ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 27 Ιούλη 2003
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Οι αγαπημένοι επιστρέφουν τον Αύγουστο

Τους βλέπω καθαρά μέσα σ' ένα κόκκινο δωμάτιο με μπλε λουλούδια ζωγραφισμένα στο ταβάνι, να μιλάνε, να διαφωνούν και να γελάνε σαν παιδιά που δε θα γεράσουν ποτέ. Είναι ο Λέων Αυδής παρέα με τον Θανάση Παπαρήγα, τον Φίλιππα Βλάχο και τον Μιχάλη Κατσαρό.

Οι αγαπημένοι επιστρέφουν τον Αύγουστο, γιατί γνωρίζουν πως τότε ανοίγεται για μας τους θνητούς μια τρυφερή στιγμή, η οποία για να μεγαλώσει θέλει βοήθεια άνωθεν. Για να τους υποδεχτώ διάλεξα για τον καθένα χωριστά ένα ποίημα. Ως μουσική υπόκρουση θα ακούγεται η φωνή του Σαλίφ Κεϊτά από τον τελευταίο του δίσκο «Μαφού».

Γιώργος Σεφέρης, για τον Λεων. Αυδή: «Κι όμως ο θάνατος είναι κάτι που γίνεται· πώς πεθαίνει ένας άντρας; / Κι όμως κερδίζει κανείς το θάνατό του, τον δικό του θάνατο, που δεν ανήκει σε κανέναν άλλον / και τούτο το παιχνίδι είναι η ζωή».

Γιώργος Σαραντάρης, για τον Θανάση Παπαρήγα. Τίτλος: Το βλέμμα σου δεν έδυσε: «Το βλέμμα σου δεν έδυσε / θα πάω στον ήλιο να το δω που φέγγει / θα πάω στα μάτια σου να κελαηδήσω / Δε θα μιλάς δε θα μιλάς ποτέ σου / Δε θα γελάς δε θα γελάς ποτέ σου / θα σε φιλώ και θα φιλάς τον ήλιο / Δε θα με μέλει αν δε φιλάς εμένα / θα σε φιλώ και θα πετάς στον ήλιο / θα σ' αγαπώ και θα σε βλέπω εντός μου / Σαν να μην έχεις πια να κελαηδήσεις / Σαν να μην έχεις πια φωνή σου μέσα / Σαν να μην έχεις πια το πρόσωπο σου / Κι όμως να τρέχεις με το πρόσωπό μου / Με τη φωνή μου να σηκώνεις χώμα / Στον ήλιο να το ρίχνεις τραγουδώντας».

Μπέρτολτ Μπρεχτ, για τον Φίλιππα Βλάχο: Τίτλος. Η μετανάστευση των ποιητών: «Ο Ομηρος δεν είχε σπίτι / Κι ο Δάντης αναγκάστηκε να το παρατήσει. / Ο Λι Πο και ο Του Φου παράδερναν μέσα σ' εμφύλιους πολέμους / που έφαγαν τριάντα εκατομμύρια ανθρώπους. / Με δίκες απειλούσαν τον Ευριπίδη / και του Σαίξπηρ φράζαν το στόμα σαν ψυχομαχούσε. / Τον Φρανσουά Βιγιόν δεν επισκέπτονταν μονάχα η μούσα / μα και η αστυνομία. / Ο Λουκρήτιος που τον έλεγαν «Ο αγαπημένος» πήγε στην εξορία. / Ετσι κι ο Χάινε έτσι κατάφυγε / κι ο Μπρεχτ κάτω απ' των Δανών την αχυρένια στέγη».

Ουίλιαμ Μπλέικ, για τον Μιχάλη Κατσαρό. Τίτλος: Στο βραδινό κρεβάτι: «Εσύ ξανθόμαλλε Αγγελε του δειλινού / τώρα που ο ήλιος γέρνει κουρασμένος στα βουνά / άναψε την αστραφτερή σου δάδα της αγάπης / την αχτινοβόλα σου κορόνα βάλε / και χαμογέλα πάνω απ' το βραδινό κρεβάτι μας. / Χαμογέλα στις αγάπες μας κι ενώ θα σέρνεις / τις γαλάζιες τ' ουρανού κουρτίνες / σκόρπισε ασημένια τη δροσιά σου / στον κάθε αγαθό που κλείνει τα ματάκια του / τώρα που ήρθε η ώρα του ύπνου. / Ας κοιμηθεί στη λίμνη ο δυτικός σου άνεμος / μίλα σιωπηλά με τα λαμπρά σου μάτια / και πλύνε το λυκόφωτο μ' ασήμι καθαρό. Γρήγορα / τόσο γρήγορα μας φεύγεις, ο λύκος τότες αγριεύει / και το λιοντάρι λάμπει στο σκοτεινιασμένο δάσος: / το μαλλί των κοπαδιών μας η ιερή δροσιά σου / σκέπασε: το χέρι σου ας τα προστατέψει».

