«Βυζάντιο -τα ερωτικά εγκλήματα και οι τιμωρίες τους», ονομάζεται το βιβλίο του Γιώργου Καούρα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Περίπλους». Ο συγγραφέας αναφέρεται σε ιστορικά, και, πολλές φορές, εξωφρενικά περιστατικά ερωτικών παρεκτροπών καθώς και στην αντιμετώπισή τους από τη Βυζαντινή Εκκλησία και πολιτεία. Πρόκειται για μια πρωτότυπη μελέτη, η οποία, για πρώτη φορά, αποκαλύπτει την έκταση της ερωτικής ζωής των Βυζαντινών και τις τιμωρίες που της επέβαλλαν. Ο Γιώργος Καούρας γεννήθηκε το 1977 και ασχολείται με την έρευνα της Ιστορίας του Βυζαντινού Δικαίου. Σε τούτο το βιβλίο θέτει ερωτήματα αλλά δίνει και τις ανάλογες απαντήσεις:

• Ποιος ο ρόλος της Εκκλησίας στις ερωτικές επιλογές των Βυζαντινών;
• Ποιες ερωτικές σχέσεις τιμωρούσε η πολιτεία και ποιες η Εκκλησία;
• Το ερωτικό κοίταγμα, το άγγιγμα, το χάιδεμα, οι ερωτικές προθέσεις οι προγαμιαίες σχέσεις;
• Ποιες ποινές προβλέπονταν και ποιες επιβάλλονταν;
• Τα ερωτικά εγκλήματα των Βυζαντινών αυτοκρατόρων και αξιωματούχων;
• Η βαρύτητα των ποινών λειτουργούσε αποτρεπτικά στην ερωτική συμπεριφορά των Βυζαντινών;

Ευτυχώς, στις μέρες μας, η λογοτεχνία όχι μόνο δεν πέθανε, αλλά ζει και βασιλεύει. Και θα λέγαμε ότι ένας από τους «ευγενείς», ένας δελφίνος για το ύπατο αξίωμα, είναι ο Πιερ Μισόν, που με τα βιβλία του «Βίοι ελάσσονες» (εκδόσεις «Ινδικτος») και «Ο βίος του Ζοζόφ Ρουλέν» (εκδόσεις «Εστία») κατέκτησαν και το πιο απαιτητικό κοινό.

Στο λογοτεχνικό περιοδικό ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ ( τεύχος 1.757 - Μάης 2003), δημοσιεύεται μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Πιερ Μισόν στον κριτικό λογοτεχνίας και δοκιμιογράφο Pier - Marc de Biasi, σε μετάφραση Σεσίλ Ιγλέση - Μαργέλλου. Στο εισαγωγικό σημείωμά της, η μεταφράστρια γράφει: «Μεγάλος όσο και παράδοξος συγγραφέας, ο Πιερ Μισόν αποτελεί εξαίρεση στη [γαλλική] λογοτεχνία μας. Γράφει λίγο, γράφει τέλεια και δεν μπορεί να κάνει παρά μόνον αυτό. Τα κείμενά του είναι πυκνώσεις άμεμπτης πρόζας, η γραφή του είναι σπάνια και ασυμβίβαστη, τα αφηγήματά του αναχρονιστικά και μαλαρμεϊκά, έχουν τα αφηγηματικά του τη συντομία του χάικου... Στο σύνολό τους, τα έργα του δεν καταλαμβάνουν πάνω από είκοσι εκατοστά στις βιβλιοθήκες μας, οι γνώστες μιλούν γι' αυτόν χαμηλόφωνα από φόβο μήπως διαθρυληθεί η επιτυχία του, αλλά τούτος ο συγγραφέας για Happy few είναι στην πραγματικότητα παγκοσμίως γνωστός, γιατί είναι ένας εξ όσων συμβολίζουν ό,τι καλύτερο παράγει η γαλλική λογοτεχνία».

Ετσι ακριβώς είναι. Ο Πιερ Μισόν είναι ένα φαινόμενο. Τελεία και παύλα.

