Στο άχαρο και καταθλιπτικό σχολείο που οι μαθητές αποστρέφονται και μαζί του αποστρέφονται και το ιδεολογικό του κήρυγμα, αντιπαρατίθεται ένα «νέο» τάχα σχολείο πολύ πιο δελεαστικό και ελκυστικό, θεατρικά σκετς, παιχνίδια, εκπαιδευτικές επισκέψεις, χαρούμενες δραστηριότητες, με την ευγενική χορηγία των πολυεθνικών και τη συμμετοχή των εκπροσώπων τους, επιστρατεύονται για να εντυπωσιάσουν τους μαθητές και ύπουλα να δηλητηριάσουν τη σκέψη τους με τα αντιδραστικά μηνύματα του περιεχομένου τους. Η μάθηση της «επιχειρηματικότητας» με στόχο τον εκστασιασμό των νέων απέναντι στα τρομακτικά χαρίσματα των «επιτυχημένων» του συστήματος, καταλαμβάνει περίοπτη θέση σε όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα από το νηπιαγωγείο ως το πανεπιστήμιο. Οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων καλούνται σε σεμινάρια «πολλαπλασιαστών» για τη διάδοση της «ανταγωνιστικότητας» και της «βιώσιμης ανάπτυξης». Οι αντιεπιστημονικές και θεοκρατικές ερμηνείες των φυσικών και ιστορικών φαινομένων κατακλύζουν τα νέα σχολικά προγράμματα και βιβλία εντείνοντας την απίστευτη σύγχυση και την αδυναμία των νέων ανθρώπων να κατανοήσουν την πραγματικότητα και την αλήθεια για τη ζωή.

Στο πλαίσιο αυτό η εκπαίδευση και το περιεχόμενό της γίνονται όλο και πιο άμεσα υπόθεση των ίδιων των καπιταλιστών που διεισδύουν σ' αυτήν, όχι μόνο για να κερδοσκοπήσουν, αλλά και για να επιβάλουν με κάθε τρόπο και μέσο την «παιδαγωγική» των επιχειρήσεων. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι 8 ευαγή ιδρύματα, που πίσω τους κρύβουν αντίστοιχα επιχειρηματικά μεγαθήρια, τα ιδρύματα Λαμπράκη, Μποδοσάκη, Ωνάση, Νιάρχου, Κωστόπουλου, Λεβέντη, Ευγενίδου και Εθνικής Τράπεζας, συνασπίζονται για να αναλάβουν συντονισμένη δράση γύρω από την εκπαίδευση με δύο σκέλη:

Το πρώτο περιλαμβάνει την παραγωγή εκπαιδευτικών «προϊόντων» για μαθητές και εκπαιδευτικούς με εισαγωγικά μαθήματα σε αντικείμενα όπως ο «ευρωπαϊκός πολιτισμός» και οι «κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις», καθώς και «καινοτόμα εκπαιδευτικά παιχνίδια στο Διαδίκτυο». Για όσους δε γνωρίζουν, σημειώνουμε ότι αντίστοιχα «εκπαιδευτικά» παιχνίδια που προσομοιώνουν πραγματικούς πολέμους διαθέτει στο Διαδίκτυο το Αμερικανικό Πεντάγωνο, στρατολογώντας μάλιστα στα επιτελεία του τους καλύτερους παίχτες, όπως πιθανά σκέφτονται να κάνουν και οι προαναφερόμενοι όμιλοι σε παιχνίδια οικονομικού πολέμου αυτή τη φορά!

Το δεύτερο σκέλος των δραστηριοτήτων αυτής της επιμορφωτικής «κοινοπραξίας» θα αφορά τη μελέτη της απασχόλησης των αποφοίτων ΑΕΙ και ΤΕΙ σε συνεργασία με το ΙΟΒΕ, το μελετητικό Ινστιτούτο του ΣΕΒ, με σκοπό την «παροχή πληροφόρησης για τους απαιτούμενους από την οικονομία και την αγορά εργασίας "εθισμούς", γνώσεις και δεξιότητες στα επιμέρους επαγγέλματα». Πρόκειται, με άλλα λόγια, για το μηχανισμό που έχει ήδη διαμορφώσει το κεφάλαιο προκειμένου να καθοδηγεί και να κατευθύνει τις διαρκείς αναπροσαρμογές στα προγράμματα σπουδών της ανώτατης εκπαίδευσης με βάση τις ανάγκες του⁶.