Το «Απόλυτο Ρόδο» θα ταξιδέψει για λίγο στην καθ' ημάς Ανατολή. Σας εύχεται καλό καλοκαίρι!


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ


Νέα μορφή, ίδια μαγεία

Πέντε παντοτινής ομορφιάς μουσικά «τοπία» του Μάνου Χατζιδάκι ξεδιπλώνονται μέσα από τις νέες επανεκδόσεις τους σε CD, που κυκλοφόρησαν πρόσφατα από τη ΜΙΝΟS - EMI. Πρόκειται για τους κύκλους τραγουδιών του «Για την Ελένη», «Ο Μάνος Χατζιδάκις στη Ρωμαϊκή Αγορά», «Χειμωνιάτικος ήλιος», «Σκοτεινή μητέρα» και «Λαϊκή Αγορά».

Κύκλος τραγουδιών σε στίχους Μιχάλη Μπουρμπούλη (μαζί με ένα τραγούδι σε στίχους του Μ. Χατζιδάκι) το έργο «Για την Ελένη» δημιουργήθηκε την περίοδο 1977-'80. Πρωτοεκδόθηκε σε δίσκο το '78 με ερμηνευτή τον Στέλιο Μαρκετάκη, ενώ το 1985 ηχογραφήθηκε εκ νέου με νέα ενορχήστρωση από τον συνθέτη και ερμηνεύτρια την Μαρία Δημητριάδη (αυτό το υλικό επανεκδόθηκε τώρα). «Η Ελένη» κατά τον Μ. Χατζιδάκι, «είναι ένα φάντασμα με τη μορφή ενός κοριτσιού που εμφανίζεται από καιρό σε καιρό και χάνεται στη βροχή, στα σύννεφα και στον ήλιο. Η Ελένη ανήκει στη δική μου προσωπική Μυθολογία.... Ολα τα τραγούδια έχουν μια παρόμοια λαϊκή ατμόσφαιρα, η οποία δεν ήμουν σίγουρος, τη στιγμή που τα έγραφα, ποιον ή τι εξυπηρετεί: εμένα ή την ιδέα της Ελένης».

Τριάντα πέντε τραγούδια, που ο Μ. Χατζιδάκις έγραψε την περίοδο 1947-1985, σε στίχους Παπαγιαννοπούλου, Αραβαντινού, Αργυράκη, Γκάτσου, Γκούφα, Ελευθερίου, Κακογιάννη, Καμπανέλλη, Περγιάλη, Ρούσσου κ.ά. συνθέτουν το υλικό της δισκογραφικής έκδοσης «Ο Μάνος Χατζιδάκις στη Ρωμαϊκή Αγορά». Τραγούδια, που, όπως ανέφερε ο συνθέτης, «διάλεξα για να σας τα ξαναδώσω με λεπτομέρειες, γνήσιες μουσικές και τραγουδισμένα από αληθινούς τραγουδιστές, που υπηρετούν τη Μουσική και όχι την ειδωλολατρία ενός επαρμένου και κορεσμένου κοινού. Νομίζω πως έγινε ό,τι ήταν δυνατόν, για να τ' ακούσετε σαν καινούρια. Συγχρόνως, ελπίζω να σας βοηθήσω έτσι να με δείτε πιο σωστά και πιο αληθινά». Τα τραγούδια ερμηνεύουν οι Ελλη Πασπαλά, Ηλίας Λιούγκος, Βασίλης Λέκκας και Μαρία Φαραντούρη.

