Οι αλλαγές που επήλθαν στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του 1997, καθώς και οι καταληκτικοί χρόνοι υποβολής των προτάσεων από τους αρμόδιους φορείς (υπουργεία, νομαρχίες, περιφέρειες) σχετικά με τα έργα και τις μελέτες που προγραμματίζουν να εκτελέσουν φέτος, επισημαίνονται στην εγκύκλιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας που εκδόθηκε με ημερομηνία 24 Γενάρη.

Το συνολικό ύψος του προγράμματος για το 1997 ανέρχεται στα 1.666 δισ. δραχμές, αλλά η σημαντική αύξηση ως προς το 1996 είναι μόνο επιφανειακή. Για πρώτη φορά, κονδύλια επιχορήγησης των ΔΕΚΟ, που στο παρελθόν εγγράφονταν στον Τακτικό Προϋπολογισμό, φέτος μεταφέρονται στο ΠΔΕ, τα δε ποσά αυτά θα αυξάνουν ισόποσα τη συμμετοχή του κράτους στο μετοχικό κεφάλαιο των δημοσίων επιχειρήσεων. Πρόκειται για λογιστικό τέχνασμα μείωσης των δημοσίων ελλειμμάτων, στα πλαίσια του αγώνα δρόμου που γίνεται ώστε τα κράτη - μέλη στο τέλος του 1997 να παρουσιάσουν καλύτερες επιδόσεις ως προς τα κριτήρια του Μάαστριχτ.

Τα κεφάλαια του ΠΔΕ κατανέμονται σε δύο τμήματα. Το πρώτο τμήμα αφορά στα έργα που συγχρηματοδοτούνται από τα κοινοτικά ταμεία και το ελληνικό δημόσιο. Οι πιστώσεις των έργων αυτών ανέρχονται σε 1.204 δισ. δραχμές και επιμερίζονται στο ποσό του 1.045 δισ. δραχμών, που προβλέπεται να χορηγηθεί στους κεντρικούς φορείς, ενώ ποσό 159 δισ. δραχμών έχει προγραμματιστεί να διατεθεί στις νομαρχίες και τους ΟΤΑ.

Το δεύτερο τμήμα αφορά σε έργα που θα χρηματοδοτηθούν μόνο από το εθνικό σκέλος (κρατικό προϋπολογισμό) συνολικού ύψους 462 δισ. δραχμών. Από το ποσό αυτό 332 δισ. δραχμές αφορά στους κεντρικούς φορείς και τα 130 δισ. δραχμές στους ΟΤΑ και τις νομαρχίες.

Για τις επενδυτικές και μόνο δραστηριότητες των ΟΤΑ, στο ΠΔΕ έχει εγγραφεί ποσό ύψους 103 δισ. δραχμών, που αντιστοιχεί στο 1/3 του ποσοστού 20% των συνολικών ετήσιων εισπράξεων του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, που αποδίδεται στους ΟΤΑ. Στο σημείο αυτό διευκρινίζεται ότι το συγκεκριμένο ποσό θα πρέπει να καλύψει επενδυτικές μόνο δραστηριότητες και να μη χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών.

Η κατανομή των δαπανών για τις ΔΕΚΟ που έχουν ενταχθεί στα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα έχει ως ακολούθως:

Για το μετρό 55,5 δισ., Δημόσια Επιχ/ση Παροχής Αερίου (ΔΕΠΑ) 65,8 δισ., ΟΣΕ 80,5 δισ., Εγνατία Οδός 60 δισ., ΕΟΤ 18,9 δισ., ενώ ακολουθούν άλλες ΔΕΚΟ με μικρότερη επιχορήγηση. Συνολικά οι ΔΕΚΟ προβλέπεται να χρηματοδοτηθούν με 322 δισ. δραχμές, από τα οποία τα 157 δισ. αφορούν στην εθνική συμμετοχή και τα υπόλοιπα 165 δισ. συμμετοχή της Κοινότητας.

