ασφάλιστρα των αυτοκινήτων.
6,8% στο ψωμί.
6,9% στις ιατρικές - οδοντιατρικές υπηρεσίες.
9% στα ενοίκια των κατοικιών.
7,5% στα έξοδα ξενοδοχείου, τα αναψυκτικά - γλυκά - καφές.
6,1% στα βιβλία - εφημερίδες.

Ξεχωριστή θέση στον κατάλογο της ακρίβειας έχουν οι ιδιωτικοποιημένες ΔΕΚΟ, οι οποίες προσφέρουν πλέον τις υπηρεσίες τους με κριτήρια αγοράς. Ετσι τα τιμολόγια της ΕΥΔΑΠ εμφανίζουν ετήσια αύξηση 4,3%, της ΔΕΗ 4%, τα εισιτήρια των αστικών συγκοινωνιών 6,8%, ενώ τα τιμολόγια του ΟΤΕ - λόγω του τρόπου αλλαγής των διαφόρων παραμέτρων και παρά το γεγονός ότι η αστική μονάδα έχει εκτιναχτεί στα ύψη - εμφανίζουν μείωση 4,5%.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Υπέρμαχος της τήρησης του σύμφωνου λιτότητας

Υπέρμαχος της τήρησης του σύμφωνου σταθερότητας, του θεσμού αυτού που εγγυάται τη λιτότητα στο διηνεκές, εμφανίστηκε η ελληνική αντιπροσωπεία στο Συμβούλιο ΕΚΟΦΙΝ, που πραγματοποιήθηκε στην Κοπεγχάγη το προηγούμενο Σαββατοκύριακο. Αντίστοιχες δηλώσεις, υπέρ της τήρησης του προγράμματος σταθερότητας με τη σημερινή του μορφή, έκανε και ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης από τη ΔΕΘ, με το επιχείρημα ότι η Ελλάδα έχει συμφέρον να διατηρηθεί το πρόγραμμα επειδή έχει υψηλό δημόσιο χρέος. Παρά ταύτα, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να υποβάλλει τον ερχόμενο Δεκέμβρη στις Βρυξέλλες το «επικαιροποιημένο» πρόγραμμα για την περίοδο 2002 - 2004, τροποποιημένο προς χαμηλότερα επίπεδα. Ετσι το ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί το 2002 κατά 3,5% αντί του τεθέντος στόχου 3,8%, το δημοσιονομικό - λογιστικό - πλεόνασμα να διαμορφωθεί στο 0,4% από 0,8%, ενώ αυξημένο θα είναι και το δημόσιο χρέος μετά την απόρριψη από την Ευροστάτ των τεχνασμάτων μείωσής του μέσω των προεσόδων και των προμέτοχων.

Σε ό,τι αφορά το μέλλον του προγράμματος σταθερότητας, παρά τις καλές προθέσεις της ελληνικής κυβέρνησης να επιδείξει καθήκοντα προστάτη και θεματοφύλακα των πολιτικών λιτότητας, οι εξελίξεις στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, πάντα για το θέμα αυτό, είναι ραγδαίες και δε θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι από την ουσία του προγράμματος, μόνο το σαρκίο του περιφέρεται ανά την Ευρώπη. Ετσι, η Γερμανία ζήτησε και το ΕΚΟΦΙΝ έκανε αποδεκτό, οι δαπάνες για την αποκατάσταση των ζημιών από τις πλημμύρες που έπληξαν πρόσφατα το ανατολικό της τμήμα, να μην προσμετρήσουν στο δημοσιονομικό της έλλειμμα. Ακόμα πιο επιθετική η ιταλική κυβέρνηση του Μπερλουσκόνι, ζήτησε την αναθεώρηση των διατάξεων του προγράμματος σταθερότητας, στην κατεύθυνση της πιο ελαστικής ερμηνείας του. Αν και η πρόταση δεν έγινε αποδεκτή από το ΕΚΟΦΙΝ, η ιταλική κυβέρνηση έχει ήδη δηλώσει ότι δεν πρόκειται να πειθαρχήσει στις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τα αρνητικά μηνύματα όμως δε σταματούν εδώ, καθώς μόλις χτες η γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το δημοσιονομικό της έλλειμμα για το 2002 θα κινηθεί στα επίπεδα του 3%, και ίσως ακόμα το ξεπεράσει, ενώ είναι γνωστό ότι η πορτογαλική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως το 2001 το πραγματικό της έλλειμμα είχε διαμορφωθεί στο 4,2%.

