Τα φετινά αποτελέσματα των πανελλαδικών εξετάσεων έρχονται απλώς να επισφραγίσουν μια διαδικασία που καθιερώθηκε από την αντιεκπαιδευτική μεταρρύθμιση για την επιλογή, που επιβάλλει ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο έχει χάσει κάθε ίχνος παιδαγωγικής λειτουργίας. Χαρακτηριστικός δε είναι ο τρόπος που το υπουργείο Παιδείας σχολιάζει, χρόνια τώρα, αυτά τα αποτελέσματα. Η φετινή του αξιολόγηση ότι «οι επιδόσεις παρουσιάζουν πιο ορθολογική κλιμάκωση σε σχέση με άλλες χρονιές», ενώ και φέτος το 37,48% του συνόλου των μαθητών έχουν βαθμό πρόσβασης κάτω από τη βάση, είναι ενδεικτική και κοινότοπη αφού είναι γνωστό τοις πάσι ότι αυτό που καθορίζει τις επιδόσεις των μαθητών είναι η «κάνουλα» του βαθμού δυσκολίας των θεμάτων που επιλέγει η Επιτροπή Εξετάσεων, η οποία και φέτος δεν απόφυγε τις ...γκάφες. Η αποτυχία στις επιδόσεις είναι περισσότερο αποτυχία του ίδιου του εκπαιδευτικού συστήματος.

Σε ό,τι αφορά στους τελειόφοιτους της Γ΄ Λυκείου ανά μάθημα χειρότερα αποτελέσματα υπήρξαν στην Ιστορία γενικής παιδείας, όπου το ποσοστό γραπτών κάτω από τη βάση ήταν 52,88% (πέρσι ήταν 45,50%). Στα Αρχαία Ελληνικά το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 56,94% και στη Λογοτεχνία θεωρητικής κατεύθυνσης 46,58%. Επίσης, στη Χημεία Θετικής κατεύθυνσης 31,29% (από 27,86% πέρσι), στα Μαθηματικά θετικής κατεύθυνσης 32,32% (πέρσι ήταν 42,15%), στα Μαθηματικά τεχνολογικής κατεύθυνσης πρώτου κύκλου 53,90% (πέρσι ήταν 65,06%) και δεύτερου κύκλου 72,81% (έναντι 80,26% πέρσι).

Συγκεντρωτικά έχουμε την εξής εικόνα: Στη Θεωρητική κατεύθυνση, σε σύνολο 34.500 εξετασθέντων, το ποσοστό των μαθητών με γενικό βαθμό πρόσβασης κάτω από τη βάση 9,9 είναι 45,01%.

Σε σύνολο 16.628 εξετασθέντων στη Θετική κατεύθυνση, γενικό βαθμό πρόσβασης κάτω από τη βάση έχει το 13,99%, ενώ εδώ παρατηρείται ένας σημαντικός αριθμός αριστούχων, 21,36%.

Περίπου ένας στους 10 υποψηφίους του πρώτου κύκλου της Τεχνολογικής κατεύθυνσης πέτυχε γενικό βαθμό πρόσβασης που κυμαίνεται ανάμεσα στο 17 και στο 17,9. Σε σύνολο 553 υποψηφίων, το ποσοστό κάτω από τη βάση ήταν 29,3% και οι αριστούχοι με βαθμολογία από 18 έως 20 ήταν 9,41%.

Τέλος, σε ό,τι αφορά τους υποψηφίους του δεύτερου κύκλου της Τεχνολογικής κατεύθυνσης οι οποίοι συνολικά ανήλθαν σε 38.791, κάτω από τη βάση είναι το 41,01% των υποψηφίων, ενώ οι αριστούχοι είναι το 4,42%, που αντιστοιχεί σε 201 εξετασθέντες.

Στη Β΄ Λυκείου μεγάλη αποτυχία σημειώθηκε στην Ιστορία γενικής παιδείας, όπου το ποσοστό των γραπτών κάτω από τη βάση ήταν 71,53% (πέρσι ήταν 67,46%). Στα Αρχαία θεωρητικής κατεύθυνσης, κάτω από τη βάση έγραψε το 42,04% έναντι 61,64% πέρσι.

Τα αποτελέσματα των εξετάσεων συνδέονται άμεσα με το ίδιο το σύστημα που εισήγαγε η αντιεκπαιδευτική μεταρρύθμιση και δεν έρχονται να αποτυπώσουν την παιδαγωγική λειτουργία στο λύκειο αλλά αναφέρονται σε εξετάσεις επιλογής. Αφορούν σε απρόσωπες εξετάσεις επιλογής και απόρριψης καθώς συνδέονται με την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και δεν αποτελούν την αποτύπωση της μορφωτικής λειτουργίας του λυκείου.

