ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ

Καλπάζουν στα ύψη και φέτος τα ελλείμματα

Στο α' τετράμηνο του 1997 το εμπορικό έλλειμμα έφτασε τα 6,3 δισ. δολάρια (αύξηση 7,2%) και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών στα 2,3 δισ. δολάρια (αύξηση 21,3%)

Νέα διεύρυνση των ελλειμμάτων του εμπορικού ισοζυγίου και του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών εκδηλώθηκε το τετράμηνο Γενάρης - Απρίλης 1997, γεγονός που επιβεβαιώνει τη γενικότερη περιθωριοποίηση και υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας, στα πλαίσια της συμμετοχής της στην Ευρωπαϊκή Ενωση και γενικότερα στο διεθνή καπιταλιστικό καταμερισμό εργασίας. Παράλληλα τα κερδοσκοπικά κεφάλαια συνέχισαν να εισρέουν στη χώρα μας, χάρη των υψηλών αποδόσεων που προσφέρει το δημόσιο και ο ιδιωτικός τομέας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το εμπορικό έλλειμμα της χώρας το τετράμηνο Γενάρης - Απρίλης, έφτασε τα 6,3 δισ. δολάρια, έναντι 5,9 και 5,5 δισ. δολάρια το αντίστοιχο διάστημα των 1996 και 1995.

Η διεύρυνση του ελλείμματος οφείλεται στις αυξημένες εισαγωγές καυσίμων σε σχέση με το 1996 και στη μείωση των εξαγωγών τη χώρας. Ειδικότερα, οι δαπάνες για καύσιμα το τετράμηνο ανήλθαν σε 1,15 δισ. δολάρια έναντι 870 εκατ. δολάρια το 1996, ενώ η αξία των εξαγωγών (συμπεριλαμβανομένων και των καυσίμων) μειώθηκε από 1,95 δισ. δολάρια σε 1,7 δισ. δολάρια. Αντίθετα η αξία των εισαγωγών (χωρίς καύσιμα) παρουσίασε μικρή μείωση από 7 δισ. δολάρια το 1996 σε 6,88 δισ. δολάρια το 1997.

Μειωμένα παρουσιάζονται τόσο τα έσοδα από Αδηλους Πόρους, όσο και οι δαπάνες για Αδηλες Πληρωμές που κατέβαλε η χώρα. Τα έσοδα από Αδηλους Πόρους μειώθηκαν από 6,2 δισ. δολάρια το 1996 σε 6 δισ. δολάρια το 1997. Μειωμένα παρουσιάζονται τα έσοδα από το ταξιδιωτικό συνάλλαγμα, τις μεταφορές, τα εργατικά και μεταναστευτικά εμβάσματα, καθώς και οι καθαρές μεταβιβάσεις από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Οι δε δαπάνες για Αδηλες Πληρωμές μειώθηκαν από 2,2 δισ. δολάρια το 1996 σε 1,99 δισ. δολάρια το 1997. Μεγάλη μείωση από 1,02 δισ. δολάρια το 1996 σε 767 εκατ. δολάρια το 1997 παρουσίασε ο λογαριασμός "Τόκοι, Μερίσματα, Κέρδη" που εξάγονται από τη χώρα μας. Το δε θετικό ισοζύγιο των άδηλων συναλλαγών παρουσίασε ελαφρά βελτίωση από 4,02 δισ. δολάρια σε 4,04 δισ. δολάρια το 1997.

Το ισοζύγιο των άδηλων συναλλαγών, δεν μπόρεσε να καλύψει τη διαφορά του εμπορικού ελλείμματος, με αποτέλεσμα το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών να αυξηθεί από 1,88 δισ. δολάρια το 1996 σε 2,3 δισ. δολάρια το 1997.

Στην κίνηση κεφαλαίων στον ιδιωτικό τομέα, τα κερδοσκοπικά κεφάλαια (τα οποία παρουσιάζονται σαν "επιχειρηματικά") παρουσίασαν αύξηση καθώς τα υπόλοιπά τους, στο τέλος του Απρίλη ανήλθαν σε 1,96 δισ. δολάρια, έναντι 1,8 δισ. δολάρια το 1996. Ο μακροπρόθεσμος δανεισμός του δημοσίου ήταν αρνητικός επειδή οι πληρωμές τοκοχρεολυσίων ήταν μεγαλύτερες από τα νέα συναφθέντα δάνεια, ενώ ο καθαρός βραχυπρόθεσμος δανεισμός ανήλθε σε 71,5 εκατ. δολάρια. Τέλος, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας στο τέλος Απρίλη ανέρχονταν σε 18,4 δισ. δολάρια.