Από όσα προαναφέρθηκαν γίνεται φανερό ότι το κεφάλαιο σήμερα επιδιώκει η εκπαίδευση πιο ανοιχτά, δυναμικά και αποτελεσματικά να συνταχθεί με τους στόχους του. Η αλήθεια είναι πως δεν ενδιαφέρεται απλά για τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την καπιταλιστική παραγωγή και το πολιτικοϊδεολογικό της εποικοδόμημα, τα οποία ανέκαθεν υπηρετούσε και υπηρετεί το εκπαιδευτικό σύστημα. Πάνω απ' όλα επιδιώκει τον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης σύμφωνα με τις νέες ανάγκες του και όχι να διαμορφώνει στον άνθρωπο κριτήριο για να ερμηνεύει την πραγματικότητα και σε όφελός του να την αλλάζει. Αυτό το επαυξημένο καθήκον της εκπαίδευσης, είναι όλο το νόημα του γνωστού συνθήματος για «σύνδεση της εκπαίδευσης με την παραγωγή και τις ανάγκες της αγοράς εργασίας», που κάτω από τη σημαία του προωθείται η εκπαιδευτική αναδιάρθρωση.

Το μέσο για τη βελτίωση της προσαρμοστικότητας της εκπαίδευσης είναι η αποκαλούμενη «αυτοτέλεια», «αυτοδιοίκηση», «αυτονομία» ή «αποκέντρωση» των εκπαιδευτικών μονάδων (ΑΕΙ-ΤΕΙ και σχολείων). Η ανάθεση δηλαδή μεγάλου μέρους της ευθύνης για τη χρηματοδότηση, τη λειτουργία, τους προσανατολισμούς κάθε εκπαιδευτικού ιδρύματος στο εκπαιδευτικό προσωπικό, στους εκπαιδευόμενους, στους γονείς, στην «τοπική κοινωνία» και στους «παραγωγικούς φορείς», όπως αποκαλούνται οι επιχειρήσεις. Ο λόγος είναι ότι αυτού του είδους η «αυτονομία» αυξάνει την ευαισθησία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στις απαιτήσεις των «πελατών», αφού η συντήρηση ή η ανάπτυξή τους εξαρτώνται άμεσα από τη «ζήτηση» των εκπαιδευτικών ή ερευνητικών «προϊόντων» τους. Τα «αποκεντρωμένα» σχολεία για παράδειγμα θα παραμερίζουν πιο εύκολα τη γενική μόρφωση σε όφελος των δεξιοτήτων που ζητά η αγορά, για να γίνονται πιο προσφιλή στις επιχειρήσεις εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη χρηματοδότηση. Αντίστοιχα στα «οικονομικά αυτοτελή» ανώτατα ιδρύματα θα είναι όρος ύπαρξης, αντί για την ανάπτυξη της έρευνας και την καλλιέργεια της επιστήμης, η διαρκής αναπροσαρμογή των τμημάτων, των προγραμμάτων και του περιεχόμενου της διδασκαλίας τους σύμφωνα με τις παροδικές απαιτήσεις των επιχειρήσεων, αφού, έστω και προσωρινά, οι απόφοιτοί τους μπορεί να απορροφώνται ευκολότερα από την «αγορά» και έτσι θα προσελκύονται περισσότεροι φοιτητές, άρα και περισσότεροι πόροι από δίδακτρα και κρατική χρηματοδότηση. Ορος ύπαρξης των «αυτοτελών» ιδρυμάτων θα είναι ακόμη να προσφέρουν αφειδώς επιστημονική κάλυψη σε καθετί που ωφελεί τα άμεσα κέρδη των επιχειρήσεων ή το καπιταλιστικό σύστημα γενικά, παραβιάζοντας νομοτέλειες και παρακάμπτοντας αβασάνιστα πια τους όποιους ηθικούς ενδοιασμούς και αναστολές του παρελθόντος, αφού από αυτό θα εξαρτάται ο βιοπορισμός τους. Τα ίδια άλλωστε επιβεβαιώνει και η Κομισιόν, αναφέροντας ότι «τα πιο αποκεντρωμένα εκπαιδευτικά συστήματα είναι ταυτόχρονα και τα πιο ευέλικτα, αυτά που προσαρμόζονται πιο γρήγορα και επιτρέπουν να αναπτυχθούν νέες μορφές συμπράξεων και συνεργασιών»⁷, εξυπακούεται με τις επιχειρήσεις. Οι κατευθύνσεις αυτές προωθούνται ήδη πυρετωδώς στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας.

Σημειώσεις

6. «Κυριακάτικος Ριζοσπάστης», 28.5.2006.

7. Οδηγία της Κομισιόν: «Διδασκαλία και Μάθηση προς την κοινωνία της γνώσης».

*Το άρθρο αναδημοσιεύεται από την Κομμουνιστική Επιθεώρηση τεύχος 4-5-2006

Συνεχίζεται