Σύμφωνα με τον νόμο (1966/91) που κατοχύρωσε τα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης, αυτά δεν επιτρέπεται να εμφανίζονται ως εκπαιδευτήρια και οι διευθύνσεις υποχρεώνονται να ενημερώνουν τους σπουδαστές τους ότι δεν μπορούν να αποκτήσουν οποιοδήποτε τίτλο σπουδών, παρά μόνο απλές βεβαιώσεις. Σύμφωνα με τον ίδιο νόμο αυτές οι σχολές δεν ανήκουν σε καμία βαθμίδα εκπαίδευσης και κάθε διαφήμιση, που τα εμφανίζει να λειτουργούν ως πανεπιστήμια ή παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων, ή κολέγια είναι παραπλανητική. Αφού η ίδρυση και λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων απαγορεύεται ρητά από το ελληνικό Σύνταγμα. Η σχετική διάταξη του Συντάγματος είναι σαφής και στο άρθρο 16 αναφέρεται ότι «η ίδρυση ανωτάτων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται».

Παρ' όλα αυτά πολλοί είναι οι ιδιώτες που, ανεξέλεγκτοι, διαφημίζουν τις σχολές τους είτε ως παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων, είτε ως σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και πλουτίζουν εκμεταλλευόμενοι την ανάγκη μιας ολόκληρης γενιάς για μόρφωση.

Το όλο σκηνικό γίνεται ακόμα πιο ζοφερό αν πάρουμε υπόψιν τη λεγόμενη οδηγία 89/48 που εκδόθηκε από το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στα τέλη Δεκέμβρη του 1998 και σκοπεύει στην καθιέρωση ενός «γενικού συστήματος αναγνώρισης διπλωμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης», στις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης που κάνει λόγο για τη «δυνατότητα πρόσβασης στο επάγγελμα» κάθε υπηκόου της ΕΕ, σε οποιοδήποτε κράτος - μέλος της ΕΕ.

Η οδηγία αυτή λύνει τα χέρια των σχολαρχών, αφού αναφέρει ότι «ως δίπλωμα νοείται οποιοσδήποτε τίτλος που χορηγείται από την αρμόδια αρχή κράτους - μέλους... και πιστοποιεί ότι ο κάτοχός του παρακολούθησε με επιτυχία κύκλο σπουδών μετά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, διάρκειας τουλάχιστον τριών ετών ή ισοδύναμης διάρκειας με ελάχιστη παρακολούθηση, σε πανεπιστήμιο ή ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα, ή άλλο ίδρυμα του αυτού εκπαιδευτικού επιπέδου... εφόσον η εκπαίδευση έχει πραγματοποιηθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος της στην Κοινότητα». Ετσι «εξομοιώνεται» κάθε τέτοιος τίτλος ως πανεπιστημιακό ουσιαστικά δίπλωμα και υποχρεούται να το αναγνωρίσει ως τέτοιο κάθε κράτος - μέλος της ΕΕ.

Επιπλέον, αφού θα μπαίνουν στο ίδιο τσουβάλι οι απόφοιτοι πανεπιστημίων, ΤΕΙ, ΙΕΚ και διαφόρων άλλων σχολών και ινστιτούτων, ένα τέτοιο συνονθύλευμα πτυχιούχων - τυπικά ισότιμων, αλλά ουσιαστικά διαφορετικών ταχυτήτων - πώς θα μπορεί να διαπραγματεύεται συλλογικά συμβάσεις και επαγγελματικά δικαιώματα;

Ουσιαστικά, μιλάμε για πλήρη αποσύνδεση του πτυχίου από το επάγγελμα και δημιουργία μιας στρατιάς ευέλικτου (εντός των συνόρων ολόκληρης της ΕΕ) εργατικού δυναμικού, φτηνού και εύκολα χειραγωγήσιμου, σύμφωνα με τις ορέξεις των πολυεθνικών.

