Σχεδόν τρία χρόνια μετά το χτύπημα στους «δίδυμους πύργους» της Νέας Υόρκης, δύο βδομάδες μετά τα τραγικά γεγονότα της Μαδρίτης, με δυο πολέμους στο ενδιάμεσο, κατοχή σε Αφγανιστάν και Ιράκ, και τρομονόμους σε όλες σχεδόν τις «πολιτισμένες χώρες, οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ συνεχίζουν να υιοθετούν νέα, ολοένα και σκληρότερα μέτρα. Μέτρα κατασταλτικού χαρακτήρα με άμεσο αντίκτυπο στα ατομικά, κοινωνικά - και γιατί όχι και στα πολιτικά - δικαιώματά μας.

Η τελευταία θλιβερή εσοδεία ήρθε την Πέμπτη στη Σύνοδο Κορυφής των «25» της ΕΕ, οπότε και αποφάσισαν το διορισμό «συντονιστή για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας» και τη θέσπιση της «Διακήρυξης Αλληλεγγύης». Ο «συντονιστής» θα υπάγεται στον ύπατο εκπρόσωπο για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Αμυνας και Ασφάλειας, Χαβιέ Σολάνα. Θα αναλάβει το συντονισμό των κοινοτικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών ασφαλείας των «25», καθώς και την προώθηση της συνεργασίας με τις τρίτες χώρες (διάβαζε ΗΠΑ).

Η «Διακήρυξη Αλληλεγγύης» προβλέπει ότι οι «25» θα δρουν από κοινού, εάν ένα κράτος - μέλος δεχτεί τρομοκρατική επίθεση. Η συνδρομή τους μπορεί να είναι και στρατιωτική... Επίσης, η ΕΕ θα κινητοποιεί όλους τους διαθέσιμους μηχανισμούς, με πρωταρχικό στόχο την πρόληψη «τρομοκρατικής απειλής» στο έδαφος των κρατών - μελών.

Τουτέστιν, οι μυστικές υπηρεσίες και οι χαφιεδομηχανισμοί θα αλωνίζουν σε βάρος οποιουδήποτε κρίνει η άρχουσα τάξη ότι απειλεί την «κοινωνική ειρήνη» και την «τάξη». Ετσι δε γίνεται συνήθως; Τους διαδηλωτές έξω από την αμερικάνικη πρεσβεία δε φωτογραφίζει το αμερικάνικο υπουργείο Εξωτερικών, ως επικίνδυνους τρομοκράτες; Σε πορείες εργαζομένων και φοιτητών δε χώνονται - κατά δεκάδες - οι ασφαλίτες, ακόμα και οπλοφορώντας; Δεν παρακολουθούν τις συνελεύσεις εργατικών σωματείων; Στα δικαστήρια δε σύρουν (πρόσφατη η δίκη της Καλαμάτας) όσους τόλμησαν να διαδηλώσουν ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις του ΝΑΤΟ; Στην πράξη, ποιον χτύπησαν και χτυπούν αυτά τα «αντιτρομοκρατικά μέτρα»;

Με τις αποφάσεις τους: Οι «25» ζήτησαν, επίσης, να επιταχυνθεί η εφαρμογή μιας σειράς μέτρων που έχουν ληφθεί σε κοινοτικό επίπεδο, αλλά δεν έχουν ακόμη τεθεί σε ισχύ από όλα τα κράτη - μέλη, καθώς και η υιοθέτηση νέων αντιδραστικών προτάσεων. Π.χ., το Ευρωπαϊκό Ενταλμα Σύλληψης και Εκδοσης, το οποίο δεν έχει ακόμη επικυρωθεί από τα Κοινοβούλια έξι κρατών - μελών (Ιταλία, Γερμανία, Αυστρία, Ολλανδία, Λουξεμβούργο, Ελλάδα). Την εισαγωγή βιομετρικών στοιχείων (ψηφιακή φωτογραφία και δακτυλικά αποτυπώματα) στα ταξιδιωτικά έγγραφα υπηκόων τρίτων χωρών (μετά ακολουθούν τα διαβατήρια κι ημών των ιθαγενών). Τη διασυνοριακή παρακολούθηση τηλεφωνικών συνδιαλέξεων και τραπεζικών λογαριασμών. Την εισαγωγή αυστηρότερων μέτρων ελέγχου στα λιμάνια.

