Πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι οι πολιτικές της «δανεικής ευημερίας» - δηλαδή η κάλυψη των στοιχειωδών αναγκών των λαϊκών νοικοκυριών με «πλαστικό χρήμα» και άλλες μορφές τραπεζικού δανεισμού - γίνονται όλο και πιο «προβληματικές» για να μην πούμε «πνέουν τα λοίσθια». Το συγκεκριμένο μοντέλο, που πρωτοεφαρμόστηκε στις ΗΠΑ, λανσαρίστηκε σαν το μέσο για την «εξασφάλιση της ευημερίας» και έγινε τρόπος ζωής για την πλειοψηφία των αμερικανικών νοικοκυριών. Η αυξανόμενη προβληματικότητα της «δανεικής ευημερίας» είναι εμφανής, κυρίως, από μια είδηση που είδε το φως της δημοσιότητας την περασμένη βδομάδα στις ΗΠΑ και λιγότερο από τη διαχρονική εξέλιξη των «κόκκινων» δανείων στην Ελλάδα.

Η είδηση αυτή, που ήρθε πέραν του Ατλαντικού - στην Ελλάδα, πέρασε απαρατήρητη - μας πληροφορούσε πως στις ΗΠΑ χρεοκοπούν περίπου 1.600.000 «φυσικά πρόσωπα». Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα Wall Street Journal, στο δωδεκάμηνο Ιούλης 2003 - Ιούνης 2004, οι νέες χρεοκοπίες φυσικών προσώπων (σ.σ. δηλαδή ατόμων και όχι επιχειρήσεων) στις ΗΠΑ έφτασαν τις 1.599.986, έναντι 1.613.097 στο προηγούμενο 12μηνο. Η εφημερίδα δεν παραλείπει να σημειώσει πως όλα τα προηγούμενα χρόνια, οι χρεοκοπίες φυσικών προσώπων στις ΗΠΑ παρουσίαζαν άνοδο.

Παρά τη μικρή μείωση το 2004, ο αριθμός των Αμερικανών που χρεοκοπεί, κάθε χρόνο, παραμένει πολύ μεγάλος. Με δεδομένο ότι ελέω «παγκοσμιοποίησης» τα τελευταία χρόνια οι συνθήκες διαβίωσης των Αμερικανών - και όχι μόνο - χειροτέρευσαν, αυξήθηκε και ο αριθμός των νοικοκυριών στις ΗΠΑ που αδυνατούσαν οικονομικά να πληρώσουν τη δόση των δανείων. Και, βέβαια, όπως γνωρίζουμε και από την Ελλάδα, τα δάνεια αυτά δεν τα πήραν για να «κάνουν τη μεγάλη ζωή», αλλά για να καλύψουν τις «μαύρες τρύπες» που δημιουργεί στους προϋπολογισμούς των αμερικανικών νοικοκυριών η εφαρμοζόμενη οικονομική πολιτική!

Τα στοιχεία της Wall Street Journal αποτελούν δείγμα γραφής ότι η ανάπτυξη ή η «ευημερία» με δανεικά, οδεύει προς χρεοκοπία. Και ενώ αυξάνονται οι ενδείξεις για τη χρεοκοπία του συγκεκριμένου μοντέλου - στο οποίο στηρίχτηκε και η ανάπτυξη επί σειρά ετών τόσο των ΗΠΑ όσο και άλλων χωρών - οι αρμόδιοι στις ΗΠΑ, αρνούνται να το παραδεχτούν. Δεν είναι τυχαίο ότι η αμερικανική κυβέρνηση ετοιμάζεται να ψηφίσει νέο νόμο, σχετικά με τις χρεοκοπίες φυσικών προσώπων, ο οποίος θα είναι - προφανώς - ανελέητος απέναντι σε όσους δεν μπορούν να ξοφλήσουν τα χρέη τους.

Ο νόμος αυτός - βρίσκεται για ψήφιση στο Κογκρέσο - αποτελεί προϊόν των έντονων πιέσεων που άσκησαν την τελευταία 8ετία οι τράπεζες και οι εκδότες πιστωτικών καρτών ή τα καταστήματα λιανικής. Ολοι αυτοί που θησαύριζαν από τον αυξανόμενο υπερδανεισμό των αμερικανικών νοικοκυριών - σύμφωνα με τη Wall Street Journal - «έχουν δώσει σκληρό αγώνα, προκειμένου να επιτύχουν την αναθεώρηση των διατάξεων περί χρεοκοπίας, έτσι ώστε να υποχρεωθούν περισσότερα άτομα να αποπληρώσουν τουλάχιστον μέρος των χρεών τους». Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, τα νέα μέτρα που σχεδιάζει να θέσει σε εφαρμογή η αμερικανική κυβέρνηση «αποβλέπουν στην επακριβή αποτίμηση της εισοδηματικής επιφανείας των οφειλετών, έτσι ώστε να υπολογίζεται καλύτερα η δυνατότητά τους για αποπληρωμή των χρεών τους. Παράλληλα, προβλέπεται και η επιβάρυνση των υπό χρεοκοπία ατόμων για την παροχή των σχετικών συμβουλών και οδηγιών».

