Λόγια αληθινά, λόγια ψυχής. Ανήκουν στον Κ. Κυριαζή, συνταξιούχο ψαρά και μέλος του Συλλόγου Ελευθέρων Αλιέων Πρέβεζας, σκιαγραφώντας το πρόβλημα που αναγκάζει τους συναδέλφους του στον Αμβρακικό να διεκδικήσουν από την πολιτεία το αυτονόητο, να ζήσουν αυτοί και οι οικογένειές τους με αξιοπρέπεια στον τόπο τους δουλεύοντας στη θάλασσα, όπως κάνουν εδώ και δεκαετίες. Μία θάλασσα πλούσια από πολλά είδη ψαριών με βασικότερα τη γαρίδα, την κουτσομούρα, την τσιπούρα, τη σαρδέλα και τα κεφαλοειδή.

Ο «Ρ» συζήτησε με ψαράδες από την πόλη της Πρέβεζας και την Ανέζα Αρτας, που ανήκουν στους συλλόγους Ελευθέρων Αλιέων Πρέβεζας, Ανέζας Αρτας, Ηλέκτρας Αρτας και από τον Αλιευτικό Συνεταιρισμό Ανέζας Αρτας - στον Αμβρακικό υπάρχουν 16 Σύλλογοι Ελευθέρων Αλιέων και 5 Αλιευτικοί Συνεταιρισμοί. Οι ψαράδες περιέγραψαν με γλαφυρό τρόπο μια σειρά προβλήματα που τους ταλανίζουν χρόνια και άλλα που έχουν κάνει την εμφάνισή τους το τελευταίο διάστημα.

Από την πρόσφατη κινητοποίηση ψαράδων στην Πρέβεζα

Πρώτον, στην παράνομη αλιεία που κάνει το κύκλωμα των ιδιοκτητών τράτας, οι οποίοι με τα συρόμενα δίχτυα, κυριολεκτικά σαρώνουν το γόνο των ψαριών πριν αυτά προλάβουν να αναπτυχθούν και να αναπαραχθούν.

Δεύτερον, στο ότι το φυσικό περιβάλλον του Αμβρακικού δεν προστατεύεται ουσιαστικά, αφού τα ελάχιστα μέτρα που τα τελευταία χρόνια πάρθηκαν δεν επαρκούν. Στις γύρω περιοχές λειτουργούν χυμοποιεία και χοιροστάσια τα οποία αδειάζουν τα λύματά τους ανεξέλεγκτα στον ποταμό Λούρο, ο οποίος εκβάλλει στον Αμβρακικό μεταφέροντας εκεί τα λύματα. Η μόλυνση διογκώνεται ακόμη περισσότερο από τα χημικά λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα, τα αστικά και εργοστασιακά λήμματα τα οποία αδειάζονται επίσης χωρίς τον παραμικρό έλεγχο εντός του κόλπου. Μία επιπλέον αιτία μόλυνσης αποτελούν τα ιχθυοτροφεία της γύρω περιοχής, τα οποία επίσης λειτουργούν χωρίς ουσιαστική επίβλεψη.

Τρίτον, τα φράγματα που έχει κατασκευάσει η ΔΕΗ από τα νερά του Αραχθου ποταμού, εμποδίζουν την εκροή τους στον Αμβρακικό, με αποτέλεσμα να μην ανανεώνονται τα ύδατα του κόλπου και το πρόβλημα της μόλυνσης διογκώνεται ακόμη περισσότερο.

Τέταρτον, με την κατασκευή της μαρίνας και του λιμενικού βραχίονα στην Πρέβεζα εμποδίζεται η είσοδος των ψαριών στον κόλπο, ενώ και η υπόγεια γέφυρα για τη ζεύξη Πρέβεζας - Ακτιου αποτελεί μία ακόμη αιτία για τη μείωση των αλιευτικών αποθεμάτων, αφού οι δονήσεις που προκαλούν οι αεραγωγοί της είναι τέτοιας ισχύος που διώχνουν τα ψάρια.

Ο Π.Χαραλάμπους, πρόεδρος του Συλλόγου Ελευθέρων Αλιέων Ανέζας υπογράμμισε ότι αν δεν παρθούν άμεσα μέτρα προστασίας, τα πράγματα θα γίνονται ολοένα και χειρότερα.