Τεκμήριο επιβεβαίωσης της πολιτικής συρρίκνωσης των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ και υποβάθμισης της επιχείρησης προς όφελος των ιδιωτικών συμφερόντων, αποτελεί ο νέος οδηγός ενεργειακών επενδύσεων για τα προγράμματα Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και Εξοικονόμηση Ενέργειας που εξέδωσε η Γενική Γραμματεία Ενέργειας του υπουργείου Ανάπτυξης και υπογράφεται ως "τελικό εγκεκριμένο τεύχος". Πρόκειται για τα γνωστά υποπρογράμματα του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ενέργειας, βάσει των οποίων προωθείται ορθολογική χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας και προώθηση των περιβαλλοντικά ευνοϊκότερων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Ουσιαστικά μέσα από τα δύο αυτά υποπρογράμματα προωθείται η είσοδος των ιδιωτών στον τομέα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Τα προγράμματα βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη και η κυβέρνηση έχει αναθέσει τη διαχείρισή τους ουσιαστικά στο ΣΕΒ, μέσω θυγατρικής του εταιρίας. Αυτό που πραγματικά δημιουργεί ερωτήματα για το κατά πόσον "βασιλικότερη του βασιλέως" μπορεί να είναι η εκσυγχρονιστική κυβέρνηση του Κ. Σημίτη, είναι το γεγονός ότι, ενώ η ΕΕ δεν υποχρεώνει κανένα κράτος - μέλος να εξαιρεί από τις εν λόγω επενδύσεις τις δημόσιες επιχειρήσεις του, η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει να αποκλείσει τη ΔΕΗ από τα προγράμματα αυτά, καθώς και όλες τις δημόσιες επιχειρήσεις ή φορείς. Και ενώ το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο δεν εξαιρεί τη ΔΕΗ, και η προκήρυξη για συμμετοχή στο πρόγραμμα τρέχει ήδη, έρχεται τώρα ένας "οδηγός", ο οποίος θέτει τη ΔΕΗ στο περιθώριο.

Οπως αναφέρεται συγκεκριμένα στο σχετικό οδηγό, δικαίωμα υποβολής επιχειρηματικών σχεδίων έχει "κάθε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου ή κοινοπραξίας προσώπων, καθώς και οι φορείς που δεν περιλαμβάνονται στο δημόσιο τομέα... ". Δε θα ήταν υπερβολή να χαρακτηρίσει κανείς τη ρύθμιση αυτή σκάνδαλο, αν αναλογιστεί μάλιστα ότι η ΔΕΗ όχι μόνο δε θα συμμετέχει στο πρόγραμμα, αλλά με βάση το σχετικό νόμο θα υποχρεούται να αγοράζει το παραγόμενο από ιδιώτες ηλεκτρικό ρεύμα σε τιμή που να δημιουργεί γι' αυτούς "εύλογο κέρδος".

Tov ανταγωνισμό και την "ελεύθερη" αγορά επικαλέστηκε για μία ακόμη φορά χτες η υπουργός Ανάπτυξης Β. Παπανδρέου, σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις εντυπώσεις από τις υπέρογκες αυξήσεις στα ασφάλιστρα των αυτοκινήτων, που ήδη αποτελούν μια πραγματικότητα. Κατά τ' άλλα προκάλεσε για μια ακόμα φορά υποστηρίζοντας πως δεν είναι και τίποτα φοβερό αν κάποιες εταιρίες επέβαλαν αυξήσεις που ξεπερνούν ακόμα και το 50%! Κατά τ' άλλα περιορίστηκε στον ισχυρισμό ότι η κυβέρνηση... παρακολουθεί την εξέλιξη των τιμολογίων. Πάντως, παρά το γεγονός ότι οι εταιρίες επιβάλουν ήδη τα νέα αυξημένα τιμολόγια, το υπουργείο ακόμα δεν έχει δώσει τους σχετικούς τιμοκαταλόγους στη δημοσιότητα, αφού δεν έχουν κατατεθεί ακόμα.

Η Β. Παπανδρέου, με τη γνωστή αυθαιρεσία που διακρίνει τους κυβερνώντες, διατύπωσε τη γνώμη ότι "οι αυξήσεις στα ασφάλιστρα αυτοκινήτων είναι μικρές και εάν κάποιες μικρού μεγέθους εταιρίες τα αύξησαν παραπάνω, αυτό δεν επηρεάζει την αγορά". Βέβαια, η υπουργός δε διευκρίνισε τι εννοεί ακριβώς μικρές αυξήσεις, προφανώς γιατί ήταν σίγουρη ότι θα το καταλάβουν μόνοι τους οι ασφαλιζόμενοι, όταν θα χρειαστεί να βάλουν ακόμα πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη τους.