«Καλοκαίρι και καταχνιά», είναι ο τίτλος του εξαιρετικού θεατρικού έργου που διαβάσαμε, αλλά και απολαύσαμε στο θέατρο και στον κινηματογράφο πριν από πολλά χρόνια. Καλοκαίρι και αστυνομικό μυθιστόρημα είναι αυτό που μας ταιριάζει αυτή τη στιγμή. Γι' αυτό, σας πληροφορούμε ότι μόλις κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο της Kate Sedley («Τρία πτώματα στον Τάμεση», «Εγκλημα στο Πλίμουθ», «Ο κρεμασμένος του Μπρίστολ»), με τίτλο: «Αθώο αίμα στον Ντέβον» (εκδόσεις «Περίπλους»). Τον Απρίλη του 1475, ο γνωστός μας Ρογήρος, υποφέροντας από τον πρόωρο θάνατο της γυναίκας του Μυρτιάς, έχει αφήσει τη νεογέννητη κόρη του στο σπίτι της πεθεράς του και καθώς πλησιάζει στην κωμόπολη Τόντες, παραλίγο να πέσει πάνω σε μια ομάδα παρανόμων, που έχουν ληστέψει την περιοχή. Αργότερα μαθαίνει ότι αυτοί οι κακούργοι μπορεί και να είναι ένοχοι για τη δολοφονία δυο μικρών παιδιών. Ο Ρογήρος θα προσπαθήσει να εξιχνιάσει το διπλό φονικό και να απαντήσει σε διάφορα ερωτήματα, που θα προκύψουν κατά τη διάρκεια της έρευνας και της ανάκρισης.

Ο τουρισμός μπορεί να «θρέφει» το πιο σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού της Κύπρου, έχει όμως δημιουργήσει και εδώ σημαντικά προβλήματα. Ενδεικτική περίπτωση είναι ο κόλπος Λάρας (βρίσκεται περίπου 30 χιλιόμετρα βόρεια της Πάφου), η μόνη προς το παρόν παρθένα - προστατευόμενη παραλία του νησιού, στην οποία ζουν χελώνες καρέτα - καρέτα. Το μέλλον, ωστόσο, του καταφυγίου των χελωνών δεν είναι καθόλου εξασφαλισμένο. Ο κόλπος της Λάρας είναι ένα ξεχωριστό μέρος για τουριστική ανάπτυξη κι ένα μεγάλο μέρος της γης γύρω απ' αυτόν ανήκει στην Επισκοπή της Πάφου, που, με κάποια μάλλον άστοχα επιχειρηματικά κίνητρα, θέλει να κατασκευάσει ένα ξενοδοχειακό συγκρότημα στην άκρη του κόλπου. Διάφοροι οργανισμοί, απ' τους «Φίλους της Γης» μέχρι την Παγκόσμια Τράπεζα, πιέζουν την κυπριακή κυβέρνηση να εξασφαλίσει το μέλλον του κόλπου, ανακηρύσσοντάς τον προστατευόμενη περιοχή. Εάν πάντως επικρατήσουν τα συμφέροντα, το μέλλον για τις χελώνες διαγράφεται δυσοίωνο, ενώ θα δώσουν νέα ώθηση στην ιλιγγιώδη, ήδη, εξάπλωση του μπετόν, που έχει επεκταθεί ανελέητα σε όλη την ακτογραμμή της Κύπρου.

Εξίσου «επίμαχη» είναι η περιοχή της χερσονήσου του Ακάμαντα, που περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν ζητήσει τη μετατροπή της σε εθνικό πάρκο. Ωστόσο, από τότε η ανάπτυξη έχει φτάσει πιο κοντά από ποτέ στην προτεινόμενη προς προστασία περιοχή. Το 1999, στα όρια της συγκεκριμένης Χερσονήσου, εγκαινιάστηκε το πολυτελές ξενοδοχείο «Ανασσα», που ένα μέρος του, μάλιστα, ανήκει σε πρώην υπουργό. Η κατασκευή του ξενοδοχείου προκάλεσε διάφορες αντιδράσεις στην τοπική κοινή γνώμη, αλλά οι επιχειρηματίες στο νησί μοιάζουν να μην έχουν φρένο και συνεχίζουν να προτείνουν σχέδια για ανάπτυξη βαθιά στο έδαφος της Χερσονήσου...

