ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Φτώχεια: Η δεύτερη σε μέγεθος «Πολιτεία»... των ΗΠΑ

Παπαγεωργίου Βασίλης

Η «Πολιτεία της Φτώχειας», στις ΗΠΑ, είναι μεγαλύτερη απ' το Τέξας, τη Φλόριντα, ή τη Νέα Υόρκη. Ομως, δε θα τη βρείτε σε κανένα χάρτη. Ο πληθυσμός αυτής της «Πολιτείας» είναι μεγαλύτερος απ' τον πληθυσμό που έχουν μαζί το Κονέκτικατ, το Κεντάκι, το Μέριλαντ, το Μίτσιγκαν, το Νιου Τζέρσεϊ και η Νεβάδα. Είναι ο τόπος όπου ζει η μια στις έντεκα οικογένειες της χώρας. Είναι ο τόπος όπου ζει το ένα στα έξι παιδιά της χώρας. Είναι ο τόπος όπου ζουν παγιδευμένοι 33 εκατομμύρια άνθρωποι!

Ετσι περιγράφει την κατάσταση που επικρατεί πίσω από τη λαμπερή βιτρίνα της «μητρόπολης» του καπιταλισμού, τις ΗΠΑ, η διακήρυξη της Οργάνωσης για την Καταπολέμηση της Φτώχειας στην Αμερική.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Υπηρεσίας Απογραφής των ΗΠΑ, ο αριθμός των φτωχών στη χώρα υπολογίζεται σε πάνω από 33 εκατομμύρια. Αν λάβουμε υπόψη ότι πολλοί άστεγοι και περιθωριοποιημένοι μένουν αναπόγραφοι, ο πραγματικός αριθμός είναι σημαντικά μεγαλύτερος. Ομως, ακόμα και με τα επίσημα στοιχεία, το ποσοστό της φτώχειας φτάνει στο 12% επί του συνολικού πληθυσμού.

Σημειώνεται ακόμη ότι το ποσοστό των ανθρώπων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας στις ΗΠΑ ανέβηκε στο 11,7% του συνολικού πληθυσμού, από 11,3% που ήταν το 2000. Από τους πίνακες της Υπηρεσίας Απογραφής των ΗΠΑ προκύπτει ότι ο μέσος όρος εισοδημάτων των αμερικανικών οικογενειών έπεσε στα 42.228 δολάρια το 2001, δηλαδή κατά 2,2% χαμηλότερα σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο.

Το υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ έχει προσδιορίσει ως όριο φτώχειας, για μια τετραμελή οικογένεια, τα 18.100 δολάρια ετησίως. Ομως, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των δημοσίων υπηρεσιών, οι ελάχιστες δαπάνες που μπορεί να έχει μια τετραμελής οικογένεια για να επιβιώσει (για φαγητό, σπίτι, μετακίνηση, ρεύμα, νερό, υγεία, παιδική φροντίδα) είναι 18.548 δολάρια ετησίως! Με δυο λόγια, το όριο της φτώχειας είναι χαμηλότερο από το όριο της επιβίωσης!

Οι εξελίξεις στην οικονομία των ΗΠΑ, με την αύξηση της ανεργίας σε επίπεδα ρεκόρ και το κλείσιμο χιλιάδων επιχειρήσεων λόγω της καπιταλιστικής κρίσης των τελευταίων ετών, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο αριθμός των φτωχών αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς. Η Υπηρεσία Απογραφής των ΗΠΑ υπολόγισε ότι κατά τη διάρκεια του 2001 προστέθηκαν 1.300.000 «κάτοικοι» στην «Πολιτεία της Φτώχειας».

Η φτώχεια είναι μία μόνον εκδήλωση των συνεπειών του καπιταλισμού, ίσως η πιο ακραία. Αλλά και οι ταξικές ανισότητες, που συνεχώς διευρύνονται, παράγουν τα ίδια αποτελέσματα. Στις ΗΠΑ, λοιπόν, οι 10.000 οικογένειες με τα υψηλότερα εισοδήματα κατέχουν όσα και τα 20 εκατομμύρια των φτωχότερων οικογενειών. Οπως έγραψε ο οικονομολόγος Φρεντερίκ Κλερμόν στη «Le Monde Diplomatique» (Μάης 2003), σύμφωνα με την εταιρία «Proxinvest», στις 500 επιχειρήσεις που περιλαμβάνονται στον κατάλογο του περιοδικού «Fortune», η ετήσια αμοιβή ενός προέδρου αντιστοιχούσε, το 1970, στους μισθούς 40 εργαζομένων, ενώ, σήμερα, η σχέση είναι 1 προς 531...!

ΚΕΙΜΕΝΑ:
Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Υπερ-μονοπώλια της ενημέρωσης

Η συγκέντρωση του συνόλου των μέσων μαζικής ενημέρωσης στα χέρια τριών, ή τεσσάρων πολυεθνικών θα είναι το αποτέλεσμα της κυοφορούμενης αλλαγής της αμερικανικής νομοθεσίας. Μια ολοσέλιδη καταχώριση στην εφημερίδα «New York Times», την περασμένη Τετάρτη, ήταν χαρακτηριστική των αντιδράσεων στο χώρο του Τύπου. Ο τίτλος ήταν εύγλωττος: «Ο Ρούπερτ Μέρντοκ θέλει να αποκτήσει τον έλεγχο των ειδήσεων στην Αμερική»!