Ετσι, αν αναζητήσουμε το μήνυμα από τις φετινές εξετάσεις, για μια ακόμα φορά προβάλλει η ανάγκη για ένα άλλο σχολείο, μακριά από το «ενιαίο λύκειο» της μεταρρύθμισης, που με τις διαρκείς εξεταστικές συμπληγάδες στερεί από το σχολείο την όποια μορφωτική λειτουργία, μετατρέποντάς το σε εξεταστικό κέντρο, που οδήγησε και οδηγεί στη γιγάντωση της παραπαιδείας.

Ο εξεταστικός μαραθώνιος σήμανε και φέτος βάρη για τη λαϊκή οικογένεια, που βάζει όλο και βαθύτερα το χέρι στην τσέπη για να καλύψει τα αυξημένα έξοδα της κατ' ευφημισμόν δημόσιας Παιδείας. Το αποστεωμένο από ουσιαστικές γνώσεις σχολείο, που γίνεται όλο και περισσότερο ταξικά επιλεκτικό με το διπλό δίκτυο Λυκείου-ΤΕΕ και την πρόωρη στροφή προς τη μισοκατάρτιση για χιλιάδες παιδιά των λαϊκών στρωμάτων, δεν μπορεί να δώσει τίποτε στους νέους, πολύ περισσότερο να τους βοηθήσει να ολοκληρώσουν την προσωπικότητά τους. Επιπρόσθετα, ο εξαντλητικός χαρακτήρας των εξετάσεων και η απώλεια από τους νέους του ελεύθερου χρόνου τους είναι στοιχεία που οδηγούν στη μεγαλύτερη αποξένωση από το σχολείο και την πραγματική ευχαρίστηση που δίνει η διαδικασία κατάκτησης της ουσιαστικής γνώσης.

Γύρω από το ζήτημα των εξετάσεων όμως αναπτύσσεται και ένας δικομματικός καυγάς και πλειστηριασμός υποσχέσεων από την πλευρά της ΝΔ, που υπερθεματίζει για την κατάργηση των εξετάσεων στη Β΄ Λυκείου και άλλα μερεμέτια τεχνοκρατικής φύσης. Αυτό που και οι δύο αποφεύγουν, «όπως ο διάβολος το λιβάνι», είναι να αποκαλυφθεί ή να θιγεί το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα, η φιλοσοφία και ο ρόλος του σχολείου. Δηλαδή, η λειτουργία του για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κεφαλαίου, για πλήρη προσαρμογή της εκπαίδευσης στις ανάγκες του.

Και οι δύο θέλουν την εκπαίδευση κατακερματισμένη, με συστήματα εξεταστικά που με τη μία ή την άλλη εκδοχή συνδέουν το σχολείο είτε με ληξιπρόθεσμες «επαγγελματικές» καταρτίσεις είτε με τον τρόπο εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το διπλό σχολικό δίκτυο, Ενιαίο Λύκειο και ΤΕΕ (ΠΑΣΟΚ), ή Επαγγελματικό Λύκειο (ΝΔ), δείχνει και την κατεύθυνση της κοινής τους πολιτικής που στηρίζεται στην ταξική επιλογή και στη φροντίδα και μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος για αναπαραγωγή του κοινωνικοπολιτικού συστήματος. Τα λαϊκά στρώματα δεν έχουν να περιμένουν τίποτε το θετικό από ΠΑΣΟΚ και ΝΔ και στον τομέα της Παιδείας. Οι ανάγκες τους για σχολείο που θα μορφώνει, που θα είναι πραγματικά δημόσιο και δωρεάν, κοινό για όλους και προαπαιτούμενο για οποιαδήποτε μετέπειτα επαγγελματική εξέλιξη, δεν μπορούν να καλυφθούν από τα προγράμματα των εταίρων του δικομματισμού. Απαιτούν σχολείο που θα διαμορφώνει ολοκληρωμένες προσωπικότητες, καθιέρωση ενιαίου δημόσιου δωρεάν 12χρονου σχολείου, αποδέσμευσή του από τον τρόπο εισαγωγής στο πανεπιστήμιο. Απαιτούν αναβάθμιση δηλαδή της βασικής υποχρεωτικής εκπαίδευσης, σύστημα δημόσιας επαγγελματικής εκπαίδευσης μετά τη βασική και ενιαία ανώτατη εκπαίδευση που θα δίνει πραγματικούς επιστήμονες οι οποίοι θα προσφέρουν στην κοινωνία. Και αυτά για να γίνουν πράξη χρειάζεται η ακόμα μεγαλύτερη ενεργοποίηση του λαού, χρειάζεται να κατανοηθεί ότι είναι ζήτημα πάλης που αφορά την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα.