Ενα ζήτημα που αξίζει περισσότερη συζήτηση σχετικά με την κλωνοποίηση, είναι η βιοδιαφορετικότητα, δηλαδή η ύπαρξη εξαιρετικά μεγάλου αριθμού διαφορετικών γονότυπων (γενετικών πληροφοριών) ανάμεσα στα βιολογικά είδη αλλά και μέσα στο καθένα από αυτά (δηλαδή μεταξύ των ατόμων που τα απαρτίζουν). Πραγματικά, μια ευρεία εφαρμογή της κλωνοποίησης θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά τη βιοδιαφορετικότητα, ιδίως μέσα στα είδη με εμπορική αξία, που θα ήταν προφανώς οι πρώτοι στόχοι. Αν και αυτή τη στιγμή η νέα τεχνική κλωνοποίησης έχει εφαρμοστεί με επιτυχία μόνο σε πρόβατα, δεν πρέπει να θεωρείται μακριά ο χρόνος που θα είναι εφαρμόσιμη και σε άλλα είδη, ακόμα και στον άνθρωπο. Γύρω από τη βιοδιαφορετικότητα έχει ξεσπάσει ένας "ιερός" πόλεμος και συζητήσεις, για στρατιές αυτή τη φορά από κλώνους διάσημων για την ομορφιά τους γυναικών και αντρών.

Η τάση προς τη βιοδιαφορετικότητα, δεν είναι ούτε καθορισμένη από κανένα θεό, ούτε ιερή με κάποιον άλλο μεταφυσικό τρόπο. Η βιοδιαφορετικότητα είναι το αποτέλεσμα της ανάπτυξης της ζωής πάνω στον πλανήτη Γη και πιθανότατα οπουδήποτε αλλού υπάρχει ζωή, είναι έκφραση μιας φυσικής ανάγκης στην πορεία της εξέλιξης των απλών μορφών ζωής σε ανώτερες και πιο σύνθετες. Αν κατά κανόνα οι κατώτερες μορφές ζωής αναπαράγονται αγενώς (χωρίς γένη), ενώ τα ανώτερα είδη, όπως τα φυτά και τα ζώα, αναπαράγονται εγγενώς ή φυλετικά, δηλαδή με συνδυασμό γενετικού υλικού δύο φύλων, αυτό δεν είναι τυχαίο. Η ύπαρξη αρσενικών και θηλυκών στα ανώτερα είδη, δεν οφείλεται σε κανένα παραμύθι με... λάσπη και παϊδια, αλλά στη διαδικασία της εξέλιξης των ειδών, που με κύρια έκφραση τη λειτουργία της φυσικής επιλογής ευνόησε αυτό τον τρόπο αναπαραγωγής σε βάρος του αρχέγονου τρόπου. Τα πρώτα είδη που λόγω κάποιας μετάλλαξης ανέπτυξαν δύο φύλα, βρέθηκαν σε πλεονεκτική θέση, γιατί εξαιτίας της ανάμειξης διαφορετικών γονότυπων, είχαν περισσότερες πιθανότητες να αποκτήσουν τα χαρακτηριστικά (τον φαινότυπο) που χρειάζονταν για να επιζήσουν αντιμετωπίζοντας τις μεγάλες και διαρκώς μεταβαλλόμενες δυσκολίες του φυσικού κόσμου.

Ενα από τα είδη αυτά που αναπαράγονται με συνδυασμό του γενετικού υλικού δύο διαφορετικών ατόμων του είδους, ενός αρσενικού και ενός θηλυκού είναι και ο άνθρωπος. Η απόσταση που τον χωρίζει από την αμοιβάδα είναι τεράστια και δε θα ήταν τέτοια αν αυτός και οι πρόγονοί του δεν είχαν ακολουθήσει - όχι σκοπίμως φυσικά - τον συγκεκριμένο τρόπο αναπαραγωγής. Τώρα ο άνθρωπος φτάνει σε τέτοιο σημείο που να μπορεί να επιλέξει συνειδητά τη συνέχιση αυτού του τρόπου αναπαραγωγής ή την αντικατάστασή του από τον τρόπο αναπαραγωγής των κατώτερων οργανισμών.

