ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 27 Γενάρη 2005
Σελ. /40
ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
«Ο Αγωνιστής» των Ιωαννίνων

Η εφημερίδα της τοπικής επιτροπής Γιαννίνων του ΕΑΜ.

Στα Γιάννενα, στην περίοδο της Κατοχής μέχρι την έναρξη του Εμφυλίου Πολέμου, εκδίδονταν δεκάδες εφημερίδες, λευκώματα και περιοδικά. Μία από αυτές ήταν και ο «Αγωνιστής», όργανο του ΕΑΜ. Τα ιστορικά στοιχεία για τον «Αγωνιστή», μας έδωσε ο Κώστας Βλάχος, ένας από τους τελευταίους επιζώντες τυπογράφους του «Αγωνιστή», που συναντήθηκε με το «Ρ» και κατέθεσε την προσωπική του μαρτυρία για την περίοδο 1945 - 1946, κατά την οποία εργαζόταν στο τυπογραφείο της εφημερίδας, καθώς και τις μαρτυρίες δυο ακόμα συντρόφων του.

Ο «Αγωνιστής»

Ο «Αγωνιστής» στοιχειοθετούνταν στο τυπογραφείο του Παναγιώτη Τσιμογιάννη στην οδό Παπάζογλου κοντά στο Καπλάνειο Ιδρυμα, και τυπώνονταν στο τυπογραφείο του Θωμά Παναγιωτίδη στην οδό Ανεξαρτησίας. Τα γραφεία της εφημερίδας στεγάζονταν στον ίδιο χώρο που ήταν και τα γραφεία του ΕΑΜ (σήμερα οδός Δωδώνης), δίπλα από τον κινηματογράφο «Γρανάδα» και απέναντι από το Ρολόι της πόλης και την 8η Μεραρχία, στο σπίτι του Ιασωνίδη. Ολοι οι εργαζόμενοι των γραφείων είχαν για στέκι τους το εστιατόριο «Υπόγειος Παράδεισος», που βρισκόταν κοντά στα γραφεία, στο στενό που έβγαζε στα Δημοτικά Λουτρά (σημερινή Ζωσιμαία Βιβλιοθήκη). Οι εργαζόμενοι των γραφείων του ΕΑΜ και του «Αγωνιστή» που δεν ήταν από τα Γιάννενα έτρωγαν και κοιμούνταν σε ένα μικρό σπιτάκι στην περιοχή του Αρχιμανδρειού.

Μετά από επίθεση που έγινε από παρακρατικούς σε χειριστές του τυπογραφείου που μετέφεραν τις σελίδες για να τις πάνε στο πιεστήριο, οι αδελφοί Χαντζή που ήταν στελέχη του ΕΑΜ, παραχώρησαν το τυπογραφείο και το πιεστήριο του πατέρα τους που βρισκόταν δίπλα στο τυπογραφείο του Τσιμογιάννη. Ετσι, οι σελίδες του «Αγωνιστή», από μία εσωτερική πόρτα, πήγαιναν για στοιχειοθέτηση στο διπλανό κτίριο των αδελφών Χαντζή.

Υστερα από αλλεπάλληλες επιθέσεις παρακρατικών, και τελικά της Ασφάλειας, το Νοέμβρη του 1946, ο «Αγωνιστής» σταμάτησε να εκδίδεται. Η Ασφάλεια έκανε έφοδο και συνέλαβε το προσωπικό του «Αγωνιστή». Τους έκλεισαν στο παλιό παγοποιείο ΦΙΞ, το «Νταχάου» των Ιωαννίνων, και στη συνέχεια τους έστειλαν εξόριστους στην Ικαρία.

Εκτιμήθηκε από τους Γιαννιώτες

Με τη συνδρομή των πολιτικών οργανώσεων του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, με υπεύθυνα άρθρα, με τη συνεπή αγωνιστική ειδησεογραφία των συντακτών και την υπεύθυνη δουλιά των τυπογράφων, ο «Αγωνιστής» εκτιμήθηκε από τους Γιαννιώτες. Ξεκίνησε με λίγα ημερήσια φύλλα και έφτασε τα 4.000 φύλλα μέχρι το Νοέμβρη του 1946 όταν η ασφάλεια τον έκλεισε.

