Ανεβαίνει, επικίνδυνα, το θερμόμετρο στη Μέση Ανατολή, καθώς στην κρίση που έχει δημιουργηθεί στις ισραηλινο-παλαιστινιακές σχέσεις αναμείχθηκε, χτες, και ο Ιορδανός βασιλιάς με μια ασυνήθιστα "έντονη" επιστολή προς τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Οι επαφές μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών έχουν "παγώσει" επ' αόριστον και οι συγκρούσεις ανάμεσα σε Παλαιστινίους και τον ισραηλινό στρατό τείνουν να γίνουν καθημερινό φαινόμενο. Από την πλευρά της, η ισραηλινή κυβέρνηση δηλώνει ανυποχώρητη τόσο σχετικά με την ανοικοδόμηση του Χαρ Χόμα, όσο και σχετικά με το μέγεθος της αποχώρησης των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Δυτική Οχθη.

"Καταστρέφετε με μαθηματική ακρίβεια την ειρηνευτική διαδικασία και δε σας έχω καθόλου εμπιστοσύνη για το μέλλον",φέρεται να γράφει στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου ο Ιορδανός μονάρχης Χουσεϊν, στην πολυσυζητημένη χτεσινή επιστολή του. Η επιστολή του Χουσεϊν, το ακριβές περιεχόμενο της οποίας δε δόθηκε στη δημοσιότητα, θορύβησε τους διπλωματικούς κύκλους, αλλά και τους πολιτικούς παρατηρητές, οι οποίοι την κρίνουν "ασυνήθιστα οργισμένη" σε σύγκριση με την ηρεμία που χαρακτηρίζει τον Ιορδανό βασιλιά και υπογραμμίζουν ότι αποτελεί σαφή απόδειξη της οξύτατης έντασης και της βαθιάς δυσαρέσκειας που έχουν προκαλέσει οι ισραηλινές ενέργειες.

Ο ίδιος ο βασιλιάς Χουσεϊν απέφυγε να σχολιάσει την επιστολή κατά τη διάρκεια δηλώσεων που έκανε μετά τη συνάντησή του με τον Ισραηλινό υπουργό Αμυνας Γιτζάκ Μοντερχάι, που βρέθηκε, χτες, στην Ιορδανία και αρκέστηκε να πει ότι είναι πολύ απογοητευμένος και ότι "πολλά πράγματα βρίσκονται σε εξέλιξη". Αναλόγως συγκρατημένη, αλλά και δηκτική ήταν και η στάση που τήρησε ο Ιορδανός πρωθυπουργός Αμπντούλ Καρίμ αλ Καμπαρίτι, μετά τη συνάντησή του με τον Γιτζάκ Μοντερχάι. Ο Καμπαρίτι υπογράμμισε ότι "η ειρηνευτική διαδικασία βρίσκεται στην πιο κρίσιμη φάση της", ενώ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο η ιορδανική κυβέρνηση να "παγώσει" τη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεών της με το Ισραήλ στο άμεσο μέλλον.

"Οι μονόπλευρες ενέργειες, που έχουν ως στόχο την Ιερουσαλήμ, αλλά και η συνέχιση της ανοικοδόμησης εβραϊκών οικισμών, φέρνουν την Ιορδανία σε πολύ δύσκολη θέση και αν, τελικά, υλοποιηθούν οι σχετικές αποφάσεις, θα πρέπει να λάβουμε τα μέτρα μας", είπε χαρακτηριστικά ο Καμπαρίτι,ο οποίος τόνισε ότι ο βασιλιάς Χουσεϊν θα ζητήσει από τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον να παρέμβει άμεσα, κατά τη διάρκεια της προγραμματισμένης συνάντησής τους την επόμενη βδομάδα.

Βαθιά δυσαρέσκεια και οργή κυριαρχεί και ανάμεσα στους Παλαιστίνιους, οι οποίοι, μάλιστα, αρνήθηκαν να τεθεί σε εφαρμογή η απόφαση αποχώρησης των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Δυτική Οχθη, αρνούμενοι να αποδεχτούν το γεγονός ότι η αποχώρηση αυτή δε θα απελευθερώσει παρά μόνο το 9% του κατειλημμένου εδάφους, δηλαδή το 1/3 του εδάφους που περίμεναν. Ανώνυμες παλαιστινιακές πηγές υποστήριζαν, χτες, ότι ο Γιάσερ Αραφάτ είναι τόσο οργισμένος που έδωσε εντολή να διακοπεί κάθε μορφή επικοινωνίας με την ισραηλινή κυβέρνηση και αρνήθηκε να απαντήσει στα τηλεφωνήματα του Ισραηλινού πρωθυπουργού.

