ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

«ΟΧΙ» στον πόλεμο

Ο Χάρολντ Πίντερ, με την τήβεννο του επίτιμου διδάκτορα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου

Να μην υποστηρίξει τις ΗΠΑ στο νέο πόλεμό τους κατά του Ιράκ, καλούν τον Βρετανό πρωθυπουργό, Τ. Μπλερ, με ανοιχτή επιστολή τους, περισσότεροι από εκατό Βρετανοί διανοούμενοι και καλλιτέχνες.

Μεταξύ των καλλιτεχνών που υπογράφουν την ανοιχτή επιστολή είναι ο διάσημος δραματουργός - σκηνοθέτης Χάρολντ Πίντερ (ο Πίντερ, προς τιμήν του, αναδείχνεται σε πρωτοπόρο πολέμιο του ιμπεριαλισμού), ο κινηματογραφιστής Κεν Λόουτς, μέλη των συγκροτημάτων «Blur» και «Massive Attack», ο μουσικός Μπράιαν Ινο και δεκάδες γνωστοί ηθοποιοί.

«Υπό τις παρούσες συνθήκες πιστεύουμε ότι μία εισβολή στο Ιράκ θα ήταν αδικαιολόγητη και θα μπορούσε να έχει οδυνηρές συνέπειες. Το κουτί της Πανδώρας θα άνοιγε και θα ήταν αδύνατο να ξανακλείσει», σημειώνεται στην επιστολή. «Εθνη σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, καθώς και πολλοί Ευρωπαίοι γείτονές μας, έχουν γνωστοποιήσει την αντίθεσή τους σε μια επίθεση εναντίον του Ιράκ, η οποία θα ήταν τρομερά επικίνδυνη για την περιοχή αυτή και για τον κόσμο».

Επίσης, καλούν την κυβέρνηση Μπλερ να «ανακοινώσει ότι δεν πρόκειται να στηρίξει οποιαδήποτε στρατιωτική επίθεση σχεδιάσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, ακούγοντας τόσο τη διεθνή κοινή γνώμη, όσο και τις απόψεις του δικού της εκλογικού σώματος». Τέλος, γνωστοποιούν την απόφασή τους να συμμετάσχουν στη μεγάλη αντιπολεμική διαδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στο Λονδίνο το Σάββατο 21 του Σεπτέμβρη.

«Δεσμεύσεις» του αέρα...

Για «ανευθυνότητα» κατηγόρησαν την κυβέρνηση και την «Αθήνα 2004» αναφορικά με την επιλογή του Μαραθώνα για την κατασκευή κωπηλατοδρομίου, η WWF Ελλάς, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος και Πολιτιστικής Κληρονομιάς και η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, σε, χτεσινή, κοινή τους συνέντευξη. Οι φορείς υπογράμμισαν πως στους τομείς της προστασίας της Ιστορίας όσο και του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής, η κυβέρνηση δε στάθηκε στο ύψος των δεσμεύσεών της.

Συγκεκριμένα σημείωσαν ότι η κυβέρνηση, διά στόματος του Ε. Βενιζέλου, είχε δεσμευτεί πως θα σταματούσαν τα έργα σε περίπτωση ανεύρεσης αρχαιοτήτων. Τα αρχαία βρέθηκαν και αποδείχτηκε ότι η περιοχή δεν ήταν «θάλασσα» στην αρχαιότητα, όπως, ψευδώς, ισχυριζόταν η κυβέρνηση.

Ανάλογη «ευαισθησία» επέδειξε η κυβέρνηση και σ' ό,τι αφορά στην προστασία της μεγάλης οικολογικής αξίας που έχει η περιοχή. Οι φορείς τόνισαν ότι «το ΥΠΕΧΩΔΕ και η "Αθήνα 2004" δε φαίνονται διατεθειμένοι να τηρήσουν ούτε και τις ήσσονος σημασίας δεσμεύσεις τους για προστασία και αποκατάσταση τμημάτων του έλους και του σπάνιου παράκτιου δάσους κουκουναριάς».

Παρά τις δεσμεύσεις της και προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το ΥΠΕΧΩΔΕ δεν έχει συμπεριλάβει τον Σχοινιά στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών «Natura 2000» (βάσει της Οδηγίας για τους Οικοτόπους). Επιπλέον, σε αντίθεση με όσα προβλέπονται στην απόφαση Περιβαλλοντικών Ορων, το κανάλι της Μακαρίας Πηγής υποβαθμίστηκε από τα έργα. Ενώ, ο «περίφημος» φορέας διαχείρισης του κατ' ευφημισμόν αποκαλούμενου «Εθνικού Πάρκου Σχοινιά» δε λειτούργησε ποτέ. Οι φορείς πρόσθεσαν ότι παρά τις δημόσιες δεσμεύσεις πως τα έργα αποκατάστασης υποβαθμισμένων τμημάτων του έλους και η απομάκρυνση των στρατιωτικών εγκαταστάσεων θα αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι του έργου, αυτά δεν προκηρύχτηκαν και βεβαίως δεν έχουν ξεκινήσει.

Τέλος, οι οργανώσεις επιμένουν πως «η χωροθέτηση του κωπηλατοδρομίου στην Υλίκη θα ήταν η πιο σωστή επιλογή και περιβαλλοντικά και από άποψη κόστους».

Μελωδικός «Αμλετ»

Δεκατρία «τοπία» μελωδικά «στεγάζονται», υπό τη σκέπη του «Αμλετ της σελήνης», στο νέο CD του Θάνου Μικρούτσικου, με ερμηνευτή τον Χρήστο Θηβαίο. Η δισκογραφική τους συνάντηση - απόρροια της πετυχημένης συναυλιακής συνεργασίας τους - περιλαμβάνει δεκατρία τραγούδια: Εντεκα καινούρια σε στίχους Μάνου Ελευθερίου, Οδυσσέα Ιωάννου, Γιώργου Κακουλίδη, Κώστα Λαχά και Τζένης Μαστοράκη και δύο γνωστά, το «Song - Blues» και το «Κοντρόλ» του Κώστα Τριπολίτη, δοσμένα με νέα ματιά. Το ομώνυμο τραγούδι του δίσκου, σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου, αφιερώνεται στη μνήμη του Γιώργου Χειμωνά.

Οι συντελεστές του δίσκου, όπως ανέφερε ο Θ. Μικρούτσικος σε χτεσινή παρουσίαση του, «είναι κρίκοι της αλυσίδας του σοβαρού ελληνικού τραγουδιού, που ξεκίνησε με τον Τσιτσάνη και τον Καλδάρα και φτάνει μέχρι τους νεότερους τραγουδοποιούς» και το οποίο «βρίσκεται στον αντίποδα του εμπορευματοποιημένου τραγουδιού και του εκπορευόμενου από τις ΗΠΑ ήχου που κυριαρχούν σήμερα». Υπογραμμίζοντας την ιδεολογική λειτουργία του εμπορευματοποιημένου τραγουδιού, προκειμένου «να εμπεδωθεί μια συγκεκριμένη νεοελληνική κοινωνία από τον εμφύλιο μέχρι τις μέρες μας», ο Θ. Μικρούτσικος αναφέρθηκε στο τραγούδι «Αστα τα μαλλάκια σου», που ακούστηκε στο ραδιόφωνο αμέσως μετά την ανακοίνωση για την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη. «Αυτό το τραγούδι χρησιμοποιήθηκε», τόνισε, «για να ξεχάσει ο κόσμος εκτελέσεις, φυλακές, ξερονήσια».

Αναφερόμενος στον Χρ. Θηβαίο, ο συνθέτης είπε ότι «έκανε βουτιά» στη μουσική του, γεύτηκε την ουσία των στίχων και με την ψυχή και τη φωνή του έφτασε στο βάθος των τραγουδιών και τα ανέδειξε. Οι δύο καλλιτέχνες συνεχίζουν τις συναυλίες τους, ενώ τα τραγούδια του δίσκου θα παρουσιαστούν στο «Σταυρό του Νότου», από τις 17 Οκτωβρίου, για τρία τετραήμερα.

Οποία ντροπή τους!

Οι Ελληνες είναι πρώτοι στην τηλεθέαση και τελευταίοι στην ανάγνωση βιβλίων. Αυτό το συμπέρασμα έδωσε η τελευταία έρευνα της στατιστικής υπηρεσίας της ΕΕ (Eurostat), η οποία εμμέσως διαψεύδει τη «φρούδα» αισιοδοξία, του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, το οποίο πριν δύο χρόνια περίπου μιλούσε για ενθαρρυντική αύξηση της ανάγνωσης βιβλίων στην Ελλάδα. Το πρόβλημα αυτό ήταν το κύριο που επισημάνθηκε στα προχθεσινά επίσημα εγκαίνια του 31ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Αρεως, με την ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κων. Στεφανόπουλου, ο οποίος, εκφράζοντας τη λύπη του, υπογράμμισε «οποία ντροπή!».

