Οι αυξήσεις των συντάξεων όπως τις ανακοίνωσε η κυβέρνηση στις 30.11.1995 ήταν οι εξής:

• Διορθωτικό ποσό από 1.1.1996, που ορίστηκε σε 2,1%
• Αυξήσεις 3,5% για συντάξεις μέχρι 100.000 δραχμές.
• Αυξήσεις 3% για συντάξεις 100.000 - 130.000 δραχμές.
• Αυξήσεις 2,5% για συντάξεις 130.000 - 270.000 δραχμές.
• Καμιά αύξηση για συντάξεις μεγαλύτερες των 270.000 δραχμών.

Αυτές είναι οι "εξτρά αυξήσεις" για τις οποίες μίλησε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Γ. Παπαντωνίου και ανέβασε τις κατώτερες συντάξεις του ΙΚΑ σε 100.000 δραχμές.

Με το διορθωτικό, λοιπόν, ποσό (2,1%) και το 3,5%+3,5% οι κατώτερες συντάξεις του ΙΚΑ θα διαμορφωθούν ως εξής: Γήρατος και αναπηρίας σε 94.630, από 1.1.1996, και σε 97.950 από 1.7.1996. Οι συντάξεις λόγω θανάτου θα διαμορφωθούν σε 85.090 από 1.1.1996 και τον Ιούλη θα φτάσουν στις 88.070.

Οι αυξήσεις και το διορθωτικό ποσό, όπως ορίζει και η απόφαση του υπουργού Οικονομικών της 25.1.1996, θα δοθούν αναδρομικά με τις συντάξεις του Μάρτη. Ομως χτες το βράδυ "διέρρεαν" - για να χρυσώσουν την αναλγησία της κυβέρνησης - ότι με τις συντάξεις του Μάρτη θα δοθεί και το διορθωτικό ποσό.

Πάντως, μέχρι χτες δεν είχε φτάσει στο ΙΚΑ εντολή για τις αυξήσεις 3,5% του πρώτου εξαμήνου, ούτε για το διορθωτικό ποσό.

Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΙΚΑ στις 9.11.1995 αποφάσισε ομόφωνα την ικανοποίηση του βασικότερου αιτήματος των συνταξιούχων του Ιδρύματος: Από την 1.1.1996,έλεγε η απόφαση του ΔΣ του ΙΚΑ, επανασυνδέονται οι κατώτερες συντάξεις γήρατος και αναπηρίας με τα 20 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη (ΗΑΕ) και οι κατώτερες συντάξεις λόγω θανάτου επανασυνδέονται με τα 18 ΗΑΕ. Επίσης αποφασίστηκε οι αυξήσεις μετά την επαναφορά να συνδεθούν με τις αυξήσεις της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Η απόφαση αυτή συνοδεύεται με την πρόταση να αναλάβει το κόστος αυτών των αναπροσαρμογών ο κρατικός προϋπολογισμός μέχρι την εφαρμογή της πλήρους και ουσιαστικής τριμερούς χρηματοδότησης της κοινωνικής ασφάλισης.Ο τότε υπουργός Εργασίας, Στ. Τζουμάκας,που απ' τα "μικρόφωνα" είχε ταχθεί... ανεπιφύλακτα υπέρ της σταδιακής επανασύνδεσης μέχρι το 1998, χαρακτήρισε την απόφαση του ΙΚΑ ως μη ρεαλιστική, γιατί ζητά την κάλυψη του κόστους εξ ολοκλήρου απ' τον κρατικό προϋπολογισμό. Η κάλυψη, κατά τον Στ. Τζουμάκα, πρέπει να καλυφθεί μόνο κατά ένα μέρος απ' τον προϋπολογισμό και να βρεθούν και πόροι εκτός προϋπολογισμού.