Μέχρι στιγμής ο γνωστός μεγιστάνας των ΜΜΕ έχει τον απόλυτο έλεγχο του δικτύου «Fox», του αντίστοιχου καλωδιακού καναλιού «Fox News», επτά άλλων καναλιών εξειδικευμένου περιεχομένου, 34 τοπικών ραδιοφωνικών σταθμών και της εφημερίδας «New York Post».

Σύμφωνα με πολλές εκτιμήσεις, από την αλλαγή της νομοθεσίας αναμένεται να ωφεληθούν εκτός του Μέρντοκ και οι μεγάλοι όμιλοι «Viacom», «Disney» και «AOL Time Warner». Εξάλλου οι τέσσερις αυτοί όμιλοι, μαζί με την «General Electric» ελέγχουν ήδη το 75% της αμερικανικής τηλεοπτικής αγοράς («Βήμα», 29 του Μάη).

Η αλλαγή της νομοθεσίας προωθείται από την αρμόδια εποπτεύουσα αρχή FCC (Federal Communications Commision) και έχει την έγκριση του Λευκού Οίκου. Με την αλλαγή του νόμου θα παρέχεται σε ένα δίκτυο η δυνατότητα να εξαγοράζει κατά βούληση όσους τοπικούς σταθμούς επιθυμεί με όριο το 50% της αμερικανικής τηλεοπτικής αγοράς! Μέχρι σήμερα, το όριο ήταν 35%.

Με τη νέα νομοθεσία θα χαλαρώσουν οι διατάξεις που απαγορεύουν τον κοινό έλεγχο δύο ανταγωνιστικών σταθμών, ενώ θα επιτραπεί και η ταυτόχρονη κατοχή από μια επιχείρηση τηλεοπτικών, ραδιοφωνικών σταθμών και έντυπων μέσων, σε μια τοπική αγορά.

Και δύο λεπτομέρειες. Η πρώτη: Επικεφαλής της FCC είναι ο Μάικλ Πάουελ, γιος του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Κόλιν Πάουελ. Η δεύτερη: Σύμφωνα με το Κέντρο για τη Δημόσια Εντιμότητα, ο κ. Μέρντοκ και οι άλλοι «συνεταίροι» έχουν «χρηματοδοτήσει», κατά την τελευταία οκταετία, πάνω από 2.500 «υπηρεσιακά ταξίδια» των μελών της FCC. Μεταξύ αυτών και 44 ταξίδια του Μάικλ Πάουελ...

ΑΤΙΤΛΑ

ΚΙΝΑ - ΡΩΣΙΑ Σημαντική σινο-ρωσική συμφωνία αναμένεται να συναφθεί μεταξύ του πετρελαϊκού κολοσσού της «Yukos» και της κινεζικής «CNPC», η οποία και θα διανοίξει το δρόμο για την κατασκευή ενός τεράστιου πετρελαιαγωγού που θα καταλήγει στην Κίνα. Οι δυο εταιρίες θα συνυπογράψουν τα σχετικά έγγραφα, στα οποία για πρώτη φορά θα τεθούν ζητήματα, όπως η ποιότητα του πετρελαίου, οι όροι των συμβολαίων και ο καθορισμός της τιμολόγησης. Στο πλαίσιο της συμφωνίας η κινεζική εταιρία θα συγκατατεθεί να αγοράσει έως και 700 εκατομμύρια τόνους ρωσικού πετρελαίου αξίας περίπου 150 δισεκατομμυρίων δολαρίων και για το διάστημα από το 2005 έως το 2030 με τη βοήθεια ενός αγωγού, ο οποίος θα διατρέχει τη δυτική Σιβηρία και θα καταλήγει στο Ντακίνγκ της Κίνας.

ΑΝΤΙΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ Δεν μπορεί να αποκλειστεί ο αντιπληθωρισμός ως ενδεχόμενο για τη Γερμανία, αλλά όσα λέγονται προσφάτως περί γενικής υποχώρησης των τιμών είναι «λιγότερο λογικά». Την εκτίμηση αυτή εξέφρασε ο κορυφαίος οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Οτμαρ Ισινγκ, που παράλληλα τόνισε ότι η ενίσχυση του ευρώ έναντι του δολαρίου δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας, αντιθέτως, διευρύνει τα περιθώρια ελιγμών της EKT.

ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ Υιοθετήθηκε χτες από το Υπουργικό Συμβούλιο της Γερμανίας, νομοσχέδιο για την Υγεία, στο οποίο αποσκοπεί στη μείωση το 2004 του κονδυλίου για την υγεία κατά 20 δισεκατομμύρια ευρώ, στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειας της κυβέρνησης Σρέντερ να ελέγξει τα δημόσια ελλείμματα. Μεταξύ άλλων αποφασίστηκε να μειωθεί ο αριθμός των φαρμάκων που θα πληρώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία.

ΚΑΜΨΗ Υποχώρησαν, απρόσμενα, κατά 2,4% οι παραγγελίες για διαρκή καταναλωτικά αγαθά στις ΗΠΑ, τον περασμένο μήνα. Με τους αναλυτές της Wall Street να έχουν διατυπώσει πρόβλεψη για πτώση κατά 1%, η υπουργική ανακοίνωση υπογραμμίζει το βραδύ ρυθμό με τον οποίο κινείται η αμερικανική μεταποίηση.