Θλιβερή «πρωτιά» στη λίστα των εργατικών δυστυχημάτων και ατυχημάτων, που γίνονται στη χώρα μας κάθε χρόνο, κατέχει ο κλάδος των οικοδόμων. Μόνο το '99, οι οικοδόμοι θρήνησαν 43 συναδέλφους τους, ενώ δεκάδες ήταν και πάλι τα σοβαρά, καταγραμμένα ατυχήματα στον κλάδο. Ο αριθμός των εργατικών ατυχημάτων στην οικοδομή αυξάνεται χρόνο με το χρόνο, ενώ παράλληλα επιδεινώνονται δραματικά οι συνθήκες εργασίας, καθώς ολοένα και περισσότερο χρησιμοποιούνται τοξικές και επικίνδυνες χημικές ουσίες στην οικοδομική δραστηριότητα. Τα περισσότερα και μάλιστα τα θανατηφόρα ατυχήματα, συμβαίνουν στα μεγάλα δημόσια έργα, στα μεγάλα και υποτίθεται οργανωμένα εργοτάξια. Αποδεικνύεται πως η αδηφαγία του κατασκευαστικού κεφαλαίου δε διστάζει ούτε μπροστά στην ανθρώπινη ζωή, ενώ αναδεικνύεται σε όλες τις διαστάσεις, η εγκληματική αδιαφορία των κυβερνήσεων.

Την περίοδο από το '91 μέχρι και το '99, 244 οικοδόμοι έχασαν τη ζωή τους πάνω στο μεροκάματο. Πρόκειται για στοιχεία της Ομοσπονδίας Οικοδόμων Ελλάδας, που έχει συγκεντρώσει από καταγγελίες και από δημοσιεύματα στον Τύπο, ενώ κοινός παρονομαστής όλων των δυστυχημάτων ήταν η έλλειψη ουσιαστικών μέτρων προστασίας. Τα δυστυχήματα συνεχώς αυξάνονται, καθώς το '99 είχαμε 43 νεκρούς οικοδόμους, ενώ το '98 ο κλάδος θρήνησε 16 νεκρούς, το '97, 30 νεκρούς και το '96, 25 νεκρούς.

Μόνο στο εργοτάξιο κατασκευής του νέου αεροδρομίου στα Σπάτα, βρήκαν τραγικό θάνατο το '99 πέντε εργαζόμενοι, ενώ πολλά ήταν τα σοβαρά ή ελαφριά ατυχήματα στο χώρο.

Ανάλογη είναι η κατάσταση και στα εργοτάξια κατασκευής του μετρό Αθήνας, όπου έχουν ξεπεράσει τα 800, τα βαριάς μορφής ατυχήματα, από την έναρξη κατασκευής του έργου μέχρι σήμερα. Παράλληλα στο μετρό, θερίζουν οι επαγγελματικές ασθένειες. Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση ιατρικές εξετάσεις, που πραγματοποιούνται ανά διαστήματα στους εργαζόμενους του μετρό, περίπου 300 εργαζόμενοι που απασχολήθηκαν για μεγάλο διάστημα σε υπόγειες εργασίες, κατά τη διάνοιξη της σήραγγας, απέκτησαν προβλήματα υγείας, κυρίως αναπνευστικά και καρδιακά.

Την επικίνδυνη κατάσταση που επικρατεί στην οικοδομή και μάλιστα στα μεγάλα εργοτάξια, ανέδειξε σε όλες της τις διαστάσεις η κατάρρευση τον περασμένο Νοέμβρη της υπό κατασκευή γέφυρας στο Μαρκόπουλο - τμήμα της νέας «Αττικής Οδού» - στα συντρίμμια της οποίας θάφτηκαν ζωντανοί δυο οικοδόμοι και τραυματίστηκαν άλλοι εννέα.

Στην ασυδοσία των εργοδοτών και την αδιαφορία της κυβέρνησης επιρρίπτει τις ευθύνες για την έξαρση των ατυχημάτων στην οικοδομή ο Γ. Πάσουλας, γραμματέας της Ομοσπονδίας Οικοδόμων, με τον οποίο συζητήσαμε για τις αιτίες, αλλά και τον τρόπο αντιμετώπισης του σοβαρού αυτού ζητήματος.