Και ο νυν υπουργός Εργασίας, Ε. Γιαννόπουλος ζήτησε, λέει, τα οικονομικά στοιχεία για το κόστος αυτής της πρότασης. Πλην όμως, όταν το ΔΣ του ΙΚΑ αποφάσισε για την επαναφορά συνοδεύτηκε και από οικονομική μελέτη. Το κόστος λοιπόν της επανασύνδεσης και με ΗΑΕ 5.338 δραχμές, είναι το εξής:

• Η αύξηση των κατώτερων συντάξεων (γήρατος - αναπηρίας και λόγω θανάτου) κατά ένα ΗΑΕ έχει ετήσιο κόστος 35 δισ. δραχμές.
• Η επαναφορά των κατώτερων συντάξεων γήρατος και αναπηρίας στα 20 ΗΑΕ και των συντάξεων λόγω θανάτου στα 18 ΗΑΕ έχει ετήσιο κόστος 111 δισ. δραχμές.
• Αύξηση των κατωτάτων ορίων των συντάξεων κατά 10% θα έχει ετήσιο κόστος 58 δισ. δραχμές.
• Αύξηση του συνόλου των συντάξεων κατά 1% θα έχει κόστος 11 δισ. δραχμές.

Μιλώντας χτες στο ραδιοσταθμό "Φλας" ο διοικητής του Ιδρύματος, Γρ. Σολωμός, είπε ότι δεν ξέρει τι ποσοστό θα καλύψει ο κρατικός προϋπολογισμός απ' τα 111 δισ. δραχμές και - σε περίπτωση επανασύνδεσης - θα αποφασίσει η κυβέρνηση. Ατυχώς, ο διοικητής του Ιδρύματος ανέβασε τις κατώτερες συντάξεις σε 125.000 σε περίπτωση επανασύνδεσης. Για να γίνει αυτό πρέπει το ΗΑΕ να φτάσει στις 6.250. Να υπογραφεί δηλαδή Εθνική Συλλογική Σύμβαση με αυξήσεις 17%...

Μετά την κατακραυγή που έχει ξεσηκωθεί για την κατάσταση των συνταξιούχων, δεν αποκλείεται η κυβέρνηση να εξωραϊσει το "κοινωνικό της πρόσωπο" ρίχνοντας τα βάρη και πάλι στο ΙΚΑ. Το ίδιο εξάλλου έκανε μετά το ξυλοφόρτωμά τους απ' τα ΜΑΤ το Μάρτη του 1995. Τότε τους είχε δώσει εφάπαξ την ενίσχυση - κοροϊδία της μισής σύνταξης. Το κόστος - από 23 δισ. - το επιβαρύνθηκε το ΙΚΑ και για αυτό κόρδωνε στη Βουλή και ο νέος πρωθυπουργός.

Γιώργος ΜΟΥΣΓΑΣ

Η κυβέρνηση συνεχίζει αταλάντευτα την ανάλγητη πολιτική της σε βάρος της πλειοψηφίας των συνταξιούχων με την εφαρμογή των αντιασφαλιστικών νόμων της ΝΔ.

Χτες στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή, όπου συζητιόταν η πρόταση νόμου του ΚΚΕ για επανασύνδεση της κατώτατης σύνταξης του ΙΚΑ με είκοσι ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη (ΗΑΕ), οι εκπρόσωποι των συνταξιούχων ύψωσαν κραυγή διαμαρτυρίας για την κατάστασης εξαθλίωσης στην οποία έχουν περιέλθει. Αλλά η κραυγή τους δεν άγγιξε τα αυτιά των εκπροσώπων του δικομματισμού.

Ο παριστάμενος υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Ν. Φαρμάκης,αν και χαρακτήρισε δίκαια τα αιτήματα των συνταξιούχων, απέρριψε την πρόταση του ΚΚΕ, με το γνωστά "δεν αντέχει η οικονομία, υπάρχουν οι δεσμεύσεις έναντι της Ευρωπαϊκής Ενωσης", ξεκαθαρίζοντας ταυτόχρονα ότι για το 1996 δεν υπάρχουν περιθώρια μεταβολών από την εξαγγελθείσα μέσω του προϋπολογισμού οικονομική πολιτική. Αντί αυξήσεων ο υφυπουργός είπε ότι η κυβέρνηση σύντομα θα αρχίσει "κοινωνικό διάλογο" με τους ενδιαφερόμενους.

