Η συμφωνία υπογράφτηκε στις 13 Ιούνη του 2001 στις Βρυξέλλες. Αποτελεί δε συνέχεια της σύμβασης των κρατών - μελών του ΝΑΤΟ (Συνθήκη SOFA) του 1951, της Συμφωνίας Αμυντικής - Οικονομικής Συνεργασίας Ελλάδας ΗΠΑ (DEKA) του 1983 και της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) του 1990. Ομως, όπως προκύπτει από το περιεχόμενό της, διαθέτει επαχθέστερες και πιο εκτεταμένες διατάξεις ασυδοσίας των ΗΠΑ στην Ελλάδα που υπονομεύουν κάθε έννοια εθνικής κυριαρχίας.

Από την πλευρά του ΚΚΕ υπήρξε κατηγορηματική αντίδραση και η βουλευτής του Λιάνα Κανέλλη μίλησε στη σχετική συζήτηση στην Επιτροπή Εξωτερικών και Αμυνας της Βουλής για «συμφωνία ουσιαστικής υποτέλειας», τονίζοντας ότι το ΚΚΕ θα καλέσει «κάθε βουλευτή να αναλάβει τις προσωπικές του ευθύνες», αφού πρόκειται για μια συμφωνία που «καταργεί την εθνική κυριαρχία της χώρας». Ηδη πάντως η σύμβαση έχει συζητηθεί και ψηφιστεί στην αρμόδια επιτροπή σε δυο συνεδριάσεις, αφού η πρώτη διακόπηκε εξαιτίας των εντονότατων διαφωνιών και του ΚΚΕ, αλλά και βουλευτών του ΠΑΣΟΚ που ζήτησαν αναβολή, προκειμένου να προσκομιστούν αντίστοιχες συμβάσεις άλλων ευρωπαϊκών χωρών, εκφράζοντας γενικότερα τις διαφωνίες τους. Ο Θόδωρος Πάγκαλος εξέφρασε τη διαφωνία του στην πρώτη συζήτηση της επιτροπής, ενώ και στη δεύτερη συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή διαφώνησαν με παρεμβάσεις τους οι βουλευτές Γιάννης Καψής, Αθανάσιος Μάτης και Στέλιος Παπαθεμελής, αφού ο Θ. Πάγκαλος επέλεξε να απουσιάζει. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι από το σύνολο των παρόντων βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, εκτός από τον αρμόδιο υφυπουργό Γιάννη Λοβέρδο και τον εισηγητή της Αλ. Αθανασιάδη, μόνο ένας βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, ο Γρηγόρης Νιώτης, μίλησε υπέρ της ψήφισης της συμφωνίας επιχειρώντας να την υποβαθμίσει, λέγοντας ότι αφορά μεμονωμένα περιστατικά. Αλλα ακόμα κι ο Αλ. Αθανασιάδης στην εισήγησή του παραδέχτηκε ότι η σύμβαση έχει κόστος που «είναι το κόστος της σχέσης με τον ισχυρό, είναι το κόστος της ασφάλειας»!

Να σημειώσουμε πάντως ότι όπως προκύπτει με σαφήνεια από τις τοποθετήσεις δυο πρώην υπουργών της κυβέρνησης, κατά τη διάρκεια της πρώτης συζήτησης της σύμβασης στην Επιτροπή Εξωτερικών και Αμυνας της Βουλής, οι Ηνωμένες Πολιτείες «έκλεισαν» την εν λόγω συμφωνία όταν απέσπασαν από την ελληνική κυβέρνηση το σύνολο των απαιτήσεών τους. Η συνολική διαδικασία για την κατάρτιση της σύμβασης ανάμεσα σε Ελλάδα και ΗΠΑ διήρκεσε 12 ολόκληρα χρόνια.