Οπως μας σημείωσε «είναι γεγονός πως υπάρχει φοβερή έξαρση των εργατικών ατυχημάτων στην οικοδομή και αυτό οφείλεται στο ότι δεν υπάρχουν ουσιαστικά μέτρα προστασίας στους χώρους δουλιάς. Αυτό έχει να κάνει με το κυνηγητό του κέρδους από πλευράς εργοδοτών. Εχει να κάνει με το ότι οι οικοδόμοι δουλεύουν πολλές ώρες, υπερωρίες, Σαββατοκύριακα, με αποτέλεσμα την εξασθένηση του οργανισμού τους, κάτι που τους κάνει ευάλωτους στα ατυχήματα. Εχει να κάνει με την ανυπαρξία και διάλυση, με ευθύνη του υπουργείου Εργασίας, των αρμόδιων για έλεγχο κρατικών υπηρεσιών. Ακόμα και το περιβόητο Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας, που θεσπίστηκε με το νόμο 2639/'98 και το οποίο επαγγέλλεται η κυβέρνηση, δε λειτουργεί ουσιαστικά. Για τη λειτουργία του απαιτούνται 1.300 άτομα και αυτή τη στιγμή έχει μόλις 350 υπαλλήλους. Η κυβέρνηση δε φαίνεται διατεθειμένη να καταβάλει τα χρήματα που απαιτούνται για τη λειτουργία των μηχανισμών ελέγχου. Γι' αυτό λέμε ότι είναι συνυπεύθυνη, για την έξαρση των εργατικών ατυχημάτων».

Αναφερόμενος στην κατάσταση που επικρατεί στα μεγάλα εργοτάξια, επισήμανε ότι «και εδώ οι λόγοι έξαρσης των ατυχημάτων είναι οι ίδιοι. Οι εργοδότες είτε είναι μικρό το έργο είτε μεγάλο, δεν παίρνουν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, γιατί έχουν κόστος και δε θέλουν να πληρώσουν. Από κει και πέρα τι θα συμβεί, ποιοι θα πάνε σπίτια τους το μεσημέρι και ποιοι όχι, φαίνεται ότι λίγο τους ενδιαφέρει. Από την άλλη το υπουργείο παρά το ότι είναι τεράστια τα έργα, πρωτόγνωρα για τη χώρα και κατά συνέπεια για τους εργαζόμενους, δεν παίρνει μέτρα. Στο εργοτάξιο των Σπάτων απασχολούνται 3.000 εργαζόμενοι, όμως η τοπική Επιθεώρηση Εργασίας δεν έχει πάει ούτε μια φορά, γιατί έχει μόνο δυο υπαλλήλους, γιατί δεν έχει αυτοκίνητο.... Και έτσι βέβαια είναι θέμα προτεραιοτήτων που βάζεις, όμως δείχνει ότι είναι καθαρή επιλογή της κυβέρνησης. Διαθέτει κονδύλια εκατοντάδων δισ. δρχ. για ΝΑΤΟικές δαπάνες, για μηχανισμούς καταστολής κλπ., όμως για το συγκεκριμένο ζήτημα που είναι ζήτημα ζωής δε διαθέτει τα απαραίτητα κονδύλια».

Οπως υπογράμμισε ο συνδικαλιστής, το ζήτημα αποκτά ευρύτερες διαστάσεις. «Η πιο δόκιμη λέξη - τόνισε - είναι μέτρα υγιεινής και ασφάλειας και αυτό γιατί σήμερα δεν μπορούμε να περιορίζουμε το θέμα απλώς στην ύπαρξη φωταγωγού ή εξαερισμού, ή σωστής σκαλωσιάς. Να επιμείνουμε σε αυτή την κατεύθυνση, αλλά να δούμε και παραπέρα, αφού τα πράγματα έχουν αλλάξει στην οικοδομή. Χρησιμοποιούνται πλέον υλικά τα οποία περιέχουν επικίνδυνες και τοξικές χημικές ουσίες, όπως είναι το κανάι (ειδικό μπετό), τα τεχνητά χρώματα, τα μονωτικά υλικά κλπ. Το πρόβλημα είναι, παίρνονται μέτρα προστασίας των εργαζομένων ανάλογα; Στο μετρό, για παράδειγμα, που έχουν πέσει χιλιάδες τόνοι κανάι, οι μάσκες που φορούσαν οι χειριστές, ήταν - θα έλεγα - σαν αυτές που πρέπει να φορά η νοικοκυρά όταν ξεσκονίζει το σπίτι της. Πρόσφατα το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας έδωσε στη δημοσιότητα μελέτη που λέει πως και στη χώρα μας χρησιμοποιείται ραδιενεργός χάλυβας. Δηλαδή σίδερο που προέρχεται από ανακύκλωση ιατρικών εργαλείων, υλικών πυρηνικών σταθμών κλπ. Γι' αυτά δεν έχει παρθεί κανένα ουσιαστικό μέτρο.

