ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Παρασκευή 17 Μάρτη 2006
Σελ. /32
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΚΡΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Αλλαγές... προς ποια κατεύθυνση;

Αλλαγές στα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνικής Μετάφρασης εξήγγειλε προχτές ο υπουργός Πολιτισμού, Γ. Βουλγαράκης, στην τελετή απονομής τους.

Θα χάσουν τον αποκλειστικό λογοτεχνικό χαρακτήρα τους και θα μετονομαστούν «Κρατικά Βραβεία Μετάφρασης». Αυξάνονται σε έξι (6) κατηγορίες και αποκτούν επωνυμία. Για μετάφραση από ξένες γλώσσες στα ελληνικά προβλέπονται τα βραβεία: «Αρη Αλεξάνδρου» για πεζογραφία, «Ιάκωβου Πολυλά» για ποίηση ή δραματουργία, «Παναγιώτη Κονδύλη» για δοκίμιο ή θεωρητικό έργο, «Κωνσταντίνου Κούμα» για έργο των θετικών και εφαρμοσμένων επιστημών. Θα απονέμονται εναλλάξ, ανά διετία.

Μετάφραση από τα ελληνικά σε ξένες γλώσσες: Βραβείο «Κίμωνος Φράιερ» για λογοτεχνία, «Λορέντζου Βάλα» για δοκίμιο, θεωρητικό ή επιστημονικό. Θα απονέμονται κάθε χρόνο.

Ο υπουργός συνέδεσε αυτές τις αλλαγές με την «κατακόρυφη αύξηση της σημασίας που προσέλαβε διεθνώς η μετάφραση», κάτι που «επιβάλλει να αναθεωρήσουμε συνολικά το καθεστώς της μεταφραστικής μας πολιτικής». Αν και μένει να δούμε πώς θα «περπατήσουν» αυτές οι αλλαγές, προφανώς συνδέονται με τις αλλαγές που συντελούνται στον εκδοτικό χώρο, εγχώριο και διεθνή: συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του εκδοτικού κεφαλαίου (συγχωνεύσεις, επεκτάσεις κλπ), εμβάθυνση της εμπορευματοποίησης του βιβλίου σε βάρος της πολιτισμικής του σημασίας, με αποτέλεσμα και την ενίσχυση της τάσης του «μπεστ σέλερ» κλπ.

Για την ελληνική γλώσσα ο υπουργός είπε ότι «υφίσταται την πίεση των μεγάλων διεθνών γλωσσών, ιδίως της αγγλικής», γι' αυτό είναι «ζωτικής σημασίας η αναστροφή του ρεύματος που (...) που απειλεί να περιθωριοποιήσει διεθνώς την ελληνική σκέψη». Το ΥΠΠΟ θα καθιερώσει ένα Διεθνές Βραβείο Μετάφρασης, «σε μεταφραστές ανεξαρτήτως εθνικότητας, των οποίων το έργο θεωρείται παραδειγματικό και έχει αποσπάσει τη διεθνή προσοχή».

Αλλαγές και στην απονομή: Δημιουργία εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας της κριτικής επιτροπής. Αύξηση χρονικού ορίου για κρίση. Τα μέλη θα έχουν και τα πρωτότυπα έργα. Θα συντάσσονται αιτιολογικές εκθέσεις, που θα είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου. Για την «αποφυγή αποκλεισμών σημαντικών μεταφράσεων», η επιτροπή «αποδεσμεύεται από την υποχρέωση» να δέχεται μόνο βιβλία των καταλόγων της Εθνικής Βιβλιοθήκης και «της δίνεται η δυνατότητα να ανατρέχει και σε άλλους καταλόγους». Τι γίνεται όμως με το πνευματικό δικαίωμα που κατοχυρώνεται μέσω της κατάθεσης του έργου και των στοιχείων του στην Εθνική Βιβλιοθήκη;

Πανόραμα ελληνικού θεάτρου

Ερρίκου Ιψεν «Βρυκόλακες»,«Εθνικό Θέατρο» (1934), σκηνοθεσία Φώτος Πολίτης, Κατίνα Παξινού, Αλέξης Μινωτής
Ερρίκου Ιψεν «Βρυκόλακες»,«Εθνικό Θέατρο» (1934), σκηνοθεσία Φώτος Πολίτης, Κατίνα Παξινού, Αλέξης Μινωτής
Ενα πανόραμα του ελληνικού θεάτρου στον 20ό αιώνα, παρουσιάζει η έκθεση «Πανόραμα Των Ελλήνων Ηθοποιών και Σημαντικών Παραστάσεων του 20ού αιώνα», που διοργανώνουν ο Πολιτισμικός Οργανισμός του Δήμου Αθηναίων, «Το Σπίτι του Ηθοποιού», το Θεατρικό Μουσείο και η εταιρία «Ορίζοντες - Ανθρωπιστικές και Πολιτιστικές Δράσεις», στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων «Μελίνα» (Ηρακλειδών 66 και Θεσσαλονίκης - Θησείο), από τις 20/3-5/5.