Χαρακτηριστική ήταν η καταγγελία που έκανε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Θόδωρος Πάγκαλος, λέγοντας ότι με το περιεχόμενο της συμφωνίας «επέρχεται η εγκατάλειψη όλων των θέσεων της ελληνικής πλευράς. Εισάγονται εξωφρενικά πράγματα σε αυτή τη συμφωνία που καλούμεθα να κυρώσουμε». Ενδεικτική της ...ποιότητας των «διαπραγματεύσεων» που υποτίθεται ότι έκανε η ελληνική πλευρά ήταν η δήλωση του πρώην υφυπουργού Αμυνας Δημήτρη Αποστολάκη, ο οποίος δήλωσε ότι «η αναβολή της υπογραφής γινόταν μεν από τους Αμερικανούς, αλλά εξαιτίας των δικών μας αρνήσεων να προσυπογράψουμε ορισμένα από αυτά τα θέματα τα οποία αντιμετωπίστηκαν εδώ (σ.σ. στην προτεινόμενη συμφωνία) και ένα από αυτά ήταν το πεδίο εφαρμογής όσον αφορά τα πρόσωπα».

Δίκαια η «Συνολική Τεχνική Συμφωνία» έχει αποσπάσει το χαρακτηρισμό «αποικιοκρατική», αφού όσα ορίζονται στα άρθρα που τη συναποτελούν διαμορφώνουν ένα καθεστώς πλήρους ασυδοσίας όχι μόνο των στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ στην Ελλάδα, αλλά και οποιουδήποτε συναρτάται με οποιονδήποτε τρόπο από αυτές! Εκτός από την ετεροδικία προβλέπονται σειρά κραυγαλέων προνομίων που καθιστούν κάθε Ελληνα υπήκοο πολίτη δεύτερης κατηγορίας!

Το καθεστώς ετεροδικίας διασφαλίζεται κυρίως από τα προβλεπόμενα στο άρθρο 4 της συμφωνίας, όπου σαφώς επισημαίνεται ότι ποινική δικαιοδοσία σε αξιόποινες πράξεις του προσωπικού των αμερικανικών δυνάμεων στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων θα έχουν τα αμερικανικά δικαστήρια και όχι οι ελληνικές δικαστικές και διωκτικές αρχές. Οπως αναφέρεται, επίσης, ρητώς οι ελληνικές αρχές είναι υποχρεωμένες «να εξετάζουν ταχέως και συμπαθώς την παραίτηση από το πρωταρχικό τους δικαίωμα για την άσκηση ποινικής δικαιοδοσίας». Να τονίσουμε δε ότι ενώ σε προηγούμενες συμφωνίες ορίζονταν ότι έπρεπε να υπάρχει ρητή παραίτηση των δικαιωμάτων της ελληνικής πλευράς, με τη νέα συμφωνία ορίζεται πως η παραίτηση των ελληνικών αρχών είναι δεδομένη αν μέσα σε συγκεκριμένη προθεσμία η ελληνική πλευρά δε γνωστοποιήσει στις ΗΠΑ ότι το αίτημα της ετεροδικίας απορρίφθηκε ή δε ζητήσει διευκρινίσεις επί του αιτήματος!!! Επίσης, στο άρθρο 5 της συμφωνίας η ετεροδικία διασφαλίζεται και για το προσωπικό και αρκεί μια πιστοποίηση από τις ΗΠΑ, προκειμένου να θεωρηθεί ότι κάποιο φυσικό πρόσωπο τέλεσε το αδίκημα κατά την εκτέλεση υπηρεσίας. Επί της ουσίας θεσμοθετείται η πλήρης ασυδοσία του στρατιωτικο-πολιτικού προσωπικού των ΗΠΑ στην Ελλάδα.

Με βάση τα προβλεπόμενα, στο άρθρο 3 της συμφωνίας η Ελλάδα παραιτείται από το δικαίωμα που είχε με τη συνθήκη ΝΑΤΟ SOFA του 1951 να προσυπογράφει τα φύλλα πορείας των Αμερικανών στρατιωτικών. Το σύνολο των στρατιωτικών και «εξαρτωμένων προσώπων» εξαιρείται από το καθεστώς ελέγχου αλλοδαπών. Μάλιστα ούτε καν όπως όριζε η σύμβαση του 1951 η πιστοποίηση ότι κάποιος είναι μέλος του στρατιωτικού προσωπικού των ΗΠΑ θα προκύπτει από το δελτίο ταυτότητάς του. Θα ορίζεται αποκλειστικά από την επίσημη ανακοίνωσή τους από τις ΗΠΑ και οι ελληνικές αρχές θα υποχρεούνται να εκδίδουν δελτία ταυτότητας!!!

