ΝΤΕΝΒΕΡ.-

Σε κλίμα έντασης και αντιπαραθέσεων άρχισε, χτες, στην πρωτεύουσα της πολιτείας του Κολοράντο, Ντένβερ, η ετήσια σύνοδος των επτά πιο ανεπτυγμένων βιομηχανικά χωρών (G7). Οι ηγέτες των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ιαπωνίας, της Ιταλίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, του Καναδά και της Βρετανίας πρόκειται να συζητήσουν, κυρίως, οικονομικά θέματα κατά τη διάρκεια της τριήμερης συνόδου, στην οποία ισότιμη προσκεκλημένη παρευρίσκεται η Ρωσία.

Στον κατάλογο των θεμάτων που αναμένεται να απασχολήσουν τους ηγέτες των "επτά" (οκτώ με τη συμμετοχή της Ρωσίας), κυριαρχεί το ζήτημα της εξεύρεσης μιας τέτοιας μορφής ανταγωνισμού στις διεθνείς αγορές που δε θα προκαλεί "σοβαρά προβλήματα στην ευμάρεια των πολιτών". Η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, της διάδοσης των ναρκωτικών, ο έλεγχος της πυρηνικών, τα περιβαλλοντικά προβλήματα του πλανήτη, η παροχή οικονομικής βοήθειας προς τις χώρες της Αφρικής, η μεταβίβαση του Χονγκ Κονγκ στην Κίνα, αλλά και η προσπάθεια επίτευξης προόδου σχετικά με τη συμφωνία του Ντέιτον στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη και στην "ειρηνευτική διαδικασία" στη Μέση Ανατολή είναι τα υπόλοιπα θέματα του καταλόγου συζήτησης της συνάντησης.

Η ατμόσφαιρα στην ετήσια σύνοδο των "G7" δε θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η καλύτερη δυνατή, καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως και ο Καναδάς και η Ιαπωνία φέρονται αρκετά δυσαρεστημένοι από την "αλαζονική" στάση - που συνοψίζεται από τους αναλυτές στη φράση "αυτή είναι η επιλογή μου ή την αποδέχεσαι ή όχι" - των Ηνωμένων Πολιτειών τόσο απέναντι στα Ηνωμένα Εθνη όσο και απέναντι στο ΝΑΤΟ.

Η δυσαρέσκεια των εταίρων με τις Ηνωμένες Πολιτείες εντάθηκε ιδιαιτέρως μετά την εναρκτήρια ομιλία του Μπιλ Κλίντον, στην οποία, όπως αναμενόταν, κυριάρχησε η θριαμβολογία σχετικά με την αμερικανική οικονομία, τακτική που έχει, επανειλημμένως, επικριθεί από τις υπόλοιπες χώρες. "Κυρίαρχη και πιο ισχυρή οικονομία της υφηλίου" χαρακτήρισε ο Αμερικανός Πρόεδρος την αμερικανική οικονομία, καλώντας τους εταίρους του να μιμηθούν το αμερικανικό παράδειγμα και να προχωρήσουν χωρίς ενδοιασμούς στην κατάργηση των κοινωνικών προγραμμάτων, στην παροχή πλήρους ελευθερίας στις εταιρίες και στον ανταγωνισμό.

Την αγανάκτηση των εταίρων έχει προκαλέσει, επίσης, η πρόταση της Ουάσινγκτον να δώσει μόνο 819 εκατομμύρια δολάρια προς απόσβεση του, ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, χρέους της προς τον ΟΗΕ και μάλιστα υπό την προϋπόθεση της πραγματοποίησης θεσμικών αλλαγών. Προβλήματα έχουν παρουσιαστεί και όσον αφορά το ΝΑΤΟ, καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες προωθούν την είσοδο της Ρουμανίας, ενώ η Ουάσινγκτον επιμένει στην είσοδο της Τσεχίας, της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, των οποίων την παρουσία έχει, ήδη, προανακοινώσει στη σύνοδο του Βορειοατλαντικού Συμφώνου στη Μαδρίτη.

Τριβές ανάμεσα στις επτά πιο ανεπτυγμένες χώρες έχει προκαλέσει και το θέμα της παροχής χρηματικής βοήθειας προς τις χώρες της Αφρικής, βοήθεια που θα δοθεί ως απόσβεση μέρους των χρεών των χωρών αυτών προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα, υπό την προϋπόθεση ότι δε διοικούνται από στρατοκρατούμενες κυβερνήσεις. Η Ουάσινγκτον φέρεται αποφασισμένη να επιμείνει στη θέση ότι είναι προτιμότερο η βοήθεια να δοθεί υπό τη μορφή των εμπορικών συναλλαγών και των επενδύσεων, ενώ οι Ευρωπαίοι ηγέτες, με αιχμή του δόρατος τη Γαλλία, τάσσονται υπέρ της παροχής ενός καθαρού χρηματικού ποσού προς τις κυβερνήσεις των επιλεχθέντων αφρικανικών χωρών.