Από την πλευρά της, η ΝΔ επανέλαβε την πρότασή της για σύσταση διακομματικής επιτροπής, που θα εξετάσει το όλο θέμα. Πρόταση που επίσης απέρριψε ο Ν. Φαρμάκης, λέγοντας ότι δεν έχει νόημα, αφού άρχισε ο κοινωνικός διάλογος.

"Δώστε πίσω τα κλεμμένα", τόνισε ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνταξιούχων του ΙΚΑ, Δ. Μαυροδόγλου,σημειώνοντας ότι η εργοδοσία χρωστά σήμερα 600 δισεκατομμύρια δρχ., ενώ υπάρχει και απώλεια από την εισφοροδιαφυγή 300 δισ. το χρόνο. Στη συνέχεια υπογράμμισε ότι από την εφαρμοζόμενη πολιτική έχουν καταληστευτεί τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων. Κατά τη χρονική περίοδο 1953 - 1986 μόνο από το ΙΚΑ έχουν χαθεί 3 - 4 τρισ. δραχμές.

Ο Δ. Μαυροδόγλου, αναφερόμενος στις απώλειες των συνταξιούχων την τελευταία πενταετία, είπε ότι, συνολικά, ξεπέρασαν τις 600.000 δραχμές για κάθε συνταξιούχο. Σχολιάζοντας της πρόταση διαλόγου της κυβέρνησης, ο Δ. Μαυροδόγλου είπε ότι τα τελευταία χρόνια οι συνταξιούχοι έχουν συναντηθεί με πολλούς υπουργούς και τους πρωθυπουργούς, Κ. Μητσοτάκη και Α. Παπανδρέου, αλλά, όπως είπε, "πέρα από την πολλή συμπάθεια, δεν εισπράξαμε τίποτα. Τα λόγια όμως δε γεμίζουν το στομάχι. Δεν είμαστε κατά του διαλόγου. Οχι όμως διάλογο για το διάλογο, χωρίς να έχουμε ανταπόκριση στα προβλήματά μας". Ταυτόχρονα, τόνισε ότι οι συνταξιούχοι θα συνεχίσουν τις κινητοποιήσεις τους με πρώτη την προγραμματισμένη για τις 12 Μάρτη.

Απαντώντας ακολούθως σε ερώτηση βουλευτή, υπογράμμισε ότι το βασικό αίτημα των συνταξιούχων μπορεί να λυθεί άμεσα με την κατάργηση των διατάξεων των αντιασφαλιστικών νόμων της ΝΔ, προσθέτοντας ότι η προτεινόμενη από την αξιωματική αντιπολίτευση διακομματική επιτροπή μπορεί να αρχίσει να λειτουργεί αφού προηγουμένως έχει λυθεί το αίτημα των συνταξιούχων.

Ο πρόεδρος των συνταξιούχων του ΤΕΒΕ, Χρ. Τριάντης,τόνισε ότι χιλιάδες συνταξιούχοι ζουν με συντάξεις πείνας, κάτω ακόμα και από το όριο φτώχειας που ορίζει η Ευρωπαϊκή Ενωση. "Τα εισοδήματά μας, είπε, την τελευταία πενταετία συρρικνώθηκαν κατά 40 - 45%".