Η είδηση αυτή, που προβλήθηκε ιδιαίτερα από τα ισραηλινά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και επιβεβαιώθηκε από τον στενό συνεργάτη του Μπέντζαμιν Νετανιάχου, Ντόρε Γκολντ, διαψεύστηκε από τον εκπρόσωπο του Παλαιστίνιου ηγέτη Ναμπίλ Αμπουρντενέχ. Πάντως, γεγονός είναι ότι όλες οι υψηλόβαθμες συναντήσεις που είχαν προγραμματιστεί για χτες δεν πραγματοποιήθηκαν. Με αφορμή την αναβολή αυτή, ο Ντόρε Γκολντ δήλωνε, χτες, ότι η "ισραηλινή κυβέρνηση επιθυμεί την άμεση επικοινωνία με την Παλαιστινιακή Αρχή ακόμα και στις δύσκολες στιγμές, αλλά δεν υπάρχει αμοιβαιότητα", ενώ προσέθεσε δηκτικά ότι "κάποιοι προβάλλουν το ενδεχόμενο της βίας ως μέσο άσκησης πίεσης και αυτό δε θα το ανεχτεί το Ισραήλ".

Από την πλευρά του, ο ίδιος ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ απηύθυνε έκκληση στην Ουάσιγκτον να ασκήσει πιέσεις στην ισραηλινή κυβέρνηση, ώστε να μην προχωρήσει στα σχέδιά της για οικοδόμηση του Χαρ Χόμα στον αραβικό τομέα της Ιερουσαλήμ. Παράλληλα, προσκάλεσε Αμερικανούς, Ευρωπαίους, Αραβες και Ιάπωνες διπλωμάτες σε επείγουσα συνάντηση, το ερχόμενο Σαββατοκύριακο, στη Λωρίδα της Γάζας για να εξετάσουν τις τρέχουσες εξελίξεις.

Αμετακίνητη στις αποφάσεις της εμφανίζεται η ισραηλινή κυβέρνηση παρά την ένταση και τις αντιδράσεις που έχει προκαλέσει. Ο Ισραηλινός κυβερνητικός εκπρόσωπος Νταβίντ Μπαρ Ιλάν υπογράμμισε κατηγορηματικά ότι η οικοδόμηση του Χαρ Χόμα θα αρχίσει κανονικά και ότι δεν πρόκειται, σε καμία περίπτωση, να επανεξεταστεί το μέγεθος της ισραηλινής αποχώρησης από τη Δυτική Οχθη. Στο "χορό" των δηλώσεων εισήλθε, χτες, και ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Νταβίντ Λεβί, ο οποίος απείλησε ότι το Ισραήλ "αν και δεν το επιθυμεί, θα αναγκαστεί να "παγώσει" την ειρηνευτική διαδικασία στην περίπτωση που του ασκηθούν διεθνείς πιέσεις, κάτι που επιδιώκει η Παλαιστινιακή Αρχή".

Εξίσου κατηγορηματικός στις δηλώσεις του ήταν και ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου, από τη Μόσχα όπου βρίσκεται από την Κυριακή για τριήμερη επίσκεψη. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός,σχολιάζοντας την επιστολή του Ιορδανού βασιλιά, δήλωσε ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να του ασκείται κριτική ούτε και να χρησιμοποιείται τόσο έντονο ύφος, ενώ τόνισε ότι είναι απογοητευμένος από τους "εταίρους" του στις ειρηνευτικές συμφωνίες, γιατί βλέπει ότι "αυτομάτως υιοθετούν τις παλαιστινιακές θέσεις". Επιπλέον, υπογράμμισε ότι "στην Ιερουσαλήμ, που είναι αδιαίρετη και ενιαία πρωτεύουσα του ισραηλινού κράτους, θα κατασκευαστεί ο νέος εβραϊκός οικισμός και αυτό δεν παραβιάζει καμία συμφωνία".

Στο μεταξύ, πληθαίνουν οι συγκρούσεις Παλαιστινίων και Ισραηλινών στρατιωτών σε όλη την επικράτεια της Δυτικής Οχθης, χωρίς μέχρι στιγμής να υπάρχουν θύματα παρά μόνο τραυματίες. Πάντως, ο Μοχάμεντ Νταχλάν, αξιωματούχος ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής, δήλωσε, χτες, ότι "οι δρόμοι, ήδη, καίγονται, η κατάσταση είναι έτοιμη να τεθεί εκτός ελέγχου" και ότι "με μεγάλη δυσκολία ελέγχεται η χρήση όπλων κατά ισραηλινών στόχων".