Η ένταση που αναμένεται να χαρακτηρίσει τις εργασίες του τριημέρου έγινε σαφής, ήδη, από το βράδυ της Πέμπτης, οπότε ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον συναντήθηκε με τον Ιάπωνα πρωθυπουργό Ριουτάρο Χασιμότο στην Ουάσινγκτον. Ο Μπιλ Κλίντον εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για το εμπορικό πλεόνασμα της Ιαπωνίας έναντι του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ και υπενθύμισε στον Ιάπωνα πρωθυπουργό ότι οι "εμπορικές ανισότητες" προκάλεσαν σοβαρότατα προβλήματα στις σχέσεις των δύο χωρών κατά το παρελθόν. Οι δύο άνδρες κατέληξαν, τελικά, σε συμφωνία, που παραχωρεί στις ΗΠΑ το δικαίωμα ελέγχου του εμπορικού ισοζυγίου της Ιαπωνίας στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας.

Από την πλευρά του, ο Ριουτάρο Χασιμότο κατέστησε σαφές ότι θα θέσει επί τάπητος κατά τη σύνοδο το θέμα της παρουσίας του Ρώσου Προέδρου Μπορίς Γιέλτσιν. Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός, που αντιτίθεται στις επισταμένες προσπάθειες του Μπιλ Κλίντον να μετατρέψει την "G7" σε "G8", τόνισε ότι θα ζητήσει από τους υπόλοιπους συμμετέχοντες να αποτρέψουν τη συμμετοχή του Μπορίς Γιέλτσιν σε κρίσιμες οικονομικές συνεδριάσεις με νομισματικά ή μακρο- οικονομικά θέματα, ερχόμενος σε πλήρη αντίθεση με το πρόγραμμα που έχει καταρτίσει ο Αμερικανός οικοδεσπότης του και εξαιρεί το Ρώσο ομόλογό του μόνο από μία ωριαία οικονομική συζήτηση.

Παρά τα σχόλια του Ιάπωνα πρωθυπουργού, ο Μπιλ Κλίντον επέλεξε να συναντήσει, χτες το απόγευμα, πρώτο το Ρώσο ομόλογό του και στη συνέχεια το Γάλλο Πρόεδρο Ζακ Σιράκ και τον Ιταλό πρωθυπουργό Ρομάνο Πρόντι. Μάλιστα, μετά από παραίνεση του Μπ. Κλίντον, ο Μπορίς Γιέλτσιν αναμένεται να απευθύνει ομιλία προς τους εταίρους κατά τη διάρκεια του βραδινού δείπνου που θα εστιαστεί στη μετάβαση της ρωσικής οικονομίας στην κατεύθυνση της ελεύθερης αγοράς και στην εκτίμησή του για την πορεία της διεθνούς οικονομίας. Και στους τρεις συνομιλητές του, και κυρίως στον Μπορίς Γιέλτσιν, ο Αμερικανός Πρόεδρος αναμένεται να τονίσει ότι πρέπει να ασκήσουν πιέσεις στους Σέρβους της Βοσνίας για να ικανοποιήσουν τους όρους της ανταλλαγής αιχμαλώτων και της παράδοσης των εγκληματιών πολέμου, που προβλέπει η Συνθήκη του Ντέιτον. Ο Ζακ Σιράκ, από την άλλη, αναμένεται να ασκήσει πιέσεις στον Μπιλ Κλίντον να επικεντρώσει την προσοχή του στην "ειρηνευτική διαδικασία" στη Μέση Ανατολή, ενώ ο Ρομάνο Πρόντι φέρεται διατεθειμένος να ασκήσει κριτική στον Μπιλ Κλίντον για τη διατήρηση της θανατικής ποινής και την αύξηση των αποφάσεων επιβολής της.

Αντιθέσεις αναμένεται να προκαλέσει στη σύνοδο των "G7" και το θέμα του νόμου Χελμς - Μπάρτον, που προβλέπει την επιβολή κυρώσεων από την αμερικανική δικαιοσύνη σε όσες εταιρίες διατηρούν εμπορικές συναλλαγές με την Κούβα, με το σκεπτικό ότι μεγάλο μέρος της οικονομίας της Κούβας στηρίζεται στις δημευμένες περιουσίες Αμερικανών πολιτών.

ΑΓΚΥΡΑ.-

Ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, έδωσε χτες την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον αρχηγό του Κόμματος Μητέρας Πατρίδας, Μεσούτ Γιλμάζ, σε μια κίνηση η οποία κατά πολιτικούς παρατηρητές πιστοποιεί ότι επιχειρείται ο αποκλεισμός του ισλαμικού Κόμματος Ευημερίας από την κυβέρνηση.

Η κίνηση, κατά τους ίδιους παρατηρητές, θεωρείται βέβαιο ότι ικανοποιεί τους στρατηγούς, οι οποίοι διεξάγουν από τον Φεβρουάριο έναν αέναο "πόλεμο χαρακωμάτων", κατά του πρώην πρωθυπουργού Νετσμετίν Ερμπακάν.