Ενα ανατριχιαστικό νομικό οπλοστάσιο εξελίσσεται που «νομιμοποιεί» τις πιο μαύρες μεθόδους παρακολούθησης και ελέγχου της κοινωνικής συμπεριφοράς, της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού που αγωνίζεται - για ένα καλύτερο αύριο - ενάντια στην κοινωνική αδικία. Τον ακρογωνιαίο δηλαδή λίθο του ισχύοντος συστήματος.

Γι' αυτές τις εξελίξεις μιλούν στο «Ρ» ο Ηλίας Νικολόπουλος, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής της Δημοκρατικής Συσπείρωσης για τις Λαϊκές Ελευθερίες και την Αλληλεγγύη, και ο Αγάπιος Παπανεοφύτου, καθηγητής Ποινικού Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και μέλος της Γραμματείας της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση, με τη συναίνεση των ελληνικών κυβερνήσεων και της προηγούμενης και της παρούσας, επιβάλλει ολοένα και περισσότερους, αντισυνταγματικούς περιορισμούς στα ατομικά και κοινωνικά μας δικαιώματα. Αυτό επισημαίνει ανάμεσα στ' άλλα, ο Ηλίας Γ. Νικολόπουλος, στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Ρ». Ολόκληρη η συνέντευξη έχει ως εξής:

- Το χτύπημα της 11ης Σεπτέμβρη 2001 επανέρχεται διαρκώς από διάφορες κυβερνήσεις ως λόγος για λήψη πρόσθετων κατασταλτικών μέτρων. Και πρέπει ήδη να έχουν αποφασιστεί πολλά...

- Το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου κλόνισε τρόπους σκέψης και αξίες στην Ευρώπη και στην Αμερική και αναδείχτηκε σε ημερομηνία - σταθμός για την εξέλιξη των ιδεών και τη συρρίκνωση των ατομικών δικαιωμάτων στο δυτικό κόσμο. Η αρχή έγινε με την ψήφιση της «USA Act of 2001», του νόμου που διευκολύνει τη μεταβίβαση προσωπικών δεδομένων, την παρακολούθηση των επικοινωνιών, περιορίζει τη χορήγηση βίζας εισόδου στους αλλοδαπούς και περιορίζει ακόμα και αυτή την επικοινωνία των κατηγορουμένων για τρομοκρατικές πράξεις με τους συνηγόρους τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι με κανονιστική απόφαση του Αμερικανού Προέδρου επιτράπηκε η σύσταση εκτάκτων στρατοδικείων, για να δικάζουν αλλοδαπούς κατηγορούμενους για τρομοκρατικές πράξεις, χωρίς να απολαμβάνουν τις στοιχειώδεις δικονομικές εγγυήσεις.

- Προφανώς τέτοια μέτρα δεν αποφασίζονται μόνο στις ΗΠΑ.

- Οπωσδήποτε η ΕΕ δεν άργησε να ακολουθήσει με την καθιέρωση μεταξύ άλλων του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης για ορισμένες αξιόποινες πράξεις που επιτρέπει την έκδοση και ημεδαπών πολιτών και τελευταία προχώρησε στην υπογραφή από τον Ελληνα πρωθυπουργό ως πρόεδρό της της συμφωνίας για την έκδοση και τη δικαστική συνεργασία μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ, που αποτελεί ένα ακόμα βήμα στον «κοινό αντιτρομοκρατικό αγώνα» όπως ομολόγησαν επίσημα οι δύο πλευρές.

Είναι πλέον σαφές ότι με το πρόσχημα της πάταξης της τρομοκρατίας επιχειρείται να θεσμοποιηθεί ένας συνεχώς εντεινόμενος περιορισμός των ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών. Με την τελευταία σύνοδο των 15 υπουργών των κρατών - μελών της ΕΕ εισερχόμαστε σε μια περίοδο που το κύριο χαρακτηριστικό της είναι ο περιορισμός, ακόμα και η αναίρεση βασικών θεμελιωδών ελευθεριών που κατοχυρώνονται από το Σύνταγμά μας. Με τη θεσμοθέτηση του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης και έκδοσης, το οποίο προστέθηκε σ' ένα μακρύ ήδη κατάλογο μέτρων περιοριστικών των θεμελιωδών δικαιωμάτων (προώθηση ευρωτρομονόμου, δημιουργία Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, παρακολούθηση επικοινωνιών των πολιτών των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στενότερη συνεργασία με τις μυστικές και αντιτρομοκρατικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, ενίσχυση αρμοδιοτήτων ευρωπαϊκής αστυνομίας κ.λπ.) βαδίζουμε προς μία απαράδεκτη συρρίκνωση των ατομικών ελευθεριών.

