Το μέγεθος της αρχαιοκαπηλίας στην πρώην ΕΣΣΔ, συνδυασμένο με την αποδιάρθρωση της σοβιετικής αρχαιολογικής υπηρεσίας και την πλήρη αδιαφορία του ρωσικού κράτους για την πολιτιστική κληρονομιά, αναδεικνύεται ξανά, μέσω της χρηματοδότησης του ελληνικού ΥΠΠΟ για τη συντήρηση σημαντικών αρχαιοελληνικών αντικειμένων που βρέθηκαν στο ρωσικό θέρετρο Σότσι.

Πρόσφατα, ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στο Νοβοροσίσκ, Θόδωρος Γεωργακέλος, παρέδωσε 4.000 δολάρια στον διευθυντή του Μουσείου του Σότσι, Πιοτρ Χρισάνοφ, για τη συντήρηση του ονομαζόμενου «Θησαυρού του Σότσι», τον οποίο άρθρο της «Ισβέστια» συγκρίνει με το «Θησαυρό» του Σλίμαν. Η συντηρήτρια του Μουσείου «Ερμιτάζ» της Πετρούπολης, Ολγα Σεμιόνοβα, δήλωσε ότι «πρόκειται για συγκλονιστικό εύρημα. Ο "θησαυρός" αποτελείται από μοναδικό σύνολο μνημείων του αρχαίου κόσμου και περιλαμβάνει έργα διακοσμητικής τέχνης, από χρυσό και ασήμι, όπλα, αποσπάσματα ηνίων και χάλκινα οικιακά αντικείμενα. Τα θέματα των αναγλύφων στα αντικείμενα, το υψηλό επίπεδο της χρυσοχοΐας και η άριστη ποιότητα εργασίας, μας επιτρέπουν να πούμε με μεγάλο βαθμό ακριβείας ότι προέρχονται από εργαστήρια της Αρχαίας Ελλάδας και χρονολογούνται από τον 5ο-4ο αιώνα π.Χ.».

Ο «θησαυρός» προέρχεται από τις αρχαίες ελληνικές αποικίες στη Μ. Θάλασσα και αποκαλύφθηκε το 1997 από τον αρχαιοκάπηλο Αντρέι Νάμκιν, στον ποταμό Μζίμτα μεταξύ του Αντλερ και της Κράσναγια Πολιάνα. Με πρωτοβουλία του Χρισάνοφ και με την εμπλοκή των ρωσικών αρχών, το Μουσείο απέκτησε τα 26 αντικείμενα του «θησαυρού», ο οποίος χρειαζόταν συντήρηση και αεροστεγές περιβάλλον. «Αυτά τα χρήματα θα επιτρέψουν να αρχίσει η δουλιά», λέει ο Χρισάνοφ, προσθέτοντας ότι το έργο θα ολοκληρωθεί σε ένα χρόνο. Ο «θησαυρός του Σότσι» θα εκτεθεί και στην Ελλάδα.

Ο Χρισάνοφ σημείωσε ότι «το πρόβλημα της αρχαιοκαπηλίας είναι υπαρκτό στη Ρωσία και ιδιαίτερα στο Σότσι. Ο "θησαυρός του Σότσι" βρέθηκε στο βουνό, όπου κάποτε υπήρχε ένα ιερό. Ποιο ακριβώς, είναι δύσκολο να το πούμε, γιατί οι αρχαιοκάπηλοι κατέστρεψαν κάθε ίχνος. Αυτοί ενδιαφέρονται μόνο για το χρυσό και το ασήμι. Καταφέραμε να ανακτήσουμε σχεδόν όλα όσα άρπαξε ο Νάμκιν. Αυτός πουλούσε τα αντικείμενα φτηνά, σύμφωνα με την αξία (βάρος - καθαρότητα) του χρυσού». Οι ειδικοί υπολογίζουν την αξία του σε 1 εκατ. δολάρια.