Τι σημαίνει λοιπόν η εφαρμογή της κλωνοποίησης στον άνθρωπο; Οσοι αποπειραθούν να τεκνοποιήσουν χωρίς συνδυασμό γενετικού υλικού δύο ατόμων, θα περιοριστούν στο υπάρχον και δοκιμασμένο, δε θα εξερευνήσουν ποτέ τις δυνατότητες του νέου. Η επίπτωση σε επίπεδο κοινωνίας θα είναι μια βιολογική στασιμότητα του ανθρώπινου είδους που θα την πληρώσει αργά ή γρήγορα. Η φυσική ανάδραση θα έρθει με τη συνέπεια και την αδιαφορία που η πλημμύρα πνίγει δικαίους και αδίκους. Θα έχει το πιθανότερο τη μορφή μιας ασθένειας που λόγω του περιορισμού της βιοδιαφορετικότητας μέσα στο ανθρώπινο είδος δε θα υπάρχει κανείς ή ελάχιστοι με οργανισμό ικανό να την αντιμετωπίσουν. Σε μια άλλου τύπου εκδοχή, θα έρθει σαν αποτέλεσμα της διάσπασης του κρίκου της βιολογικής (όχι της αστικής) οικογένειας, με εμφάνιση πρωτόγνωρων ανταγωνισμών μεταξύ των ανθρώπων, ίσως και μεταξύ των φύλων. Οσοι θα έχουν προσπαθήσει να εξασφαλίσουν για τους απογόνους τους το δεδομένο (την καλή υγεία και ευμορφία) θα βρεθούν σε μειονεκτική θέση μέσα σε έναν κόσμο που αλλάζει και θα αλλάζει στους αιώνες των αιώνων.

Και στην παραγωγή, η πιθανότητα εξάλειψης μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα ενός ολόκληρου πληθυσμού κλώνων (φυτών ή ζώων) από κάποιο μεταλλαγμένο παθογόνο μικροοργανισμό, κάνει την πλατιά εφαρμογή της κλωνοποίησης να φαντάζει τουλάχιστον αμφίβολη.

Τι κι αν η κλωνοποίηση είναι εξ ορισμού η δημιουργία απολύτως πιστών γενετικώς αντιγράφων βιολογικών οργανισμών; Τα ΜΜΕ άρχισαν να μεταδίδουν προγράμματα, που σχεδόν υποστήριζαν ότι επίκειται η δημιουργία στρατιών από Χίτλερ! Δηλαδή, στρατιών από πανομοιότυπους ανθρώπους και μάλιστα με προδιαγεγραμμένα χαρακτηριστικά, όχι μόνο σωματικά, αλλά και πνευματικά! Δεν πρέπει να υπάρχει σε κανέναν τέτοιος φόβος. Οχι γιατί η επιστήμη απέχει ακόμη παρασάγγας από το να καταλάβει πώς εκδηλώνει ο εγκέφαλος τις ανώτερες λειτουργίες του και να μπορέσει να παρέμβει σ' αυτές με οποιοδήποτε μη συμβατικό τρόπο (συμβατικοί τρόποι είναι, π.χ., οι τεχνικές εκμάθησης και απόκτησης δεξιοτεχνιών, αλλά και οι ευρέως χρησιμοποιούμενες τεχνικές χειραγώγησης και πλύσης εγκεφάλου). Οι εξελίξεις στον 20ό αιώνα και ιδίως αυτές των τελευταίων δεκαετιών δείχνουν ότι η επιστήμη αναπτύσσεται ραγδαία και καλύπτει γοργά τη διαφορά από την επιστημονική φαντασία ως την καθημερινή πραγματικότητα. Υπάρχουν άλλοι λόγοι, που δε δικαιολογούν έναν τέτοιο φόβο και θα εξηγηθούν παρακάτω.

