ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 15 Ιούνη 1997
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
"Ουδέν νεώτερον" από τον Ρεμάρκ

Μια από τις ωραιότερες αντιπολεμικές ταινίες θα παρουσιαστεί από τον ΣΚΑΪ την Παρασκευή στη 01.00. Πρόκειται για το "Ουδέν νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο" του Ντέλμπερτ Μαν. Το σενάριο είναι βασισμένο στο ομώνυμο αριστουργηματικό μυθιστόρημα του Εριχ Μαρία Ρεμάρκ και αναφέρεται στην ιστορία Γερμανών μαθητών που αποφασίζουν το 1914 - ύστερα από παρότρυνση του σοβινιστή καθηγητή τους - να συμμετάσχουν στον πόλεμο.

Ο Γερμανός συγγραφέας Εριχ Μαρία Ρεμάρκ (1896 - 1970) ήθελε να γίνει μουσικός, ασχολήθηκε με διάφορα άλλα επαγγέλματα, όπως οδηγός σε αυτοκινητιστικούς αγώνες, δάσκαλος, έμπορος, και δημοσιογράφος. Σε νεαρή ηλικία κατατάχθηκε ως εθελοντής στο στρατό και πολέμησε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο όπου τραυματίστηκε πολλές φορές. Οπως αποδείχτηκε τα τραύματα δεν ήταν μόνο στο σώμα αλλά στην ψυχή. Κυρίως στην ψυχή. Στα 1929 έγινε γνωστός σε όλον τον κόσμο με το μυθιστόρημά του "Ουδέν νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο",που χαρακτηρίστηκε, δίκαια, από τους κριτικούς και από το κοινό ως το πιο συναρπαστικό λογοτεχνικό έργο που γράφτηκε για τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το βιβλίο πουλήθηκε σε εκατομμύρια αντίτυπα, μεταφράστηκε σε 45 γλώσσες, ενώ το Χόλιγουντ έδειξε ένα τρομερό ενδιαφέρον για αυτό το έργο, ζήτησε τα συγγραφικά δικαιώματα και το γύρισε ταινία. Την ταινία που θα δούμε. Οποιος διάβασε την αυτοβιογραφία της Γερμανίδας κινηματογραφίστριας Λένι Ρίφνεσταλ με έκπληξη θα διαβάσει την περιπέτεια της ταινίας αυτής στην ίδια την πατρίδα του Ρεμάρκ. Θυμίζουμε ότι η Ρίφνεσταλ διέκειτο φιλικά στο καθεστώς των ναζί και ήταν στενή φίλη του ίδιου του Αδόλφου Χίτλερ. Και όμως, ακόμη και εκείνη, που γνώριζε προσωπικά τον Εριχ Μαρία Ρεμάρκ και από την αγάπη που είχε για τον κινηματογράφο, θέλησε να δει την ταινία. Αμέσως. Ομως σε όποια πόλη της Γερμανίας γινόταν η πρεμιέρα στα δέκα πρώτα λεπτά η προβολή σταματούσε από τις έντρομες, υστερικές κραυγές του κόσμου. Τι γινόταν λοιπόν; Το διαπίστωσε η ίδια. Πήγε στον κινηματογράφο και στα πρώτα λεπτά οι θεατές άρχισαν να ουρλιάζουν και να τρέχουν έντρομοι. Τι είχε, λοιπόν, συμβεί; Κάποιος "κύριος", ονόματι Γκαίμπελς (! ), έστελνε τους ανθρώπους του, κάτι καλοντυμένους κυρίους με καμπαρντίνα, καπέλο και αθώο βλέμμα να χαλάσουν τα πάντα. Τους έστελνε, όχι για να παρακολουθήσουν αλλά για να αφήσουν ένα τσούρμο από λευκά τρομακτικά, πεινασμένα τρωκτικά μέσα στην αίθουσα! Είναι για να τρελαίνεται κανείς όταν διαβάζει αυτή την ομολογία. Είναι να τρελαίνεται κανείς με τα "παιδιά" που γεννά μια άρρωστη, παρανοϊκή φαντασία, όπως αυτή που διέθετε ο δόκτωρ Γκαίμπελς. Ο Εριχ Μαρία Ρεμάρκ συνέχισε να γράφει, συνέχισε να καταγγέλλει την απανθρωπιά του πολέμου, συνέχισε να απευθύνεται σε ανθρώπους με ανθρωπιά, ανθρώπους με αισθήματα ευγενικά, συντροφικά, ειρηνικά, τρυφερά. Εγραψε το μυθιστόρημα "Ο δρόμος της επιστροφής" με στόχο να καταγράψει την κατάρρευση της Γερμανίας το 1918, μέσα από ιστορίες ανθρώπων που προσπαθούν να διατηρήσουν τις "αναγκαστικές" φιλίες, που είχαν κάνει στο "μέτωπο". Το 1933 με την άνοδο των Εθνικοσοσιαλιστών στη Γερμανία τα έργα του συγγραφέα θεωρήθηκαν αντιναζιστικά. Εκείνος αναγκάστηκε να καταφύγει στην Ελβετία, η ιθαγένεια τού αφαιρέθηκε, η πανέμορφη σύζυγός του τον εγκατέλειψε για κάποιον άλλο που κανείς δε θυμάται το όνομα του, και η αντοχή του εξαντλείται. Κατασυκοφαντείται από τους "σωτήρες" της πατρίδας του. Το "μέτωπο" του Ερχι Μαρία Ρεμάρκ μετράει ζημιές, απώλειες, πίκρες, τραύματα, όμως, κρατά. Δεν καταρρέει. Ξαναγράφει, ξαναερωτεύεται, ξαναπαντρεύεται, ξαναγράφει και η ελπίδα ανθίζει και πάλι μέσα του. Στην ταινία της Πέμπτης πρωταγωνιστούν οι: Ρίτσαρντ Τόμας, Ερνεστ Μποργκάιν και Ντόναλντ Πλεζάνς.