"Ανάλογα προβλήματα με τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα αντιμετωπίζουν και οι συνταξιούχοι του δημοσίου", επισήμανε ο πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, Γ. Κουτσούκος,τονίζοντας ότι τα τελευταία χρόνια έχουν απώλειες άνω του 40%. Στη συνέχεια σημείωσε ότι οι αυξήσεις στις ασφαλιστικές εισφορές, που επιβλήθηκαν στους εργαζόμενους στο δημόσιο, δεν είχαν καμία επίδραση στη βελτίωση των συντάξεων. "Είμαστε υπέρ της πρότασης νόμου", τόνισε ο Γ. Κουτσούκος, υπογραμμίζοντας ότι θα δώσει τη δυνατότητα μιας στοιχειώδους αποκατάστασης των κατώτατων συντάξεων.

Σύμμαχο στην πολιτική τους, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, βρήκαν στο πρόσωπο του εκπροσώπου του ΣΕΒ, Ν. Αναλυτή,που ναι μεν αποδέχτηκε ότι υπάρχει απώλεια εισοδήματος των συνταξιούχων, έστω και αν το υπολόγισε στο 17%, σημειώνοντας όμως ταυτόχρονα: "Ολοι θέλουμε να είμαστε στον παράδεισο. Ποιος

όμως θα πληρώσει το κόστος;" Ακολούθως ξεκαθάρισε ότι οι βιομήχανοι δεν είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν ούτε δραχμή. Καταφεύγοντας μάλιστα στα γνωστά εκβιαστικά διλήμματα του ΣΕΒ, υποστήριξε ότι "αν αυξηθεί η εργοδοτική εισφορά, η αύξηση θα επιβαρύνει το κόστος των προϊόντων, με αποτέλεσμα να πάψουν να είναι ανταγωνιστικά και τελικά να αυξηθεί η ανεργία".

Ο Ν. Αναλυτής υποστήριξε σε άλλο σημείο της παρέμβασής του ότι το ΙΚΑ έχει έλλειμμα 125 δισ. δρχ., γεγονός που διέψευσε ο Ν. Φαρμάκης, λέγοντας ότι από τα στοιχεία που έχει το υπουργείο Εργασίας προκύπτει ότι το ΙΚΑ έχει πλεόνασμα 5 δισ. δρχ.

"Σύντομα θα αρχίσει κοινωνικός διάλογος", είπε ο υφυπουργός Εργασίας, Ν. Φαρμάκης. Ταυτόχρονα... ερμήνευσε τις προχτεσινές δηλώσεις του υπουργού Εθνικής Οικονομίας, Γ. Παπαντωνίου, διευκρινίζοντας ότι δεν ανήγγειλε αυξήσεις στις συντάξεις των χαμηλοσυνταξιούχων. Απλώς προέβλεψε ότι η κατώτατη σύνταξη το δεύτερο εξάμηνο του 1996 θα ανέλθει περίπου στις 98.000 δρχ.

Ο Ν. Φαρμάκης ακολούθως χαρακτήρισε μεν απαράδεκτη τη σύνδεση των συντάξεων με την εισοδηματική πολιτική, πιθανολογώντας ότι ενδεχομένως οι συντάξεις θα επανασυνδεθούν με την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, χωρίς όμως να αναφερθεί ούτε στο πώς, ούτε σε ποιο ύψος. "Μελετώνται το κόστος και οι παρενέργειες", είπε. Ηταν όμως απόλυτα σαφής αμέσως μετά, λέγοντας: "Εχουμε δεσμεύσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Υπάρχει το πρόγραμμα σύγκλισης. Το 1996 περιθώρια μεταβολών δεν υπάρχουν ".

Συνεχίζοντας την ομιλία του, ο υφυπουργός παραδέχτηκε ότι υπάρχουν απώλειες εισφορών και ότι η πολιτεία χρωστά στα Ταμεία, και πρόσθεσε: "Αλλά τα χρήματα είναι πολλά. Δεν ξέρω πότε θα υπάρξει συγκέντρωση των χρημάτων, ώστε να δοθεί ανάσα στους χαμηλοσυνταξιούχους, χωρίς να υπάρξουν παρενέργειες στην εθνική οικονομία".Αναφερόμενος στην πρόταση νόμου του ΚΚΕ, είπε: "Είναι πολύ δύσκολο να γίνει δεκτή, παρά το δίκαιο των αιτημάτων των συνταξιούχων. Γνωρίζουμε ότι οι συντάξεις υπολείπονται από τα ανεκτά όρια και κάθε χρόνο μειώνονται σε σχέση με τα ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη", και κατέληξε: "Πράγματι είμαστε σε δυσαρμονία με τις προεκλογικές μας εξαγγελίες, αλλά οι αντοχές της οικονομίας δεν το επέτρεψαν και ζητάμε την κατανόηση των συνταξιούχων".