Είναι αλήθεια ότι εδώ και αρκετά χρόνια, πολύ πριν γίνει ο ντόρος με την κλωνοποίηση, οι ερευνητές της Γενετικής και της Μοριακής Βιολογίας άρχισαν, και συνεχίζουν με επιτυχία, τόσο την καταγραφή του γενετικού κώδικα του ανθρώπου και μερικών ζώων και φυτών, όσο και την τροποποίηση του κώδικα αυτού με τεχνικές ανασυνδυασμένου DNA, με στόχο τη θεραπεία ασθενειών και τη βιοτεχνολογική παραγωγή τροφίμων και άλλων χρήσιμων υλών. Μάλιστα, μερικές από τις θεραπείες αυτές ήδη εφαρμόζονται και μερικά από τα τρόφιμα αυτά ήδη κυκλοφορούν. Η σύγχρονη βιοτεχνολογία είναι κυρίως η με επιστημονικό τρόπο προσπάθεια τελειοποίησης των μεθόδων, που άρχισε να χρησιμοποιεί ο άνθρωπος για να αυξήσει τη φυτική και ζωική παραγωγή από τότε που καλλιέργησε για πρώτη φορά τη γη και από τότε που έβαλε στην υπηρεσία του τα ζώα.

Η κλωνοποίηση από μόνη της δεν έχει καμιά άμεση σχέση με τροποποίηση του γενετικού κώδικα.Η μόνη έμμεση σχέση της είναι ότι ενδεχομένως θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για τη διατήρηση με πιστότητα από γενιά σε γενιά των γενετικών χαρακτηριστικών, που θα μπορούσαν να προσδοθούν σε ζωντανούς οργανισμούς με άλλες μεθόδους.

Αλλά, ας δούμε από πιο κοντά το θέμα "στρατιές Χίτλερ". Τι είναι εκείνο που καθορίζει το δέσιμό μας με έναν άνθρωπο: Η εξωτερική του εμφάνιση ή η εγκεφαλική του λειτουργία, δηλαδή η προσωπικότητά του, ο χαρακτήρας, η κοινωνική συμπεριφορά, οι φιλοδοξίες, η λογική κρίση και τα συναισθήματά του; Ενας άνθρωπος, που παρουσιάζει την ίδια εγκεφαλική λειτουργία, την ίδια συμπεριφορά, είναι για μας ο ίδιος, έστω κι αν του λείπει ένα χέρι ή ένα πόδι, ή αν κάηκε και παραμορφώθηκε όλο του το σώμα. Αντίθετα, ένας που μοιάζει καταπληκτικά στο σώμα με έναν δικό μας άνθρωπο, αλλά έχει άλλη προσωπικότητα θεωρείται ξένος, σωσίας και σε καμία περίπτωση ο ίδιος άνθρωπος.

Αλλά τι είναι ακριβώς αυτή η νέα τεχνική κλωνοποίησης και σε τι διαφέρει από την περσινή μέθοδο; Πέρσι οι Βρετανοί ερευνητές πέτυχαν να πραγματοποιήσουν τεχνητά τη φυσική διαδικασία που ευθύνεται για τη γέννηση των μονοζυγωτικών ή μονοωικών διδύμων. Η γέννηση μονοζυγωτικών διδύμων οφείλεται στη χωριστή ανάπτυξη των κυττάρων, που προκύπτουν από τη διαίρεση του γονιμοποιημένου ωαρίου, γεγονός που είναι σχετικά σπάνιο, όταν γίνεται με φυσικό τρόπο στη μήτρα της μητέρας. Συνηθισμένα δίδυμα είναι τα διζυγωτικά, δηλαδή εκείνα που προέρχονται από δύο διαφορετικά ωάρια που γονιμοποιήθηκαν από δύο επίσης διαφορετικά σπερματοζωάρια. Με τα πειράματα που έκαναν πέρσι σε πρόβατα, οι Βρετανοί ερευνητές είχαν πετύχει ακριβώς να ξεχωρίσουν τεχνητά τα κύτταρα, στα οποία διαιρείται το γονιμοποιημένο ωάριο, έτσι που σχεδόν κατά βούληση να οδηγούν την κύηση σε γέννηση μονοζυγωτικών διδύμων.