Οι οικοδόμοι αντιμετωπίζουν μια σειρά επαγγελματικές ασθένειες. Πολλοί υποφέρουν από εκζέματα, που οφείλονται σε μια συγκεκριμένη ουσία, που περιέχει το τσιμέντο. Επανειλημμένα έχουμε προτείνει να αντικατασταθεί με άλλη ουσία, που δε βλάπτει, όμως τίποτα. Η σκληρή φύση της εργασίας, έχει επίσης σαν αποτέλεσμα οι οικοδόμοι να έχουν προβλήματα με τη μέση και άλλα. Πρόκειται για ζητήματα που έχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Η κατάσταση είναι χειρότερη από πριν, αφού δεν αντιμετωπίζονται οι αιτίες που δημιουργούν ατυχήματα, πόσο μάλλον να αντιμετωπιστούν οι λόγοι επαγγελματικών ασθενειών και τα προβλήματα που δημιουργούνται από τη χρησιμοποίηση νέων ουσιών».

Η λήψη μέτρων υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους δουλιάς, είναι από τα σοβαρότερα ζητήματα πάλης για τον κλάδο. Οι εργαζόμενοι σε συγκεκριμένα εργοτάξια έχουν αναπτύξει αγώνες τελευταία γι' αυτό το θέμα, ενώ είναι αίτημα αιχμής στις απεργιακές κινητοποιήσεις της Ομοσπονδίας. Στα πλαίσια αυτών των κινητοποιήσεων πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με τον υπουργό και υφυπουργό Εργασίας. Οπως επισήμανε ο Γ. Πάσουλας «οι μόνες απαντήσεις ήταν πως θα επανδρωθούν οι Επιθεωρήσεις Εργασίας. Ομως και αυτά έμειναν στο θα... Την ίδια ώρα το υπουργείο προσπαθεί να εμφανίσει μειωμένα τα εργατικά ατυχήματα και το κάνει αυτό με το να υπολογίζει και τους ανέργους, για να βγάλει το ποσοστό. Με το να μην υπολογίζει τους αλλοδαπούς εργαζόμενους. Είναι ντροπή ένας τέτοιος διαχωρισμός, λες και οι αλλοδαποί δεν είναι εργάτες, δεν είναι άνθρωποι».

Καταλήγοντας μάς τόνισε πως «ο τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος είναι γνωστός, ο αγώνας. Θεωρούμε πως η πάλη για την επιβολή μέτρων υγιεινής και ασφάλειας έχει καθαρά ταξικό χαρακτήρα, προϋποθέτει σύγκρουση με τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου. Είναι αίτημα αιχμής για μας. Πέρα από τις κινητοποιήσεις παρεμβαίνουμε στα μεγάλα εργοτάξια, όσο μπορούμε πιο αποτελεσματικά, για να παίρνονται μέτρα. Επιμένουμε να λειτουργήσουν οι μεικτές επιτροπές ελέγχου (συμμετέχουν Επιθεωρητές Εργασίας, μηχανικοί ΤΕΕ και οικοδόμοι) να αποκτήσουν ουσιαστικές αρμοδιότητες. Γνωρίζουμε πως όσο η κυβέρνηση δεν παίρνει ουσιαστικά μέτρα, τα ατυχήματα δε θα μειώνονται. Εκεί επικεντρώνουμε τον αγώνα μας».