Κανένα μέλος του στρατιωτικού και πολιτικού προσωπικού των ΗΠΑ δεν μπορεί να υποστεί το μέτρο της προσωρινής κράτησης! Η παραπάνω πρόβλεψη γίνεται στο άρθρο 6 της συμφωνίας και αφορά ακόμα και την (ουσιαστικά.. αδύνατη) περίπτωση που κάποιο μέλος των αμερικανικών δυνάμεων υπαχθεί τελικά στην ελληνική δικαιοδοσία. Επίσης, ορίζεται ότι ακόμα και στην επίσης απίθανη περίπτωση που κάποιος καταδικαστεί από τις ελληνικές αρχές, αυτές υποχρεώνονται να αντιμετωπίσουν θετικά την έκτιση της ποινής σε φυλακή των ΗΠΑ.

Επιεικώς προκλητικά μπορούν να χαρακτηριστούν όσα προβλέπονται στα υπόλοιπα άρθρα της συμφωνίας. Εκεί ορίζεται ότι οι ελληνικές αρχές είναι υπεύθυνες για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων. Παρέχεται όχι απλά η απαλλαγή του προσωπικού των ΗΠΑ από την υποχρέωση καταβολής αστικών αποζημιώσεων, αλλά υπάρχει ρύθμιση που ορίζει ότι αυτές θα πληρώνονται από την Ελλάδα! Επίσης, το στρατιωτικο και πολιτικό προσωπικό των αμερικανικών βάσεων απαλλάσσεται από κάθε είδους φόρους τέλη και δασμούς, ενώ ενδεικτικό της «ποιότητας» της συμφωνίας είναι το δικαίωμα δυο αδασμολόγητων αυτοκινήτων και μάλιστα με πινακίδες που δε θα διακρίνονται από εκείνες που ισχύουν για τους Ελληνες! Επίσης, ιδιαίτερο καθεστώς προβλέπεται για τους εργολάβους και υπεργολάβους που θα εργαστούν για λογαριασμό των ΗΠΑ στην Ελλάδα αφού δε φορολογούνται τα κέρδη τους! Τέλος ορίζεται η παντελής έλλειψη τελωνειακού ελέγχου.

Εχει ιδιαίτερη αξία να διευκρινίσουμε το εύρος των φυσικών προσώπων που περιλαμβάνει η συμφωνία. Τα αποικιοκρατικού χαρακτήρα προνόμια δε αφορούν στενά τους στρατιωτικούς ή το πολιτικό προσωπικό των στρατιωτικών εγκαταστάσεων των ΗΠΑ. Σύμφωνα με το πρώτο άρθρο της συμφωνίας στο ένα ή στον άλλο βαθμό αφορούν όλα τα «εξαρτώμενα πρόσωπα». Αυτή την ιδιότητα θα διαθέτουν όσοι προσλαμβάνονται από τις αμερικανικές δυνάμεις, με στόχο τη συμβολή στην «ευημερία το ηθικό ή την εκπαίδευση» των στρατιωτικών δυνάμεων, καθώς και όσους θα «εξαρτώνται» από τα κάθε λογής πρατήρια, καταστήματα και ψυχαγωγικά κέντρα. Επίσης, στις ρυθμίσεις της συμφωνίας περιλαμβάνονται τα πρόσωπα «από την οικογένεια» μέλους της στρατιωτικής δύναμης ακόμα και συγγενείς της συζύγου αυτού του μέλους ή πρόσωπα που «εξαρτώνται οικονομικά, νομικά ή για λόγους υγείας»! Στην ουσία μιλάμε για έναν τεράστιο αριθμό προσώπων που θα απολαμβάνουν καθεστώς ευρύτατης ασυλίας.