Η φετινή κλωνοποίηση προχώρησε ένα βήμα παραπέρα ή μάλλον έκανε ένα άλμα. Αντί του γονιμοποιημένου ωαρίου, που δημιουργείται με την είσοδο ενός σπερματοζωαρίου στο ωάριο και τη συνένωση του γενετικού υλικού τους, οι Βρετανοί ερευνητές δημιούργησαν ένα νέου τύπου τεχνητά γονιμοποιημένο ωάριο. Για να το πετύχουν, αφαίρεσαν το γενετικό υλικό ενός ωαρίου προβάτου και εμφύτευσαν σ' αυτό το πλήρες γενετικό υλικό ενός τυχαίου κυττάρου του ενήλικου ζώου. Το ωάριο, όχι μόνο επέζησε της επέμβασης, αλλά και ακολούθησε από κει και πέρα τη φυσική οδό των αλλεπάλληλων διασπάσεων που δημιουργούν το έμβρυο και, τελικά, το νεογέννητο. Το αρνί μάλιστα μεγάλωσε κανονικά και έγινε ένα υγιές πρόβατο εφτά μηνών σήμερα, που μοιάζει πολύ με το πρόβατο από το οποίο προέρχεται η γενετική πληροφορία του τεχνητά γονιμοποιημένου ωαρίου.

Αν και το μεγαλύτερο βάρος δόθηκε στο γεγονός ότι η Ντόλι, όπως ονομάστηκε το πρόβατο, αποτελεί κλώνο, δηλαδή απολύτως πιστό γενετικό αντίγραφο του προβάτου που παρείχε το DNA, η ουσία του επιτεύγματος βρίσκεται αλλού: Για πρώτη φορά έγινε δυνατή η ανάπτυξη ενός οργανισμού - και μάλιστα ανώτερου, όπως είναι ένα θηλαστικό - από ωάριο με πυρήνα ενός άλλου τυχαίου κυττάρου και μάλιστα διαφοροποιημένου κυττάρου. Μέχρι τώρα, θεωρούνταν ότι τα διαφοροποιημένα κύτταρα, εκείνα δηλαδή που μετά την εμβρυακή περίοδο αποκτούν εξειδικευμένη λειτουργία, χάνουν την ικανότητα που είχαν να διαιρούνται σε κύτταρα με διαφορετική εξειδίκευση. Βέβαια, η άποψη αυτή δεν ανατρέπεται τελείως, αφού η Ντόλι δεν προήλθε από ένα μη γενετικό κύτταρο, αλλά από ένα κατά το ήμισυ γενετικό και κατά το άλλο ήμισυ διαφοροποιημένο κύτταρο. Αν και είναι σωστό ότι η γενετική πληροφορία βρίσκεται καταγραμμένη στο DNA, στον πυρήνα των κυττάρων, συχνά παραμελείται η σημασία που έχει το περιεχόμενο του κυτταροπλάσματος και η κυτταρική μεμβράνη στην εκδήλωση του γονότυπου (των γενετικών πληροφοριών). Πειράματα έχουν δείξει ότι ο ίδιος γενετικός κώδικας δίνει διαφορετικά αποτελέσματα, ανάλογα με το βιολογικό περιβάλλον στο οποίο θα βρεθεί.

Η επιστήμη είναι η διαδρομή του ανθρώπου μακριά από τα σκοτάδια της άγνοιας προς το φως της αλήθειας των φυσικών και κοινωνικών νόμων.

Είναι αλήθεια, πως υπάρχουν θεράποντες της επιστήμης που λειτουργούν σαν στυγνοί "επαγγελματίες". Ανθρωποι που τους λείπει η γνήσια ανθρωπιστική καλλιέργεια, η πραγματική αγάπη για τον άνθρωπο που θα τους ολοκλήρωνε και σαν επιστήμονες. Είναι άνθρωποι αναγκασμένοι να ασκούν την επιστήμη τους μέσα στο οικονομικό και κοινωνικό πλέγμα σχέσεων του καπιταλισμού, που πειθαναγκάζει και καταδυναστεύει την επιστήμη, προσαρμόζοντάς τη στο βασικό αξίωμα του συστήματος: το κυνήγι του κέρδους, χωρίς όρια και αναστολές.