Ακόμα κι ανυποψίαστος να 'ναι κανείς, το καταλαβαίνει. Εμείς απλώς το σημειώνουμε. Αναφερόμαστε στα μοναστήρια της Κύπρου (άπειρα σε όλη την έκταση του νησιού) και το ρόλο που φέρεται να έπαιξε η Εκκλησία στα γεγονότα που την πόνεσαν τόσο. Σήμερα όλα τα μοναστήρια περισσότερο θυμίζουν καλά οργανωμένες επιχειρήσεις απ' ό,τι τόπους «προσευχής και λατρείας». Τα σκήπτρα κρατά, βέβαια, η περίφημη μονή του Κύκκου (ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος ήταν κάποτε δόκιμος μοναχός σ' αυτήν τη μονή), που μεγάλο μέρος της περιουσίας της συνδέεται με τη γη και την ιδιοκτησία - είναι ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης γης στην Κύπρο! Μια περιουσία, που, όπως υποστηρίζουν οι μοναχοί, δημιουργήθηκε απ' τους ίδιους τους πιστούς, που δώριζαν γη στο μοναστήρι κατά τους παλιότερους αιώνες, ώστε να αποφεύγουν να πληρώνουν στους Οθωμανούς φόρους κληρονομίας...

Και, από την άλλη, η πολιτιστική κληρονομιά του νησιού. Και τι δεν έχει επάνω του αυτός ο τόπος; Από ναούς και τέμπλα, μέχρι ψηφιδωτά και αγάλματα, τα οποία καλύπτουν μια χρονική περίοδο 6.500 ετών, απ' τη νεολιθική εποχή έως την πρώιμη βυζαντινή. Βέβαιο, ωστόσο, θεωρείται ότι η Κύπρος αποτέλεσε τόπος λεηλασίας και οργανωμένης αρχαιοκαπηλίας, αφού πολλά αντικείμενα που αντιπροσωπεύουν τον ιστορικό πλούτο του νησιού βρίσκονται σε μουσεία και ιδιωτικές συλλογές του εξωτερικού! Ενδεικτική περίπτωση - αλλά, σίγουρα, όχι η μόνη - είναι αυτή του Αμερικανού προξένου και «ερασιτέχνη αρχαιολόγου» Λουίτζι Πάλμα Ντι Σεσνόλα, ο οποίος το 19ο αιώνα άρπαξε ένα θησαυρό με αντικείμενα χρυσά, ασημένια και άλλα πολύτιμα μέταλλα απ' το Κούριο κυρίως (αλλά και από άλλους αρχαιολογικούς χώρους). Αυτά τα πολύτιμα αντικείμενα σήμερα βρίσκονται στην αίθουσα «Θησαυρός του Κουρίου», στο Μουσείο Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης! Οσο για το ορειχάλκινο άγαλμα του Απόλλωνα, πάλι ο ...ιστορικός μύθος θέλει να έχει βρεθεί το 1836, κοντά στην αρχαία Ταμασσό, από Κύπριο αγρότη, «ο οποίος δεν κατάλαβε για τι ακριβώς πρόκειται(!), το τεμάχισε και πούλησε τα κομμάτια του για παλιοσίδερα!», γράφει η Μπέρρυ Τσουγκράνη.

Ομως, σταματάμε. Πριν γίνει και η ψυχή μας κομμάτια και την πάμε στα παλιοσίδερα να την αφήσουμε, θα κάνουμε μια ευχή: Στη δική μας ...μοναδική δύση, να απολαύσουμε και πάλι ένα ακόμη ειρηνικό ηλιοβασίλεμα στην Κύπρο. Είθε!