(του μύθου και της ιστορίας)
ΑΝΑΣΑ δροσιάς από της Αθήνας το καμίνι, που άρχισε να πυρώνει, η τριήμερη έξοδος στις θάλασσες και στα βουνά. Κι αυτή η μικρή, η φευγαλέα διαφυγή στα δροσερά της γης μας θέρετρα, κάτω από τα θεόρατα πλατάνια και στα πλατανορέματα, είναι χαρά ζωής και, φυσικά, ξεκούραση.
ΣΤΑ πηλιορείτικα, λοιπόν, χωριά σήμερα ο δρόμος, εκεί που τα πλατάνια είναι τα στολίδια τους και το καμάρι τους. Δέντρο του ελληνικού καλοκαιριού, σωστοί εκατόγχειρες, δέντρο της δροσιάς και του κρύου νερού. «Κάτω στα δασιά πλατάνια και στην κρυόβρυση», λέει το δημοτικό τραγούδι.
ΠΛΑΤΑΝΙΑ για ίσκιο αλλά και για την ιστορία, καθώς πάνω τους βαστάνε τα σημάδια της και την καταγραφή της ζωής και του αγώνα. Πάνε πολλά χρόνια που το υπουργείο Γεωργίας με μια σωστή απόφαση εκήρυξε «διατηρητέα μνημεία της φύσης» έξι πλατάνια. Ενα κοντά στο γεφύρι της Αρτας και πέντε - τα Πέντε Αδέρφια - στους Κομποτάδες της Ρούμελης, για ιστορικούς λόγους. Από τα κλωνάρια του πρώτου ο Αλή Πασάς κρεμούσε τους ανυπότακτους Ρωμιούς, όλους εκείνους που δεν άκουγαν τη συμβουλή του: «Βασίλη κάτσε φρόνιμα να γίνεις νοικοκύρης». Τ' άλλα πέντε για τις μεγάλες αποφάσεις, που πάρθηκαν στον ίσκιο τους όταν άρχιζε ο αγώνας της λευτεριάς.
ΠΟΙΟΣ ξέρει, βέβαια, σήμερα, αν τελικά τα ιστορικά αυτά δέντρα έχουν γλιτώσει από τις φωτιές και τα πριόνια που αφανίζουν τα δάση μας. Ο Κ. Σιμόπουλος σ' ένα γραφτό του για τα πλατάνια σημειώνει: «...Γλίτωσε ο αρτινός πλάτανος. Αλλά τον πλάτανο της Τριπολιτσάς που στα κλωνάρια του δένονταν κάθε Κυριακή - μέρα του παζαριού - οι αγχόνες, τον έκοψε ο Κολοκοτρώνης. Γιατί του θύμιζε, λέει, τα οικογενειακά δεινά...».
Η ΔΙΗΓΗΣΗ του Γέρου του Μοριά δίνει το περιστατικό: «...Οταν εμβήκα εις την Τριπολιτσά, με έδειξαν τον πλάτανο εις το παζάρι όπου εκρέμαγαν τους Ελληνες. Αναστέναξα και είπα: Αντε, πόσοι από το σόγι μου και από το έθνος μου εκρεμάσθησαν εκεί. Και διέταξα και τον έκοψαν...». Μνημείο ιερό, που θα μπορούσε να 'ναι ακόμα ζωντανό.
ΚΙ ΕΙΝΑΙ κι άλλα πολλά τα ονομαστά πλατάνια αυτά, που κινούνται ανάμεσα στο θρύλο και στην ιστορία. Στα βάθη των αιώνων το πλατάνι της Σπάρτης, αυτό που φύτεψε ο Μενέλαος ξεκινώντας για την Τροία. Το πλατάνι που φύτεψε στους Δελφούς ο Αγαμέμνονας. Φυσικά δεν μπορεί να ξεχαστεί ο πλάτανος της Κω, που μνημονεύεται από τους Φράγκους του Μεσαίωνα. Εριχνε τον ίσκιο του ολόκληρη πλατεία, μαγαζιά και παζάρι στη ρίζα του από τα χρόνια του Ιπποκράτη...
Η ΚΟΝΤΙΝΗ μας Εύβοια έχει κι αυτή παρ' όλες τις καταστροφές μεγάλο τέτοιο πλούτο με ιστορικά πλατάνια. Ο Κ. Σιμόπουλος θυμίζει τον πλάτανο του Αχμέτ Αγά, με είκοσι μέτρα ο γύρος του κορμού του, και που στον ίσκιο του στάλιζαν δυο χιλιάδες γιδοπρόβατα...