Η κατάσταση αυτή που φαντάζει εφιαλτική χρειάζεται να αντιμετωπιστεί συντονισμένα και από όλους τους φορείς. Ιδιαίτερα στο χώρο των Ιδιωτικών Εργαστηρίων έχει δημιουργηθεί ο Σύλλογος Σπουδαστών Ιδιωτικών Σχολών, ο οποίος καλεί τους χιλιάδες νέους να αγωνιστούν, κόντρα σε εκείνους «που μας θέλουν αμόρφωτους, συνεχώς καταρτιζόμενους και εργασιακά περιπλανώμενους. Για μια παιδεία που θα έχει σκοπό τις επαγγελματικές ανάγκες του λαού και του τόπου και όχι του κεφαλαίου και της αγοράς».

«Εκεί που γράφεται το μέλλον με επιτυχία», στις ιδιωτικές σχολές, η «επιτυχία» κοστίζει τουλάχιστον 2.500.000 - 3.000.000 δραχμές τα δύο χρόνια. Οσο χρειάζεται, δηλαδή για να «αποκτήσει» ένας νέος «ολοκληρωμένη» επαγγελματική κατάρτιση. Και σχεδόν πάντα, αυτό το ποσό αποδεικνύεται στα μέσα της πρώτης, κιόλας, σχολικής χρονιάς ότι είναι πολύ μεγαλύτερο, αφού οι ιδιωτικές σχολές δεν εξασφαλίζουν τίποτα δωρεάν: φωτοτυπίες, βιβλία, εργαλεία απαραίτητα για την κάθε ειδικότητα.

Ιδιαίτερα προβληματισμένα τα μέλη του Συλλόγου μιλούν για τα υπέρογκα δίδακτρα, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο τα... απαιτούν οι σχολάρχες. Ο Θωμάς, ο οποίος σπουδάζει γραφίστας, επισημαίνει ότι τα δίδακτρά του κυμαίνονται «περίπου σε 1.200.000 δραχμές το χρόνο. Σε όλα αυτά έρχονται να προστεθούν τα υλικά που χρειαζόμαστε, οι φωτοτυπίες που ακόμα και αν είναι σημειώσεις καθηγητών, πρέπει να πάμε στα γύρω καταστήματα, τη στιγμή που υπάρχει φωτοτυπικό μέσα στη σχολή. Να σημειωθεί ότι την ημέρα εγγραφής μας, μας είχαν υποσχεθεί δωρεάν φωτοτυπίες. Μαζί με όλα αυτά και τα υλικά που χρειάζομαι - και είναι πολλά - το κόστος ανέρχεται στο 1.800, σχεδόν δύο εκατομμύρια το χρόνο. Και όλα αυτά τα πληρώνουμε μόνοι μας».

Ομως μεγαλύτερη οργή προκαλούν οι εκβιασμοί και τα τεχνάσματα με τα οποία οι σχολάρχες... ξεζουμίζουν τους γονείς χιλιάδων σπουδαστών. Ο Λάμπρος και ο Γεράσιμος σπουδαστές στη ΔΟΜΗ εστιάζουν την προσοχή τους στην υπογραφή σχετικών συμβάσεων που αφορούν τα δίδακτρα και δεν εφαρμόζονται ποτέ! «Μέσω αυτών των συμβάσεων υποτίθεται ότι προγραμματίζεται κάθε φορά η ημερομηνία που πρέπει να καταβάλουμε τα δίδακτρα. Ομως αυτές οι ημερομηνίες δεν αντιστοιχούν στην πραγματικότητα», επισημαίνει ο Λάμπρος. Και καταγγέλλει ότι «η Διεύθυνση της σχολής αλλάζει αυτή την ημερομηνία τελευταία στιγμή και επιπλέον μάς τρομοκρατούν και μας απειλούν λέγοντας μας ότι αν δεν πληρώσουμε την τάδε ημερομηνία, δε θα επιτραπεί η είσοδός μας και η συμμετοχή μας στην εξεταστική που θα έχουμε το Φλεβάρη ή στο τέλος της διδακτικής περιόδου»!