Η μεγάλη χρηματοδότηση που χρειάζεται η σύγχρονη επιστημονική έρευνα προέρχεται κυρίως από τα καπιταλιστικά κράτη και από το ακόμα πιο αδιάφορο, για την ανθρώπινη ζωή, ιδιωτικό καπιταλιστικό κεφάλαιο. Στον καπιταλισμό ο άνθρωπος είναι εμπόρευμα κι αυτό είναι πηγή πολλών δεινών. Μόνο με τέτοια φιλοσοφία μπορεί να διανοηθεί κανείς την παραγωγή ανθρώπων με σκοπό το διαμελισμό τους σε εξαρτήματα, σε ανταλλακτικά, όπως σκέφτηκαν μερικοί από τους πιο "προχωρημένους" επιστήμονες του τομέα. Πολύ περισσότερο, που ένας άνθρωπος, είτε κλώνος, είτε γεννημένος με φυσική γονιμοποίηση, παραμένει άνθρωπος, μεγαλώνει, πονάει, χαίρεται, αγαπά το ίδιο. Η δημιουργία ανθρώπινων κλώνων για απόσπαση οργάνων δε θα διέφερε σε τίποτα από το εμπόριο οργάνων παιδιών και ενηλίκων που γίνεται σήμερα.

Η πιο χειροπιαστή απόδειξη για τον κίνδυνο που εμπεριέχει η συνέχιση της κυριαρχίας του καπιταλισμού είναι αυτός ο αυθόρμητος φόβος που κυριεύει όλους μας στο άκουσμα μερικών σύγχρονων επιστημονικών και τεχνολογικών επιτευγμάτων. Είναι φόβος που πηγάζει από την - λιγότερο ή περισσότερο συνειδητή - αντίληψη για τις συνέπειες της εμπορευματικής και καταπιεστικής χρήσης των επιτευγμάτων αυτών από την κυρίαρχη τάξη, για τον παραπέρα πλουτισμό και τη διατήρηση της εξουσίας της. Η ανάγκη για την κατάργηση του εκμεταλλευτικού συστήματος είναι μεγάλη και επείγουσα, όχι μόνο γιατί είναι άδικο, απάνθρωπο και μπαίνει φραγμός στην εξέλιξη των παραγωγικών δυνάμεων, αλλά και γιατί η διατήρησή του στις σημερινές συνθήκες αποτελεί θανάσιμο κίνδυνο για την ίδια την ύπαρξη της ανθρωπότητας.

Κανένας νέος μεσαίωνας δεν μπορεί να ανακόψει για πολύ την επιστημονική πρόοδο. Και καμιά επιτροπή βιοηθικής δεν μπορεί να αποτρέψει με απόλυτη επιτυχία τις αντιανθρώπινες ή λαθεμένες εφαρμογές των επιστημονικών επιτευγμάτων. Μόνο η παλλαϊκή εξουσία μιας ώριμης και χωρίς ανταγωνισμούς ανθρωπότητας μπορεί να εξασφαλίσει ότι δε θα χρησιμοποιήσουμε για αυτοκαταστροφή - τουλάχιστον σκόπιμα - τη μεγάλη δύναμη που έχουμε αποκτήσει με την επιστήμη.

Η ανατροπή του καπιταλισμού και η προοδευτική αντικατάστασή του με τον κομμουνισμό, το σύστημα που έχει σαν στόχο τη χωρίς όριο ανέλιξη του ανθρώπου σε συλλογικό και προσωπικό επίπεδο, είναι αδήριτη ανάγκη. Για να μπορέσει ο άνθρωπος να βλέπει το νέο φως χωρίς να τον τυφλώνει, να χαίρεται το υπέροχο σπίτι του, τη Γη, χωρίς φόβο, για να εξερευνήσει και να διευρύνει τις δυνατότητές του, ως η ανώτατη γνωστή μέχρι σήμερα μορφή οργάνωσης της ύλης στον κόσμο.

Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ

Η εγκεφαλική λειτουργία του ανθρώπου δεν είναι γενετικά προκαθορισμένη, τουλάχιστον πέρα από τις βασικές λειτουργίες που έχουν να κάνουν με τη λειτουργία των οργάνων του σώματος. Οταν ακόμα είναι έμβρυο στην κοιλιά της μάνας του, ο ραγδαία αναπτυσσόμενος εγκέφαλος του ανθρώπου αρχίζει μια καταιγιστική επικοινωνία μεταξύ των βασικών συστατικών του στοιχείων, των νευρώνων, που μέχρι την ηλικία των δέκα ετών αναπτύσσουν μεταξύ τους περισσότερες συνδέσεις απ' όσα είναι τα άστρα του γαλαξία μας! Στο διάστημα αυτό, μαθαίνει να βλέπει, να ακούει, να αισθάνεται, να μιλάει, να σκέφτεται. Μερικά χρόνια μετά τη γέννηση και ως την ηλικία των είκοσι ετών, αρχίζει το ξεκαθάρισμα των περιττών συνδέσεων μεταξύ των νευρώνων, που οδηγεί στη μορφοποίηση των βασικών στοιχείων της προσωπικότητάς του. Απαραίτητο στοιχείο, τόσο για τη διαδικασία ανάπτυξης του νευρωνικού δικτύου, όσο και για τη διαδικασία απόρριψης των περιττών εγκεφαλικών κυκλωμάτων είναι η αλληλεπίδραση του εμβρύου, του παιδιού και του εφήβου με το περιβάλλον του. Γι' αυτό, όπως καταλήγουν πρόσφατες επιστημονικές μελέτες, έχει ιδιαίτερη σημασία η καλή βιολογική και πνευματική κατάσταση της εγκύου, όπως επίσης και το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον που αναπτύσσεται ένα παιδί. Σοβαρές ανωμαλίες στα περιβάλλοντα αυτά οδηγούν σε σοβαρότατα προβλήματα στη σωματική και πνευματική ανάπτυξή του.

Ο άνθρωπος δεν είναι τόσο αποτέλεσμα του γενετικού του υλικού, όσο του συνδυασμού του γενετικού του υλικού με το περιβάλλον.Γι' αυτό η παραγωγή πανομοιότυπων ανθρώπων είναι αδύνατη, τόσο για το σήμερα, όσο και για το αύριο. Δύο άνθρωποι που γεννήθηκαν σαν κλώνοι από την ίδια γενετική πληροφορία μπορεί να μοιάζουν πολύ, αλλά σε καμία περίπτωση δε θα είναι ολόιδιοι. Οι διαφορές τους θα ξεκινούν από τέτοιες μικροδιαφορές στην ανάπτυξή τους και τόσο αδύνατο να ελεγχθούν, όσο η βιολογία των γυναικών που τους γέννησαν, ή, αν ήταν η ίδια γυναίκα, από τη διαφορετική κατανομή των αιμοφόρων αγγείων που έτρεφαν τα δύο έμβρυα, από τη διαφορετική απόσταση που είχε η κούνια του ενός σε σχέση με τον άλλο από το φωτισμένο παράθυρο του παιδικού δωματίου, από τις βροντές και τους κεραυνούς που άκουσε και είδε ο ένας όταν ο άλλος κοιμόταν κ.ο.κ. Οπως "δεν μπορείς να μπεις στον ίδιο ποταμό δύο φορές", έτσι και στο ποτάμι του χρόνου και των γεγονότων δεν μπορεί να γίνουν δύο άνθρωποι απόλυτα ίδιοι.

Πώς θα μπορούσε, λοιπόν, να "αναστήσει" το νεκρό πατέρα της εκείνη η Βρετανίδα που ζήτησε κάτι τέτοιο από τους ερευνητές της κλωνοποίησης; Ακόμα κι αν είχε την υπομονή να τον περιμένει να φτάσει στην ηλικία που είχε ο πατέρας της, στις πρώτες της αναμνήσεις, θα συναντούσε έναν άνθρωπο που ενδεχομένως θα έμοιαζε στον πατέρα της σε εμφάνιση, αλλά θα ήταν εντελώς διαφορετικός από εκείνον, ένας απολύτως ξένος, με τη δική του οικογένεια και τα δικά του παιδιά.