Ο «Χειμωνιάτικος Ηλιος» (1983), σε στίχους του Νίκου Γκάτσου, με ερμηνευτή τον Μανώλη Μητσιά κυκλοφόρησε το 1987, όμως ο Μ. Χατζιδάκις την επόμενη χρονιά απέσυρε τη συγκεκριμένη ηχογράφηση, ηχογραφώντας εκ νέου το έργο, με τον ίδιο ερμηνευτή, αλλά με διαφορετική ενορχήστρωση. «Νομίζω πως με αυτή την έκδοση (σ.σ. του 1987) σας δίνω το έργο μου έτσι όπως ακριβώς το συνέλαβα σαν συνθέτης», ανέφερε ο Μ. Χατζιδάκις. «Βλέπετε έκανα κι εγώ σχεδόν ένα χρόνο για ν' αντιληφθώ τι πάει να πει: ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΟΣ ΗΛΙΟΣ. Εσείς μπορείτε να τ' ανακαλύψετε σε δύο, σε τρία ή και σε περισσότερα χρόνια. Θα σας περιμένω!»

Σε στίχους του Νίκου Γκάτσου είναι και το έργο «Σκοτεινή Μητέρα», που πρωτοεκδόθηκε το 1987, με ερμηνεύτρια την Μαρία Φαραντούρη. Αυτή την πρώτη έκδοση προλόγιζε ο Γιάννης Τσαρούχης γράφοντας για τον συνθέτη: «... Ο Χατζιδάκις εφευρίσκει μελωδίες που δεν υπάρχουν ή, αν υπάρχουν, δεν τις ξέρεις ή δεν τις αναγνωρίζεις. Είναι ψεύτης από ταλέντο. Ανήκει σε αυτούς που υπηρετούν την απώλεια της ψευδολογίας, για την οποία θρηνούσε ο Oscar Wilde. Εχάθηκε για τους άλλους η ψευδολογία: όχι για τον Χατζιδάκι. Αυτός κατέχει το μεγάλο στιλ της μουσικής, που συχνά δίνει την οικουμενικότητα...».

Τριάντα τραγούδια σε στίχους των Ν. Γκάτσου, Β. Γκούφα, Α. Δασκαλόπουλου, Ι. Καμπανέλλη, Αλ. Σολομού και του ίδιου του συνθέτη συνθέτουν τη «Λαϊκή Αγορά», που πρωτοκυκλοφόρησε το 1987. Τα τραγούδια ερμηνεύουν οι Ελλη Πασπαλά, Ηλίας Λιούγκος, Βασίλης Λέκκας και Γιώργος Νταλάρας. Κι όπως ανέφερε ο συνθέτης «Η Λαϊκή Αγορά είναι τόσο λαϊκή, όσο Ρωμαϊκή υπήρξε η προηγούμενη. Ιδιαίτερα μάλιστα σ' αυτή τη Λαϊκή, ο εκλεπτυσμός και η αισθητική της ενορχήστρωσης καθώς και η ερμηνεία των τραγουδιστών, δίνουν την εντύπωση μιας, ας πούμε, επίσκεψης του Κωνσταντίνου Καβάφη στη Λαϊκή Αγορά της Αλεξάνδρειας, κάπου εκεί μέσα στο Μεσοπόλεμο. Η λατρεία της λεπτομέρειας ενός λαϊκού σώματος. Αυτή υπήρξε και η ιδιοφυής σχέση του Νίκου Κυπουργού (σ.σ. ενορχήστρωση) με το λαϊκοφανές υλικό μου. Λατρευτική, γεμάτη επιθυμίες κι ακριβείς μουσικές μνήμες. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί αυτά τα τραγούδια μου με μια τόσο καινούρια μορφή, ύστερα από την εξαντλητική χρήση τους από τους λαϊκούς τραγουδιστές του '60;»

Ηδη από το 1998 που ξεκίνησε η επανέκδοση της δισκογραφίας του Μ. Χατζιδάκι από τη ΜΙΝΟS-EMI σε CD κυκλοφόρησαν: μία κασετίνα με τα ορχηστρικά του και τα έργα «Ορνιθες», «Οδός Ονείρων», «Καπετάν Μιχάλης», «Ματωμένος Γάμος», «Παραμύθι χωρίς όνομα», «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε», «Καίσαρ και Κλεοπάτρα», «Πορνογραφία», «Μυθολογία» και «Αθανασία».


Ρ. ΣΟΥΛΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