Η αντίδραση της ρωσικής αρχαιολογικής υπηρεσίας εκφράστηκε μέσω του υπεύθυνου συντηρήσεων και αναστηλώσεων του ρωσικού ΥΠΠΟ, Ανατόλι Βίλκοφ, ο οποίος είπε ότι... «δεν υπάρχει κανείς λόγος να ντρεπόμαστε»! «Πολλά πρέπει να συντηρηθούν και προτάσσουμε όσα έχουν άμεση ανάγκη. Στη συγκεκριμένη περίπτωση μπορούμε να χαιρετίσουμε αυτή την πρωτοβουλία. Βέβαια, δεν έχουμε δείγματα τέτοιας πρωτοβουλίας από τη χώρα μας. Να εκταμιεύσει δηλαδή η Ρωσία χρήματα για τη συντήρηση ρωσικών μνημείων πολιτισμού παγκόσμιας σημασίας στο εξωτερικό».

Αν και το ελληνικό ΥΠΠΟ «πανηγυρίζει» για το άρθρο της «Ισβέστια», πρέπει να σημειωθεί ότι το χρέος του απέναντι στην πολιτιστική κληρονομιά μας δεν πρέπει να συγκρίνεται με την απραξία της ρωσικής κυβέρνησης, αλλά με τις πραγματικές ανάγκες. Αλλωστε, ο προσανατολισμός και των δύο κυβερνήσεων στον πολιτισμό δεν παύει να είναι αντιδραστικός.

Μια φιλόλογος, η Αννίτα Π. Παναρέτου, «σμίγοντας τη φωνή της με όλους όσοι θλίβονται, αγανακτούν και αγωνιούν για το πού οδηγεί η σημερινή κατάσταση τη φύση, την ιστορία, τον πολιτισμό, το λαό αυτού του τόπου», αλλά και πιστεύοντας στο λόγο του Γ. Ρίτσου «(...)ίσως εκεί που κάποιος αντιστέκεται χωρίς ελπίδα, ίσως εκεί να αρχίζει η ανθρώπινη ιστορία, που λέμε, κ' η ομορφιά του ανθρώπου», έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο «Ελλάδα (Διαδρομή αιώνων)». Ενα εξαιρετικό κειμενογραφικά και εικονογραφικά βιβλίο, το οποίο παρουσίασε χθες η «Εφεσος». Βιβλίο «διαφορετικής ματιάς» από τα άλλα σχετικά βιβλία του οίκου, το οποίο υπογραμμίζει την ανάγκη - ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες απαξίωσης, ισοπέδωσης και άλωσης λαών και πολιτισμών - να διασώσουμε όχι μόνον τα κινητά και ακίνητα κειμήλια της μακραίωνης ιστορίας μας, αλλά και «να φυλάξουμε και να ακούσουμε τη γνώση και τη μνήμη των ανωνύμων και επωνύμων», που μας κληροδότησε τούτος ο τόπος.

Η συγγραφέας του βιβλίου δημιούργησε ένα «πανόραμα» της Ελλάδας από τον 14o έως τον 20ό αιώνα, χρησιμοποιώντας σαν «πρώτη ύλη» ανώνυμα και επώνυμα κείμενα ποικίλης θεματολογίας. Αφ' ενός, παλιά κείμενα που έγραψαν απλοί, αμόρφωτοι, αλλά σοφοί ανώνυμοι και επώνυμοι (λ.χ. ο Μακρυγιάννης) άνθρωποι, τα οποία ανακάλυψαν ερευνητές και τα δημοσίευσαν σε διάφορα έντυπα κατά τον 19ο και 20ό αιώνα. Και, αφ' ετέρου, κείμενα μεγάλων ποιητών και πεζογράφων μας. Ποιήματα και πεζά, τα οποία διαρθρωμένα σε κεφάλαια αφορούν: Στη φύση, στο φως, στη θάλασσα της Ελλάδας. Στα αρχαία, βυζαντινά, μεσαιωνικά και νεότερα μνημεία της. Στη ζωή, στο μόχθο, στη θάλασσα και στεριά του λαού, στα πάθη του, στους αγώνες του για λευτεριά και στη σχέση του με εχθρικούς και φιλέλληνες ξένους.