Στο διάγραμμα απεικονίζονται με απλουστευμένο τρόπο οι τεχνικές κλωνοποίησης που απασχόλησαν πέρσι και φέτος.

Η περσινή τεχνική κλωνοποίησης βασίζεται στον τεχνητό διαχωρισμό των κυττάρων που δημιουργούνται από τη διαίρεση του αρχικού γονιμοποιημένου ωαρίου. Τα κύτταρα αυτά απομονώνονται και αφήνονται να αναπτυχθούν σε ξεχωριστά έμβρυα, που επειδή προέρχονται από το ίδιο αρχικό κύτταρο φέρουν τον ίδιο ακριβώς γενετικό κώδικα. Μέσα σε κάθε οβάλ σχήμα (κύτταρο) υπάρχει ένας κύκλος που απαρτίζεται από δύο τμήματα (ημικύκλια). Ο κύκλος συμβολίζει τον πυρήνα του κυττάρου, στον οποίο βρίσκονται οι έλικες του DNA, δηλαδή ο γενετικός κώδικας. Είτε η γονιμοποίηση γίνει εντελώς φυσικά είτε με υποβοήθηση (σε δοκιμαστικό σωλήνα), το γονιμοποιημένο ωάριο που προκύπτει περιέχει μισό γενετικό υλικό από τη μητέρα και μισό από τον πατέρα. Ετσι, η περσινή τεχνική κλωνοποίησης οδηγεί σε κλώνους που φέρουν χαρακτηριστικά και από τους δύο γονείς.

Η φετινή τεχνική κλωνοποίησης είναι εξίσου απλή. Ξεκινά με ένα ωάριο που του έχει αφαιρεθεί τεχνητά ο πυρήνας, άρα και το γενετικό υλικό. Στο ωάριο αυτό εισάγεται ο πυρήνας ενός άλλου κυττάρου του σώματος ενός προβάτου, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα γονιμοποιημένο ωάριο που αναπτύσσεται στη συνέχεια σε ένα κανονικό έμβρυο. Το πρόβατο από το οποίο προέρχεται ο πυρήνας, άρα και το γενετικό υλικό, μπορεί να ανήκει στη μητέρα που θα γεννήσει το αρνάκι ή σε ένα άλλο θηλυκό ή αρσενικό ζώο του είδους. Το αρνί θα είναι κλώνος, δηλαδή πιστό γενετικό αντίγραφο αυτού του ζώου, αφού ο γενετικός τους κώδικας θα είναι απολύτως ίδιος. Αγνωστες παραμένουν οι λεπτομέρειες της επίδρασης που έχει στο έμβρυο το βιολογικό υλικό που συνεισφέρει η μητέρα (ωάριο χωρίς πυρήνα), στην περίπτωση που δε χρησιμοποιηθεί το δικό της γενετικό υλικό. Αν το γενετικό υλικό προέρχεται από την ίδια τη μητέρα, τότε από πλευράς αποτελέσματος έχουμε κάτι ανάλογο με την παρθενογένεση που συναντάται στη φύση. Για παράδειγμα, οι βασίλισσες των μελισσών γεννούν τους κηφήνες με παρθενογένεση και άλλες βασίλισσες και εργάτριες, με γονιμοποίηση από τους κηφήνες.

Θεωρητικά, δεν υπάρχει κανένας λόγος που θα εμπόδιζε τη διαδοχική χρήση των δύο τεχνικών για την ταυτόχρονη δημιουργία πολλών κλώνων του ίδιου δότη γενετικού υλικού.