Μόνο που ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης δε θα έχει ακριβώς το δρόμο του στρωμένο ρόδα στην προσπάθειά του να σχηματίσει κυβέρνηση. Μπορεί ο Γιλμάζ να δηλώνει ότι θα διακοινώσει στον Πρόεδρο τη σύνθεση της κυβέρνησής του, αλλά θα χρειαστεί ένας συνδυασμός παραγόντων, σχεδόν απίθανος, για να το πετύχει: να τον στηρίξουν τα δύο κόμματα των πρώην σοσιαλδημοκρατών (έχουν δεσμευτεί ότι θα το κάνουν), να στραφεί το κόμμα της Μεγάλης Ενότητας υπέρ του, και να αποσκιρτήσουν τουλάχιστον 12 βουλευτές από το Κόμμα του Ορθού Δρόμου της Τσιλέρ...

Στέλεχος του κόμματος Ευημερίας σχολίασε την απόφαση του Προέδρου να δώσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Γιλμάζ, λέγοντας ότι "φέρνει μαύρα σύννεφα πάνω από τη Δημοκρατία της Τουρκίας".

Το Σύνταγμα δίνει στον εντολοδόχο πρωθυπουργό τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης επί 45 ημέρες. Κατόπιν ο Πρόεδρος μπορεί να ορίσει υπηρεσιακή κυβέρνηση και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Αλλά οι πρόωρες εκλογές είναι το τελευταίο που θέλουν οι αντίπαλοι του Ερμπακάν, αφού εκτιμάται ότι στην παρούσα συγκυρία απλώς θα ενδυνάμωναν την κοινοβουλευτική του ισχύ...

ΜΑΔΡΙΤΗ.-

"Δε θα είμαι υποψήφιος για τη θέση του γενικού γραμματέα, αλλά είμαι διαθέσιμος να εργαστώ για το κόμμα". Με αυτά τα λόγια έκλεισε την ομιλία του ο Φελίπε Γκονζάλες, κατά την πρώτη μέρα των τριήμερων εργασιών του 34ου Συνεδρίου του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Η δήλωση του Γκονζάλες ανοίγει ένα μείζον ζήτημα στους κόλπους του ισπανικού κόμματος και αφήνει ανοιχτό το θέμα που κυριαρχούσε εδώ και καιρό στις εσωκομματικές συζητήσεις, αυτό της αντικατάστασης των οργάνων του κόμματος από "νέο αίμα".

Ο Γκονζάλες, που διατέλεσε ηγέτης του κόμματος επί 23 χρόνια και πρωθυπουργός της χώρας για την περίοδο 1982-1996, αποτελεί έναν από τους μακροβιότερους Ευρωπαίους ηγέτες, που πια αποτελεί παρελθόν και επισήμως. Ο ίδιος άφηνε από καιρό σε καιρό να διαρρεύσει η πρόθεσή του να απομακρυνθεί, μάλιστα υπήρχε η δεδομένη του θέση να αντικατασταθεί από τον Χαβιέ Σολάνα, κάτι που όμως δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί, λόγω του διορισμού του τελευταίου στη θέση του ΓΓ του ΝΑΤΟ, την προηγούμενη χρονιά. Οι εργασίες που άρχισαν χτες αποτελούν οριακό σημείο στην πορεία του κόμματος, μια και είναι το πρώτο Συνέδριο από τότε που οι Σοσιαλιστές έχασαν τις εκλογές ύστερα από 13 χρόνια στην εξουσία και η πολύπλευρη ανανέωση σε όλες τις τάξεις του κόμματος, για να γίνει και πάλι κόμμα εξουσίας, είναι γενική απαίτηση όλων. Η νίκη του Μπλερ στη Βρετανία και των σοσιαλιστών στη Γαλλία έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα εκγρήγορσης και ανυπομονησίας. Κατά τη διάρκεια των εργασιών, σύμφωνα με το "Ασοσιέιτεντ Πρες", από σύνεδρο ακούστηκε η ανάγκη να βρεθεί ο "Ισπανός Μπλερ", ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί.

Εντονες συζητήσεις αναμένεται να προκαλέσει και η παραμονή ή όχι του αναπληρωτή γενικού γραμματέα του κόμματος και άλλοτε αντιπροέδρου της κυβέρνησης και στενού συνεργάτη του Γκονζάλες, Αλφόνσο Γκέρα, τον οποίο πιστεύεται ότι ο Γκονζάλες και οι υποστηρικτές του θέλουν να τον απομακρύνουν από την ηγεσία του κόμματος. Δεν είναι τυχαία βέβαια αυτή η επιλογή, καθώς ο Γκέρα αποτελεί τη βασική φωνή αντιπολίτευσης μέσα στο κόμμα και έχει κάνει συχνά κριτική για τη μετατόπιση του κόμματος προς το κέντρο. Ο ίδιος σε δηλώσεις προς την "Ελ Παϊς" με πικρία δήλωσε ότι η μετατόπιση είναι δεδομένη και το δείχνει η πρόθεση να απαλειφθεί το πρόθεμα "Εργαζομένων" από τον επίσημο τίτλο του κόμματος, που ισχύει από την ημέρα της ίδρυσής του, το 1888.

Πίσω από τα χαμόγελα οι αντιθέσεις...