Προβλέπουν αύξηση των πωλήσεων στα καύσιμα

Σε αύξηση των λιανικών πωλήσεων καυσίμων (μέσω πρατηρίων βενζίνης) αναμένεται να οδηγήσει η αύξηση του αριθμού των μηχανοκίνητων οχημάτων που κυκλοφορούν. Παράλληλα, εξαιτίας της λειτουργίας των δικτύων φυσικού αερίου, από το 1998 και μέχρι το 2000, προβλέπεται μείωση της ζήτησης για μαζούτ και πετρέλαιο θέρμανσης, με αποτέλεσμα τον περιορισμό των δραστηριοτήτων των βιομηχανικών πωλήσεων και του πετρελαίου θέρμανσης του κλάδου.

Αυτά είναι τα κυριότερα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη νέα μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών, με θέμα τον κλάδο της εμπορίας πετρελαιοειδών στην Ελλάδα. Ο συγγραφέας Π. Μπίκος υποστηρίζει ότι ο ανταγωνισμός που αναπτύχθηκε με την απελευθέρωση της αγοράς καυσίμων (1992 - 1993), είχε σαν συνέπεια την επιβάρυνση της οικονομικής ανάκαμψης ορισμένων εταιριών του κλάδου, η οποία επηρεάζεται δυσμενώς και από τον εμφανισθέντα αθέμιτο ανταγωνισμό. Ο τελευταίος εμφανίζεται είτε από εταιρίες που έχουν απαλλαγεί από το νόμο από ορισμένες υποχρεώσεις ή από κρατικές εταιρίες οι οποίες επιχορηγούνται αφανώς. Επίσης, η πάταξη της λαθρεμπορίας, πειρατείας και νοθείας καυσίμων δεν έχει ακόμα καταστεί δυνατή, γιατί δεν έχει επιτευχθεί η αναδιοργάνωση και εξυγίανση του αρμόδιου κρατικού μηχανισμού.

Τις εξελίξεις στην αγορά πετρελαιοειδών επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό σειρά γεγονότων τα τελευταία χρόνια, όπως είναι η συγχώνευση των εταιριών BP και MOBIL, η ολοκλήρωση του προγράμματος Auto - Oil, η συμμετοχή της ARAMCO στη MOTOR OIL, η διείσδυση της κρατικής ΕΛΔΑ Εμπορίας στην αγορά κτλ. Στην έρευνα περιέχονται αναλυτικά στοιχεία για τα οικονομικά μεγέθη κάθε εταιρίας και του κλάδου στο σύνολό του.

Αγονος ο διαγωνισμός μηχανοργάνωσης των τελωνείων

Την τροποποίηση της σύμβασης με την εταιρία "Bull" για την προμήθεια εξοπλισμού του προγράμματος "Taxis", αποδέχτηκε, μετά από υπηρεσιακή εισήγηση, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών. Σύμφωνα με χτεσινό δελτίο Τύπου του υπουργείου, η αλλαγή της σύμβασης δεν επιφέρει οικονομικές, αλλά μόνο τεχνικές αλλαγές στη διαδικασία παραλαβής του κεντρικού ηλεκτρονικού υπολογιστή, καθώς και των τοπικών υπολογιστών των υπηρεσιών.

Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι η σχετική επιτροπή του υπουργείου κήρυξε άγονο το διαγωνισμό για το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Τελωνείων λόγω υπέρβασης του προϋπολογισμού από τις διαγωνιζόμενες εταιρίες και την επαναπροκήρυξή του. Προκηρύσσεται επίσης και ο διαγωνισμός για το Ολοκληρωμένο Πληροφορικό Σύστημα Θησαυροφυλακίου - Προϋπολογισμού.

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ

Παραπονιούνται αλλά τα κέρδη αυξάνονται

Σε 501,1 δισ. δρχ. ανήλθε το 1996 ο τζίρος 126 ασφαλιστικών εταιριών, σύμφωνα με τα στοιχεία του τμήματος μελετών στατιστικής της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδας. Οπως προκύπτει από την έρευνα, τη μεγαλύτερη συμμετοχή στο συνολικό ποσό είχε ο κλάδος των ζημιών με 51,75% επί του συνόλου. Ειδικότερα, η παραγωγή ασφαλίστρων στον κλάδο ζημιών ανήλθε σε 259,3 δισ. δρχ. έναντι 223,2% που ήταν το 1995. Αυξήθηκε δηλαδή κατά 16,17%. Η παραγωγή στον κλάδο ζωής έφτασε τα 241,8 δισ. δρχ. συμμετέχοντας στο σύνολο του τζίρου με ποσοστό 48,25%.