Και ο Γεράσιμος συμπληρώνει: «Για παράδειγμα, η ημερομηνία μπορεί να έχει καθοριστεί στις 3 ή 4 του επόμενου μήνα και η διεύθυνση να ζητάει τα χρήματα στις 25 του προηγούμενου. Υπάρχουν παιδιά που οι γονείς τους, είτε είναι δημόσιοι υπάλληλοι, είτε ασκούν κάποιο άλλο επάγγελμα και δεν έχουν τη δυνατότητα να καταβάλουν εκείνη την ημερομηνία τα χρήματα. Και δεν είναι λίγα, μιλάμε για ολόκληρο μισθό 100 και 150 χιλιάδες». Ο Γεράσιμος καταγγέλλει ότι στο παρελθόν υπήρξαν περιπτώσεις που δεν επιτράπηκε η συμμετοχή σπουδαστών στην εξεταστική περίοδο, επειδή δεν μπόρεσαν να πληρώσουν έγκαιρα τα δίδακτρα.

«Στην ουσία βάζουν το μαχαίρι στο λαιμό, λένε στους γονείς μας να κόψουν το κεφάλι τους, να βρούνε χρήματα με κάθε τρόπο, να πληρώσουν το μήνα, διαφορετικά το παιδί τους θα μηδενιστεί και θα μείνει στο ίδιο εξάμηνο. Θα πάνε όλα χαμένα: οι κόποι τους, οι κόποι μας» τονίζει οΛάμπρος.

Ενώ η Ελένη καταγγέλλει ότι την ημέρα που πήγε στη ΣΒΙΕ για την εγγραφή της «κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης, με είχαν διαβεβαιώσει πως οι φωτοτυπίες είναι δωρεάν. Ομως στο συμβόλαιο εγγραφής, με ψιλά γράμματα, που υπέγραψα έλεγε πως οι φωτοτυπίες δεν είναι δωρεάν. Στόχευσαν στο γεγονός ότι κανένας δε θα το διαβάσει. Και έτσι έγινε τελικά. Δεν το είχαν προσέξει οι περισσότεροι σπουδαστές. Στην πορεία, μας ενημέρωσαν ότι θα μπορούμε να βγάζουμε φωτοτυπίες στη βιβλιοθήκη πιο φθηνά, αλλά η βιβλιοθήκη άνοιξε όταν οι πρόοδοι τελείωσαν. Τότε όμως δε+ μας χρειάζονταν, γιατί αναγκαστικά τις είχαμε βγάλει έξω και τις πληρώσαμε διπλά και τριπλά. Εχω δώσει πενήντα χιλιάδες σε φωτοτυπίες, μόνο σε ένα εξάμηνο. Γίνεται καθαρό εμπόριο εκεί μέσα».

«Εχει στηθεί ένας ολόκληρος μηχανισμός για να ξεζουμίζει τους χιλιάδες νέους που καταφεύγουν στις ιδιωτικές σχολές. Δεν είναι μόνο οι σχολάρχες. Είναι και τα συγκεκριμένα συνεργαζόμενα καταστήματα με τις σχολές και οι εκδοτικοί οίκοι. Ολα. Πρέπει να αντισταθούμε στο καθεστώς εκμετάλλευσης που έχει επιβληθεί από τους σχολάρχες με την ανοχή του κράτους», υπογραμμίζει ο Θωμάς.

Εκτός από τα παραπάνω ζητήματα, χιλιάδες σπουδαστές έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με επιμέρους προβλήματα. Κατά τη διάρκεια της φοίτησης του πρώτου, κιόλας, έτους ένα από τα σημαντικότερα θέματα είναι η ανεπάρκεια του διδακτικού προσωπικού. Οι σπουδαστές καταγγέλλουν για κάθε σχολή χωριστά περιπτώσεις που είτε οι καθηγητές δεν έχουν σχέση με το αντικείμενο που διδάσκουν.