Πράγματι, οποία ντροπή! Ποιος, όμως, πρέπει πρώτος να ντρέπεται; Ο ανώνυμος Ελληνας αναγνώστης - ο χαμηλοσυνταξιούχος, ο χαμηλόμισθος, ο υποαπασχολούμενος, ο άνεργος, ο μικρέμπορος και μικροβιοτέχνης - ο οποίος όλο και περισσότερο καταδικάζεται, όχι μόνο βιοποριστικά, αλλά και μορφωτικά; `Η, όσοι τον καταδικάζουν - γιατί έτσι τον θέλουν - να έχει μισοάδειο στομάχι και ολότελα άδειο ...κεφάλι; Αυτό, βέβαια, δεν το είπε ο Κ. Στεφανόπουλος.

Και, βέβαια, αυτό το πρόβλημα ούτε το μόνο είναι, ούτε αυτογενές είναι, ούτε αυτόνομο. Είναι η κατακλείδα μιας «αλυσίδας» προβλημάτων, ελάχιστα από τα οποία ανέφερε ο πρόεδρος του Συλλόγου Εκδοτών - Βιβλιοπωλών, Τ. Μυλωνόπουλος. Ανέφερε, λ.χ., την «έκδοση μεγάλου αριθμού τίτλων βιβλίων», την «ανύπαρκτη κρατική πολιτική βιβλίου», τα «μεγάλα οικονομικά προβλήματα των εκδοτών - βιβλιοπωλών». Τα προβλήματα, όμως, είναι πολλά και πρέπει να λέγονται και δημοσίως και με το όνομά τους. Λ.χ.: Δεν έχουμε απλώς μεγάλο αριθμό τίτλων. Εχουμε τεράστιο και δυσανάλογο με τον πληθυσμό, και ανάμεσά τους αμέτρητα άχρηστα έως και βλαβερότατα για το νου και την ψυχή του ανθρώπου. Οποιος θεωρεί ότι δεν υπάρχει κρατική πολιτική βιβλίου, και λαθεύει και δίνει μισό ...συγχωροχάρτι στους κυβερνώντες.

Κρατική πολιτική βιβλίου υπάρχει και με συγκεκριμένα μέτρα. Με πρώτο και κύριο τη σταδιακή επάνοδο του εργαζόμενου λαού στον αναλφαβητισμό. Και έπονται: Πανάκριβο χαρτί. Πανάκριβη στέγη. Πανάκριβα ταχυδρομικά τέλη. Αθέμιτος ανταγωνισμός από πολυεθνικά σούπερ - μάρκετ. Φορολόγηση του βιβλίου ως προϊόντος πολυτελείας. Χαράτσια στους μικρούς εκδότες - βιβλιοπώλες, προς όφελος των εκδοτικών και βιβλιοπωλικών τραστ. «Θα» για ίδρυση δημοτικών και σχολικών βιβλιοθηκών (και κινητών βιβλιοθηκών) και ετήσιο προϋπολογισμό για συνεχή εμπλουτισμό τους με αγορές βιβλίων. Προβολή βιβλίων, όχι βάσει ποιοτικών - μορφωτικών κριτηρίων, αλλά βάσει των συμφερόντων των ισχυρών της βιβλιοαγοράς και των πνευματικών - συγγραφικών «παρεών». Πολιτική βιτρίνας, δημαγωγίας, καλών δημοσίων σχέσεων, κολακείας και αποπλάνησης των «επωνύμων» δημιουργών για την παραπλάνηση και των «ανωνύμων». Και, τώρα, με την κατάργηση των τιμητικών συντάξεων, πέταμα των πνευματικών δημιουργών στις αυξανόμενες «στρατιές» των επαιτών...

Α. Ε.

«ΣΤΗΝ ΑΛΛΗ ΑΚΡΗ ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΥ» τιτλοφορείται η συναυλία (σήμερα, 9μμ), στο Λυκαβηττό, της Λαϊκής Ορχήστρας «Μίκης Θεοδωράκης» με τους Πασχάλη Τερζή, Γλυκερία και Παντελή Θεοχαρίδη. Μια μελωδική συνάντηση για την ποιητική πλευρά του Μίκη Θεοδωράκη, μέσα από τα έργα του «Αρχιπέλαγος», «Μαγική Πόλη», «Το τραγούδι του νεκρού αδελφού», «Ο ήλιος και ο χρόνος», «Τραγούδια του αγώνα» και «Του Αντρέα», «Ταξίδι μέσα στη νύχτα», «Διόνυσος».