ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 6 Μάρτη 2005
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Παραμυθικό «θαύμα» της Μάρως Λοΐζου

Το εξώφυλλο του 10ου βιβλίου της, με γενικό τίτλο «Το θαύμα του κόσμου»
Το εξώφυλλο του 10ου βιβλίου της, με γενικό τίτλο «Το θαύμα του κόσμου»
«Το θαύμα του κόσμου», τιτλοφορείται η σειρά δέκα βιβλίων για παιδιά της Μάρως Λοΐζου. Το δέκατο τιτλοφορείται «Το μυστικό του ασημένιου πλανήτη». Πρόκειται για ένα παιδικό «De rerum natura» («Περί της φύσεως των όντων»). Ενα θαυμάσιο όραμα για τα παιδιά της κοινωνίας του μέλλοντος, γεμάτο από τις εξαιρετικές εκπλήξεις, που επιφυλάσσει η Μ. Λοΐζου στους αναγνώστες της.

«Ηταν μια φορά και έναν καιρό...». Ετσι ξεκινάνε όλα τα παραμύθια.

«Θα είναι μια φορά και έναν καιρό...». Ετσι ξεκινάει εντελώς πρωτότυπα και συμβολικά, το τελευταίο βιβλίο της Λοΐζου στη σειρά βιβλίων της. «Το μυστικό του ασημένιου πλανήτη» είναι ένα προφητικό παιδικό παραμύθι: Ολοι οι «αληθινοί» παραμυθάδες είναι οι οραματιστές του μέλλοντος. Ομως, η Μάρω Λοΐζου με τον «ασημένιο» - και όχι τυχαία χρυσό, νομίζουμε - πλανήτη της, ταξιδεύει την παιδική φαντασία σε μια συγκεκριμένη κοινωνία του μέλλοντος, με έναν ευρηματικό, όμορφο και ποιητικό τρόπο.

Δεν ξέρουμε αν η συγγραφέας έχει εντρυφήσει τόσο βαθιά στα πεδία της πολιτικής οικονομίας, της φιλοσοφίας, των φυσικών επιστημών και του ιστορικού υλισμού. Γνωρίζουμε, βέβαια, ότι σαν πνευματικός άνθρωπος ανταποκρίθηκε πάντοτε στα καλέσματα του καιρού της. Κράτησε και κρατά «πάντ' ανοιχτά, πάντ' άγρυπνα τα μάτια της ψυχής» της. Αυτό όμως το έργο της είναι η «έξοδος». Πλάθει, με μαεστρία, για τις παιδικές ψυχές μια μελλοντική κοινωνία που ξεπερνάει το βασίλειο της Ανάγκης και αγγίζει το βασίλειο της ελευθερίας, του δικαίου, της αλληλεγγύης και της οικολογικής ισορροπίας, πράγμα που δε θα μπορούσαν να κάνουν με τόση επιτυχία, κάποια πολιτικά μανιφέστα. Απολαύστε τη σε μερικά αποσπάσματα:

«Δε θα υπάρχουν πόλεμοι,/

αφού δε θα υπάρχουν κράτη/

Η Μάρω Λοΐζου
Η Μάρω Λοΐζου
να ανταγωνίζονται το ένα το άλλο./

Δε θα υπάρχει/

φτώχεια και πείνα,/

αφού δε θα υπάρχουν πλούσιοι και φτωχοί/

γιατί όλα τα αγαθά της Γης/

θα είναι χωρισμένα σε ίσα μέρη/

και μοιρασμένα σε όλους./

Οι άνθρωποι/

θα δουλεύουν λίγες ώρες κάθε μέρα/

και τον υπόλοιπο χρόνο τους/

θα ασχολούνται/

με την τέχνη/

την ομορφιά/

και την πνευματική τους εξύψωση...»

Το όραμα της μόρφωσης

Και για τους «παιδαγωγούς» της κρατικής ή της όποιας γραφειοκρατίας, γράφει:

«Στα σχολεία/

οι μαθητές/

δε θα χάνουν τον καιρό τους/

μαθαίνοντας απέξω/

χρονολογίες και μάχες και ονόματα χημικών τύπων/

Οι μαθητές/

θα πηγαίνουν στο σχολείο/

για να καλλιεργούν τη φαντασία τους,/

να ασχολούνται με τη μελέτη της τέχνης,/

να δουλεύουν τα χέρια τους/

και το πνεύμα τους...»

Και επειδή η Μάρω Λοΐζου, πέρα από μεγάλη παραμυθατζού είναι και ρεαλίστρια και εκτός από «στρατηγικά» ξέρει να μιλάει και «τακτικά» στα παιδιά, δεν αφήνει στα απαιτητικά παιδικά μυαλά άλυτη την απορία για το πώς θα φτάσουμε στον «ασημένιο πλανήτη». Δεν αφήνει ασύνδετο το όραμα της μελλοντικής κοινωνίας με τη σημερινή πραγματικότητα. Τους αποκαλύπτει το μυστικό «του» και χωρίς διδακτικισμούς, τους δείχνει ότι η επικοινωνία με τον «ασημένιο πλανήτη» βρίσκεται στην αγάπη (και στη διάθεσή) μας να τον προσεγγίσουμε και να τον κάνουμε χειροπιαστό.