Συγκεκριμένα, η συγγραφέας ανθολογεί και συνταιριάζει, σε όλα τα κεφάλαια του βιβλίου της, κείμενα των (αλφαβητικά): Ν. Βρεττάκου, Ν. Γκάτσου, Γ. Δροσίνη, Ο. Ελύτη, Γ. Θεοτοκά, Κ. Καβάφη, Ν. Καζαντζάκη, Α. Κάλβου, Π. Κανελλόπουλου, Μ. Καραγάτση, Φ. Κόντογλου, Π. Νιρβάνα, Κ. Παλαμά, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, Αλ. Παπαδιαμάντη, Τ. Παπατσώνη, Ν. Γ. Πεντζίκη, Ι. Πολέμη, Π. Πρεβελάκη, Αρ. Προβελέγγιου, Γ. Ρίτσου, Γ. Σεφέρη, Αγ. Σικελιανού, Δ. Σολωμού, Αγ. Τερζάκη.

Το βιβλίο εικονογραφείται καλαίσθητα με φωτογραφίες του Βελισσάριου Βουτσά, με χαρακτικά ξένων περιηγητών και με σπάνια ελληνικά γραμματόσημα.

Με 650 τίτλους συμμετέχει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλιοπωλών στην έκθεση βιβλίου της Κωνσταντινούπολης (λήγει την Κυριακή). Είναι η δεύτερη συμμετοχή της ΠΟΕΒ στη συγκεκριμένη έκθεση, στην οποία, εκτός από τους 169 Τούρκους εκδότες συμμετέχουν και συνάδελφοί τους από τη Ν. Κορέα, την Ιαπωνία, τη Ρουμανία, την Παλαιστίνη, τη Σαουδική Αραβία και την ΠΓΔΜ. Μέχρι σήμερα στην Τουρκία κυκλοφορούν μεταφρασμένοι 60 ελληνικοί τίτλοι.

Εβδομήντα πέντε έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής, ψηφιακής φωτογραφίας και βίντεο αρτ, περιλαμβάνει η έκθεση «Ολυμπιακό Πνεύμα και σύγχρονη ελληνική τέχνη», που εγκαινιάζεται σήμερα στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για δημιουργίες των: Ο. Ζούνη, Χρ. Καρά, Γ. Ψυχοπαίδη, Π. Ζουμπουλάκη, Φ. Πατρικαλάκη, Γ. Γκολφίνου, Μ. Χάρου, Μ. Γιαννακάκη, Γ. Λασηθιωτάκη, Μ. Σπηλιόπουλου, Μ. Μανουσάκη, Π. Τέτση, Κ. Κατζουράκη, Β. Τσαλαματά, Π. Φειδάκη, Α. Φασιανού κ.ά. Την έκθεση, σε επιμέλεια της Πέγκυς Κουνενάκη, συνοδεύει καλαίσθητο λεύκωμα των εκδόσεων «Πέργαμος - Αδάμ» (οργανωτής της έκθεσης).

Ο «Ελατος», το γνωστό στέκι του δημοτικού τραγουδιού που βρίσκεται στην καρδιά της Αθήνας (πλατεία Λαυρίου, τηλ. 210 5234262) και από το 1918 προσφέρει βραδιές παραδοσιακού τραγουδιού, συμπληρώνει 85 χρόνια λειτουργίας. Στο φετινό του πρόγραμμα τραγουδούν οι: Γιάννης Σέττος, Γιώργος Βελισσάρης, Χαρούλα Βέρα, Θανάσης Βώττας, Νίκος Βλαχοδήμος και Κωνσταντίνα Ροδίου. Παίζουν οι μουσικοί: Παναγιώτης Πλαστήρας, Κώστας Πίτσος, Σπύρος Νεοφώτιστος, Τάσος Μπάρλας. Κάθε Τρίτη - Σάββατο (11 μ.μ.).