Οικονομικός πνεύμονας για την Καβάλα είναι η Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων (ΒΦΛ), η οποία απασχολεί 620 εργαζόμενους και επιπλέον 250 οδηγούς φορτηγών και 80 λιμενεργάτες, η ετήσια παραγωγή της φτάνει τους 750.000 τόνους λιπάσματος, ενώ ο ρυθμός ανάπτυξής της αγγίζει το 16% με αυξητικές τάσεις.

Μια επιχείρηση κερδοφόρα και με ευοίωνες προοπτικές, που όμως, κινδυνεύει να οδηγηθεί στον Καιάδα, αν τελικά πραγματοποιηθεί η συγχώνευσή της με τη Βιομηχανία Λιπασμάτων Θεσσαλονίκης. Αυτή είναι η επιλογή της κυβέρνησης, των τραπεζών που ελέγχουν τις δύο βιομηχανίες, της Εθνικής για τα λιπάσματα Θεσσαλονίκης και της Εμπορικής γι' αυτά της Καβάλας και των διοικήσεων των επιχειρήσεων. Μια επιλογή που εντάσσεται στις, αποδεκτές από την κυβέρνηση, επιταγές της Ευρωπαϊκής Ενωσης για συρρίκνωση και τελικά ιδιωτικοποίηση της ελληνικής λιπασματοβιομηχανίας.

Αν τελικά το σχέδιό τους "ευοδωθεί" το σίγουρο είναι ότι εκτός από τις ίδιες τις επιχειρήσεις, αρνητικές θα είναι οι συνέπειες και στα λιπάσματα Δραπετσώνας αλλά και στην ΑΕΒΑΛ. Αυτό, εξάλλου, αποδεικνύουν τα παραδείγματα συγχωνεύσεων επιχειρήσεων στην Ευρώπη αφού, συνοδεύτηκαν από το κλείσιμο μεγάλων μονάδων παραγωγής και την απώλεια 60.000 θέσεων εργασίας.

Στο μεταξύ στο σχέδιο συγχώνευσης των δύο εταιριών λιπασμάτων δε γίνεται καμία αναφορά για την κατοχύρωση των θέσεων απασχόλησης και των εργασιακών σχέσεων όπως έχουν μέχρι σήμερα, όπως επίσης δε γίνεται αναφορά σε νέες επενδύσεις και σε εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων. Μάλιστα, πρόσφατα δημοσιεύματα στον Τύπο σημείωναν ότι πίσω από τη συγχώνευση και την είσοδό τους στο χρηματιστήριο κρύβεται εταιρία σκανδιναβικών συμφερόντων. Ουσιαστικά φωτογραφίζεται ο νορβηγικός κολοσσός "NORSK - HYDRO" που έχει αγοράσει ένα μεγάλο κομμάτι της ιταλικής λιπασματοβιομηχανίας, κλείνοντας 12 εργοστάσια εκεί και απολύοντας 4.000 εργαζόμενους.

Στο μεταξύ ανησυχία προκαλεί η σιωπηρή συμφωνία που - σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες - υπογράφτηκε μεταξύ της ΒΦΛ και της ρωσικής εταιρίας φυσικού αερίου "ΓΚΑΖ - ΠΡΟΜ",που προβλέπει ότι η ΒΦΛ θα προμηθεύεται φυσικό αέριο από τη δεύτερη εταιρία, με αντάλλαγμα την εκχώρηση σ' αυτή του δικαιώματος εγκατάστασης μονάδας παραγωγής 1.000 τόνων αμμωνίας μέσα στο χώρο της, την οποία και θα συνεκμεταλλεύονται. Η συμφωνία αυτή μεταφράζεται ως ένα ακόμα βήμα προς την ιδιωτικοποίηση της ΒΦΛ.

Με τη συγχώνευση των δύο επιχειρήσεων αντιτίθεται το επιχειρησιακό σωματείο της ΒΦΛ, μια και όπως τόνισε ο πρόεδρος του σωματείου Δ. Τσακώνης: "Σ' αυτή την περίπτωση θα μειωθούν οι θέσεις εργασίας, θα σταματήσουν οι ρυθμοί ανάπτυξης και θα συρρικνωθεί η ίδια η επιχείρηση. Αν λειτουργούσαν κανονικά όλες οι λιπασματοβιομηχανίες τότε και οι τιμές θα ήταν καλύτερες για τους αγρότες, απ' ό,τι θα είναι αν μονοπωληθεί η αγορά από μια βιομηχανία".

Τη συγχώνευση των δύο εταιριών καταγγέλλει ως καταστροφική επιλογή και ηΤοπική Επιτροπή Καβάλας της ΕΣΑΚ,η οποία σε ανακοίνωσή της για το θέμα αυτό τονίζει: "Η δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκονται η Δραπετσώνα και η ΑΕΒΑΛ από την πολιτική των κυβερνήσεων των τελευταίων 15 χρόνων, πολιτική στήριξης των καταστροφικών επιλογών της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο λίπασμα. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των τεσσάρων λιπασματοβιομηχανιών, συνέπεια αυτής της πολιτικής, οδήγησε τις δύο εταιρίες να παραμερίσουν τις "διαφορές" τους και να προχωρήσουν στη συγχώνευση. Στην πραγματικότητα η συγχώνευση αυτή στρέφεται ενάντια στα λιπάσματα Δραπετσώνας και στην ΑΕΒΑΛ, στρέφεται ενάντια στα ίδια τα εργοστάσια που συγχωνεύονται και στους εργαζομένους τους. Αναδείχνεται για μια ακόμα φορά η αναγκαιότητα της πάλης για Δημόσιο Ενιαίο Φορέα Λιπασματοβιομηχανίας, είναι υπόθεση πλέον των εργαζομένων να δράσουν από κοινού και από τα "κάτω" και να συντονίσουν τον αγώνα τους".