ΑΓΚΥΡΑ.-

Ετοιμη να υιοθετήσει δέσμη μέτρων σχετικά με το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εμφανίζεται η τουρκική κυβέρνηση. Σύμφωνα με χτεσινή ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, κατά τη διάρκεια του περασμένου Σαββατοκύριακου, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη αξιωματούχων της αστυνομίας, των υπουργείων Εσωτερικών και Εξωτερικών, η οποία κατέληξε σε συγκεκριμένα μέτρα, προκειμένου τα ανθρώπινα δικαιώματα "να γίνουν σεβαστά στον ίδιο βαθμό που ισχύει στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης".

Συγκεκριμένα, όπως τονίζεται στην ανακοίνωση, που δόθηκε, χτες, στη δημοσιότητα, τρία είναι τα βασικά σημεία των νέων μέτρων: Η αποφυγή των βασανιστηρίων κατά την κράτηση των υπόπτων στα αστυνομικά τμήματα, η ένταση των προσπαθειών για ανεύρεση των αγνοουμένων και η επίτευξη μεγαλύτερης ελευθερίας έκφρασης. Την επίβλεψη της εφαρμογής των νέων μέτρων ανέλαβαν οι, κατά τόπους, επικεφαλής των σωμάτων ασφαλείας, ενώ έγινε σαφές ότι, κατά καιρούς, κυβερνητικοί αξιωματούχοι θα πραγματοποιούν αιφνιδιαστικούς ελέγχους. Στα πλαίσια, μάλιστα, των μέτρων αυτών, η τουρκική κυβέρνηση δεσμεύτηκε να εξετάσει το ενδεχόμενο αποφυλάκισης συγγραφέων και δημοσιογράφων, που είναι κρατούμενοι με την κατηγορία της έκφρασης επικίνδυνων για τη χώρα απόψεων.

Πάντως, για πολλούς πολιτικούς αναλυτές η ανακοίνωση του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών δεν είναι παρά μια στρατηγική κίνηση για τα "μάτια" της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία έχει δεσμεύσει, ήδη, μεγάλο ποσό χρηματικής βοήθειας προς την Τουρκία, με το αιτιολογικό της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιπλέον, όπως έγινε γνωστό, χτες, από το Συμβούλιο της Ευρώπης στο Στρασβούργο, ειδική αντιπροσωπεία της ευρωπαϊκής επιτροπής βρίσκεται, την τρέχουσα βδομάδα, στην Αγκυρα για να ελέγξει την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Την αποχώρησή του από τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις ανακοίνωσε, χτες, το Δημοκρατικό Κόμμα του Κουρδιστάν υπό την ηγεσία του Μασούτ Μπαρζανί. Οπως δήλωσε, στην Αγκυρα, ο Σαμί Αμπντουραχμάν, υπ' αριθμόν 2 στην ηγεσία του ΔΚΚ, η αποχώρηση αυτή κρίνεται αναγκαία μετά από τη δολοφονία του Μουχιντίν Ραχίμ, ανώτατου στελέχους του, υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες. Ο Αμπντουραχμάν άφησε να εννοηθεί ότι πίσω από τη δολοφονία κρύβεται η Πατριωτική Ενωση του Κουρδιστάν (του Τζαλάλ Ταλαμπανί), με την οποία διεξάγονται από τον Οκτώβρη οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Ο εκπρόσωπος του ΔΚΚ υπογράμμισε ότι το κόμμα του δεν πρόκειται να καθίσει στο τραπέζι των συνομιλιών, αν οι τρεις μεσολαβήτριες δυνάμεις - ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία και Τουρκία - δε διεξάγουν έρευνα για τη δολοφονία του Ραχίμ.

Από την άλλη πλευρά, με ανακοίνωσή της η Πατριωτική Ενωση του Κουρδιστάν αρνήθηκε κάθε ανάμειξη στη δολοφονία του Ραχίμ και υπογράμμισε ότι η όλη υπόθεση είναι άλλο ένα τέχνασμα του ΔΚΚ να αποφύγει το διάλογο που έχει αρχίσει από τον περασμένο Οκτώβρη, προκειμένου να επιτευχθεί μια συμφωνία παύσης των εχθροπραξιών ανάμεσα στις δύο παρατάξεις στο Βόρειο Ιράκ.

Από τη συνάντηση του Μ. Νετανάχιου με τον Μπ. Γιέλτσιν