Ο «Αγωνιστής» στοιχειοθετούνταν με μικρά γράμματα των οκτώ στιγμών. Η εφημερίδα διανέμονταν στην πόλη σε συνδρομητές από τρεις διανομείς. Το πρακτορείο εφημερίδων του Τσούρνου στην κεντρική πλατεία διακινούσε πολλά φύλλα με τους εφημεριδοπώλες. Φύλλα της εφημερίδας στέλνονταν σε διακινητές σε χωριά των Γιαννίνων, αλλά και ταχυδρομικά σε συνδρομητές στο εξωτερικό και στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Στη διεκπεραίωση εργάζονταν όλο το πρωί δυο εργαζόμενοι, ώστε να σταλούν οι εφημερίδες στα χωριά και στους συνδρομητές με το ταχυδρομείο. Φύλλα έστελναν σε όλες τις κρατικές υπηρεσίες. Επίσης, έστελναν φύλλα στο υπουργείο Τύπου. Στο αρχείο της εφημερίδας έμπαιναν δύο φύλλα και τρία με τέσσερα φύλλα δίνονταν σε έναν αγωνιστή, ο οποίος τα φύλαγε σε ένα σπίτι. Δυστυχώς, σήμερα δε σώζεται όλο το αρχείο του «Αγωνιστή».

Από τον «Αγωνιστή» πέρασαν δεκάδες άνθρωποι, διευθυντές, δημοσιογράφοι, υπάλληλοι και τυπογράφοι. Ολα τα στελέχη του ΕΑΜ και του ΚΚΕ δημοσίευαν άρθρα και μελέτες. Διευθυντές της εφημερίδας ήταν οι: Φωκίων Μαρνέλης και Θωμάς Σούλης. Μετά την ψήφιση των εκτάκτων μέτρων διευθυντές έγιναν πολλοί καθώς τη θέση των προηγούμενων που συλλαμβάνονταν, έπαιρναν άλλοι. Με τις καταγγελίες που έκανε ο «Αγωνιστής» για την τρομοκρατία, από τις στρατιωτικές αρχές θεωρούνταν παράβαση του νόμου και οι διευθυντές πέρναγαν από δίκη και καταδικάζονταν. Ο K. Βλάχος θυμάται, απ' αυτούς, το Μιχάλη Χριστογιώργο, Πάνο Νικολό, Γιώργο Σιαράβα, Αλέξη Χαραλάμπη και τελευταίο το Στέφανο Παπαϊωάννου. Πέρασαν κι άλλοι που, όμως, δεν τους θυμάται. Στο δημοσιογραφικό προσωπικό της Εφημερίδας θυμάται τους: Βασίλη Γκουγιάννο (έγραφε το πολιτικό άρθρο), Τάκη Αδάμο, Πάνο Μαρνέλη, Θωμά Σούλη, Χρήστο Λαμπράκη, Αγγελο Χατζή, Παυλίδη, Βασίλη Φανίτσιο, Γιάννη Ζώη (στενογράφος, έπαιρνε τις ειδήσεις από το ραδιόφωνο), εκτός των άλλων.

Ακόμα, στη Διαχείριση της εφημερίδας εργάζονταν και οι: Γιώργος Στύπας, Ναπολέων Τσάντης, Γιώργος Κρίκης, Νίκη Κρίκη, Κώστας Τζουβάρας, Γιάννης Μούζιος, Βαγέλης Τρίχας, Κώστας Βλάχος, Θεοχάρης Μαριόλας, Θωμάς μπράγιας και άλλοι. Ενώ στους Τυπογράφους ήταν οι: Φάνης Δαγκλής, Βασίλης Φωτιάδης, Βαγγέλης Κασιούμης, Βασίλης Καμηνάς, Θανάσης Καραμπέρης, Παναγιώτης Τσιμογιάννης, Νίκος Τσιμογιάννης Γιώργος Χήτας, Δημήτρης Παπαγεωργίου (Γλυκής), Πέτρος Ζιάκος, Θόδωρος, Γρατσανίτης Χαρίλαος, Μιχάλης Μανώλης, Κουρής και άλλοι. Και, τέλος, ως Πιεστές εργάζονταν οι: Γιώργος Κασιούμης (Ντάρλας), Ευριπίδης Θεμελής, Γκαντρής, Τσακανίκας.