Τρεις θεματικές ενότητες καλύπτουν την ιστορία του Ελληνικού Θεάτρου από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι και το τέλος του 20ού που αναφέρονται στο Αρχαίο Ελληνικό Δράμα, στην Πρόζα (Δράμα - Κωμωδία), στο Μουσικό Θέατρο (Επιθεώρηση - Μιούζικαλ).

Στη διαδρομή των εποχών, σε αντιστοίχιση των κοινωνικοπολιτικών γεγονότων με τα θεατρικά της κάθε εποχής, ξαναζούν ιστορικά και καλλιτεχνικά, σε ιδιαίτερο περίπτερο της έκθεσης, οι μεγαλύτερες μορφές του ελληνικού θεάτρου, μέσα από σπάνιο υλικό, όπως φωτογραφίες, κοστούμια, προσωπικά αντικείμενα, αφίσες, δημοσιεύματα, περιοδικά, εξώφυλλα θεατρικών έργων Ελλήνων συγγραφέων, φωτογραφίες πολιτικών και προσωπικοτήτων του 20ού αιώνα. Επίσης, μακέτες σκηνικών (Αγγελόπουλου, Μόραλη, Ανεμογιάννη, Γκίκα), σχέδια κοστουμιών, φωτογραφίες από τα «Παναθήναια» και την πρώτη επιθεώρηση στο θέατρο Αρνιώτη το 1894, φωτογραφίες των πρώτων μεταμορφωτών ηθοποιών του '20 και '30 Μάριο Ροτζάιρον και Γιώργου Χριστοδούλου, αυθεντικές μάσκες Ιούς από τις πρώτες Δελφικές Εορτές του Αγγελου Σικελιανού, είναι μερικά από τα σπάνια κειμήλια που διέθεσαν οι φορείς: Ινστιτούτο Κυβέλη, ΕΛΙΑ, Μουσείο Μπενάκη, Γεννάδιος Βιβλιοθήκη, Εθνικό Θέατρο, Θέατρο Τέχνης, Αμφιθέατρο, Θεσσαλικό Θέατρο, τα ΔΗΠΕΘΕ, ιδιωτικοί θίασοι, ηθοποιοί, συλλέκτες, κ.ά.

Την έκθεση συνοδεύουν σπάνιες μουσικές ηχογραφήσεις παραστάσεων και μουσικές ερμηνείες μεγάλων Ελλήνων ηθοποιών. Συμμετέχει το θέατρο Σκιών του Σωτήρη Χαρίδημου, με υλικό του Καραγκιόζη. Η έκθεση αφιερώνεται στους Ελληνες ηθοποιούς και στη μνήμη της Μελίνας Μερκούρη.

Τα «μυστικά» του ντα Βίντσι

Μαγδαληνή, έργο από το εργαστήριο του Ντα Βίντσι. Λάδι σε καμβά
Μαγδαληνή, έργο από το εργαστήριο του Ντα Βίντσι. Λάδι σε καμβά
«Το τερατώδες μυαλό» του, όπως έγραψε ο μεγάλος Γάλλος διανοητής και ποιητής Πολ Βαλερί, για τον «τιτάνα» της Ιταλικής Αναγέννησης, τον προμηθεϊκής προσφοράς προς την ανθρωπότητα, Λεονάρντο ντα Βίντσι, «κινήθηκε σε ένα πνευματικό πεδίο του οποίου τις αποστάσεις απ' άκρου εις άκρον δεν έχουμε ποτέ διανύσει». Πράγματι, πέρασαν 533 χρόνια από το θάνατο του Λεονάρντο από το χωριό Βίντσι της Φλωρεντίας κι ακόμα οι Τέχνες, η επιστήμη και η τεχνολογία έχουν να διδαχθούν πολλά και από όσα δημιουργήματά του ήδη κατανόησαν και από όσα από τα «τρελά όνειρα» αυτής της μοναδικής, πολύπλευρης μεγαλοφυίας δεν κατανόησαν ακόμα.