Το επόμενο σοκ έρχεται όταν ο σπουδαστής διαπιστώνει από πρώτο χέρι την πολυδιαφημιζόμενη υλικοτεχνική υποδομή. Συχνά υπάρχουν προβλήματα και τα εργαστήρια δεν τηρούν τις σύγχρονες προδιαγραφές που διαφημίζουν. Αλλά και για πιο απλά θέματα όπως η θέρμανση, υπάρχουν συγκεκριμένες καταγγελίες. Ενα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι ελλιπείς εγκαταστάσεις στην ιδιωτική σχολή ΔΟΜΗ. Οι σπουδαστές της σχολής καταγγέλλουν ότι το προηγούμενο εξάμηνο 18 άτομα προσπαθούσαν να κάνουν μάθημα γύρω από έναν υπολογιστή... Το ίδιο πρόβλημα καθώς και αυτό της θέρμανσης παρουσιάζεται καθημερινά και στις υπόλοιπες σχολές.

Ο Θωμάς, η Κατερίνα, ο Λάμπρος, ο Γεράσιμος και η Ελένη, φοιτούν σε διάφορες ιδιωτικές σχολές - είναι μέλη του Συλλόγου Σπουδαστών Ιδιωτικών Σχολών - και αποτελούν μόνο ένα μικρό δείγμα των χιλιάδων σπουδαστών που καταφεύγουν σε αυτές τις σχολές. Η συζήτηση μαζί τους δίνει το περίγραμμα του καθεστώτος εκμετάλλευσης που υπάρχει στις ιδιωτικές σχολές. Αυτά τα πέντε παιδιά μεταφέρουν την εμπειρία τους για τον τρόπο λειτουργίας, και δίνουν απτές αποδείξεις, πόσα από αυτά που «προσφέρουν» στα ιλουστρασιόν διαφημιστικά φυλλάδια ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Το «ταμείο» είναι απογοητευτικό...

Ξεκινώντας την κουβέντα με τα πέντε μέλη του Συλλόγου, το πρώτο θέμα που «μπήκε στο τραπέζι», όταν αναφερθήκαμε στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν μέσα στις σχολές, ήταν το κλίμα τρομοκρατίας και αυταρχισμού που επικρατεί και καλλιεργείται από τους σχολάρχες. Ο Θωμάς, σπουδαστής της ΑΚΤΟ, επισημαίνει: «Υπάρχει μεγάλος αυταρχισμός σε όλες τις σχολές, προς το κίνημα και προς το συνδικαλισμό των μαθητών. Για το Σύλλογο αποτελεί κύριο αίτημα, η πάταξη της τρομοκρατίας που επικρατεί στις σχολές». Ενώ η Κατερίνα, καταγγέλλει ότι στη δική της σχολή, τη «Δημοσιογραφική Παιδεία», «όποιος έρχεται να γραφτεί, η Διεύθυνση δίνει ένα χαρτί να υπογράψει στο οποίο λέει ότι απαγορεύεται ο συνδικαλισμός, η αφισοκόλληση. Οταν κολλάμε αφίσες, πάντα έρχονται και τις βγάζουν και μέσα στην τάξη παρόλο που σπουδάζουμε δημοσιογραφία και υποτίθεται ότι πρέπει να εκφράζουμε ελεύθερα τη γνώμη μας, όταν πάμε το θέμα λίγο παραπέρα, τότε η συζήτηση κόβεται από τους καθηγητές».

Ομως γίνονται διακρίσεις και από τους ίδιους τους καθηγητές σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν γνωρίζουν πως κάποια παιδιά είναι μέλη του Συλλόγου. «Ακόμα και μέσα στην τάξη υπάρχει μια διαφορετική αντιμετώπιση από τους καθηγητές», τονίζει η Κατερίνα. «Ξέρουν ότι όταν σηκώνουμε το χέρι μας θα πούμε αλήθειες, θα πούμε για πράγματα που δε θα αρέσουν. Και είτε αποφεύγουν να μας δώσουν το λόγο, είτε κόβουν τη συζήτηση όταν πηγαίνει σε "απαγορευμένα" θέματα. Οπως για παράδειγμα, τα επεισόδια που είχαν γίνει στις περσινές εκλογές στην ΚΟΡΕΛΚΟ, οι συλλήψεις, τα δακρυγόνα.