Η αντάρτισσα

Κοπέλα στα 18 της. Σύμφωνα με τις παραδόσεις και τις ορμήνιες των γονιών της, αλλά και το γυναικείο της ένστικτο, ονειρευόταν να γίνει νυφούλα, καλή μάνα με πολλά παιδιά. Ονειρο καλό, ιδανικό, κοινωνικό. Μα, τα γεγονότα ήρθαν αλλιώτικα. Συνθήκες τραγικές, δύσκολες για την Ελλάδα και το λαό της. ΚΑΤΟΧΗ τριπλή - γερμανική, ιταλική, βουλγαρική. Ο λαός μας ζούσε κάτω από φρικτές συνθήκες.

Το τρυφερό κορίτσι, η Ελληνοπούλα, δεν άντεχε αυτά που βίωνε ο Ελληνας, η Ελληνίδα. Δεν άντεχε να βλέπει τα σκελετωμένα παιδιά απ' την πείνα, θέριευε το μίσος της για τους ξένους βάρβαρους που πάτησαν τη χώρα μας, την πατρίδα μας, την Ελλάδα μας.

Σηκώθηκε ένα πρωινό ξάγρυπνη. Κούρνιασε στην αγκαλιά της μάνας και με βλέμμα σταθερό της λέει θαρρετά: «Μάνα, δεν αντέχω άλλο, φεύγω». «Για πού με το καλό, γλυκιά μου κόρη;». «Για το βουνό καλή μου μάνα, ναι, για το βουνό». «Εσύ, κορούλα μου, που καρτερώ να σε νυφοστολίσω; Τρανό το βάρος που αποφάσισες να σηκώσεις, μικρή μου περδικούλα. Πώς το αποφάσισες αυτό, καλή μου; Ματαγύρισε την απόφασή σου σ' ένα καλό νοικοκυριό με ένα καλό παλικάρι. Να δω εγγόνια απ' την όμορφη κόρη μου που τόσο αγαπώ». «Οχι μάνα, δεν τη γυρίζω την απόφαση, θα γίνω αντάρτισσα, θα ζωστώ τα άρματα και θα πολεμήσω τα φασιστικά τέρατα. Αυτός είναι ο δρόμος της κάθε περήφανης Ελληνοπούλας. Καλό και τιμητικό το Ζάλογγο, μα πιο καλό και τιμητικό το καριοφίλι που θα ρίξω κατάστηθα το βόλι στα στήθη του οχτρού που πάτησε τη χώρα μας, την Ελλάδα μας».

«Τότε κόρη μου τράβα όπου το χρέος σε καλεί. Εγώ σπλάχνο μου θα σε καρτερώ να 'ρθείς στεφανωμένη με τη δόξα και τιμή που σου πρέπει. Στο καλό και η Παναγιά μαζί σου». Εφυγε με το κεφάλι ψηλά η κόρη, η αντάρτισσα και με την ευχή της μάνας. Πήρε μαζί της την εικόνα της μάνας που κυλούσαν δάκρυα στα ρυτιδιασμένα μάγουλά της.

Η ανταρτοπούλα πολέμησε σκληρά τους φασίστες κατακτητές σε μάχη άνιση, μα ηρωική. Λαβώθηκε κατάστηθα. Υπέκυψε, κρατώντας στην αγκαλιά της το τουφέκι. Τώρα, εκεί που έπεσε η ανταρτοΕΠΟΝίτισσα Ελληνοπούλα, φύτρωσε ένα ψηλό δεντρί. Σαν οι διαβάτες περνούν με δάκρυα στα μάτια, αφήνουν ένα λουλούδι σαν ένδειξη τιμής και ευγνωμοσύνης στην παρτιζάνα, την ηρωίδα της Εθνικής Αντίστασης. Τιμή και δόξα αιώνια της αξίζει.

ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

Συνεστιάσεις αντιστασιακών

-- Η Πανελλήνια Ενωση Επαναπατρισθέντων Πολιτικών Προσφύγων (ΠΕΕΠΠ) πραγματοποιεί την Κυριακή 30 Γενάρη 2005, ώρα 12-5 μ.μ. στην ταβέρνα «Μουσική Κιβωτός», οδός Καυταντζόγλου και Δ. Ράλλη 20, Πατήσια, τη χρονιάτικη συνεστίασή της. Πληροφορίες και προσκλήσεις στα Γραφεία της ΠΕΕΠΠ, οδός Σωκράτους 79-81, Ομόνοια και στα τηλέφωνα 210.5230.526 και 210.5230.534.

-- Η Διοικούσα Επιτροπή του Παραρτήματος της ΠΕΑΕΑ Αρτέμιδας σας προσκαλεί στη συνεστίαση - γλέντι που διοργανώνει, αύριο Παρασκευή 28/1/2005, στις 8 μ.μ., στο κέντρο «Μιτεράν», λεωφόρος Αγ. Ιωάννη και Θήρας, Αρτέμιδα.

-- Το ΔΣ και τα μέλη του Συλλόγου Πολιτικών Εξορίστων Γυναικών, την Πέμπτη 3.2.2005, πραγματοποιεί εκδήλωση για τον καινούριο χρόνο.

-- Η ΠΕΣΑΘΕΑ (Πανελλήνια Ενωση Συνταξιούχων - Αναπήρων Θυμάτων Εθνικής Αντίστασης) πραγματοποιεί, την Κυριακή 6 Φλεβάρη, ώρα 12.30 το μεσημέρι, στο κέντρο «Κιβωτός» (πρώην Καστέλο), τη συνεστίασή της (τηλ.: 210-2236.600).


Προσφορά

Στο Διεθνές Ιδρυμα «Γκιόργκι Δημητρόφ» στη Σόφια, μαζί με τις ευχές τους για το νέο έτος 2005, προσφέρουν, μέσω της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αντιστασιακών Οργανώσεων (ΠΟΑΟ):

  • Ο Παναγιώτης Μακρής, επίτιμος δήμαρχος Καισαριανής, 100 ευρώ.
  • Η Αθηνά Καλούδη 50 ευρώ.
  • Η Χρυσούλα Γκόγκογλου 50 ευρώ.
Εκείνοι που «φεύγουν»...

Εκείνοι που φεύγουν παίρνουνε πάντα ένα κομμάτι από μας, μα είναι κι εκείνοι που αδειάζουν ολόκληρο το είναι σου. Ο λόγος για τον Αγγελο Κατσαρό...

Με πείραξε τόσο πολύ ο ξαφνικός θάνατός του. Και είναι που δεν αξιώθηκα να του εκφράσω τη βαθιά και απέραντη ευγνωμοσύνη μου, που με είχε συνοδοιπόρο στην πάλη κατά του φασισμού. Η πορεία του αγώνα πλάι του, τόσο του δικού μου, όσο και των φίλων και συναγωνιστών του δυτικού τομέα της πόλης μας Θεσσαλονίκης τη δεκαετία του '60, ήταν απ' τις καλύτερες. Ως τις επαναστατικές πρωτοβουλίες που έπαιρνε και τις μοιραζότανε μαζί μας σαν τομεάρχης μας, μας ανέβαζε, συνέχεια, το φρόνημα και μας αναπτέρωνε το ηθικό για το αποτέλεσμα. Και μπορεί να μη φτάναμε στο στόχο μας που ήτανε ο πολυπόθητος σοσιαλισμός, όμως η διαδρομή μετράει. Και με τον Αγγελο οδηγό, όσο δύσκολη κι επίπονη κι αν ήτανε, την αγαπήσαμε και τη χαρήκαμε όσο τίποτε στον κόσμο.

Ηταν απ' τους πιο ακούραστους και συνεπείς αγωνιστές. Πραγματικός δάσκαλος. Και μια φορά του είπα: Αγγελε, αν πεθάνεις και πας στο ουρανό, θα σε ζητώ στα πιο ανήσυχα αστέρια. Τώρα τον φέρνω στο μυαλό μου σαν ένα κατασταλαγμένο και ήρεμο αστέρι, που με συνεπαίρνει και πάλι με τη ζηλευτή κι αθάνατη τροχιά του. Καλό σου ταξίδι, αγαπημένε μας φίλε, συναγωνιστή και σύντροφε.

ΜΙΡΑΝΤΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