Προβλήματα στις σχέσεις του τοπικού υποκαταστήματος της ΣΥΝΕΛ και της ΒΦΛ έχει δημιουργήσει το γεγονός ότι η πρώτη οφείλει στη δεύτερη το ποσό των 5 δισ. δραχμών. Ο Χ. Τόλιας, εργαζόμενος στο υποκατάστημα της Καβάλας, τόνισε ότι το πρόβλημα ξεκίνησε το '92 οπότε και απελευθερώθηκε το εμπόριο λιπάσματος, με αποτέλεσμα η ΣΥΝΕΛ να χάσει το μονοπώλιο. Συνέπεια αυτού ήταν η μείωση των κερδών της - στην οποία συνέβαλαν και οι λανθασμένες εμπορικές επιλογές της διοίκησης - και η δημιουργία χρεών.

Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, για τη δημιουργία των οποίων της ανήκει ένα μεγάλο μέρος ευθύνης, η διοίκηση της ΣΥΝΕΛ αποφάσισε να μειώσει το προσωπικό από τον ερχόμενο Αύγουστο κατά 35 άτομα (απασχολεί συνολικά 120), ενώ αποφάσισε ακόμα να καταργήσει τις Περιφερειακές Υπηρεσίες της σε Θεσσαλία και Κρήτη. Η ενέργεια αυτή όμως, όπως καταγγέλλει ο εργαζόμενος, "αφήνει πια ανοιχτό το δρόμο στην ασυδοσία των εμπόρων".

Ενα δισεκατομμύριο και 800 εκατομμύρια δραχμές σπαταλήθηκαν για να κατασκευαστούν 90 εργατικές κατοικίες στην Καβάλα, στις οποίες δε θα έμεναν ούτε... ζώα! Τα σπίτια, που παραδόθηκαν πριν λίγους μήνες στους ιδιοκτήτες τους, παρουσιάζουν σοβαρά κατασκευαστικά προβλήματα, τα οποία δε χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να τα διαπιστώσει. Από μακριά τα σπίτια μοιάζουν κουκλόσπιτα. Από κοντά όμως η εικόνα είναι άθλια. Σοβάδες πεσμένοι, ανισόπεδα σκαλοπάτια, τοίχοι "μπαλωμένοι" όπως όπως με τσιμέντο, μπαλκόνια με χώμα και πέτρες κλπ.

Το δε εσωτερικό τους παρουσιάζει επίσης μια απερίγραπτη εικόνα. Η υγρασία έχει εισχωρήσει παντού, "βάφοντας" ακόμα και τα ταβάνια κάποιων σπιτιών μαύρα, οι αποθήκες πλημμυρίζουν από σπασμένους σωλήνες, τα κασώματα στις πόρτες αποτελούνται από δύο και τρία κομμάτια ξύλου κολλημένα μεταξύ τους, τα πατώματα άτριφτα κι ένα σωρό ακόμα παραλείψεις και κακοτεχνίες.

Οι ιδιοκτήτες διαπιστώνουν κάθε μέρα κι από ένα επιπλέον πρόβλημα, ενώ παρά τις ενοχλήσεις που έχουν κάνει στο υποκατάστημα του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας, κανείς αρμόδιος δεν αξιώθηκε έστω να επισκεφτεί τα σπίτια για να καταγράψει τα προβλήματα που παρουσιάζουν. Η Αγγελική Ελευθεριάδου μάς είπε αγανακτισμένη: "Αυτά τα σπίτια είναι για ζώα κι όχι για ανθρώπους, τα πληρώσαμε και θα τα πληρώνουμε όλη μας τη ζωή, το καθένα απ' αυτά θέλει 10 εκατομμύρια για να γίνει κανονικό σπίτι αφού, εκτός από τις δόσεις στον Οργανισμό, πληρώνουμε και τους μαστόρους προκειμένου να επιδιορθώσουμε ό,τι μπορούμε".

Οι καταγγελίες για το θέμα αυτό απασχόλησαν και τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία πήραν την εξής αποστομωτική απάντηση από τους αρμοδίους: Οτι τα σπίτια παραδόθηκαν έτσι επειδή οι δικαιούχοι... βιάζονταν να στεγαστούν και ότι θα επισκευαστούν με τον καιρό, ενώ προέβαλαν και μια ακόμα δικαιολογία, ότι έπρεπε να παραδοθούν όσα ήταν έτοιμα, έστω και με ελλείψεις, για να μην ερημώσουν ή παραβιαστούν από κλέφτες, έως ότου τελείωναν και παραδίδονταν στους δικαιούχους όλα!

Από τη συζήτηση με τη διοίκηση του σωματείου στο εργοστάσιο Λιπασμάτων

Απ' έξω κούκλα...

... και μέσα η υγρασία ζωγραφισμένη στο ταβάνι!

Ρεπορτάζ: Βάσω ΝΙΕΡΗ

Φωτογραφίες: Μανόλης ΠΑΚΙΑΣ