Μεγάλοι συγγραφείς: Μομ και Γουάιλντ

Δυο σημαντικές, χιλιοπαιγμένες όμως ταινίες, που είναι βασισμένες σε ομώνυμα μυθιστορήματα και θεατρικά έργα που έμειναν στην ιστορία. Η πρώτη θα προβληθεί τη Δευτέρα από το SEVEN X στις 22.00. Πρόκειται για την "Ανθρώπινη δουλεία" του Τζον Κρόμγουελ. Ο σκηνοθέτης βασίστηκε και σεβάστηκε το έργο του Σόμερσετ Μομ. Ας μιλήσουμε, όμως, λίγο για το δημιουργό και όχι για το δημιούργημά του, που άλλωστε είναι ένα έργο εξαιρετικό και δυνατό. Ενα έργο αληθινό. Ο Αγγλος πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας Σόμερσετ Μομ γεννήθηκε το 1974 και πέθανε το 1965. Ηταν ιρλανδικής καταγωγής, γεννήθηκε στο Παρίσι όπου ο πατέρας του ήταν δικηγόρος της Βρετανικής Πρεσβείας και έγινε άριστος χρήστης της γαλλικής γλώσσας. Τα θεατρικά έργα του Μομ είναι συνήθως κωμωδίες, που σατιρίζουν κυνικά, αλλά και ανάλαφρα τα ήθη των "ανώτερων αγγλικών τάξεων". Ομως, η "Ανθρώπινη δουλεία" δεν έχει ελαφρότητα, δεν έχει δροσιά, δεν έχει χιούμορ. Αντίθετα έχει βάρος και βάθος, ένα σκοτεινό βάθος που οδηγεί τον άνθρωπο το ερωτικό, παράλογο στην προκειμένη περίπτωση, πάθος. Πρωταγωνιστούν οι: Μπέτι Ντέιβις και Λέσλι Χάουαρντ.

Από τον ΑΝΤΕΝΝΑ στις 02.45 θα προβληθεί την Τρίτη η ταινία του Μάσιμο Νταλάνο "Το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι",βασισμένη και αυτή στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Οσκαρ Γουάιλντ. Πρωταγωνιστούν οι: Χέλμουτ Μπέργκερ και Μάργκαρετ Λι. Ωρα, όμως, να θυμηθούμε λίγο τον συγγραφέα, το θρυλικό πρόσωπο, το λίγο εκκεντρικό, που πέρασε στην ιστορία ως μεγάλος ποιητής, δοκιμιογράφος, θεατρικός συγγραφέας, κριτικός και αισθητικός τέχνης. Ο Οσκαρ Γουάιλντ ήταν, εκτός των άλλων, ευφυολόγος, έξυπνος, γρήγορος και ετοιμόλογος. Διέθετε χιούμορ, αλλά γνώριζε πολύ καλά την κάθαρση του αυτοσαρκασμού. Ποτέ δε θεωρήθηκε γνήσιος πολιτικοκοινωνικός συγγραφέας, όπως ο Μπέρναρ Σο, αλλά οι κωμωδίες του είναι ποτισμένες από πικρά σχόλια και αιχμές. Στην ουσία το έργο του ασκεί μια ανελέητη κριτική στις δομές και στους θεσμούς της αγγλικής κοινωνίας, καυτηριάζοντας με ιδιαίτερη έμφαση την υποκρισία, την ημιμάθεια και τη σαθρότητα της ανώτερης τάξης και της αριστοκρατίας. "Το Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι" είναι ένα γοτθικό μελόδραμα, που σκανδάλισε την κοινή γνώμη, αλλά και τα "χρηστά ήθη" των κριτικών. Το θέμα της ιστορίας είναι η διπλή ζωή και η διπλή προσωπικότητα ενός ωραίου νέου και το δράμα του που αρχίζει όταν χάσει την ομορφιά του και τα νιάτα του. Μη χάσετε αυτή την ταινία και ακόμα καλύτερα αγοράστε και διαβάστε το βιβλίο.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