ΡΩΤΟΥΣΕ τότε (το 1976) ο ιστορικός και δημοσιογράφος: «...Υπάρχει ακόμα; Πριν από μερικά χρόνια τον είδα πνιγμένο στα μπάζα του μεταλλείου. Τέτοιο δεντροθεριό δεν βρίσκεται στον κόσμο...». Και για να συμπληρώσουμε την εικόνα θυμίζουμε πως κάπου κάπου τέτοια δεντροθεριά αιωνόβια «κουράζονται», σπάνε ξαφνικά...
ΣΤΟΝ κορμό του πλάτανου θα κρεμαστούν του χωριού όλα τα μαντάτα της ζωής αλλά και του θανάτου τα αγγελτήρια. Κάτω από τα αιωνόβια πλατάνια θα λειτουργήσουν όλα εκείνα τα υπαίθρια βουλευτήρια της Εθνικής Αντίστασης στα χρόνια του ΕΑΜ, τα φύτρα της καινούριας Ελλάδας. Εκεί κάτω από τον πλάτανο τα κλέφτικα και τα αντάρτικα λημέρια...
ΟΠΟΥ κι αν χαιρόμαστε τούτη την ώρα τη δροσιά, την ισκιάδα του και το κρουστάλλινο νερό του, ας θυμηθούμε το αριστούργημα εκείνο της δημοτικής μας ποίησης, μοναδικό δοξαστικό της λεβεντιάς και του πλάτανου:
Τρία πλάτανα, τα τρία αράδα - αράδα
κι ένας πλάτανος παχύν ίσκιο οπόχει.
Στα κλωνάρια του σπαθιά 'ναι κρεμασμένα.
Και στη ρίζα του ντουφέκια ακουμπισμένα.
Κι από κάτω του ο Βαρλάμης ξαπλωμένος.
Ο λαός πρέπει να ακολουθήσει αυτόν το δρόμο, αν θέλει να πετύχει λύσεις στα κοινωνικά και πολιτικά του δικαιώματα, στις αυξανόμενες ανάγκες της εποχής μας.
Η συγκρότηση του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού δημοκρατικού μετώπου, σύμφωνα με το Πρόγραμμα του Κόμματος αλλά και τις αποφάσεις του 16ου Συνεδρίου, είναι το άμεσο πολιτικό καθήκον του Κόμματος. Ολόκληρη η δράση του ΚΚΕ, από το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα ως τις εκλογές, υπηρετεί αυτό το καθήκον. Πώς θα συγκροτηθεί αυτή η συμμαχία; Σχετικά μ' αυτό αναδημοσιεύουμε το αντίστοιχο κεφάλαιο από την απόφαση της ΚΕ του Κόμματος («Ρ», 19/1/2003) «Η πολιτική συσπείρωσης και συνεργασίας του ΚΚΕ».
Οι προτάσεις «περί ενότητας της Αριστεράς», περί συσπείρωσης, με μοναδικό στόχο την αποδυνάμωση του δικομματισμού, χωρίς να θεμελιώνονται στην αντίθεση με τα μονοπώλια, τον ιμπεριαλισμό, δεν αποτελούν πραγματική απειλή για την κυρίαρχη πολιτική. Ως αντίληψη και πρακτική καλλιεργούν το ουτοπικό, το ψεύτικο και απραγματοποίητο, τον δήθεν εξανθρωπισμό του καπιταλιστικού συστήματος με μια άλλη παραλλαγή διαχείρισης.
Η συμμαχία κτίζεται και λειτουργεί με όρους κινήματος, ώστε να ανταποκρίνεται στις σημερινές συνθήκες, όπου η καπιταλιστική επιθετικότητα έχει περάσει σε κορυφαίο και άκρως επικίνδυνο επίπεδο. Σε συνθήκες, που το λαϊκό κίνημα διεθνώς και στην Ελλάδα έχει δεχτεί πλήγματα και έχουν αδυνατίσει οράματα, ιδανικά και αξίες που άλλοτε κινητοποιούσαν διεθνώς τους λαούς.