Αυτό που τραβάει το χαλί κάτω από τα πόδια του προγράμματος σταθερότητας και της δυνατότητας στοιχειώδους εφαρμογής του - ας μην ξεχνάμε ότι η δημιουργική λογιστική απάτη οργιάζει - είναι η παρατεταμένη ύφεση που πλήττει την ευρωπαϊκή οικονομία. Υφεση η οποία οδηγεί στην είσπραξη λιγότερων φόρων από τις κυβερνήσεις, λόγω των χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης του ΑΕΠ, ενώ από την άλλη πλευρά επιχειρείται η εφαρμογή αντιυφεσιακών πολιτικών, κάτι όμως που απαιτεί αυξημένες δημόσιες δαπάνες. Δύο δηλαδή παράγοντες που οδηγούν σε αυξημένα ελλείμματα, τα οποία αμφισβητούν το τεχνοκρατικό σκαρίφημα που είχε συνταχθεί στις εντελώς διαφορετικές συνθήκες της οικονομικής ανόδου των ευρωπαϊκών οικονομιών.

Ο... Δείκτης

Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή που ανακοινώθηκε χτες, έδειξε πως ο επίσημος τιμάριθμος αυξήθηκε και τον Αύγουστο (μήνας διακοπών αλλά και εκπτώσεων) 0,2%. Σύμφωνοι. Εξηγεί όμως αυτό το ποσοστό αύξησης την οργή που υπάρχει στον κόσμο για τις μεγάλες ανατιμήσεις στην αγορά; Εξηγεί το γεγονός ότι ακόμα και η κυβέρνηση σύσσωμη μιλάει για αισχροκέρδεια και αδικαιολόγητη ακρίβεια; Και επειδή μάλλον ένα ποσοστό αύξησης των τιμών 0,2% ακόμα κι όταν αυτό αποτελεί γενικό μέσο όρο, δεν προκαλεί τέτοιο κύμα αντιδράσεων, το ερώτημα που τίθεται είναι άλλο: Ανταποκρίνεται ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή στην καθημερινή πραγματικότητα που βιώνουν οι εργαζόμενοι - καταναλωτές; Αντιστοιχούν τα ποσοστά του δείκτη που κάθε φορά μας παρουσιάζει η Στατιστική Υπηρεσία στο επίπεδο των τιμών της αγοράς και τις συνεχείς ανατιμήσεις που πλήττουν το λαϊκό εισόδημα; Μπορούν οι εργαζόμενοι να βασίζονται μόνο σε τέτοιους δείκτες ώστε να διαμορφώνουν τα αιτήματά τους για την εισοδηματική πολιτική και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις;

Η απάντηση είναι μία και μοναδική: Οι μέσοι όροι και οι δείκτες της Στατιστικής, πόρρω απέχουν από κάθε αντικειμενική εξέλιξη στον τομέα των τιμών. Μπορεί οι αστοί οικονομολόγοι με τα μοντέλα τους να τους έχουν προσδώσει επιστημονική επίφαση, όμως όταν τέτοιου είδους δείκτες προσαρμόζονται στα πραγματικά δεδομένα, τότε η εικόνα που φαίνεται πολλές φορές είναι εκτός τόπου και χρόνου.

Ενα παράδειγμα που μιλάει από μόνο του: Φέτος, από το Μάρτη, ο ΟΤΕ προχώρησε σε σημαντικότατες ανατιμήσεις των τιμολογίων του. Μόνο το πάγιο αυξήθηκε 21,5%, ενώ οι νυχτερινές αστικές κλήσεις κατά 69,5%. Κι όμως! Η Στατιστική, λέει, ότι οι δαπάνες για επικοινωνίες φέτος τον Αύγουστο ήταν φτηνότερες κατά 4,5% (!!!) σε σχέση με τον ίδιο περσινό μήνα.

Αν ρωτηθούν οι αρμόδιοι πώς συμβαίνει κάτι τέτοιο, θα δικαιολογήσουν την παραδοξολογία, αραδιάζοντας ένα σωρό στατιστικά μοντέλα, φόρμουλες και αξιώματα, που από τη σκοπιά της στατιστικής είναι πιθανό να έχουν και βάση. Ομως, σε κάθε περίπτωση, το διά ταύτα μένει πάντα το ίδιο: Η εξέλιξη των τιμών όπως αποτυπώνονται στον ΔΤΚ δεν έχει καμιά σχέση και αποτελούν εμπαιγμό για τους εργαζόμενους που βεβαίως κάνοντας τις αναγκαίες αγορές τους δεν πληρώνουν με βάση τα Δελτία Τύπου της Στατιστικής Υπηρεσίας, αλλά με βάση τις μισθοδοτικές καταστάσεις των αφεντικών...

Κ.