Στρατεύματα υποστήριξης των πολέμων σε Ιράκ και Αφγανιστάν γύρευε, μεταξύ άλλων, την περασμένη Τρίτη κατά την επίσκεψή του στο Μαυροβούνιο ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ. Ενδειξη απελπισίας; Φαινομενικά ναι, εάν σκεφθεί κανείς τη δραματική επιδείνωση στα θέατρα των συρράξεων και τη φυλλορροούσα «αντιτρομοκρατική συμμαχία των προθύμων»... Ομως, ουσιαστικά δεν πρόκειται για κινήσεις απόγνωσης. Στο πλαίσιο μεσοπρόθεσμων ανακατατάξεων στα Βαλκάνια, οι ΗΠΑ δεν είναι διατεθειμένες να αφήσουν τίποτε στην τύχη και σ' αυτό το κομμάτι της πρώην Ενωσης Σερβίας - Μαυροβουνίου. Πόσο δε μάλλον, όταν μεσολαβεί η διαδικασία καθορισμού του καθεστώτος του Κοσσυφοπεδίου και η ενδοϊμπεριαλιστική «αντιπαλότητα» της Δύσης με τη Ρωσία για φόρμουλες σύγχρονων προτεκτοράτων και σε άλλες κρίσιμες γεωπολιτικά περιοχές.

Εντούτοις, το αίτημα του Ράμσφελντ για αποστολή Μαυροβούνιων στρατιωτών σε Ιράκ και Αφγανιστάν δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο. Ιδιαίτερα αν λάβει κανείς υπόψη του πως οι ένοπλες δυνάμεις του Μαυροβουνίου ανέρχονται σε 3.000 στρατιώτες και 390 επαγγελματίες ναύτες (σε πληθυσμό 650.000 κατοίκων)... Εάν συνυπολογιστεί η (απ' το 2007...) συρρίκνωση (λόγω «επαγγελματικοποίησης») του μαυροβουνιακού στρατού σε 2.000-1.100 στρατιώτες και η πιθανότητα κατάργησης του πολεμικού ναυτικού και πώλησης εγκαταστάσεων και πλοίων (στο πλαίσιο της νέας «Εθνικής Στρατηγικής Ασφάλειας»), τότε μάλλον γίνεται ακόμη πιο αισθητή η σημειολογία της στρατιωτικής και άλλης «βοήθειας» που υποσχέθηκε ο επικεφαλής του Πενταγώνου στις αρχές του Μαυροβουνίου. Αλλωστε, στην Ποντγκόριτσα, εδώ και χρόνια, σχεδόν τα πάντα πωλούνται σε τιμή ευκαιρίας. Ο πρωθυπουργός Μίλο Τζουκάνοβιτς, που ευαγγελίζεται ως «πανάκεια» το ξένο κεφάλαιο και την ένταξη της χώρας σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, έχει ήδη βγάλει στο σφυρί το 80% της κρατικής περιουσίας. Μπροστά στο «όραμά» του να κάνει το Μαυροβούνιο φορολογικό παράδεισο (ή μάλλον «παιδική χαρά»...) του ξένου μεγάλου κεφαλαίου, τα σκάφη και οι εγκαταστάσεις του πολεμικού ναυτικού θα του γλίτωναν;

Απ' το 2001, οπότε συστάθηκε η τότε «Ενωση Σερβίας -Μαυροβουνίου» ως σήμερα (τέσσερις μήνες απ' την επίσημη κήρυξη της ανεξαρτησίας του στις 3 Ιουνίου), ελάχιστα πράγματα έχουν μείνει απούλητα. Σε (κυρίως...) ξένα χέρια βρίσκονται:

• Η πλειοψηφία των τραπεζών.
• Τα περισσότερα (άλλοτε κρατικά) ξενοδοχειακά συγκροτήματα σε ειδυλλιακές ακτές της Αδριατικής.
• Οι δύο κρατικές εταιρείες τηλεπικοινωνιών.
• Το μεγαλύτερο ναυπηγείο της χώρας.
• Η μοναδική ζυθοποιία στο Μαυροβούνιο.
• Τα διυλιστήρια και τα κέντρα διανομής πετρελαίου.
• Δεκάδες χιλιόμετρα παράκτιων περιοχών που οικοπεδοποιήθηκαν και πωλήθηκαν κυρίως σε Βρετανούς και Ιρλανδούς επιχειρηματίες για τουριστική αξιοποίηση.

«Ο,τι απέμεινε είναι λίγα παραθαλάσσια οικόπεδα σε πλεονεκτική θέση, η κρατική εταιρεία διανομής ηλεκτρικού ρεύματος και το βασικό λιμάνι» δήλωνε χαρακτηριστικά στο «Ασοσιέιτεντ Πρες» ο Νεμπόισα Μεντόγεβιτς, ένας οικονομολόγος αντιπολιτευόμενου κόμματος που παρακολουθεί από κοντά τα τελευταία χρόνια το ξεπούλημα της περιουσίας του μαυροβουνιακού λαού. Δεν είναι ο μόνος που καταγγέλνει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων της κυβέρνησης Τζουκάνοβιτς. Αρκετά κόμματα της αντιπολίτευσης στο Μαυροβούνιο καταγγέλλουν την κυβέρνηση πως ξεπουλά τον εθνικό πλούτο σε τιμή ευκαιρίας προς όφελος όχι βεβαίως του λαού, αλλά μίας μικρής ντόπιας ελίτ νεόπλουτων. Με συνέπεια; Οπως λέει ο Μεντόγεβιτς, «σε λίγο το Μαυροβούνιο θα ανήκει σε μία χούφτα Ρώσων πολυεκατομμυριούχων και μερικές δεκάδες Αγγλους και Ιρλανδούς γαιοκτήμονες».

Το Μαυροβούνιο, λοιπόν, έγινε ένας ανεξάρτητος παράδεισος του λαθρεμπορίου και του ξένου κεφαλαίου, αλλά όχι ελεύθερο. Η πραγματική ελευθερία του λαού του απ' τους ντόπιους και ξένους δυνάστες δεν κερδίζεται με δημοψηφίσματα όπως αυτό του περασμένου Μάη για τη διάλυση της Ενωσής του με τη Σερβία. Θα χρειαστούν πολλοί αγώνες, μέσα και έξω από τις εκάστοτε κάλπες που στήνει κατά καιρούς ο Τζουκάνοβιτς και οι όμοιοί του...