Ως πρώτο βήμα που πρέπει να γίνει, είπε, είναι «η ποινικοποίηση όσων κάνουν χρήση των τρατών». Συγκεκριμένα, το κύκλωμα των ιδιοκτητών τράτας η χρήση των οποίων απαγορεύεται στον Αμβρακικό, σύμφωνα με πληροφορίες, αποτελεί οργανωμένη ομάδα 10-15 ατόμων από την Πρέβεζα, η οποία απέκτησε οικονομική ισχύ λόγω των τεράστιων ποσοτήτων αλιευμάτων που κατάφερναν, με την καταστροφική τους μέθοδο, να ψαρεύουν. Διαθέτουν τσιλιαδόρους, δίκτυο επικοινωνίας με κινητά και ασυρμάτους, και φυσικά πολύ ισχυρή νομική υποστήριξη, όταν κάποιος από αυτούς, κατά τύχη, έρθει ενώπιον της δικαιοσύνης. Οπως τονίστηκε στο «Ρ», τα παραπάνω είναι γνωστά σε όλη την περιοχή, αφού το κύκλωμα αυτό, δε διστάζει, να εξιστορεί τα «κατορθώματά» του στα καφενεία, αλλά και να εκβιάζει και να απειλεί όποιον στραφεί εναντίον του. Επειδή η κατάσταση αυτή επικρατεί εδώ και χρόνια και όλος ο κόσμος της περιοχής γνωρίζει τι γίνεται, οι ψαράδες εύλογα αναρωτιούνται για τις πραγματικές αιτίες που το Λιμενικό Σώμα της περιοχής εμφανίζει τέτοια εγκληματική ανεπάρκεια στην πάταξη του φαινομένου. Φαίνεται ότι η δράση του Λιμενικού Σώματος της περιοχής εξαντλείται στην καταγραφή, για κάθε χρήση, εκείνων που αντιδρούν σε όλα τα παραπάνω, αφού, όπως κατήγγειλαν στο «Ρ» οι ψαράδες, λιμενικοί φωτογράφιζαν όσους συμμετείχαν στην πρόσφατη κινητοποίηση που πραγματοποίησαν. Μία ενέργεια, εντελώς προκλητική, που ήρθε να προστεθεί σε όλα τα προηγούμενα ερωτήματα.

O Δ. Κουτσούμπας, από τον Αλιευτικό Σύλλογο Βόνιτσας, πρόσθεσε: «Πριν 5 χρόνια Πρεβεζιάνοι ψαράδες έφεραν τις μηχανότρατες, ένα εργαλείο για τη μέση αλιεία και όχι για την παράκτια, που επιτρέπεται στον Αμβρακικό. Από τότε μέχρι σήμερα η κατάσταση έγινε ανεξέλεγκτη. Εδώ και τέσσερα χρόνια αγωνιζόμαστε να ποινικοποιηθεί η χρήση των συρόμενων διχτυών. Αποτελεί πάγιο αίτημά μας και δεν πρόκειται να υποχωρήσουμε».

Ο Α. Ζυγοβέλης, πρόεδρος του Αλιευτικού Συνεταιρισμού Ανέζας μίλησε για τις συνέπειες που έχει αυτή η κατάσταση στο εισόδημα των ψαράδων: «Στο συνεταιρισμό οργανώνουμε το ψάρεμα, τη διάθεση και την εμπορία των αλιευμάτων. Κανονίζουμε τα έσοδα και τα έξοδα και το περίσσευμα το μοιραζόμαστε. Αν μπορούσαμε να προσδιορίσουμε το ετήσιο εισόδημα του καθενός μας θα λέγαμε ότι φτάνει τα 2 εκατ. δρχ. Μιλάμε για 20 ευρώ μεροκάματο. Το 10% των κερδών ετησίως το παίρνει το κράτος. Τα πράγματα είναι δύσκολα και για μας που είμαστε στο Συνεταιρισμό. Κάποτε ήμασταν 260 τώρα μείναμε 60, και νέοι άνθρωποι δεν μπαίνουν βλέποντας την κατάσταση που επικρατεί».

Ο Χρ. Χουλιάρας, αντιπρόεδρος του Συλλόγου Ελευθέρων Αλιέων «Ηλέκτρα», είπε: «Ημουν και εγώ κάποτε στο Συνεταιρισμό, έφυγα όμως, γιατί δεν τα έβγαζα πέρα. Ο συνεταιρισμός έχει πολλές δυνατότητες αλλά δεν έχει την κατάλληλη χρηματοδότηση και υποδομή. Θα μπορούσε να οργανωθεί έτσι ώστε να έχει ψαριά όλο το χρόνο και να συμμετέχουν σε αυτόν πολλοί. Εγινα ελεύθερος επαγγελματίας ψαράς, τα έξοδα όμως πλέον και με τη μείωση της παραγωγής, δε βγαίνουν. Ενας ψαράς θέλει κάθε χρόνο αλλαγή σε όλα τα είδη διχτυών που χρειάζονται για το κάθε ψάρι. Για παράδειγμα, για τη γαρίδα χρειάζονται δίχτυα που κοστίζουν σχεδόν 3.000 ευρώ. Πρέπει επίσης να υπολογίσουμε και τις καταστροφές που προκαλούνται στα δίχτυα από τα δελφίνια και τις θαλάσσιες χελώνες. Οπως ακόμη και τα καύσιμα αλλά και τα έξοδα για τη συντήρηση της βάρκας. Ολα αυτά, μαζί με τους περιορισμούς που τίθενται συνεχώς στην εγχώρια αλιεία, δείχνουν ότι η ελληνική κυβέρνηση δε θέλει να υπάρχει το επάγγελμα».