Αξίζει να αναφερθεί ότι με την παραπάνω συμφωνία έκδοσης και δικαστικής συνεργασίας ΕΕ - ΗΠΑ επιτρέπεται η έκδοση και Ελλήνων πολιτών, παρότι αυτό απαγορεύεται από το Ελληνικό Σύνταγμα. Είναι απαράδεκτα τα άρθρα 4, 9, 13 και 16 της συμφωνίας.

- Τι προβλέπουν ακριβώς;

- Το πρώτο από αυτά επιτρέπει την έκδοση ακόμα και για ορισμένες πράξεις που δε θεωρούνται εγκλήματα στην ΕΕ, αλλά θεωρούνται τέτοια στις ΗΠΑ.

Το δεύτερο επιτρέπει την έκδοση ατόμου για να δικαστεί στις ΗΠΑ, ακόμα και αν έχει δικαστεί ήδη σε κράτος - μέλος της ΕΕ.

Το τρίτο δίνει έμμεσα τη δυνατότητα για έκδοση στις ΗΠΑ ατόμου εναντίον του οποίου επικρέμεται η επιβολή θανατικής ποινής.

Στο δε άρθρο 16 δίνεται η δυνατότητα για έκδοση στις ΗΠΑ ακόμη και για αδικήματα που έγιναν πριν την υπογραφή της συμφωνίας.

Είναι πρόδηλο ότι οι παραπάνω ρυθμίσεις περιορίζουν και πισωγυρίζουν κατακτήσεις και νομικές εγγυήσεις που είχαν ήδη κατοχυρωθεί από την εποχή της Γαλλικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη του 1789. Μπορεί βέβαια να υποστηριχτεί ότι τα όποια από τα παραπάνω μέτρα στο βαθμό που αποσκοπούν στην πάταξη της τρομοκρατίας δεν είναι καταρχήν καταδικαστέα, υπό μία όμως απαράβατη προϋπόθεση, που αποτελεί και τον απαραίτητο όρο για την ενσωμάτωσή τους στην ελληνική έννομη τάξη, ΝΑ ΜΗΝ ΠΑΡΑΒΙΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΠΕΡΙ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΜΑΣ.

- Ισχύει κάτι τέτοιο;

- Δυστυχώς, με τους συντελούμενους κυβερνητικούς χειρισμούς άρχισε και εντείνεται η παραβίαση των διατάξεων του Ελληνικού Συντάγματος που κατοχυρώνουν τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Και τούτο μέσω ενός άρθρου του Συντάγματος που εφαρμόζεται λανθασμένα και μερικά, χωρίς τις προϋποθέσεις που θέτει για να επιτευχθεί η αναστολή των διατάξεων που κατοχυρώνουν τις ατομικές ελευθερίες των πολιτών.

Συγκεκριμένα, ήδη από την ψήφιση του ισχύοντος Συντάγματος το 1975 εισήχθη το άρθρο 28, που λόγω της αναμενόμενης εισόδου της χώρας στην τότε ΕΟΚ προέβλεπε τη μεταβίβαση αρμοδιοτήτων της ελληνικής κυβέρνησης, της ελληνικής Βουλής και των ελληνικών δικαστηρίων σε διεθνείς, ακόμα και στρατιωτικούς οργανισμούς, αλλά (προβλέπει) και περιορισμούς στην άσκηση της εθνικής κυριαρχίας, με νόμο που θα ψηφίζεται από την ελληνική Βουλή με αυξημένη πλειοψηφία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το άρθρο αυτό επανέλαβε σχεδόν αυτούσια όμοιες διατάξεις του συνταγματικού κείμενου του 1968 της δικτατορίας και αντί να βελτιωθούν οι επιμέρους διατάξεις του, με αύξηση των ήδη προβλεπόμενων όρων εφαρμογής του, με την τελευταία αναθεώρηση χειροτέρευσε, ώστε να αποτελεί σήμερα την Κερκόπορτα για τη μέσω αυτού αναστολή συνταγματικών διατάξεων που προστατεύουν τα ατομικά δικαιώματα. Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά στο έντονα ανησυχητικό φαινόμενο ότι μέσω της σκόπιμα εσφαλμένης ερμηνείας του άρθρου αυτού, αλλά και κυρίως κατά παράβαση των προϋποθέσεων και όρων που αυτό θέτει να επιχειρείται η ενσωμάτωση στην ελληνική έννομη τάξη αντισυνταγματικών περιορισμών στα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα.