Οι ΗΠΑ θίχτηκαν απ' ό,τι φαίνεται από το γεγονός ότι η νέα τεχνική κλωνοποίησης δεν ανακαλύφθηκε από Αμερικανούς ερευνητές. Ο Πρόεδρος Κλίντον εξέφρασε την ανησυχία του και διέταξε τη μελέτη των επιπτώσεων της κλωνοποίησης αν εφαρμοστεί σε ανθρώπους. Την ίδια στιγμή, το αμερικανικό πρακτορείο "Ασοσιέιτεντ Πρες" έστελνε σε όλο τον κόσμο αυτή τη φωτογραφία, δύο μικρών πιθήκων που γεννήθηκαν τον περασμένο Αύγουστο, με τεχνική ανάλογη με εκείνη των ερευνητών του Εδιμβούργου, αλλά σε εργαστήριο του Ορεγκον των ΗΠΑ. Τουλάχιστον αυτό έγραφε στη λεζάντα. Τελικά, όπως αποδείχτηκε, τα χαριτωμένα δίδυμα πιθηκάκια ήταν προϊόν της κλασικής, πια, τεχνικής κλωνοποίησης και όχι της νέας τεχνικής.

Ο δόκτωρ Ιαν Ουίλμουτ, συντονιστής της ερευνητικής ομάδας του Ινστιτούτου Ρόσλιν της Σκοτίας, που στις 25 Φλεβάρη ανακοίνωσε ότι ανέπτυξε τεχνική κλωνοποίησης ενήλικων προβάτων

Σχεδόν ένα χρόνο μετά την περσινή πρεμιέρα της κλωνοποίησης στις τηλεοπτικές οθόνες και τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, η τεχνική αυτή αναπαραγωγής βιολογικών οργανισμών έγινε και πάλι αντικείμενο έντονης προβολής και ενασχόλησης από τα ανά τον κόσμο Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Αυτή τη φορά όμως, πρόκειται για μια διαφορετική κλωνοποίηση, όπως θα γίνει φανερό στη συνέχεια. Ωστόσο, η εκστρατεία παραπληροφόρησης και εκφοβισμού του μη ενημερωμένου κοινού και ταυτόχρονα συκοφάντησης της επιστήμης στα μάτια του, εξελίχθηκε με την ίδια ταχύτητα και ένταση, όπως τότε που είχε γίνει αφορμή να γραφτεί στο "Ρ" άρθρο με τίτλο: "Ο κλωνισμός των προβάτων και ο κλονισμός της λογικής" (στο μεταξύ επικράτησε ο όρος κλωνοποίηση). Δημοσιογράφοι, που δεν αποφεύγουν την εντυπωσιοθηρία, κάλεσαν και πάλι παπάδες (!), για να μιλήσουν για το επιστημονικό επίτευγμα, αλλά και ειδικούς επιστήμονες, που είτε γιατί δεν τους δόθηκε ο απαραίτητος χρόνος, είτε γιατί έγινε επιλογή φράσεών τους, με ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν μπόρεσαν ούτε να παρουσιάσουν ολοκληρωμένα την τεχνική πλευρά, ούτε, πολύ περισσότερο, τις φιλοσοφικού περιεχομένου επιπτώσεις της νέας τεχνικής. Αλλωστε, μεγάλο μέρος του παγκόσμιου επιστημονικού δυναμικού, αν και ασυναίσθητα εφαρμόζει διαλεκτικοϋλιστικές αρχές στην έρευνά του, εμφορείται από ιδεαλιστικές φιλοσοφικές αντιλήψεις, που εμποδίζουν τους επιστήμονες από τη βαθύτερη κατανόηση των ίδιων των επιτευγμάτων τους. Ποιος ωφελείται από τη συκοφάντηση της επιστήμης; Οι σκοταδιστικές δυνάμεις, οι ίδιες, που, στο πλαίσιο της κυριαρχίας του ιμπεριαλισμού, ευθύνονται για τη χρήση των επιστημονικών επιτευγμάτων για τη μεγαλύτερη εκμετάλλευση και καταπίεση της ανθρωπότητας.

Η Ντόλι, το εφτά μηνών πρόβατο - κλώνος (γενετικό αντίγραφο), προϊόν εργαστηρίου του Εδιμβούργου