Φανερή ήταν και η αμηχανία του Μ. Χρυσοχοϊδη, όταν σπεύδοντας να αμβλύνει και αυτός από την πλευρά του τις εντυπώσεις για τις μεγάλες αυξήσεις επικαλούνταν μια τους όρους ανταγωνισμού, μια την Επιτροπή Ανταγωνισμού και άλλοτε τους ελέγχους που... θα γίνουν. "Ο ανταγωνισμός απαγορεύει στις ασφαλιστικές εταιρίες να κάνουν αυξήσεις 30 και 40%" δήλωσε ο Μ. Χρυσοχοϊδης, υπονοώντας σαφώς ότι θα υπάρξει ανοχή σε ποσοστά κατά τι μικρότερα. Στα ίδια πλαίσια του ελέγχου για το "θεαθήναι", ανακοίνωσε ότι θα αρχίσουν έλεγχοι σε 20 περίπου επιχειρήσεις για τις οποίες υπάρχουν υποψίες για υποεκτιμήσεις ζημιών, ο οποίος θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του μήνα και αν χρειαστεί θα υπάρξουν και ανακλήσες αδειών.Στην ίδια συνέντευξη η αρμόδια υπουργός επιβεβαίωσε το ενδεχόμενο να κλείσει η ασφαλιστική εταιρία "Μεσόγειος Ζωής". Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε η εταιρία έχει σημαντικά προβλήματα και το υπουργείο βρίσκεται ήδη σε συνεργασία με την Ενωση Ασφαλιστικών Εταιριών για να βρεθεί μία λύση. Στην κατεύθυνση αυτή γίνεται αποτίμηση της οικονομικής κατάστασης της εταιρίας με σκοπό την εξαγορά του χαρτοφυλακίου της από άλλες ιδιωτικές ή κρατικές εταιρίες.

Κατά τα άλλα η χτεσινή συνέντευξη διανθίστηκε από ανακοινώσεις για τα... επιτεύγματα του υπουργείου, δηλαδή το εξής ένα: Τα θετικά - όπως χαρακτηρίστηκαν - αποτελέσματα της πολιτικής εποπτείας της αγοράς που ακολουθεί το υπουργείου Ανάπτυξης, στη δήθεν προστασία του καταναλωτή και στη μείωση του τιμαρίθμου.

Τα μεγάλα περιθώρια που έχουν οι τράπεζες να μειώνουν αισθητά τα επιτόκια των διαφόρων δανείων που χορηγούν, χωρίς βεβαίως να ζημιωθούν στο παραμικρό, αποδεικνύουν δυο νέα δάνεια που ανακοίνωσε χτες η Ιονική ότι θεσπίζει για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και βιοτεχνίες.

• Το πρώτο απευθύνεται στις επιχειρήσεις που υπάγονται στην ΠΝΕ 197/78 (βιοτεχνία). Χορηγείται για κεφάλαια κίνησης και έχει διάρκεια 3 χρόνια με σταθερό επιτόκιο 13%.Το ύψος του μπορεί να είναι από 3 μέχρι 100 εκατ. δρχ. και οι δόσεις του εξοφλούνται ανά τρίμηνο. Για κάθε εκατομμύριο δανεισμού, η τριμηνιαία δόση ανέρχεται σε 103.484 δρχ.
• Το άλλο δάνειο αφορά στην απόκτηση επαγγελματικής στέγης και απευθύνεται σε εμπόρους και εμπορικές ή μεικτές επιχειρήσεις. Το επιτόκιό του είναι επίσης 13% σταθερό για τα πέντε πρώτα χρόνια. Μετά την πάροδο της 5ετίας, και μέχρι τη λήξη της 15ετίας που διαρκεί το δάνειο, ο πελάτης μπορεί να επιλέξει μεταξύ του τότε ισχύοντος σταθερού ή κυμαινόμενου επιτοκίου. Αν επιλεγεί το τελευταίο, θα εφαρμοστεί το βασικό επιτόκιο μεσομακροπρόθεσμων δανείων συν 1%. Η χρηματοδότηση φτάνει μέχρι και το 80% της αξίας του ακινήτου, ενώ στην περίπτωση ανέγερσης, κατασκευής ή επισκευής, παρέχεται περίοδος χάριτος μέχρι 18 μήνες. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η τριμηνιαία δόση για κάθε εκατομμύριο δανείου με σταθερό επιτόκιο για όλη τη διάρκεια του δανείου ανέρχεται σε 40.089 δρχ.