- Ειδικότερα;

- Ειδικότερα το άρθρο 28 στην παράγραφο 3 ορίζει:

«Η Ελλάδα προβαίνει ελεύθερα, με νόμο που ψηφίζεται από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, σε περιορισμούς ως προς την άσκηση της εθνικής κυριαρχίας εφόσον αυτό υπαγορεύεται από σπουδαίο εθνικό συμφέρον, δε θίγει τα δικαιώματα του ανθρώπου και τις βάσεις του δημοκρατικού πολιτεύματος και γίνεται με βάση τις αρχές της ισότητας και με τον όρο της αμοιβαιότητας».

Είναι όμως προφανές ότι η θεσμοθέτηση του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης και έκδοσης εν προκειμένω Ελληνα πολίτη αντίκειται τουλάχιστον σε μία από τις προϋποθέσεις της παραγράφου 3 του άρθρου 28 που προαναφέραμε, γιατί θίγει τα δικαιώματα του ανθρώπου και συγκεκριμένα τη διάταξη του άρθρου 5 παρ 2. εδάφιο γ΄ του Συντάγματός μας, που ορίζει ότι ακόμα και η έκδοση αλλοδαπού απαγορεύεται λόγω της δράσης του υπέρ της ελευθερίας και επομένως είναι αδιανόητη και αντισυνταγματική ή έκδοση Ελληνα πολίτη.

Πράγματι, το ελληνικό κράτος δεν μπορεί να επιβάλλει την αποδημία στους Ελληνες πολίτες, αφού το δικαίωμα παραμονής τους στην Ελλάδα απορρέει και θεμελιώνεται στην ελληνική ιθαγένειά τους.

Σύμφωνα και με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση της Εκδοσης «Εκαστον των συμβαλλόμενων μερών θα έχει την ευχέρεια αρνήσεως έκδοσης υπηκόων αυτού» (άρθρο 16 παρ. 1, στοιχείο α). Είναι χαρακτηριστικό ότι άλλα κράτη - μέλη της ΕΕ οχυρώνονται πίσω από τα Συντάγματά τους και προστατεύουν τους πολίτες τους. Κλασικό παράδειγμα αποτελεί η Γερμανία, όπου το άρθρο 16 παρ. 2. απαγορεύει ρητά την έκδοση σε άλλο κράτος Γερμανού πολίτη και για να ισχύσει η έκδοση στις ΗΠΑ, πρέπει να αναθεωρηθεί με πλειοψηφία των 2/3 και από τις δύο Βουλές το Γερμανικό Σύνταγμα, γεγονός αδύνατο ειδικά για αυτό το θέμα. Το ίδιο συμβαίνει και με το Πορτογαλικό Σύνταγμα, το άρθρο 33 του οποίου περιλαμβάνει παρόμοια ρύθμιση.

Από τα παραπάνω, εύλογα διαπιστώνεται ότι με το πρόσχημα πάταξης της τρομοκρατίας και με σκόπιμα εσφαλμένη εφαρμογή του άρθρου 28 του Συντάγματος επιχειρείται από την ελληνική κυβέρνηση, ως «βασιλικοτέρα του βασιλέως», με πρωτοβουλία των συνόδων υπουργών της ΕΕ, ο περιορισμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών και η καταστρατήγηση των συνταγματικών διατάξεων που τα κατοχυρώνουν.

- Και πώς απαντάμε σε όλα αυτά;

- Επιβάλλεται εγρήγορση, δεδομένου ότι το Σύνταγμά μας αναθέτει την προστασία του σε εμάς τους πολίτες, ορίζοντας στο άρθρο 120 και στην παράγραφο 4 ότι «η τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων που δικαιούνται και υποχρεούνται να αντιστέκονται με κάθε μέσο εναντίον οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει με τη βία»...