Αλληγορία και ρεαλισμός

Διαβάστε πόσο υπέροχα μιλάει στις παιδικές ψυχές αυτή η μεγάλη κυρία της παιδικής λογοτεχνίας:

«Ναι/

οι άνθρωποι αυτοί δε θα τον περιμένουν,/

γιατί αυτοί/

οποιαδήποτε στιγμή θελήσουν/

θα μπορούν να έρχονται σε επαφή/

με τον ασημένιο πλανήτη,/

Η κορεάτικη έκδοση του βιβλίου της «Η πιο όμορφη πορτοκαλιά του κόσμου», στη σειρά «Το θαύμα του κόσμου»
Η κορεάτικη έκδοση του βιβλίου της «Η πιο όμορφη πορτοκαλιά του κόσμου», στη σειρά «Το θαύμα του κόσμου»
αφού ο ασημένιος πλανήτης/

θα βρίσκεται στο κέντρο του στήθους τους/

στα αριστερά της καρδιάς τους.../

Αλλοι δεν μπορούν να τον δουν καθόλου,/

άλλοι τον βλέπουν ψηλά στον ουρανό/

κι άλλοι τον έχουν μόνιμα κοντά τους/

ακριβώς στα αριστερά της ίδιας τους της καρδιάς».

Εκτός όμως από το τελευταίο της βιβλίο, έχουν προηγηθεί άλλα εννιά, όπου με επικούρεια σκέψη και με λουκρίτειο πνεύμα και ένα μαγευτικό -κινηματογραφικό τρόπο (χάρις και στις εξαιρετικές ζωγραφιές της Κατερίνας Βερούτσου), η Μάρω Λοΐζου ξετυλίγει στα ευαίσθητα παιδικά αισθητήρια για τη γέννηση, την εξέλιξη και τη λειτουργία του κόσμου και του ανθρώπου, κορωνίδας του, αλλ' όχι επικυρίαρχου και διασαλευτή του.

Το όνομα της σειράς («Το θαύμα του κόσμου»), αλλά και οι τίτλοι των δέκα βιβλίων της είναι αριστουργηματικοί, άμεσα και επακριβώς προσδιορίζοντες το σημαινόμενο:

-«Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα κοσμικό αυγό (Δημιουργία του κόσμου)».

-«Η πορεία της ζωής (Η εξέλιξη της ζωής)».

-«Το πέτρινο βιβλίο (Η ιστορία της ζωής μέσα από τα απολιθώματα)».

-«Η πιο όμορφη πορτοκαλιά του κάμπου (Η αναπαραγωγή των φυτών)».

-«Τα δυο ερωτευμένα ζαρκάδια (Η αναπαραγωγή των ζώων)».

-«Ο άνθρωπος προχωρεί (Η εξέλιξη του ανθρώπου)».

-«Ταξίδι στην καρδιά του πυρήνα (Η δομή της ύλης)».

-«Ο αθάνατος γαϊδαράκος (Μαθήματα ανακύκλωσης)».

-«Η πεταλούδα που δεν μπόρεσε να κρατήσει την υπόσχεσή της (Η τελειότητα του οικοσυστήματος και οι υπονομευτές του)».

Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι πολλά βιβλία της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά και στα ολλανδικά, πρόσφατα στην Κορέα και στην Αίγυπτο. Ούτε ότι τιμήθηκε το 1995 με το Κρατικό Βραβείο Παιδικής λογοτεχνίας, το 1988 ήταν υποψήφια της χώρας μας για το Διεθνές Βραβείο Αντερσεν και το 2003 τιμήθηκε από το περιοδικό «Διαβάζω» για τον «Αθάνατο γαϊδαράκο». Το έργο της, άλλωστε, είναι αντικείμενο μελέτης παιδοψυχολόγων, Ελλήνων και ξένων πανεπιστημιακών.

Τώρα, λοιπόν, που η αγορά στο χώρο του παιδικού βιβλίου έχει κατακλυστεί από ένα σωρό υποπροϊόντα - εγκεφαλικά, βίαια, φθηνού και εφήμερου εντυπωσιασμού - είναι καθήκον των δασκάλων, των παιδιών και «ημών των ιδίων» των γονέων, ανάμεσα στους «άνθρακες» να διακρίνουμε τους πραγματικούς «αδάμαντες» της Μάρως Λοΐζου, («δύσκολα» βιβλία τα λένε κάποιοι, που θέλουν να τα προσπεράσουν).

Εκείνο που εμείς ευχόμαστε είναι: «Θεία Μάρω, καλέ θεία Μάρω, να 'σαι πάντα καλά και να γράφεις...».

Στερνογράφημα:

Μήπως το υπουργείο Παιδείας θα έπρεπε αυτό το ελληνόψυχο, όχι σοβινιστικό, και βαθιά οικουμενικό βιβλίο της συγγραφέως «Το Αθάνατο Νερό», (είναι το 10ο βιβλίο ενός άλλου κύκλου βιβλίων της, με γενικό τίτλο «Ενα παραμύθι μια χώρα», σε εννέα από τα οποία αναφέρεται, «διεθνιστικά», σε ισάριθμες άλλες χώρες), το οποίο δυστυχώς δύσκολα βρίσκει κανείς στα ελληνικά βιβλιοπωλεία, και το οποίο, κατά την άποψή μας προσεγγίζει σε επίπεδο - τηρουμένων των αναλογιών και των συνθηκών - «Τα ψηλά βουνά» του Ζαχαρία Παπαντωνίου, να το δώσει σαν βοήθημα στους μαθητές της Εκτης τάξης όλης της χώρας; Διαβάζοντάς το αυθόρμητα σου έρχεται στο νου η περίφημη σολωμική ρήση: «Κλείσε μέσα στην ψυχή σου την Ελλάδα και θα νιώσεις να λαχταρίζει μέσα σου κάθε είδους μεγαλείο».


Παύλος Λ. ΑΛΕΞΙΟΥ
πρόεδρος Συλλόγου Γονέων - Κηδεμόνων Α' Δημοτικού Σχολείου Ηγουμενίτας



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