Θα συναντήσει λυσσαλέα αντίδραση σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο από τις δυνάμεις, που ενδιαφέρονται, από τη μια, να προχωρήσει η συγκέντρωση κεφαλαίων και, από την άλλη, να μεγαλώσει η φτώχεια, η ανασφάλεια και η χειραγώγηση. Από τις συνασπισμένες εσωτερικές και διεθνείς δυνάμεις, που ενδιαφέρονται η Ελλάδα, ως χώρα, ως κράτος, να είναι απόλυτα συμμορφωμένη με τα συμφέροντα του κεφαλαίου, με τη διεθνή νεοφιλελεύθερη φιλοϊμπεριαλιστική πολιτική.
Δρα με τέτοιον τρόπο και κατεύθυνση, ώστε να διαμορφώσει λαϊκή πλειοψηφία ικανή να δημιουργήσει προϋποθέσεις ανατροπής της σημερινής κατάστασης, ικανής να υπερασπίζεται τις κατακτήσεις του λαού.
Περικλείει κοινωνικές και πολιτικές οργανώσεις, μαζικά κινήματα, αγωνιστές που συναντώνται σε έναν κοινό τόπο, στον αγώνα κατά του μονοπωλιακού κεφαλαίου, κατά του ιμπεριαλισμού.
Στις γραμμές της θα δρουν από κοινού τα κινήματα της εργατικής τάξης, της μικρομεσαίας αγροτιάς, των μικροαστικών στρωμάτων, που ασφυκτιούν από τη δράση των μονοπωλίων, κόμματα, πολιτικές οργανώσεις και κινήσεις, αγωνιστές και αγωνίστριες, που συμφωνούν σε μια τέτοια κατεύθυνση του αγώνα. Θα μετέχουν κοινωνικά κινήματα, που εκφράζουν τα αιτήματα της νεολαίας, των γυναικών, κατά της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων. Κινήματα για τη δημοκρατία, τον πολιτισμό, την Παιδεία και την Υγεία, το περιβάλλον, τον Αθλητισμό, κατά των ναρκωτικών. Κάθε κίνημα ή κίνηση που θέλει να προσφέρει σ' αυτή την κατεύθυνση, μέσα από τα ιδιαίτερα αιτήματα που προβάλλει.
Η συζήτηση των διαφορετικών απόψεων θα γίνεται και δημόσια, αλλά και ανάμεσα στις δυνάμεις που απαρτίζουν το Μέτωπο, φροντίζοντας πάντα να μη δυσκολεύεται και διαταράσσεται η δυνατότητα κοινής δράσης και κυρίως να μη βρίσκει έδαφος η διαιρετική και διασπαστική προσπάθεια των αντιπάλων. Ο λαός πρέπει να γνωρίζει σαφώς πού υπάρχει συμφωνία και πού διαφωνία.
Η πορεία του αγώνα, ο συσχετισμός δύναμης, ο συνεχής διάλογος ανάμεσα στις συμμαχικές δυνάμεις θα δίνουν τη δυνατότητα να διευκρινίζονται ή να λύνονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο οι διαφορές.
Στα πλαίσια της συμμαχίας θα εμφανίζονται και αντίρροπες τάσεις στις γραμμές της, ιδίως σε στροφές και καμπές του αγώνα, όταν θα προβάλλει η ανάγκη για νέα ιεράρχηση στόχων και αιτημάτων, που να υποσκάπτουν τα βάθρα του καπιταλιστικού συστήματος. Το Μέτωπο δε θα μένει ακίνητο, αναλλοίωτο. Θα υφίσταται αναδιατάξεις, θα αναδιατυπώνει τις θέσεις του με βάση την πραγματικότητα και τις υπαρκτές τάσεις, το επίπεδο ανάπτυξης του κινήματος, το επίπεδο της πολιτικής συνείδησης.
Δε θέτει όρο για τη διαμόρφωση κοινού πλαισίου δράσης και εναλλακτικής λύσης τη συμφωνία για το σοσιαλισμό. Οι διαφορές αυτές θα λυθούν, όταν αυτός τεθεί στην ημερήσια διάταξη, όταν ο λαός αποφασίσει να κάνει ένα μεγάλο άλμα ποιοτικό προς τα εμπρός, σε ριζική εναντίωση με το καπιταλιστικό σύστημα.
Οι διαφωνίες που θα υπάρχουν στην αφετηρία, στην πορεία δράσης ή θα ανακύψουν στη διαδρομή της συμμαχίας, αφορούν κυρίως στο χαρακτήρα της εξουσίας, που πρέπει να προκύψει ως διεκδίκηση και ως στήριξη από το λαϊκό κίνημα.