Περισσότεροι, αλλά φτωχότεροι οι τουρίστες φέτος

Επιτάχυνση των διαδικασιών εκποίησης της περιουσίας του ΕΟΤ, υποσχέθηκε - σε όσους ανησυχούν - η υπουργός Ανάπτυξης

Αυξημένες αφίξεις αλλοδαπών τουριστών κατά 8-10% δείχνουν τα μέχρι στιγμής στοιχεία που παρουσίασε, σε χτεσινή της συνάντηση με τους εκπροσώπους των τουριστικών φορέων, η υπουργός Ανάπτυξης Β. Παπανδρέου. Αποσιώπησε, όμως, το γεγονός ότι τα ίδια στοιχεία δείχνουν ισοποσοστιαία μείωση στο εισρέον τουριστικό συνάλλαγμα, γεγονός που σημαίνει ότι μας επισκέπτονται περισσότεροι, αλλά χαμηλότερης εισοδηματικής στάθμης τουρίστες.

Στη συνάντηση, η υπουργός πρότεινε τη δημιουργία ενός κεντρικού φορέα που θα εκπροσωπεί όλους τους επιμέρους κλάδους του τουριστικού τομέα και επισημοποίησε τις φήμες που θέλουν τους ρυθμούς απορρόφησης των κοινοτικών κονδυλίων να είναι ιδιαίτερα χαμηλοί. Συγκεκριμένα, οι απορροφήσεις μέχρι 30/6/1997 ανέρχονταν σε 16,78% των εγκεκριμένων επενδυτικών προγραμμάτων ή στο 8,65% του συνολικού προϋπολογισμού.

Στο μεταξύ, οι εργασίες ξεπουλήματος της περιουσίας του ΕΟΤ προχωρούν με ταχείς ρυθμούς. Οπως ανακοίνωσε η υπουργός Ανάπτυξης, ο διαγωνισμός για την έκταση της Ν. Φώκαιας Χαλκιδικής ολοκληρώθηκε και κλήθηκε ο ανάδοχος να υπογράψει τη σχετική σύμβαση που προβλέπει την κατασκευή γηπέδου γκολφ, ενώ οι ημερομηνίες υποβολής προσφορών για τις υπόλοιπες εκτάσεις κατανέμονται μέσα στον επόμενο Σεπτέμβρη. Ταυτόχρονα, σε πλήρη εξέλιξη είναι οι διαδικασίες μακροχρόνιας μίσθωσης (10), πώλησης (12) και παραχώρησης σε ΟΤΑ (9) των ΞΕΝΙΑ.

Μειώθηκαν τα διατραπεζικά επιτόκια

Σε μείωση των επιτοκίων ανακαταθέσεων των εμπορικών τραπεζών κατά τρία δέκατα της μονάδας προχώρησε η Τράπεζα της Ελλάδος, επωφελούμενη από τον περιορισμό της ρευστότητας στη διατραπεζική αγορά κατά 1 περίπου τρισ. δρχ. και τη διεύρυνση της διαφοράς μεταξύ εγχώριων και ορισμένων επιτοκίων ξένων νομισμάτων τους τελευταίους, κυρίως, μήνες. Η μείωση των επιτοκίων ανακαταθέσεων αναμένεται να μειώσει το κόστος δανεισμού των εμπορικών τραπεζών, εφόσον παρασυρθούν καθοδικά και τα διατραπεζικά επιτόκια προσφοράς και ζήτησης. Αν και η μείωση αυτή θέτει τις βάσεις για περαιτέρω μείωση των επιτοκίων καταθέσεων και χορηγήσεων,είναι πολύ πιθανό οι τράπεζες να την αξιοποιήσουν προς ίδιο όφελος - για την αύξηση δηλαδή των κερδών τους - διατηρώντας αμετάβλητα τα επιτόκια.

Οι τραπεζίτες προχωρούν σε αλλαγές των επιτοκίων, κυρίως με βάση την πορεία του πληθωρισμού. Με δεδομένο ότι το τελευταίο διάστημα έχει ανακοπεί η πτωτική πορεία του πληθωρισμού και ασκούνται έντονες πιέσεις αναζωπύρωσής του, το πιθανότερο είναι να παραμένουν αμετάβλητα και τα επιτόκια. Σημειώνεται ότι ο συνεχής περιορισμός της πλεονάζουσας ρευστότητας είχε οδηγήσει πρόσφατα σε άνοδο των διατραπεζικών επιτοκίων κατά μια έως και μιάμισι εκατοστιαία μονάδα, με αποτέλεσμα ορισμένες μικρές τράπεζες να εξωθηθούν σε άνοδο των επιτοκίων καταθέσεων και χορηγήσεων.