Στην τελική ευθεία βρίσκεται το νομοσχέδιο για την ενίσχυση της... ανεξαρτησίας της Τράπεζας της Ελλάδας από την ελληνική κυβέρνηση σε θέματα εποπτείας του τραπεζικού συστήματος και άσκησης της νομισματοπιστωτικής πολιτικής. Με το ίδιο νομοσχέδιο, με το οποίο τροποποιείται το ισχύον καταστατικό λειτουργίας, θα ενταθεί η εξάρτηση της Τράπεζας της Ελλάδας από το Διευθυντήριο των Βρυξελλών, καθώς μια σειρά αρμοδιότητες στη χάραξη της νομισματοπιστωτικής και συναλλαγματικής πολιτικής μεταβιβάζονται στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).

Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, η διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδας έχει υποβάλει στην κυβέρνηση το σχέδιο νόμου με τις προτεινόμενες αλλαγές στο καθεστώς λειτουργίας της Τράπεζας της Ελλάδας, προκειμένου να πάρει τις οριστικές - πολιτικές - αποφάσεις για την εναρμόνιση του καθεστώτος λειτουργίας των κεντρικών τραπεζών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (άρα και της Ελλάδας) με βάση όσα επιτάσσει η Συνθήκη του Μάαστριχτ, για την Οικονομική και Νομισματική Ενωση (ΟΝΕ) της Ευρώπης. Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή μέχρι το τέλος Μάη και να ψηφιστεί το φθινόπωρο, στην Ολομέλεια, εκτός αν η κυβέρνηση προτιμήσει - για ευνόητους λόγους - τους... καλοκαιρινούς μήνες.

Αποτελεί κοινό μυστικό, ότι με την ψήφιση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, η ελληνική κυβέρνηση απεμπολά και το δικαίωμα χάραξης της νομισματικής πολιτικής με γνώμονα το εθνικό συμφέρον, καθώς μεταβιβάζει και αυτή την αρμοδιότητα στην υπερκυβέρνηση των Βρυξελλών, που θα παίρνει τις αποφάσεις με γνώμονα τα συμφέροντα των πολυεθνικών της Ευρώπης. Στην ουσία δηλαδή, ο ρόλος της Τράπεζας της Ελλάδας περιορίζεται σε θέματα εποπτείας του τραπεζικού συστήματος και στην άσκηση της νομισματικής πολιτικής. Ομως, και η νομισματική πολιτική θα κινείται στον αστερισμό της Συνθήκης του Μάαστριχτ, καθώς, όπως αναφέρεται στο πρώτο άρθρο του νομοσχεδίου, πρωταρχικός στόχος της νομισματικής πολιτικής είναι ο περιορισμός του πληθωρισμού, μέσω των επιτοκίων και γενικά της ρευστότητας. Οσο για τη συναλλαγματική πολιτική, η κυβέρνηση έχει ήδη απεμπολήσει το δικαίωμα να αποφασίζει με γνώμονα το εθνικό συμφέρον, καθώς έχει δεσμευτεί να παραχωρήσει αυτή την αρμοδιότητα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με τη δημιουργία του ΕΥΡΩ. Οπως είναι γνωστό, από το 1999, οι συναλλαγματικές ισοτιμίες της δραχμής και των άλλων εθνικών νομισμάτων των χωρών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα καθορίζονται με βάση της διακυμάνσεις του ΕΥΡΩ και τα γενικότερα παιχνίδια και συμφέροντα των Βρυξελλών.

Με την ψήφιση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, προβλέπεται μεταξύ άλλων ότι:

• Καταργείται το Γενικό Συμβούλιο της Τράπεζας της Ελλάδας, που σήμερα αποτελείται από 10 μέλη και στη θέση του ορίζεται το Συμβούλιο Νομισματικής Πολιτικής, το οποίο θα αποτελείται από 5 μέχρι 7 το πολύ μέλη.
• Η θητεία του Συμβουλίου Νομισματικής Πολιτικής προτείνεται να είναι μεγαλύτερη της τετραετίας, που είναι η θητεία μιας κυβέρνησης (υπάρχουν προτάσεις για 5 και πάνω χρόνια). Υπάρχουν μάλιστα σκέψεις και προτάσεις, να είναι διαφορετικός και όχι ενιαίος ο χρόνος λήξης της θητείας των μελών και για πολιτικούς λόγους (σ.σ. να μην έχουν διοριστεί όλα από μια κυβέρνηση, που μπορεί να είναι στη θέση της αντιπολίτευσης την ερχόμενη πενταετία).
• Το Συμβούλιο Νομισματικής πολιτικής θα επικουρεί τη διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδας στην άσκηση της νομισματικής πολιτικής και θα έχει αυξημένες σε σχέση με τις αρμοδιότητες του σημερινού Γενικού Συμβουλίου.
• Ενισχύονται οι αρμοδιότητες της Βουλής των Ελλήνων σε θέματα ελέγχου της πολιτικής που ασκεί η Τράπεζα της Ελλάδας και ταυτόχρονα περιορίζεται η δυνατότητα της εκάστοτε κυβέρνησης να επηρεάζει τη διοίκηση της τράπεζας στη λήψη αποφάσεων για το τραπεζικό σύστημα και τη νομισματική πολιτική, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε μέχρι σήμερα. Φυσικά, οι κεντρικές αποφάσεις και ο γενικός έλεγχος περνούν στις Βρυξέλλες και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ετσι, η διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδας - στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων που της απομένουν σε θέματα χάραξης και άσκησης εθνικής νομισματικής πολιτικής - θα εισηγείται και θα απολογείται κυρίως στη Βουλή των Ελλήνων και όχι στην κυβέρνηση, όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα.

Να σημειωθεί ακόμη πως με το ίδιο νομοσχέδιο θα επιχειρηθεί να γίνει μια κωδικοποίηση των κανόνων και διατάξεων σε θέματα νομισματικής πολιτικής και να ενισχυθεί η διαφάνεια σε διάφορες συναλλαγές του τραπεζικού συστήματος, που μέχρι σήμερα ήταν αδιαφανείς.

Λ. Τ.

***

***

***

Μ. Ζ.

Ο ακήρυχτος πόλεμος οικονομικών συμφερόντων μεταξύ των Αμερικανών και των Ιαπώνων οδήγησε χτες σε σημαντική ανατίμηση το δολάριο στην εγχώρια αγορά συναλλάγματος. Ετσι σήμερα το αμερικανικό νόμισμα θα πωλείται από τις εμπορικές τράπεζες έναντι 272 περίπου δρχ., δηλαδή 4 ολόκληρες δραχμές ακριβότερο σε σχέση με την τιμή που είχε χτες.

Η ανοδική τάση του δολαρίου διεθνώς, οφείλεται κατά κύριο λόγο στην πρόσφατη άνοδο των αμερικανικών επιτοκίων, που έχει σαν αποτέλεσμα την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων και κατ' επέκταση την άνοδο της τιμής του. Επιπρόσθετα λειτουργεί το αυξημένο εμπορικό πλεόνασμα της Ιαπωνίας και η διατήρηση των χαμηλών επιτοκίων, που οδηγούν νέα κεφάλαια στις αγορές των ΗΠΑ.