Αυτή η μορφή συμβιβασμού θα είναι δημόσια γνωστή στο λαό. Δε θα ακυρώνει ούτε την κοινή κατεύθυνση, ούτε την αυτοτέλεια της κάθε δύναμης, το δικαίωμα να έχει τη δική της άποψη για το χαρακτήρα της εξουσίας, για το άλμα προς τα εμπρός. Πρέπει, ταυτόχρονα, το Μέτωπο να θωρακίζεται, για να αντιμετωπίζει τον αντίπαλο, που ενδιαφέρεται να ενσωματώνει, να διαιρεί και να διασπά, να αξιοποιεί τις δυσκολίες του αγώνα.
Η διαφορετικότητα της λαϊκής εξουσίας διασφαλίζεται με τις προγραμματικές της κατευθύνσεις στον τομέα της οικονομίας, που αποτελεί και τη βάση για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών. Επίσης, στον τομέα της δημοκρατίας και των κοινωνικών δικαιωμάτων, στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, των διεθνών σχέσεων της χώρας. Διασφαλίζεται με τη στάση της απέναντι στους ληστρικούς και φιλοπολεμικούς διεθνείς οργανισμούς και ενώσεις.
Η συμμαχία δεσμεύεται και καλεί το λαό να κάνει υπόθεση της πάλης του τις προϋποθέσεις που απαιτούνται, για να μπουν σε δρόμο λύσης τα προβλήματά του:
Για να υπάρξει προγραμματισμένη ανάπτυξη για το λαό απαιτείται τα βασικά και συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, τα στρατηγικής σημασίας για την καθολική οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική πολιτική και την αμυντική ικανότητα της χώρας, να αποτελέσουν λαϊκή περιουσία με την κοινωνικοποίησή τους. Σε μια τέτοια οικονομία, βασικό κίνητρο θα είναι η ευημερία του λαού, σε αντίθεση με τη σημερινή οικονομία, που έχει καθοριστικό, απόλυτο κίνητρο το μονοπωλιακό υπερκέρδος, τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου. Οσο στους τομείς αυτούς κυριαρχούν οι κεφαλαιοκρατικές επιχειρήσεις, η ξένη και εγχώρια πλουτοκρατία, όσο κυριαρχεί ο ανταγωνισμός για τη λεία των κερδών, δεν μπορεί να ικανοποιηθούν οι σύγχρονες ανθρώπινες ανάγκες. Δεν μπορεί ο λαός να γίνει κυρίαρχος, να αποφασίζει για την τύχη του, να μπουν σε δρόμο λύσης τα προβλήματά του.
Δίπλα στον κοινωνικοποιημένο τομέα της λαϊκής οικονομίας που θα προστατεύει την εγχώρια παραγωγή, θα λειτουργεί ο παραγωγικός συνεταιρισμός της μικρομεσαίας αγροτιάς, των μικρών επιχειρηματιών, ιδιαίτερα αυτών που είναι σε κλάδους μεταποίησης, όπου υπάρχει πολύ μικρή συγκέντρωση. Ετσι θα διασφαλίζεται ο μικρονοικοκύρης. Θα γίνει δυνατό να υπάρχουν και να κυκλοφορούν καταναλωτικά αγαθά, με βάση τις σύγχρονες ανάγκες, χωρίς τη γνωστή κερδοσκοπία και την απειλή του εισοδήματος και της υγείας.
Καμία εξουσία όσο λαϊκής προέλευσης και να είναι, ακόμα και αν στηρίζεται από το λαό, δεν μπορεί να δράσει αποτελεσματικά και να δικαιώσει τους πόθους και τις προσδοκίες, όσο θα έχει βαρίδι στα πόδια της τη συμμόρφωση και προσαρμογή στις επιλογές της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, που προκύπτουν από τη συμμετοχή σ' αυτές. Οι συμφωνίες είναι ταξικές και ανισότιμες. Φέρνουν τη σφραγίδα των συμφερόντων των ισχυρών δυνάμεων στην περιοχή της Ευρώπης. Υπάρχει ο δρόμος της άλλης Ευρώπης, που μπορεί να ενωθεί και να δώσει προοπτική στο βαθμό που η ΕΕ αδυνατίζει και διαλύεται. Αυτό μπορεί να γίνει με την κοινή πάλη και την προσπάθεια της απαγκίστρωσης σε εθνικό επίπεδο εκεί που διαμορφώνονται οι κατάλληλες προϋποθέσεις στο επίπεδο της εξουσίας. Η συμμαχία παλεύει για την αποδέσμευση της χώρας από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.