Κλείνοντας τη συζήτηση, ο Αντρ. Τσόγκος, γραμματέας του Συλλόγου «Ηλέκτρα», υπογράμμισε: «Η ΕΕ και η ελληνική κυβέρνηση δείχνουν ξεκάθαρα πια ότι θέλουν να σταματήσουν το επάγγελμά μας. Ο ψαράς δεν αποζημιώνεται για καμία ζημιά που θα του τύχει. Το εισόδημά μας έχει πέσει σε εξευτελιστικά επίπεδα πλέον. Ονομάζουν το φιλοδώρημα των 40.000 δραχμών το μήνα "σύνταξη". Εισαγωγές, όμως, από όλη τη Μεσόγειο κάνουν, για να κερδίζουν οι μεγαλέμποροι».

Με δήλωσή του στο «Ρ», ο Δ. Ξυλογιάννης, μέλος της Επιτροπής Περιοχής του ΚΚΕ, τόνισε τις τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης της αλιείας που προσφέρει ο Αμβρακικός κόλπος. Συγκεκριμένα, ο Δ. Ξυλογιάννης, υπογράμμισε:

«Ο Αμβρακικός έχει τεράστιες δυνατότητες για να απασχολήσει όχι μόνο 300 - 400 αλιείς, αλλά χιλιάδες. Για να γίνει όμως κάτι τέτοιο θα πρέπει να προστατευτεί από τις εντοπισμένες και καθορισμένες πηγές μόλυνσης, όπως οι δεξαμενές του Μαμιδάκη και της "Σελ", στην πλευρά της Αμφιλοχίας, όπου κάθε μέρα μπαίνουν δεξαμενόπλοια. Ενα ατύχημα θα απέβαινε μοιραίο, καθώς ο κόλπος είναι κλειστός και τα νερά πλέον ανανεώνονται 2 φορές το χρόνο αντί για 5 των παλαιότερων ετών. Δεν υπάρχει πουθενά σχεδιασμός για ορθολογική ανάπτυξη και αξιοποίηση του Αμβρακικού και ούτε πρόκειται να υπάρξει ποτέ στα πλαίσια της αντιλαϊκής και αντιαγροτικής πολιτικής κυβέρνησης και ΕΕ. Ομως, στα πλαίσια μιας άλλης φιλολαϊκής πολιτικής, σε συνθήκες λαϊκής εξουσίας και λαϊκής οικονομίας, όπου γνώμονας θα είναι το συμφέρον του λαού, των εργαζομένων, των μικρομεσαίων αγροτών θα μπορούσε να υπάρξει. Θα μπορούσαν να γίνουν, για παράδειγμα, γεωτρήσεις στις λιμνοθάλασσες για εμπλουτισμό με γλυκό νερό και οξυγόνο, προστασία των αλιευμάτων από τις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού και τις χαμηλές του χειμώνα, κανάλια διακύμανσης. Για να γίνουν όλα αυτά θα πρέπει ο Φορέας Διαχείρισης Αμβρακικού, να είναι κρατικός και να έχει συγκεκριμένες αρμοδιότητες και εξουσίες στους τομείς που αφορούν την προστασία του, με συγκεκριμένους μηχανισμούς πρόληψης και επιβολής κυρώσεων. Συγκεκριμένες αρμοδιότητες, σχεδιασμό και προγραμματισμό ορθολογικής ανάπτυξης αξιοπιστίας. Αυτός που φτιάχτηκε δεν έχει καμία από τις προαναφερόμενες αρμοδιότητες και δυνατότητες, αλλά συγκρότησε ένα ΔΣ με 21 μέλη που του δίνει τη δυνατότητα να... μη συνεδριάζει ποτέ.

Οι αλιευτικοί συνεταιρισμοί θα πρέπει να εντείνουν την κινητοποίησή τους για να πιέσουν την πολιτεία σε αυτή την κατεύθυνση, γιατί ο αμβρακικός δεν είναι μόνο στολίδι ομορφιάς αλλά και βασική πηγή πλούτου για κατοίκους που ζουν γύρω από αυτό και μέσα σε αυτό και που ασχολούνται με την αλιεία. Απαιτούμε να φύγουν οι τράτες και οι δεξαμενές καυσίμων. Να αξιοποιηθούν και να εμπλουτιστούν ο Αμβρακικός και οι λιμνοθάλασσές του από τους κρατικούς ιχθυογενετικούς σταθμούς και να υπάρχει συνεχής ροή από τον Αραχθο, όπως δεσμεύτηκε στη σύμβασή της η ΔΕΗ. Να ενισχυθούν προνομιακά οι αλιευτικοί συνεταιρισμοί».