Η συζήτηση στην Επιτροπή θα συνεχιστεί την επόμενη Τετάρτη το πρωί.

Γιάννης ΚΩΣΤΑΚΗΣ

Ο θεσμός των Κατωτάτων Ορίων των συντάξεων αποτελεί βασική ρύθμιση της κοινωνικής ασφάλισης, που κατοχυρώνει στοιχειώδεις εγγυήσεις για την επιβίωση μεγάλων ομάδων εργαζομένων (εργαζομένων με χαμηλούς μισθούς, με μικρούς χρόνους ασφάλισης, ανάπηρους κ.ά.). Προβλέπεται από τη Διεθνή Σύμβαση Εργασίας 102/1952 και εφαρμόζεται στις περισσότερες χώρες του κόσμου.

Το αίτημα για κατώτερες συντάξεις ΙΚΑ ίσες με 20 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη (ΗΑΕ) είναι παλιό αίτημα της εργατικής τάξης. Το ΚΚΕ το είχε περιλάβει σε παλιότερο Καταστατικό του. Κατά τη μεταπολίτευση του 1974 οι κατώτερες συντάξεις ΙΚΑ αντιστοιχούσαν σε 10 ΗΑΕ περίπου.

Το εργατικό κίνημα αλλά και το συνταξιουχικό κίνημα με τους αγώνες που ανέπτυξαν, επέβαλαν την αύξηση, στην περίοδο 1976 - 1985, των Κ.Ο. γήρατος - αναπηρίας σε 20 ΗΑΕ και των λόγω θανάτου σε 18 ΗΑΕ. Αυξήσεις πάνω στα Κ. Ο. προβλέπονταν για την περίοδο 1976 - 1981, οι αυξήσεις της ΕΓΣΕΕ και, για την περίοδο 1982 - 1990, οι αυξήσεις της ΑΤΑ.

Οπως φαίνεται και στον Πίνακα Ι, οι απώλειες των συντάξεων - σε ονομαστικές τιμές - ήταν δραματικές την τελευταία πενταετία. Οι απώλειες στις συντάξεις γήρατος και αναπηρίας, λόγω της αποσύνδεσης απ' τα 20 ΗΑΕ, ξεπέρασαν τις 17.000 δραχμές, ενώ οι απώλειες λόγω θανάτου, ξεπέρασαν τις 15.000 δραχμές.

Σύμφωνα με υπολογισμούς του πρώην υποδιοικητή του ΙΚΑ ,Χρ. Ρουπακιώτη, οι απώλειες των συνταξιούχων με συντάξεις κατωτάτων ορίων έχασαν πάνω από 300 δισ. δραχμές την τελευταία πενταετία. Γενικότερα, όμως, οι απώλειες εισοδήματος όλων των συνταξιούχων ΙΚΑ (από τον πληθωρισμό, τις κρατήσεις στις συντάξεις, τις περικοπές στις αναπηρικές συντάξεις, τη συμμετοχή στα φάρμακα, την 5ετία για τον υπολογισμό της σύνταξης και τις αυστηροποιήσεις στις προϋποθέσεις) υπολογίζονται, για την πενταετία 1991 - 1995, στα 600 δισ. δρχ.