Οι υποστηρικτές του νομοσχεδίου στο Κογκρέσο και η βιομηχανία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών - μεθυσμένοι από τα παχυλά κέρδη που τους εξασφαλίζει ο υπερδανεισμός των νοικοκυριών, υποστηρίζουν ότι ...η χρεοκοπία οφείλεται σε εκείνους που μπορούν, αλλά δε θέλουν, να πληρώσουν τα χρέη τους! Οπως αναφέρει η Wall Street Journal, «η χρεοκοπία, συχνά αποτελεί το ύστατο καταφύγιο παικτών, καταναλωτών με ιδιαίτερη έφεση στις αγορές, διαζευγμένων ή χωρισμένων πατέρων που αποφεύγουν τη στήριξη των τέκνων και πολυεκατομμυριούχων - συχνά μάλιστα πολλών που ανήκουν στις λεγόμενες διασημότητες - που προβαίνουν σε αγορά πολυτελών κατοικιών σε πολιτείες με χαλαρότερες διατάξεις, έτσι ώστε να αποφύγουν τους πιστωτές τους». Στην ουσία, δηλαδή η Wall Street Journal, υιοθετώντας τις αντιδραστικές θέσεις των τραπεζιτών και των κυβερνώντων στις ΗΠΑ, κλείνει τα μάτια της, για να μη δει την πραγματικότητα, υποστηρίζοντας πως οι αυξανόμενες χρεοκοπίες Αμερικανών πολιτών, αποτελούν «κόλπο» κάποιων ...τζογαδόρων ή και πολυεκατομμυριούχων και όχι συνέπεια της επιδείνωσης του βιοτικού επιπέδου των λαϊκών νοικοκυριών στις ΗΠΑ!

Ελεος...

Eurokinissi

Αν και οι κυβερνώντες μαζί με την Τράπεζα της Ελλάδας, υποστηρίζουν πως η κατάσταση δεν είναι, ακόμη, ανησυχητική - επειδή ο συνολικός δανεισμός των νοικοκυριών σαν ποσοστό του ΑΕΠ υπολείπεται σημαντικά του μέσου όρου της ΕΕ - ωστόσο δεν κρύβουν την ανησυχία τους. Διαπιστώνουν, δηλαδή - χωρίς να το φωνάζουν - πως οι πολιτικές εντατικοποίησης του βαθμού εκμετάλλευσης των εργαζομένων, που οδήγησαν στη συμπίεση της αγοραστικής τους δύναμης και τους υποχρεώνει να καλύπτουν όλο και μεγαλύτερο τμήμα των αναγκών διαβίωσης με δανεικά από τις τράπεζες, άρχισαν να εξαντλούν τα όριά τους. Σ' αυτό συνηγορεί και η Τράπεζα της Ελλάδας, η οποία περιγράφοντας τους κινδύνους που συνεπάγεται ο «πιστωτικός κίνδυνος» από την ξέφρενη αύξηση του δανεισμού των νοικοκυριών, σημειώνει στην περσινή έκθεσή της: «Ενώ το 2002 ο ρυθμός αύξησης των δανείων (16,4%) ήταν αρκετά μεγαλύτερος από το ρυθμό αύξησης του συνόλου των καθυστερήσεων άνω των 3 μηνών (2,8%), το 2003, αν και επιβραδύνθηκε ο ρυθμός αύξησης του συνόλου των δανείων στο 14,9%, οι καθυστερήσεις αυξήθηκαν με σημαντικά ταχύτερο ρυθμό (11,5%) σε σχέση με το 2002»!

Αποτελεί κοινό μυστικό, ότι η πλήρης απελευθέρωση του τραπεζικού συστήματος στις αρχές της δεκαετίας του '90 και η σκλήρυνση των πολιτικών μονόπλευρης λιτότητας, ανάγκασε τους εργαζόμενους και τα πλατιά λαϊκά στρώματα, να «αμυνθούν» στην υποβάθμιση του βιοτικού τους επιπέδου, είτε σηκώνοντας τις όποιες καταθέσεις είχαν στην τράπεζα για τις «δύσκολες ώρες», είτε με δανεικά από τις τράπεζες. Ετσι, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του '90, οι τόκοι των καταθέσεων προσαύξαναν το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων, κατά μερικές ποσοστιαίες μονάδες (3 ή 4 ή και περισσότερο), από τις αρχές της νέας χιλιετηρίδας (του 2000) το διαθέσιμο εισόδημα των λαϊκών νοικοκυριών μειώνεται σημαντικά από τους τόκους που πληρώνουν στις τράπεζες για τα δάνεια που πήραν, προκειμένου να τα φέρουν βόλτα. Η διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδας, με την περσινή έκθεσή της, εκτιμά «το συνολικό ποσό που δαπανήθηκε το 2003 για τόκους στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων, στο 2,1% του διαθέσιμου εισοδήματος, έναντι 1,9% που ήταν το 2002».

Στο ερώτημα, μέχρι πού μπορεί να φτάσει αυτή η κατάσταση - δηλαδή το «στράγγισμα» των λαϊκών νοικοκυριών και με την πολιτική της «δανεικής ευημερίας» - η απάντηση είναι λακωνική: Μέχρις εκεί που τους παίρνει, όλους εκείνους που θησαυρίζουν από τον υπερδανεισμό των νοικοκυριών.