Την ορθότητα της ρήσης του Βαλερί διαπιστώνει ο επισκέπτης της μεγάλης έκθεσης «Λεονάρντο ντα Βίντσι και τα Μυστικά της δημιουργίας του στην τέχνη και την επιστήμη», που εγκαινιάστηκε χτες και θα λειτουργεί (καθημερινά 10 π.μ.-6 μ.μ.) έως τις 7 του Μάη στο φουαγιέ του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και οργανώθηκε με τη συνεργασία του ΥΠΠΟ, του «Μουσείου Λεονάρντο ντα Βίντσι», υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας. Περισσότερα από 150 είναι τα εκπληκτικά εκθέματα της έκθεσης: Αυθεντικοί χειρόγραφοι κώδικες, σχέδια, έγγραφα, πίνακες, γλυπτά, ξύλινες και μεταλλικές μηχανικές εφευρέσεις, σχέδια τεχνολογικών μελετών του για την ειρήνη και τον πόλεμο κι ανάμεσά τους η περίφημη πτητική μηχανή και το αρχιτεκτονικό του σχέδιο για την «ιδανική πόλη».

Ζωγραφική του χρώματος

Αρώματα της Ανατολής και χρώματα της Δύσης συναντώνται στην Εθνική Πινακοθήκη (Βασ. Κωνσταντίνου 50). Ο Συμεών Σαββίδης, ελάχιστα γνωστός, αλλά αξιόλογος Ελληνας ζωγράφος του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα, φιλοξενείται από τη Δευτέρα (20/3) στους χώρους του Ιδρύματος. «Αυθεντικό ανατολίτη, με καταγωγή από τα βάθη της Μικράς Ασίας», τον χαρακτήρισε σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου η διευθύντρια της Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα. «Τα θέματα που ζωγραφίζουν οι Ευρωπαίοι οριενταλιστές», τόνισε, «είναι καρπός μελέτης, έρευνας και ταξιδιωτικών εντυπώσεων. Για τον Σαββίδη αποτελούν βιώματα. Γι' αυτό οι ανατολίτικες σκηνές του αποπνέουν γνήσιο άρωμα. Οι πρωταγωνιστές τους είναι αυθεντικοί ανατολίτες. Τα ήθη και το πλαίσιο της ζωής τους είναι μελετημένα εκ του φυσικού και όχι σκηνοθετημένα».

Ακολούθησε η ιμπρεσιονιστική περίοδος, στην οποία δεν αλλάζουν μονάχα τα θέματα και τα χρώματα. Αλλάζει κυρίως η διάσταση του χρόνου. Τον ακίνητο και νωχελικό χρόνο της Ανατολής διαδέχεται η ροή των φευγαλέων εντυπώσεων. Ο ζωγράφος αναπτύσσει μια νέα τεχνική, για να αιχμαλωτίσει τις εντυπώσεις.

Οπως σημειώνει η επιμελήτρια της έκθεσης Μαριλένα Κασιμάτη: «Ο Συμεών Σαββίδης με δυσκολία μπορεί να ταξινομηθεί σε μια "σχολή" ζωγραφικής. Ενώ αρχικά είναι νατουραλιστής ζωγράφος και παραμένει σε όλη την πορεία του προσηλωμένος σε θέματα σχετικά με τη φύση και τον άνθρωπο, εκδηλώνει, μέσα από σχήματα συναφή προς το γερμανικό ιμπρεσιονισμό, μια εξπρεσιονιστική διάθεση».

Ωχ..!

«Με αφορμή τη συμπλήρωση δέκα χρόνων από το θάνατο του Οδυσσέα Ελύτη, o Υπουργός Πολιτισμού κ. Γιώργος Βουλγαράκης τιμά τον ποιητή στην εκδήλωση με τίτλο "Είναι ακόμα νωρίς", το Σάββατο 18 Μαρτίου 2006 και ώρα 18.30, στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη»!

Ακριβώς έτσι!: «o Υπουργός Πολιτισμού κ. Γιώργος Βουλγαράκης τιμά τον ποιητή»! Και συνεχίζει ο ίδιος: «Η τύχη μού επεφύλαξε ένα πολύτιμο προνόμιο: να τιμήσω την Ποίηση ως πολιτικός και ως Υπουργός Πολιτισμού, εξ ονόματος του ελληνικού λαού, συνδέοντάς τη (σ.σ. ποια;) με το έργο ενός μεγάλου Ελληνα ποιητή»!

Πάλι καλά που ο Γ. Βουλγαράκης δεν ...«τιμά» τον Ελύτη και «εξ ονόματος» της ελληνικής γραμματείας και του ελληνικού πολιτισμού εν γένει: Θα ανησυχούσαμε για το επίπεδο της «σεμνότητας» και της «ταπεινότητας» στο ΥΠΠΟ...



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