Οπως αποκάλυψε ο "Ρ" στις 8.10.1995, οι σημερινοί συνταξιούχοι του ΙΚΑ, εργαζόμενοι στη δεκαετία του 1970, ίσως να μη φαντάζονταν ότι οι σημερινές τους συντάξεις θα ήταν - σε σταθερές τιμές - ίσες ή και μικρότερες απ' τις συντάξεις του 1980!

Σύμφωνα λοιπόν με μελέτη του ίδιου του ΙΚΑ, οι κατώτερες συντάξεις του 1995, δηλαδή οι 89.550 αντιστοιχούν σε 33.295 δραχμές σε τιμές του 1988, ενώ οι συντάξεις λόγω θανάτου, δηλαδή οι 80.590 δραχμές αντιστοιχούν σε 30.049 δραχμές του 1988.

Οπως φαίνεται στον Πίνακα ΙΙ, οι 362.919 συνταξιούχοι - σε σύνολο 718.000 - παίρνουν ακριβώς τις συντάξεις των κατωτάτων ορίων. Μ' άλλα λόγια, το 50,5% των συνταξιούχων του ΙΚΑ παίρνει συντάξεις 89.550 και 80.590 δραχμών ακριβώς.

* ΗΑΕ:ΗΜΕΡΟΜΙΣΘΙΟ ΑΝΕΙΔΙΚΕΥΤΟΥ ΕΡΓΑΤΗ

Οι υπολογισμοί έγιναν με βάση τις ονομαστικές τιμές που ίσχυαν κάθε περίοδο.Η στήλη (8) προκύπτει απ' την αφαίρεση της στήλης (2) απ' τη στήλη (6). (Π.χ. 66.300 - 64.860 = 1.440).Η στήλη (9) προκύπτει απ' την αφαίρεση της στήλης (4) απ' τη στήλη (7). (Π.χ. 59.670 - 58.370 = 1.300).

Δήλωση για τον "εμπαιγμό των συνταξιούχων" έκανε χτες ο εκπρόσωπος Τύπου της ΝΔ Β. Μαγγίνας. "Η κυβέρνηση δε σέβεται τους απόμαχους της δουλιάς", δήλωσε ο Β. Μαγγίνας.

Προτού όμως ο Β. Μαγγίνας κάνει τέτοιες δηλώσεις, καλύτερα ας κοιτάξει τον πίνακα που δείχνει τις απώλειες - σε ονομαστικές τιμές - των συνταξιούχων που είχαν λόγω των νόμων της ΝΔ, τους οποίους και ο ίδιος σήκωσε το χεράκι του και τους υπερψήφισε για να "σώσει τα Ταμεία".

Θα θέλαμε ο κ. Μαγγίνας να μας κάνει και μια δήλωση για την επιστολή που έστειλε η Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα (ΣΕΑ) των συνταξιούχων στον πρόεδρο της ΝΔ, Μ. Εβερτ, στις 4.12.1995.

Σε εκείνη την επιστολή η ΣΕΑ, μεταξύ των άλλων ζητούσε "την τοποθέτηση του κόμματός του" στα βασικά συνταξιουχικά αιτήματα, μεταξύ των οποίων είναι η κατάργηση των "αντιασφαλιστικών διατάξεων των νόμων 1902/90, 1976/91 και 2084/92" που ψήφισε η ΝΔ.

Αντί απαντήσεως όμως, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης - και ο αρχηγός της - προτίμησαν τη σιωπή. Η μήπως θεωρούν την πρόταση της Διακομματικής ως απάντηση...

Ας σεβόταν τουλάχιστον την ηλικία τους. Ο λόγος γίνεται για τον υφυπουργό Οικονομικών Γ. Δρυ, ο οποίος είχε καλέσει προ ημερών τους εκπροσώπους των συνταξιούχων για να συζητήσει -υποτίθεται- τα προβλήματα που τους "καίνε". Οι τελευταίοι δείχνοντας καλή πρόθεση πήγαν χτές στο υπουργείο.

Ομως, φεύ, άκουσαν οτι ο υφυπουργός είναι αναρμόδιος. Ελεος, κύριοι